Yıl: 2012 Cilt: 10 Sayı: 24 Sayfa Aralığı: 55 - 77 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Türkiye'de değerler eğitimi konusunda yapılmış lisansüstü tezlerin farklı değişkenler açısından değerlendirilmesi

Öz:
Bu araştırmanın amacı, Türkiye'de değerler eğitimi konusunda yapılmış olan lisansüstü tezlerin dağılımlarını analiz ederek değerlendirmektir. Bu çalışma nitel araştırma yöntem ve teknikleri kullanılarak yapılandırılmıştır. Çalışmada, veri toplama yöntemi olarak epistemolojik doküman analizi kullanılmıştır. Çalışmada elde edilen veriler, içerik analiz türlerinden kategorisel analiz tekniği kullanılarak çözümlenmiştir. Çalışmada Türkiye'de "değerler eğitimi" konusunda yapılmış olan lisansüstü tezlerin durumlarının saptanmasına çalışıldığından, çalışmanın kuramsal evreni YÖK Yayın Dokümantasyon Daire Başkanlığı tarafından 1986 yılından itibaren dizgilenen lisansüstü eğitim tezleri oluşturmuştur. Çalışmada, değerlendirmeye alınan lisansüstü tezlerin dokümantasyonu için bir içerik formu geliştirilerek, bu form yardımıyla elde edilen lisansüstü tezler farklı değişkenler açısından sınıflandırılmıştır. Yapılan bu araştırmada, değerler eğitimi konusundaki lisansüstü tezlerin sayısının az olduğu ve geçen yıllar içinde bu konuda yapılan araştırmaların sayılarında da artışın olduğu görülmüştür. Bu konuda en fazla lisansüstü tezin yapıldığı yıl 2010'dur. Değerler eğitimi konusunda en fazla tezin yüksek lisans seviyesinde yapıldığı görülmekle birlikte, bu konuda en çok eğitim programları ve öğretim anabilim dalında çalışmanın olduğu anlaşılmıştır. Değerler eğitimi konunda yapılan çalışmalarda nicel ve nitel araştırma yöntemlerinin birbirine yakın oranlarda kullanıldığı görülmekle birlikte, bazı araştırmalarda her iki araştırma yönteminin de kullanıldığı görülmüştür. Bu konuda en çok kullanılan ölçme araçları ise ölçekler ve doküman inceleme fonnları olmuştur. Değerler eğitimi konusunda yapılan tezlerde verilerin analizinde en çok betimsel istatistiklerin kullanıldığı anlaşılmıştır.
Anahtar Kelime:

Konular: Eğitim, Eğitim Araştırmaları Müzik Eğitim, Özel

Evaluation of graduate dissertations on values education in Tuerkey in terms of different variables

Öz:
The elementary school curriculum in the Turkish Education System has been changed several times. After the establishment of the Republic of Turkey in 1923, the elementary school curriculum was restructured in the years 1924, 1926, 1936, 1948, 1962 and 1968 several times. Compulsory education in Turkey was for five years from 1923 to 1997, however, the Ministry of National Education, known as MEB made, a radical decision to increase compulsory education to eight years in 1997. Therefore, the primary and the middle school curriculum were combined in the elementary school system. However, at that time these curricula were not revised and restructured so in order to unify and integrate the elementary school curriculum, a new elementary school curriculum was developed and introduced as a pilot study in the 2004-2005 academic year in some regions of Turkey. As a result, in the 2005-2006 academic year, the reconstructed elementary curriculum was introduced into the Turkish elementary schools. Many abilities such as creativity, decision making, critical thinking, effective problem solving, etc. were taken into consideration and students had to obtain these via the new curriculum. Besides this, value (moral) education was taken into consideration and the students were expected to be educated according to values which were accepted in national and international contexts. There has been an increase in the number of dissertations on value education since the application of the new elementary curriculum in 2005-2006. Thus, the purpose of this study was to analyse these dissertations in order to see the impact of value education in dissertations carried out in Turkey. In order to achieve this purpose, an answer to the following question has attempted to be given in the research: What is the distribution level of dissertations on values education carried out in Turkey?The research aimed to determine the distribution of graduate dissertations on values education between the years of 2005 and 2010 and utilised a qualification research method and the case study was used as model.The theoretical population of this research was the graduate dissertations carried out in Turkey. Yet, the theoretical population to study, which was identified by taking into consideration the improvements in methodology and whether they were up to date, included 25 graduate dissertations between the years of 1986 and 2010. The sampling group consisted of 22 graduate dissertations accessed online as pdf documents between 2005-2010 from the National Dissertations Centre of the Higher Education Counsel, known as YÖK.In order to analyse the data obtained from the dissertations, "the classification and content form for the evaluation of dissertations" was used and the epistemo-logical document analysis was used as the data collection method.The identified dissertations were downloaded from the website of the Higher Education Counsel's National Dissertations Centre were given some codes. In the next stage, the downloaded dissertations were analysed with the help of "the classification and content form for the evaluation of dissertations" according to different variables such as the year, the department, and the methodology, instruments and statistical techniques they used. The data obtained in the study was analysed with the categorical analyses techniques as frequency and percentage.The findings of the study indicated that most of the dissertations were earned out at master's level and that they were completed in the year 2010. Besides this, it was seen that most of the research on values education were earned out in the curriculum and instruction department. Also, it was seen that researchers in the educational administration, supervision, planning and economics and social studies education departments studied value education to a greater extent in their dissertations. However, the number of doctoral dissertations was seen to be limited in value education which was perceived as a weakness. It was also found that although experimental research methodology was used mostly on value education, qualitative and quantitative research methodologies were used to a higher level as well as the experimental research methodology. In terms of the research methodology variable in the study, it was seen that researchers did not prefer using both of the qualitative and quantitative research methodologies in their dissertations. On the other hand, it was seen that document analysis techniques and scales were the most preferred data collection instruments in dissertations carried out on value education in Turkey. Also, it was seen that descriptive statistical techniques were used in dissertations on values education to a greater extent. Besides this, difference statistical techniques were some of the most preferred statistical techniques used in dissertations on values education. However, the correlation statistical analysis technique was used very little and the regression statistical analysis technique was not used at all in dissertations on values education carried out in Turkey.
Anahtar Kelime:

Konular: Eğitim, Eğitim Araştırmaları Müzik Eğitim, Özel
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Aktepe, V. (2010). İlköğretim 4. sınıf sosyal bilgiler dersinde yardımseverlik değerinin etkinlik temelli olarak öğretimi ve öğrencilerin tutumlarına etkisi. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
  • Altınkurt, L. (2007). Sanat eğitimi ile ilgili lisansüstü tezlerin incelenmesi. Milli Eğitim, 173, 105-113.
  • Altınörs, G. (1983). Türkiye'de kütüphanecilik bilim dalı konusunda yapılmış olan doçentlik, doktora ve bilim uzmanlığı tezlerinde kullanılmış oları araştırma metotları. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
  • Ataman, Ö. G. (2009). Ülkemizde flüt ve flüt eğitimi alanlarında yapılan lisansüstü tezler. Kastamonu Eğitim Dergisi, 17( 1), 341-352.
  • Aydoğan, A. (2005). 1980'den sonra Türkiye'de yeni iletişim teknolojileri üzerine yapılmış yüksek lisans ve doktora tezlerinin incelenmesi. 20-22 Ekim. Türkiye'de iletişim araştırmaları sempozyumu, Ankara Üniversitesi İletişim Fakültesi, Ankara.
  • Bacanlı, H. (2002). Psikolojik kavram analizleri. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
  • Benligiray, S. (2009). Türkiye'de insan kaynakları yönetimi alanında yapılan lisan-süstü tezler ve bu tezlerde incelenen temaların analizi: 1983-2008 dönemi. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 4(1), 167-197.
  • Bilgin, N. (1995). Sosyal psikolojide yöntem ve pratik çalışmalar. İstanbul: Sistem Yayıncılık.
  • Budak, Y. & Duman, T. (2011). Lisansüstü tezlerin biçim ve içerik yönünden incelenmesi. 15-16 Ekim. V. Ulusal lisansüstü eğitim sempozyumu, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
  • Can, Ö. (2008). Dördüncü ve beşinci sınıf öğretmenlerinin sosyal bilgiler dersinde değerler eğitimi uygulamalarına ilişkin görüşleri. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
  • Demir, R. (2008). Üniversitelerin bugünü ve yarını. Ankara: Palmc Yayıncılık.
  • Demirbatır, E. R. (2001). Yaylı çalgılar yüksek lisans, doktora ve sanatta yeterlik tez bibliyografyası. Uludağ Üniversitesi Eğilim Fakültesi Dergisi, Mİ), 143-150.
  • Demirhan C. İ. (2007). İlköğretimde değerler eğirimi programının etkililiği. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
  • Demirtaş, Z. & Kahveci, G. (2011). Yüksek lisans ve doktora tezlerinin metodolojik açıdan değerlendirilmesi. 15-16 Ekim. V. Ulusal lisansüstü eğitim sempozyumu, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü. Ankara.
  • Dilmaç, B. (2007). Bir grup fen lisesi öğrencisine verilen insani değerler eğitiminin insani değerler ölçeği ile sınanması. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
  • Dilmaç, B. (1999). İlköğretim öğrencilerine insani değerler eğitimi verilmesi ve ahlaki olgunluk ölçeği ile sınanması. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Konya.
  • Doğan, İ. (2007). Türk eğitim sisteminde değerler sorunu. Kaymakcan, R. & diğerleri (Eds.). Değerler eğitimi uluslararası sempozyumu bildirileri. İstanbul: Değerler Eğitimi Merkezi Yayınları.
  • Doğan, İ. (2004). Sosyoloji: Kavramlar ve sorunlar. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
  • Doğanay, A. (2006). Değerler eğitimi. Öztürk, C. & Dilek. D. (Eds). Hayat bilgisi ve sosyal bilgiler öğretimi: Yapılandırmacı bir yaklaşım. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
  • Erdoğmuş, U. F. & Çağıltay, K. (2009). Türkiye'de eğitim teknolojileri alanında yapılan master ve doktora tezlerinde genel eğilimler. 11-13 Şubat. XI. Akademik bilişim konferansı, Harran Üniversitesi, Şanlıurfa.
  • Evrekli, E., İnel, D., Deniş, II. & Balım, A. G. (2011). Fen eğitimi alanındaki lisansüstü tezlerdeki yöntemsel ve istatistiksel sorunlar. İlköğretim-Online, 10( 1). 206-218.
  • Fidan, N. K. (2009). Öğretmen adaylarının değer öğretimine ilişkin görüşleri. Kuramsal Eğitim bili m, 2(2), 1-18.
  • Goodwin. L. D. & Goodwin, W. L. (1985). An analysis of statistical techniques used in the journal of educational psychology, 1979-1983. Educational Psychologist, 20(1), 13-21.
  • Göktaş, B. & Erdem, R. (2006). Sağlık yönetimi alanında yapılan tezlerin profili. Fırat Sağlık Hizmetleri Dergisi, /(1), 53-63.
  • Güneş, F. (2011). Günümüz eğilim yaklaşımlarının yüksek lisans ve doktora tezlerine yansıma durumu. 15-16 Ekim. V. Ulusal lisansüstü eğitim sempozyumu, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
  • Güngör, E. (2000). Değerler psikolojisi üzerine araştırmalar. (2. baskı). İstanbul: Ötüken Neşriyat.
  • Halstead, J. M. & Taylor, M. J.(2000). Learning and teaching about values: A review of recent research. Cambridge Journal of Education, J0(2), 169-202.
  • Halstead, J. M. (1996). Values and values education in schools. Halstead, J. M. & Taylor, M. J. (Eds.). Values in education and education in values. London: The Falmer Press.
  • Haycock, L. A. (2004). Citation analysis of education dissertations for collection development. Library Resources and Technical Services, 48(2). 102-106.
  • İşcan, C. D. (2007). İlköğretim düzeyinde değerler eğitimi programının etkililiği. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
  • Johnstone, S. (1997). Examining the examiners: An analysis of examiners' reports on doctoral theses. Studies in Higher Education, 22(3), 333-347.
  • Kabaca, T. & Erdoğan, Y. (2007). Fen bilimleri ve matematik eğitimi alanlarındaki tez çalışmalarının istatistiksel açıdan incelenmesi. Pamukkale Eğitim Fakültesi Dergisi, 22, 54-64.
  • Karadağ, E. (2011). Instruments used in doctoral dissertations in educational sciences in Turkey: Quality of research and analytical errors. Educational Sciences: Theory and Practice, 1I( 1), 330-334.
  • Karadağ, E (2010a). Typology of analytical errors in qualitative educational research: An analysis of the 2003-2007 education science dissertations in Turkey. Education, 130(4), 674-681.
  • Karadağ, E. (2010b). An analysis of research methods and statistical techniques used by doctoral dissertation at the education sciences in Turkey. Current Issues in Education, 75(4), 1-21.
  • Karadağ, E. (2009a). Türkiye 'de eğitim bilimleri alanında yapılmış doktora tezlerinin tematik ve metodolojik açıdan incelenmesi: Bir durum çalışması. Yayınlanmamış Doktora Tezi. Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
  • Karadağ, E. (2009b). Eğitim bilimleri alanında yapılmış doktora tezlerinin tematik açıdan incelemesi. Ahi Evran Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 10(3), 75-87.
  • Kirschenbaum, H. (1995). 100 ways to enhance values and morality in schools and youth settings. Boston: Allyn and Bacon.
  • Kolaç, E. (2008). İlk okuma yazma alanında yapılan lisansüstü tezlerin değerlendirilmesi. 2-4 Mayıs. VII. Ulusal sınıf öğretmenliği eğitimi sempozyumu, Çanakkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi, Çanakkale.
  • Kuşdil, M. E. & Kağıtçıbaşı, Ç. (2000). Türk öğretmenlerin değerler yönelimi ve Schwartz değer kuramı. Türk Psikoloji Dergisi, 15(45), 59-76.
  • Lariviere, V., Zuccala, A. & Archambault, E. (2007). The declining scientific impact of theses: Implications for electronic thesis and dissertation repositories and graduate studies. Scientometrics, 74( 1), 109-121.
  • Leming, J. S. (1997). Whither goes character education? Objectives, pedagogy, and research in education programs. Journal of Education, 179(2), 11-35.
  • MEB (2005). ilköğretim 1-5. sınıf programlan tanıtım el kitabı. Ankara: Devlet Kitapları Müdürlüğü Basımevi.
  • Merriaın, S. (1998). Qualitative research and case study applications in education. San Francisco: Jossey-Bass Publications.
  • Mulkey. Y. J. (1997). The history of character education. Journal of Physical Education. Recreation, and Dance, 68(9), 35-37.
  • Okudan, A. Y. (2010). Eğitim yöneticilerinin değerler eğiliminin önemi etkileri ve uygulamaları hakkındaki görüşleri. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
  • Pethia, R. F. (1970). Values in positive and normative administrative theory: A conceptual framework and logical analysis. Wortman, S. M. & Lutlıans, F. (Eds.). Emerging concepts in management. London: The Macmillan Company.
  • Rokeach, M. (1973). The nature of human values. New York: The Free Press.
  • Ryan, K. (1993). Mining the values in the curriculum. Educational Leadership, 5/(3), 16-18.
  • Sarı, E. (2005). Öğretmen adaylarının değer tercihleri: Giresun Eğitimi Fakültesi örneği. Değerler Eğitimi Dergisi, J(10), 73-88.
  • Simon, S. B., Howe, L. W. & Kirschenbaum, H (1978). Values clarification: A handbook of practical strategies for teachers and students. New York: A&W Publishers.
  • Sinn. R. N. (2005). A local citation analysis of mathematical and statistical disser tations. Science and Technology Libraries, 25(4), 25-37.
  • Şen, Ü. (2007). Milli eğitim bakanlığının 2005 yılında tavsiye ettiği 100 temel eser yoluyla Türkçe eğitiminde değerler öğretimi üzerine bir araştırma. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
  • Şimşek, A., Özdamar, N., Becit, G., Kılıçer, K., Akbulut, Y. & Yıldırım. Y. (2008). Türkiye'deki eğitim teknolojisi araştırmalarında güncel eğilimler. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 19, 439-458.
  • Tokdemir, M. A. (2007). Tarih öğretmenlerinin değerler ve değerler eğitimi hakkındaki görüşleri. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Karadeniz Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Trabzon.
  • Üstüner, M. & Cömert, M. (2008). Eğitim yönetimi, teftişi, planlaması ve ekonomisi anabilim dalı lisansüstü dersleri ve tezlerine ilişkin bir inceleme. Kuramdan Uygulamaya Eğitim Yönetimi, 55,497-515.
  • Yazıcıoğlu, Y. & Erdoğan, S. (2004). SPSS uygulamalı bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Detay Yayıncılık.
  • Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2008). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. (6. baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
  • Yıldırım, î. (1999). Some values of Turkish university students from varying degrees of religiosty. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 16-17, 113-123.
  • Yılmaz, K. (2008). Eğitim yönetiminde değerler. Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
  • Yılmaz, K. (2007). İlköğretim okulu yönetici ve öğretmenlerinin değerlere göre yönetim ile ilgili görüşleri. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 52, 639-664.
  • Yücel, C., Akar, C. & Karataş, E. (2011). Yüksek lisans tezlerinde görülen yöntem sorunları. 15-16 Ekim. V. Ulusal lisansüstü eğitim sempozyumu, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
APA BAŞ G, Beyhan Ö (2012). Türkiye'de değerler eğitimi konusunda yapılmış lisansüstü tezlerin farklı değişkenler açısından değerlendirilmesi. , 55 - 77.
Chicago BAŞ Gökhan,Beyhan Ömer Türkiye'de değerler eğitimi konusunda yapılmış lisansüstü tezlerin farklı değişkenler açısından değerlendirilmesi. (2012): 55 - 77.
MLA BAŞ Gökhan,Beyhan Ömer Türkiye'de değerler eğitimi konusunda yapılmış lisansüstü tezlerin farklı değişkenler açısından değerlendirilmesi. , 2012, ss.55 - 77.
AMA BAŞ G,Beyhan Ö Türkiye'de değerler eğitimi konusunda yapılmış lisansüstü tezlerin farklı değişkenler açısından değerlendirilmesi. . 2012; 55 - 77.
Vancouver BAŞ G,Beyhan Ö Türkiye'de değerler eğitimi konusunda yapılmış lisansüstü tezlerin farklı değişkenler açısından değerlendirilmesi. . 2012; 55 - 77.
IEEE BAŞ G,Beyhan Ö "Türkiye'de değerler eğitimi konusunda yapılmış lisansüstü tezlerin farklı değişkenler açısından değerlendirilmesi." , ss.55 - 77, 2012.
ISNAD BAŞ, Gökhan - Beyhan, Ömer. "Türkiye'de değerler eğitimi konusunda yapılmış lisansüstü tezlerin farklı değişkenler açısından değerlendirilmesi". (2012), 55-77.
APA BAŞ G, Beyhan Ö (2012). Türkiye'de değerler eğitimi konusunda yapılmış lisansüstü tezlerin farklı değişkenler açısından değerlendirilmesi. Değerler Eğitimi Dergisi, 10(24), 55 - 77.
Chicago BAŞ Gökhan,Beyhan Ömer Türkiye'de değerler eğitimi konusunda yapılmış lisansüstü tezlerin farklı değişkenler açısından değerlendirilmesi. Değerler Eğitimi Dergisi 10, no.24 (2012): 55 - 77.
MLA BAŞ Gökhan,Beyhan Ömer Türkiye'de değerler eğitimi konusunda yapılmış lisansüstü tezlerin farklı değişkenler açısından değerlendirilmesi. Değerler Eğitimi Dergisi, vol.10, no.24, 2012, ss.55 - 77.
AMA BAŞ G,Beyhan Ö Türkiye'de değerler eğitimi konusunda yapılmış lisansüstü tezlerin farklı değişkenler açısından değerlendirilmesi. Değerler Eğitimi Dergisi. 2012; 10(24): 55 - 77.
Vancouver BAŞ G,Beyhan Ö Türkiye'de değerler eğitimi konusunda yapılmış lisansüstü tezlerin farklı değişkenler açısından değerlendirilmesi. Değerler Eğitimi Dergisi. 2012; 10(24): 55 - 77.
IEEE BAŞ G,Beyhan Ö "Türkiye'de değerler eğitimi konusunda yapılmış lisansüstü tezlerin farklı değişkenler açısından değerlendirilmesi." Değerler Eğitimi Dergisi, 10, ss.55 - 77, 2012.
ISNAD BAŞ, Gökhan - Beyhan, Ömer. "Türkiye'de değerler eğitimi konusunda yapılmış lisansüstü tezlerin farklı değişkenler açısından değerlendirilmesi". Değerler Eğitimi Dergisi 10/24 (2012), 55-77.