Yıl: 2010 Cilt: 12 Sayı: 45 Sayfa Aralığı: 103 - 116 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Şehzadebaşı Karakolu baskını ve olay mahalline giren ilk gazete Tevhid-i Efkar

Öz:
13 Kasım 1918'den beri işgâl altında bulunan İstanbul, 16 Mart 1920'de ikinci bir işgâl eylemine daha tanık oldu. İngiliz kuvvetlerince sabah 10.00'da resmen başlatılan bu hareket, Osmanlı Hükümeti'ne resmi saatinden 20 dakika önce tebliğ edildi. Oysa İngilizler, listelerinde bulunan kişileri tutuklama girişimleriyle işgâle gece yarısı başlamış durumdaydılar. Fakat bu tutuklamalar sırasında İngiliz askerleri tarafından yapılan muameleler insanlık adına utanç verici, sabah 5.45'de 10. Kafkas Tümen Karargâhı ve karargâh mızıka efradının bulunduğu Şehzadebaşı Karakolu baskını ise, İstanbul işgâlinin en ibret verici olayları olarak tarihe geçmişti. Özellikle Şehzadebaşı'nda gerçekleşen olay, bir İngiliz müfrezesinin ani bir baskınla karakola girerek, yataklarında uyuyan Türk askerlerinin üzerine ateş açması, dördü şehit, on kişiyi yaralamasıyla sonuçlanmıştı.İngilizlerin baskını gerçekleştirip karakolu terk etmesinden sonra, olay yerine ilk olarak Tevhid-i Efkâr gazetesi girmiş, bu kanlı eylemin kurbanlarından dört Türk şehidini fotoğraflamıştı. Ancak işgâl altındaki İstanbul'da bu fotoğrafların yayınlanması mümkün olmadığından, fotoğraflar o sırada İstanbul'a gelen İtalyan Gazeteci Filippucci Guistiniani'ye, İtalyan gazetelerinde yayınlanması için verilmişti. Ertesi gün Tevhid-i Efkâr gazetesi sahibi ve başyazarı Velid Ebüzziya Bey, İngilizler tarafından sorgulandığı gibi, gazetenin matbaası da birkaç kez baskına uğramış, bu sırada fotoğrafların asılları kaybolmuştu. Fakat İtalyan gazeteci Roma'ya döndüğünde bu fotoğrafları, Osmanlı Hükümeti'nin Roma'daki gayr-ı resmi temsilcisi Galip Kemali (Söylemezoğlu) Bey'e vermişti.İtilaf Devletlerinin 2 Ekim 1923'de İstanbul'u tahliye etmesinden sonra, Tevhid-i Efkâr Gazetesi bu fotoğrafları, Büyük Türk Zaferinin ardından, İstanbul'a dönmüş bulunan Galip Kemali Bey'den istemiş ve 5 Ekim 1923'de aynı gazete tarafından yayınlanmıştı.Böylece İngilizlerin Şehzadebaşı Karakolu'nda giriştikleri bu menfur olayın delilleri, 3,5 yıl sonra Türk kamuoyuyla paylaşılabilmişti.
Anahtar Kelime: gazete tevhid-i efkar milli mücadele şehitleri sehzadebasi karakolu baskını İstanbul işgal yılları tarihi belgeler ingiliz işgali milli mücadele

Konular: Tarih

Raid of Şehzadebaşı Military Station and first newspaper (Tevhid-i Efkar) entering the event place

Öz:
İstanbul, being under occupation since November 13, 1918, witnessed the second occupation act in March 16, 1920. The movement which was started by English forces officially at 10 am. was declared 20 minutes before official hour to Ottoman Government. But English had started to occupy at mid-night by arresting people on their list. English soldiers_ conducts during the arresting were dishonourable for humanity. The raid of Şehzadebaşı Military Station at 5.45 am. Locating in band of the tenth Caucasus Division Headquarter had a place in history as the most important event of İstanbul Occupation. An English Detachment entered the military station in a sudden attack, fired the Turkish soldiers who were in their bed, the four of them were martyrs and ten of them were wounded as a result of event in Şehzadebaşı.After raid, Tevhid-i Efkâr fistly entered the event scene and take photographs four martyrs of this bloody act. It was not possible to be published these photographs because İstanbul was under the occupation. In order to be published in Italian newspaper, photographs were given to an Italian journalist Filippucci Guistiniani in İstanbul. The next day the owner and editorial writer of Tevhid-i Efkâr, Mr.Velid-Ebüzziya was interrogated by English and printing office of newspaper had soma raids at this time original photographs were lost. But Italian journalist had given photos to Galip Kemali (Söylemezoğlu) who was the nonofficial represanfative of Ottoman Government in Rome. After the Allies left İstanbul in October 2, 1923 Tevhid-i Efkâr wanted phots from Mr.Galip Kemal who returned to İstanbul after Great Turkish Victory (great battle of Afyonkarahisar-Dumlupinar) and the photos were published by same newspaper in October 5,1923. Thus, the evidences of this loatsome event in Şehzadebaşı Military Station by English, were shared with Turkish public after 3,5 years.
Anahtar Kelime: şehzadebaşı military station raid Istanbul occupation years historical documents british occupation national struggle newspaper tevhid-i efkar national struggle martyrs

Konular: Tarih
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Milli Savunma Bakanlığı Arşivi
  • Prof.Dr. Enver Konukçu Özel Arşivi: Em.General Nazmi Çağan Dosyası
  • Akşin, Sina İstanbul Hükümetleri ve Milli Mücadele II, Son Meşrutiyet (1919-1920), Cem Yayınevi, İstanbul, 1992.
  • Duru, Orhan, Amerikan Gizli Belgeleriyle Türkiye'nin Kurtuluş Yılları, Milliyet Yayınları, İstanbul, 1978.
  • Ghalib Kemaly Bey, Assassinat D'un Peuple Suite Au "Martire D'un Peuple" İmprimerie Riccardo Garroni, Romae ,1921.
  • Söylemezoğlu, Galip Kemali, Başımıza Gelenler, Yakın Bir Mazinin Hatıraları Mondros'tan Mudanya'ya 1918-1922, Kanaat Kitabevi, İstanbul, 1939.
  • Söylemezoğlu, Galip Kemali, 30 Senelik Siyasi Hatıralarımın Üçüncü ve Son Cildi 1918-1922, Ülkü Matbaası, İstanbul, 1953.
  • Sunata, İ.Hakkı, İstanbul'da İşgâl Yılları, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, İstanbul, 2006.
  • Şimşir, Bilâl N. İngiliz Belgelerinde Atatürk (1919-1938), I, TTKB, Ankara, 1992,
  • Şimşir, Bilâl N. Malta Sürgünleri, Bilgi Yayınevi, Ankara, 19852.
  • Türk İstiklal Harbi'ne Katılan Tümen ve Daha Üst Kademelerdeki Komutanların Biyografileri, Genelkurmay Basımevi, Ankara, 19892.
  • TBMM ZC, Devre:l/l, TBMM Matbaası, Ankara, 19593.
  • Yahya Kemal, Tarih Musahabeleri, Batur Matbaası, İstanbul, 1975.
  • Harp Tarihi Vesikaları Dergisi
  • Grey River Argus
  • Perşembe
  • Poverty Bay Herald
  • Radikal
  • Servet-i Fünûn
  • Tevhid-i Efkâr
  • The Montreal Gazette
  • The New York Times
  • http//ekitap .ey up .bel .tr .9600/sempozy um.
  • www .mimdap .org
  • (Resimler Ghalib Kemaly Bey, Assassinat D'un Peuple Suite Au "Martire D'un Peuple" imprimerie Riccardo Garroni, Romae, 1921 adlı kitaptan alınmıştır)
APA Sürmeli S (2010). Şehzadebaşı Karakolu baskını ve olay mahalline giren ilk gazete Tevhid-i Efkar. , 103 - 116.
Chicago Sürmeli Serpil Şehzadebaşı Karakolu baskını ve olay mahalline giren ilk gazete Tevhid-i Efkar. (2010): 103 - 116.
MLA Sürmeli Serpil Şehzadebaşı Karakolu baskını ve olay mahalline giren ilk gazete Tevhid-i Efkar. , 2010, ss.103 - 116.
AMA Sürmeli S Şehzadebaşı Karakolu baskını ve olay mahalline giren ilk gazete Tevhid-i Efkar. . 2010; 103 - 116.
Vancouver Sürmeli S Şehzadebaşı Karakolu baskını ve olay mahalline giren ilk gazete Tevhid-i Efkar. . 2010; 103 - 116.
IEEE Sürmeli S "Şehzadebaşı Karakolu baskını ve olay mahalline giren ilk gazete Tevhid-i Efkar." , ss.103 - 116, 2010.
ISNAD Sürmeli, Serpil. "Şehzadebaşı Karakolu baskını ve olay mahalline giren ilk gazete Tevhid-i Efkar". (2010), 103-116.
APA Sürmeli S (2010). Şehzadebaşı Karakolu baskını ve olay mahalline giren ilk gazete Tevhid-i Efkar. ATATÜRK YOLU DERGİSİ, 12(45), 103 - 116.
Chicago Sürmeli Serpil Şehzadebaşı Karakolu baskını ve olay mahalline giren ilk gazete Tevhid-i Efkar. ATATÜRK YOLU DERGİSİ 12, no.45 (2010): 103 - 116.
MLA Sürmeli Serpil Şehzadebaşı Karakolu baskını ve olay mahalline giren ilk gazete Tevhid-i Efkar. ATATÜRK YOLU DERGİSİ, vol.12, no.45, 2010, ss.103 - 116.
AMA Sürmeli S Şehzadebaşı Karakolu baskını ve olay mahalline giren ilk gazete Tevhid-i Efkar. ATATÜRK YOLU DERGİSİ. 2010; 12(45): 103 - 116.
Vancouver Sürmeli S Şehzadebaşı Karakolu baskını ve olay mahalline giren ilk gazete Tevhid-i Efkar. ATATÜRK YOLU DERGİSİ. 2010; 12(45): 103 - 116.
IEEE Sürmeli S "Şehzadebaşı Karakolu baskını ve olay mahalline giren ilk gazete Tevhid-i Efkar." ATATÜRK YOLU DERGİSİ, 12, ss.103 - 116, 2010.
ISNAD Sürmeli, Serpil. "Şehzadebaşı Karakolu baskını ve olay mahalline giren ilk gazete Tevhid-i Efkar". ATATÜRK YOLU DERGİSİ 12/45 (2010), 103-116.