Öğretmenlerin eğitim programı tasarım yaklaşımı tercih ölçeği: Geçerlik ve güvenirlik çalışması

BAŞ, Gökhan

Öğretmenlerin eğitim programı tasarım yaklaşımı tercih ölçeği: Geçerlik ve güvenirlik çalışması

Gökhan BAŞ (Necmettin Erbakan Üniversitesi, Ahmet Keleşoğlu Eğitim Fakültesi, Eğitim Bilimleri Bölümü, Konya, Türkiye)

Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri

11 0

Yıl: 2013 Cilt: 13 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 965 - 992 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Öğretmenlerin eğitim programı tasarım yaklaşımı tercih ölçeği: Geçerlik ve güvenirlik çalışması

Öz:

Bu çalışmanın temel amacı, öğretmenlerin benimsedikleri eğitim programı tasarım yaklaşımlarını belirlemede kullanılabilecek olan geçerli ve güvenilir bir ölçme aracı geliştirmektir. Yurt içi alanyazında öğretmenlerin eğitim programı yaklaşımlarına yönelik görüşlerini yansıtan bir ölçek geliştirme çalışmasının olmaması, böylesi bir çalışmaya ihtiyacı doğurmuştur. Araştırmada geliştirilen ölçek, Niğde ili merkez ilçesinde devlete bağlı ilköğretim okulları ve liselerde görev yapmakta olan öğretmenlerden oluşan ve küme örnekleme yöntemine göre seçilen 300 öğretmen üzerinde uygulanmıştır. Ölçeğin geliştirme sürecinde ilk olarak alanyazın taraması yapılmış ve konuya ilişkin benzer ölçekler incelenmiştir. Alanyazın taranması ve alan uzmanlarının yardımıyla 35 maddelik bir madde havuzu oluşturulmuştur. Ölçeğin kapsam geçerliliği için uzman kanısına başvurulmuştur. Ölçeğin geçerliğini belirlemek üzere, açımlayıcı ve doğrulayıcı faktör analizi ile güvenirlik analizi yapılmıştır. Açımlayıcı faktör analizi sonuçlarına göre geliştirilen ölçek, (i) konu merkezli tasarım, (ii) öğrenci (öğrenen) merkezli tasarım ve (iii) sorun (problem) merkezli tasarım olmak üzere toplam üç boyuttan ve 30 maddeden oluşmuştur. Ölçeğin, KMO değeri 0.93 ve Bartlett testi sonucu ise 3051.295/sd=435 olarak bulunmuştur. Ölçeğin madde faktör yükleri 0.81 ile 0.45 arasında değişiklik göstermiş olup, madde toplam korelasyon değerleri ise 0.71 ile 0.49 arasında değişmiştir. Ayrıca, araştırmada ölçeğin Cronbach Alpha güvenirlik katsayısı 0.94, Spearman-Brown iki yarı testi sonucu ise 0.91 olarak hesaplanmıştır. Bunun yanında, ölçeğin alt boyutlarına ilişkin Cronbach Alpha güvenirlik katsayıları ise 0.89 ile 0.87 arasında hesaplanmıştır. Araştırmada, ölçeğin alt boyutları arasında da yüksek düzeyde ve doğrusal bir ilişki saptanmıştır. Diğer taraftan, ölçek örneklemdeki niteliklere sahip 320 kişilik bir başka öğretmen grubuna daha uygulanarak, ölçeğin doğrulayıcı faktör analizi yapılmıştır. Yapılan doğrulayıcı faktör analizi sonucunda elde edilen bulgular [X2/sd=604.02/402; GFI= 0.83; AGFI= 0.80; RMSEA= 0.05; CFI= 0.90; NFI= 0.77; NNFI= 0.89; RMR= 0.077; SRMR= 0.056], ölçeğin üç faktörlü yapısını doğrular nitelikte sonuçlar vermiştir. Araştırmanın sonunda elde edilen sonuçlar itibari ile geliştirilen ölçeğin ilköğretim ve lise öğretmenleri tarafından kullanılabilecek geçerli, güvenilir ve kuramsal temeli sağlam bir ölçek olduğu kanısına varılmıştır.

Anahtar Kelime:

Konular: Eğitim, Eğitim Araştırmaları

Curriculum design orientations preference scale of teachers: Validity and reliability study

Öz:

The purpose of this study was to develop a valid and reliable scale for preferences of teachers in regard of their curriculum design orientations. Because there was no scale development study similar to this one in Turkey, it was considered as an urgent need to develop such a scale in the study. The sample of the research consisted of 300 elementary and high school teachers, working in Niğde province and its districts, selected according to cluster sampling method. In light of the scales obtained from the related literature and other information, a pool consisting of 35 items were formed by the researcher. Then, the first form of the scale was presented into the views of a group of field experts for content validity. In order to test the validity of the scale, the exploratory and confirmatory factor analyses were carried out in the research. A result of the exploratory factor analysis, the scale consisted of three factors: (i) subject-centred curriculum design orientation, (ii) student-centred learnercentred) curriculum design orientation, and (iii) problem-centred curriculum design orientation with 30 items. KMO value of the scale was found as 0.93 and Bartlett s test of sphericity was found as 3051.295/df=435 in the study. Besides, the factor loadings of the scale were found to be ranged from 0.81 to 0.45 and item-total correlation values were found between 0.71 and 0.49. Cronbach s Alpha reliability coefficient value was found as 0.94 and Spearman-Brown split-half correlation value was found as 0.91. It was seen that reliability coefficient values of the factors of in the scale ranged between 0.89 and 0.87 in the research. Also, it was understood that there were positive correlations amongst the factors of the scale. The confirmatory factor analysis was applied on the three-factor structure obtained from the scale s exploratory factor analysis on a group of 320 teachers, similar to the sample group of the study. As a result of the confirmatory factor analysis, it was understood that the obtained values [X2/df=604.02/402; GFI= 0.83; AGFI= 0.80; RMSEA= 0.05; CFI= 0.90; NFI= 0.77; NNFI= 0.89; RMR= 0.077; SRMR= 0.056], confirmed the three-factor structure of the scale. Thus, according to the results obtained in the research, it could be said that the scale developed in this study is a valid and reliable scale to be used both by elementary and high school teachers.

Anahtar Kelime:

Konular: Eğitim, Eğitim Araştırmaları

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Bibliyografik

Acat, B. (2010). Yapılandırmacı yaklaşımın uygulanmasının önündeki engel: Öğretmen kılavuz kitaplarına dönük bir eleştiri. Eğitime Bakış Dergisi, 17, 30-34.
Anderson L. W. (1988). Attitudes and their measurement. In J. P. Keeves (Ed.), Educational research, methodology and measurement: An international handbook (pp. 885-895). New York: Pergamon Press.
Ashour, R., Khasawneh, S., Abu-Alruz, J., & Alsharqawi, S. (2012). Curriculum orientations of pre-service teachers in Jordan: A required reform initative for Professional development. Teacher Development, 16 (3), 345-360.
Bay, E., Gündoğdu, K., Dilekçi, D., Ozan, C. ve Özdemir, D. (2011, Ekim). İlköğretim öğretmen adaylarının program yaklaşımlarının incelenmesi: Atatürk üniversitesi örneği. I. Uluslararası Eğitim Programları ve Öğretim Kongresinde sunulan bildiri, Anadolu Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Eskişehir.
Brown, T. A. (2006). Confirmatory factor analysis for applied research. NY: Guilford Publications.
Büyükkaragöz, S. S. (1997). Program geliştirme. Konya: Kuzucular Ofset.
Büyüköztürk, Ş. (2002). Faktör analizi: Temel kavramlar ve ölçek geliştirmede kullanımı. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 32, 470-483.
Büyüköztürk, Ş. (2007). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı (12. bs). Ankara: Pegem A Yayınları.
Büyüköztürk, Ş., Çakmak-Kılıç, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2008). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem A Yayınları.
Cheung, D., & Ng, P. H. (2000). Science teachers beliefs about curriculum design. Research in Science Education, 30 (4), 357-375.
Cheung, D., & Wong, H. W. (2002). Measuring teacher beliefs about alternative curriculum designs. Curriculum Journal, 13 (2), 225-248.
Cronbach L. J. (1990). Essentials of psychological testing (5th ed.). New York: Harper Collins Publishers.
Cronin-Jones, L. L. (1991). Science teacher beliefs and their influence on curriculum implementation: Two case studies. Journal of Research in Science Teaching, 28, 235-250.
Crummey, M. A. (2007). Curriculum orientations of alternative education teachers. Unpublished doctoral dissertation, University of Kansas the Graduate School, Kansas.
Çelenk, S., Tertemiz, N. ve Kalaycı, N. (2000). İlköğretim programları ve gelişmeler. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
Çokluk, Ö., Şekercioğlu, G. ve Büyüköztürk, Ş. (2010). Sosyal bilimler için çok değişkenli istatistik. Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
Çubukçu, Z. (2008). Eğitim programı tasarımı ve geliştirilmesi. B. Duman (Ed.), Öğretim ilke ve yöntemleri içinde (2. bs., s. 132-174). Ankara: Maya Akademi.
Demirel, Ö. (2005). Eğitimde program geliştirme: Kuramdan uygulamaya (8. bs). Ankara: Pegem A Yayıncılık.
Diekhoff, G. (1992). Statistics for the social and behavioral sciences: Univariate, bivariate, multivariate. Washington, D.C.: Brown Publishers.
Doğanay A. ve Sarı, M. (2003). İlköğretim öğretmenlerinin sahip oldukları eğitim felsefelerine ilişkin algıların değerlendirilmesi. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 1 (3), 321-337.
Doğanay, A. (2011). Hizmet öncesi öğretmen eğitiminin öğretmen adaylarının felsefi bakış açılarına etkisi. Eğitim ve Bilim, 36 (161), 332-348.
Erden, M. (2000). Eğitimde program değerlendirme (3. bs). Ankara: Anı Yayıncılık.
Eren, A. (2010). Öğretmen adaylarının program inançlarının görünüm analizi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 18 (2), 379-388.
Ertürk, S. (1972). Eğitimde program geliştirme. Ankara: Yelkentepe Yayınları.
Fabrigar, L. R., Wegener, D. T., MacCallum, R. C., & Strahan, E. J. (1999). Evaluating the use of explatory factor analysis in psychological research. Psychological Methods, 4 (3), 272-299.
Ferguson, F., & Takane, Y. (1989). Statistical analysis in psychology and education. New York: McGraw-Hill.
Foil, J. (2008). Determining the curriculum orientations of public school administrators using the modified curriculum orientation inventory. Unpublished doctoral dissertation, University of Kansas the Graduate School, Kansas.
Fraenkel, J. R., & Wallen, N. E. (2000). How to design and evaluate research in education. New York: McGraw-Hill.
Gutek, G. L. (1988). Philosophical and ideological perspectives on education. Needham Heights, MA: Allyn and Bacon.
Gürol, A. (2006). Eğitim programları ve planlanması. M. Gürol (Ed.), Öğretimde planlama ve değerlendirme içinde (4. bs., s. 17-40). Ankara: Akış Yayıncılık.
Hambleton, R. K., & Patsula, L. (1999). Increasing the validity of adapted tests: Myths to be avoided and guidelines for improving test adaptation practices. Journal of Applied Testing Technology, 1, 1-13.
Henson, K. T. (2006). Curriculum planning. Illinois: Waveland Press.
Hooper, D., Coughlan, J., & Mullen, M. (2008). Structural equation modeling: Guidelines for determining model fit. The Electronic Journal of Business Research Methods, 6 (1), 53-60.
Horn, N. (2011). Curriculum orientation of virtual teachers: A basic interpretive study of secondary teachers development of curriculum orientations. In M. Koehler, & P. Mishra, (Eds.), Proceedings of society for information technology and teacher education international conference (pp. 1857-1860). Chesepeake, VA: AACE.
Jenkins, S. B. (2009). Measuring teacher beliefs about curriculum orientations using the modified-curriculum orientations inventory. The Curriculum Journal, 20 (2), 103-120.
Jöreskog, K. G., & Sörbom, D. (1993). LISREL 8: Structural equation modeling with the simplis command language. Lincolnwood: Scientific Software International, Inc.
Karakuş, M. (2006). Öğretmen yetiştirmede felsefenin yeri ve önemi. Çukurova Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1 (31), 79-85.
Klein, D. S. R. (1977). Needed: Educational philosophy as a guide for decision-making in the public schools. Education, 97 (3), 290-293.
Kline, P. (1994). An easy guide to factor analysis. London: Routledge.
Kline, R. B. (2005). Principles and practice of structural equation modelling. New York: Guilford Publications, Inc.
Korkmaz, İ. (2007). Eğitim programı: Tasarımı ve geliştirilmesi. A. Doğanay (Ed.), Öğretim ilke ve yöntemleri içinde (2. bs., s. 2-34). Ankara: Pegem A Yayıncılık.
Livingston, M. J., McClain, B. R., & Despain, B. C. (1995). Assessing the consistency between teachers philosophies and educational goals. Education, 116 (1), 124-129.
Lumpe, A. T., Haney, J. J., & Czerniak, C. M. (1998). Science teacher beliefs and intentions to implement science- technology-society (STS) in the classroom. Journal of Science Teacher Education, 9, 1-24.
Marsh, C. J., & Willis, G. (2007). Curriculum: Alternative approaches, ongoing issues. New Jersey: Prentice-Hall.
Marsh, H. W., Balla, J. R., & McDonald, R. P. (1988). Goodness- of-fit indexes in confirmatory factory analysis: The effects of sample size. Psychological Bulletin, 103 (3), 391-410.
McMillan, J. H., & Schumacher, S. (2006). Research in education: Evidence based inquiry. Boston: Brown and Company.
McNeil, J. D. (2006). Contemporary curriculum. New Jersey: John Wiley and Sons, Inc.
Murphy K. R., & Davidshofer, R. (1991). Psychological testing: Principles and applications. New Jersey: Prentice-Hall.
Ornstein, A. C., & Hunkins, F. P. (1993). Curriculum: Foundations, principles and issues (2nd ed.). Needham Heights, MA: Allyn and Bacon.
Özdemir, S. M. (2007). Eğitimde program geliştirme ve program geliştirme sürecinin unsurları. G. Ocak (Ed.), Öğretim ilke ve yöntemleri içinde (s. 59-94). Ankara: Pegem A Yayıncılık.
Özdemir, S. M. (2009). Eğitimde program değerlendirme ve Türkiyede eğitim programlarını değerlendirme çalışmalarının incelenmesi. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 6 (2), 126-149.
Özen, Y., Gülaçtı, F. ve Kandemir, M. (2006). Eğitim bilimleri araştırmalarında geçerlik ve güvenirlik sorunsalı. Erzincan Eğitim Fakültesi Dergisi, 8 (1), 69-89.
Peers, I. (1996). Statistical analysis for education and psychology researchers: Tools for researchers in education and psychology. London: Falmer Press.
Quinlan, K. M. (1997, July). Case studies of academics educational beliefs about their discipline: Toward a discourse on scholarly dimensions of teaching. Paper presented at the Annual conference of the higher education research and development society of Australasia, Adelaide, South Australia.
Reding, C. A. (2008). Curricular orientations of Catholic school teachers and administrators. Unpublished doctoral dissertation, University of Kansas the Graduate School, Kansas.
Reuterberg, S., & Gustafsson, J. E. (1992). Confirmatory factor analysis and reliability: Testing measurement model assumptions. Educational and Psychological Measurement, 52, 795-811.
Saylor, J. G., Alexander, W. M., & Lewis, A. J. (1981). Curriculum planning for better teaching and learning. New York: Holt, Rinehart and Winston.
Scherer, R. F. (1988). Dimensionality of coping: Factor stability using the ways of coping questionnaire. Psychological Report, 62, 76-770.
Schumacker, R. E., & Lomax, R. G. (1996). A beginners guide to structural equation modeling. New Jersey: Lawrence Erlbaum Associates, Inc.
Sönmez, V. (2007). Program geliştirme öğretmen el kitabı (13. bs). Ankara: Anı Yayıncılık.
Sönmez, V. (2009). Eğitim felsefesi (9. bs). Ankara: Anı Yayıncılık.
Sümer, N. (2000). Yapısal eşitlik modelleri. Türk Psikoloji Yazıları, 3 (6), 49-74.
Şencan, H. (2005). Sosyal ve davranışsal ölçümlerde güvenilirlik ve geçerlilik. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
Şimşek, Ö. F. (2007). Yapısal eşitlik modellemesine giriş: Temel ilkeler ve LISREL uygulamaları. Ankara: Ekinoks Yayınevi.
Taba, H. (1962). Curriculum development: Theory and practice. New York: Harcourt, Brace and World, Inc.
Tabachnick B. G., & Fidell, L. S. (2001). Using multivariate statistics (4th ed.). MA: Allyn and Bacon.
Tanner, D., & Tanner, L. (1995). Curriculum development: Theory into practice. New Jersey: Prentice-Hall.
Tavşancıl, E. (2005). Tutumların ölçülmesi ve SPSS ile veri analizi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
Thompson, B. (2004). Exploratory and confirmatory factor analysis: Understanding concepts and applications. Washington: American Psychological Association.
Turan, M. (2006). Yeni ilköğretim programları. M. Gürol (Ed.), Öğretimde planlama ve değerlendirme içinde (4. bs., s. 41-68). Ankara: Akış Yayıncılık.
Turan, S. (2010). Yapılandırmacılığın Türk eğitim sistemi ve merkez müfredatçılarıyla dansı. Eğitime Bakış Dergisi, 17, 10-14.
Tyler, R. W. (1950). Basic principles of curriculum and instruction. Chicago, Illinois: The University of Chicago Press.
Van Driel, J. H., Bulte, A. M. W., & Verloop, N. (2008). Using the curriculum emphasis concept to invetsigate teachers curricular beliefs in the context of educational reform. Journal of Curriculum Studies, 40 (1), 107-122.
Varış, F. (1978). Eğitimde program geliştirme: Teori ve teknikler (3. bs). Ankara: Ankara Üniversitesi Eğitim Fakültesi Yayınları.
Wang, J., Elicker, J., & McMullen, M. (2008). Chinese and American preschool teachers beliefs about early childhood curriculum. Early Childhood Development and Care, 178 (3), 227-249.
Wiles, J., & Bondi, J. (1993). Curriculum development: A guide to practice. New York: MacMillan Publishing Company.
Woolley, S. L., Benjamin, W. J., & Woolley, A. W. (2004). Construct validity of a self-report measure of teacher beliefs related to constructivist and traditional approaches to teaching and learning. Educational and Psychological Measurement, 64 (2), 319-331.
Yılmaz, K., Altınkurt, Y. ve Çokluk, Ö. (2011). Eğitim inançları ölçeğinin geliştirilmesi: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 11 (1), 335-350.
Yılmaz, V. ve Çelik, H. E. (2009). LISREL ile yapısal eşitlik modellemesi. Ankara: Pegem Akademi Yayınları.

APA	BAŞ G (2013). Öğretmenlerin eğitim programı tasarım yaklaşımı tercih ölçeği: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. , 965 - 992.
Chicago	BAŞ Gökhan Öğretmenlerin eğitim programı tasarım yaklaşımı tercih ölçeği: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. (2013): 965 - 992.
MLA	BAŞ Gökhan Öğretmenlerin eğitim programı tasarım yaklaşımı tercih ölçeği: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. , 2013, ss.965 - 992.
AMA	BAŞ G Öğretmenlerin eğitim programı tasarım yaklaşımı tercih ölçeği: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. . 2013; 965 - 992.
Vancouver	BAŞ G Öğretmenlerin eğitim programı tasarım yaklaşımı tercih ölçeği: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. . 2013; 965 - 992.
IEEE	BAŞ G "Öğretmenlerin eğitim programı tasarım yaklaşımı tercih ölçeği: Geçerlik ve güvenirlik çalışması." , ss.965 - 992, 2013.
ISNAD	BAŞ, Gökhan. "Öğretmenlerin eğitim programı tasarım yaklaşımı tercih ölçeği: Geçerlik ve güvenirlik çalışması". (2013), 965-992.

APA	BAŞ G (2013). Öğretmenlerin eğitim programı tasarım yaklaşımı tercih ölçeği: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 13(2), 965 - 992.
Chicago	BAŞ Gökhan Öğretmenlerin eğitim programı tasarım yaklaşımı tercih ölçeği: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri 13, no.2 (2013): 965 - 992.
MLA	BAŞ Gökhan Öğretmenlerin eğitim programı tasarım yaklaşımı tercih ölçeği: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, vol.13, no.2, 2013, ss.965 - 992.
AMA	BAŞ G Öğretmenlerin eğitim programı tasarım yaklaşımı tercih ölçeği: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri. 2013; 13(2): 965 - 992.
Vancouver	BAŞ G Öğretmenlerin eğitim programı tasarım yaklaşımı tercih ölçeği: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri. 2013; 13(2): 965 - 992.
IEEE	BAŞ G "Öğretmenlerin eğitim programı tasarım yaklaşımı tercih ölçeği: Geçerlik ve güvenirlik çalışması." Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 13, ss.965 - 992, 2013.
ISNAD	BAŞ, Gökhan. "Öğretmenlerin eğitim programı tasarım yaklaşımı tercih ölçeği: Geçerlik ve güvenirlik çalışması". Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri 13/2 (2013), 965-992.