Öğretmenlerin sahip oldukları değerlerin ve özgeci davranışlarının mesleki benlik saygısı açısından incelenmesi

Dilmaç, Bülent; Eksi, Halil

Öğretmenlerin sahip oldukları değerlerin ve özgeci davranışlarının mesleki benlik saygısı açısından incelenmesi

Bülent DİLMAÇ, (Necmettin Erbakan Üniversitesi, Ahmet Keleşoğlu Eğitim Fakültesi, Eğitim Bilimleri Bölümü, Konya, Türkiye)

Halil EKŞİ (Marmara Üniversitesi, Atatürk Eğitim Fakültesi, Eğitim Bilimleri Bölümü, İstanbul, Türkiye)

Değerler Eğitimi Dergisi

4 3

Yıl: 2012 Cilt: 10 Sayı: 23 Sayfa Aralığı: 65 - 82 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Öğretmenlerin sahip oldukları değerlerin ve özgeci davranışlarının mesleki benlik saygısı açısından incelenmesi

Öz:

Bu araştırmanın amacı, öğretmenlerin sahip oldukları değerler ile özgeci davranışlarının mesleki benlik saygısı açısından incelenmesidir. Araştırma, ilişkisel tarama modelindedir. Araştırma veri bağlamında nicel bir paradigmaya sahiptir. Araştırmada veri toplama aracı olarak Schwartz (1992) tarafından geliştirilen Değerler Listesi ve Yavuzer, İşmen-Gazioğlu ve Yıldız (2006), tarafından geliştirilen Öğretmen Özgeciliği Ölçeği ve Arıcak (1999) tarafından geliştirilen mesleki benlik saygısı ölçeği kullanılmıştır. Araştırmada veriler toplandıktan sonra, araştırmanın amacı doğrultusunda her iki ölçeğe ait alt boyutlardan elde edilen puanlara göre Pearson Çarpım Monetler Katsayıları ve Regresyon analizi yapılmıştır. Araştırma sonucunda elde edilen bulgulara bakıldığında, öğretmenlerin sahip oldukları değerler ve özgeci davranışları ile mesleki benlik saygıları arasında ilişkinin var olduğu görülmüştür.

Anahtar Kelime:

Konular: Eğitim, Eğitim Araştırmaları İşletme

Teachers’ professional behaviour of the values and altruistic investigation of self-esteem

Öz:

Introduction This research is the examination of the values teachers have and their altruist behaviors in terms of the vocational self-esteem respect. The teacher should bring up his students as the individuals having academic success, social skills, positive, trustful and sound behaviors, contributing morally and having responsibility to their peer group, family, school, society, and having value, job habits and basic skills. Today, the view on that teachers not being in a situation as a passive person only giving information, but them to be modeled with their values and believes should be common. It is possible for students to get some acqusition and shape them apart from their living quarters as well. In this context, this research is the research conducted in terms of value, altrusm and vocational self-esteem respect which should be in the teaching profession. Purpose In this research, the value the teachers have and the examination of their altruist bahaviors in terms of the vocational self-esteem respect is purposed. In this context, this research was conducted for the purpose of the examination of the relation between the values the teachers have and the altruist behaviors and to determine the values teachers have and their altruist behaviors’ power to explain the teachers’ vocational self-esteem respect level. Method Much of social research in general, and educational research more particularly, is concerned at establishing interrelationships among variables (Cohen, Manion & Morrison, 2000). Such kinds of researches which are conducted for the purpose of determining the relation between the two or more variables and getting clues related to the reason and conclusion are the correlational researches. (Büyüköztürk vd., 2008) Correlational techniques are generally intended to answer three questions about the variables or two sets of data. First, ‘Is there a relationship between the two variables (or sets of data)?’ If the answer to this question is ‘yes’, then two other questions follow: ‘What is the direction of the relationship?’ and ‘What is the magnitude?’ (Cohen, Manion & Morrison, 2000). The working scope of the research consists of the teachers who are in the province, Konya. Hoewever, the working group of the research consist of 422 teachers, 275 of whom are men, whereas 147 of whom are women. The research has a quantitative paradigm in the data context. In the research, the values list developed by Schwartz and the teacher altruist scale developed by Yavuzer, İşmen-Gazioğlu and Yıldız (2006) and vocational self-esteem respect scale developed by Arıcak (1999) were used as data collection tool. Scale tools were applied to the teachers working in Konya. It was base to be volunteer and its being reachable. After the applications were completed, data collection was included in to the SPSS 15 (2006) programme. All of the analyses were conducted in the SPSS 16 for Windows (2006). However, while testing the power of examination of the vocational self-esteem respect level of the teachers, multiple regression analysis was conducted. Findings The relation is seen between hedonism and excitement sub dimensions of the points of teachers’ vocational self-esteem respect scale and the values scale. The relation was not found between the power, success and self-esteem respect sub dimensions of the values scale. The relation is seen between the points of the teachers’ vocational self esteem respect scale and the sharing the social responsibilty sub dimensions of altrusim scale. The relation was not found between the sub dimensions of helpfulness in current conditions, helpfulness in urgent conditions and donation. According to the variables of altrusim and values, results of the regression analysis related to the examination of the points of vocational self esteem respect were stated in the table above. There is a significant relation between the sub dimensions of values and altrusim scales and points of teachers’ vocational self-esteem respect together.( R= 0.20, R= 0.40, P <.05). Subdimensions of the values scale and subdimensions of altrusim scale together explain 40 % of the vocational self- esteem respect of the teachers. Discussions & Conclusions Discussion process was followed in the light of the findings obtained from the examination of the research titled as the ‘examination of the values the teachers have and their altrusim behaviors in terms of the vocational self esteem respect’. Seeing the findings obtained from the research, it was determined that there was the relation between the hedonism and stimulation sub dimensions of the teachers’ vocational self-esteem respect and values scale and the relation was not found between the sub dimensions of power, success, self-control, universality, helpfulness, traditionality, adaptation and confidence. Kunes-Connell (1991), state that person’s skill of realizing the roles expected from themselves and competence in the interpersonel relations shape his vocational self -esteem respect. In this respect, we can say that some terms such as ‘to be competence’, ‘to be successful’ which we think that their affecting the self -esteem affect the vocational self -esteem respect as well. In another finding obtained from the research, the relation is seen between the sharing of social responsibilty sub dimensions of vocational self -esteem respect and altrusim scale. The relation was not found between the sub dimensions of helpfulness in current conditions, helpfulness in urgent conditions and donation. The research finding realized by İşmen and Yıldız (2005) support this. Candidate teachers having altruist behaviors at higher levels state that they have more positive attitude than the ones being altruist at

Anahtar Kelime:

Konular: Eğitim, Eğitim Araştırmaları İşletme

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

Akbaba, S. (1994). Grupla psikolojik danışmanın sosyal psikolojik bir kavram olan özgecilik üzerindeki etkisi. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Erzurum: Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Arıcak, O.T. (1999). Grupla psikolojik danışma yoluyla benlik saygısı ve mesleki benlik saygısının geliştirilmesi. Yayınlanmamış Doktora Tezi. İstanbul: Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Arıcak, O.T. (2007). The investigation of Turkish university students’ vocational self-esteem levels within different departments. California Association for Counseling and Development Journal, 22, 21-33.
Batson, C.D., Batson, J.G., Slingsby, J.K., Harrell, K.L., Peekna, H.M. & Todd, M.T. (1991). Empathic joy and the empathy - altruism hypothesis. Journal of Personality and Social Psychology. 61(3), 413-426.
Boehm, C. (1979). Some problems with altruism in the search for moral universals. Behavioral Science, 24(1), 15-24.
Brief, A.P. (1998). Attitudes in and around organizations. California: SAGE Publications.
Büyüköztürk, Ş., Kılıç-Çakmak, E., Akgün, Ö.E., Karadeniz, Ş. & Demirel, F. (2008). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem Yayıncılık.
Cohen, L., Manion, L. & Morrison, K. (2000). Research methods in education. New York: Routledge Falmer.
Çelik, V. (1997). Okul kültürü ve yönetimi. Ankara: Pegem Yayınları.
Dilmaç, B. (2009). An analysis of teachers’ general tendency to procratisnate, perception of professional efficiency / self efficiency and altruism. Electronic Journal of Research in Educational Psychology, 7(3), 1323-1338.
Elmas, U. (1998). Bireylerin ana-baba tutumları ile özgecilik düzeyleri arasındaki ilişkiler. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi Erzurum: Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Enç, M. (1990). Ruhbilim terimleri sözlüğü. Ankara: Karatepe Yayınları.
Erkmen, T. & Şencan, H. (1994). Örgüt kültürünün iş doyumu üzerindeki etkisinin otomotiv sanayide faaliyet gösteren farklı büyüklükteki iki işletmede araştırılması.
İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi İşletme Fakültesi Yayınları.
Fultz J, Batson C.D., Fortenbach V.A., McCarthy P.M., Varney L.L. (1986); Social evaluation and the empathy-altruism hypothesis. Journal of Personality and Social Psychology, 50(4),761-769.
Hançerlioğlu, O. (1978). Felsefe ansiklopedisi. İstanbul:Remzi Kitabevi. Hoyle, E. & John, P. (1995). Professional knowledge and professional practice. London: Cassell.
İmamoğlu, E.O. & Aygün, Z.K. (1999). 1970’lerden 1990’lara değerler: Üniversite düzeyinde gözlenen zaman, kuşak ve cinsiyet farklılıkları. Türk Psikoloji Dergisi, 14(44), 1-22.
İşmen, A.E. & Yıldız, A. (2005). Öğretmenliğe ilişkin tutumların özgecilik ve atılganlık düzeyleri açısından incelenmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi. (42), 167-193.
Jennings, P.A. & Greenberg, M.T. (2008). The prosocial classroom: Teacher social and emotional competence in relation to student and classroom outcomes. Review of Educational Research, 79(1), 491-525.
Karadağ, E. & Mutafçılar, I. (2009). İlk ve ortaöğretim okulu öğretmenlerinin özgecilik düzeyleri üzerine bir araştırma. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 28, 75-92.
Karadeniz, G. (2007), Özel eğitim öğretmenliği bölümü son sınıf öğrencileri ile özel eğitim öğretmenliği mezunu öğretmenlerin özgeci davranışları arasındaki farklılıkların incelenmesi. 17. Ulusal Özel Eğitim Kongresi (Kasım 2007).
Kıllıoğlu, İ. (1988). Ahlak- hukuk ilişkişi. İstanbul: Marmara Üniversitesi İFAV.
Kunes-Connell, M.V. (1991). Towards an occupational self-esteem model for psychiatric nurses. Dissertation Abstracts International. (UMI No. 9219376)
Kuşdil, M.E. & Kağıtçıbaşı, Ç. (2000). Türk öğretmenlerin değerler yönelimi ve Schwartz değer kuramı. Türk Psikoloji Dergisi, 15(45), 59-76.
Mikulincer, M., Shaver, P.R., Gillath, O. & Nitzber, R.A. (2005). Attachment, caregiving, and altruism: Boosting attachment security increases compassion and helping. Journal of Personality and Social Psychology. 89(5), 817–839.
Onatır, M. (2008). Öğretmenlerde özgecilik ile değer tercihleri arasındaki ilişki. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul: Yeditepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Poppleton, P. (1989). Rewards and values in secondary teachers’ perceptions of their job satisfaction. Research Papers in Education, 4(3), 71-94.
Sagiv, L. (2002). Vocational interests and basic values. Journal of Career Assessment. 10(2), 233–257.
Schraw, G., Wadkins, T. & Olafson, T. (2007). Doing the things we do: A grounded theory of academic procrastination. Journal of Educational Psychology. 99(1), 12–25.
Schwartz, S.H. & Boehnke, K. (2004). Evaluating the structure of human values with confirmatory factor analysis. Journal of Research in Personality, 38, 230–255.
Scott, C. & Dinham, S. (1999); The occupational motivation, satisfaction and health of English school teachers. Educational Psychology, 19(3), 287-309.
Super, D.E. & Bohn, M.J. (1970). Occupational psychology. London: Tavistock Publications.
Super, D.E., Starishewsky, R., Martin, N. & Jordaan, J.P. (1963). Career development: Self-concept theory. New York: College Entrance Examination Board.
Şişman, M. & Acaat, B. (2003). Öğretmenlik uygulaması çalışmalarının öğretmenlik mesleğinin algılanmasındaki etkisi. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 13(1), 235-250.
Şişman, M. ( 2001). Öğretmenliğe giriş. Pegem A Yayınları, Ankara.
Thompson, M.N. & Subich, L.M. (2006). The relation of social status to the career decision-making process. Journal of Vocational Behavior, 69, 289–301.
Tinsley, R. (2002). The professional self-esteem of teacher educators in Texas. Dissertation Abstracts International. (UMI No. 3058172).
Wilson, B.J. (2008). Media and children’s aggression, fear, and altruism. The Future of Chıldren. 18(1), 87–118.
Yavuzer, H. & Yıldız, A. vd. (2006), Öğretmen özgeciliği ölçeği: geliştirme, geçerlik ve güvenirlik çalışması. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri Dergisi, 6(3), 947-972.
Yılmaz, E. & Dilmaç, B. (2011). An analysis of the effect of values to the job satisfaction of teachers. İlköğretimonline Dergisi. 10(1), 303-311.

APA	Dilmaç B, Eksi H (2012). Öğretmenlerin sahip oldukları değerlerin ve özgeci davranışlarının mesleki benlik saygısı açısından incelenmesi. , 65 - 82.
Chicago	Dilmaç Bülent,Eksi Halil Öğretmenlerin sahip oldukları değerlerin ve özgeci davranışlarının mesleki benlik saygısı açısından incelenmesi. (2012): 65 - 82.
MLA	Dilmaç Bülent,Eksi Halil Öğretmenlerin sahip oldukları değerlerin ve özgeci davranışlarının mesleki benlik saygısı açısından incelenmesi. , 2012, ss.65 - 82.
AMA	Dilmaç B,Eksi H Öğretmenlerin sahip oldukları değerlerin ve özgeci davranışlarının mesleki benlik saygısı açısından incelenmesi. . 2012; 65 - 82.
Vancouver	Dilmaç B,Eksi H Öğretmenlerin sahip oldukları değerlerin ve özgeci davranışlarının mesleki benlik saygısı açısından incelenmesi. . 2012; 65 - 82.
IEEE	Dilmaç B,Eksi H "Öğretmenlerin sahip oldukları değerlerin ve özgeci davranışlarının mesleki benlik saygısı açısından incelenmesi." , ss.65 - 82, 2012.
ISNAD	Dilmaç, Bülent - Eksi, Halil. "Öğretmenlerin sahip oldukları değerlerin ve özgeci davranışlarının mesleki benlik saygısı açısından incelenmesi". (2012), 65-82.

APA	Dilmaç B, Eksi H (2012). Öğretmenlerin sahip oldukları değerlerin ve özgeci davranışlarının mesleki benlik saygısı açısından incelenmesi. Değerler Eğitimi Dergisi, 10(23), 65 - 82.
Chicago	Dilmaç Bülent,Eksi Halil Öğretmenlerin sahip oldukları değerlerin ve özgeci davranışlarının mesleki benlik saygısı açısından incelenmesi. Değerler Eğitimi Dergisi 10, no.23 (2012): 65 - 82.
MLA	Dilmaç Bülent,Eksi Halil Öğretmenlerin sahip oldukları değerlerin ve özgeci davranışlarının mesleki benlik saygısı açısından incelenmesi. Değerler Eğitimi Dergisi, vol.10, no.23, 2012, ss.65 - 82.
AMA	Dilmaç B,Eksi H Öğretmenlerin sahip oldukları değerlerin ve özgeci davranışlarının mesleki benlik saygısı açısından incelenmesi. Değerler Eğitimi Dergisi. 2012; 10(23): 65 - 82.
Vancouver	Dilmaç B,Eksi H Öğretmenlerin sahip oldukları değerlerin ve özgeci davranışlarının mesleki benlik saygısı açısından incelenmesi. Değerler Eğitimi Dergisi. 2012; 10(23): 65 - 82.
IEEE	Dilmaç B,Eksi H "Öğretmenlerin sahip oldukları değerlerin ve özgeci davranışlarının mesleki benlik saygısı açısından incelenmesi." Değerler Eğitimi Dergisi, 10, ss.65 - 82, 2012.
ISNAD	Dilmaç, Bülent - Eksi, Halil. "Öğretmenlerin sahip oldukları değerlerin ve özgeci davranışlarının mesleki benlik saygısı açısından incelenmesi". Değerler Eğitimi Dergisi 10/23 (2012), 65-82.