Başlangıçta Şiîlik, İsnâaşeriyye mensuplarının ve hatta Sünnîlerin sandığınınaksine, birbiri ardına gelen on iki imamdan oluşan ve muhalif Şiî guruplarınimamlık iddiasında bulunan kimseleri desteklemek amacıyla kendisinden uzaklaştığı bir inanç sistemi değildir. Erken dönem Şiîlik artık son dönemde görülenİmâmiyye bakış açısı ile değerlendirilmemelidir. Bu gerçeklik de bir zamanlarınmeşhur sorularını ortadan kaldırmakta ve başka soruları gündeme getirmektedir. Zeydîlere göre Ali Zeynelâbidîn kesinlikle bir imam değildir. Zeydîler aslaİsnâaşeriyye'den kopup ayrılmamışlardır. Çünkü Zeydîliğin sistemleştiği dönemde On iki İmamcılar henüz ortaya çıkmamış ve On ikinci imam henüz gündemegelmemiştir. Aynı şekilde Muhammed bin el-Hanefiyye gibi, Fâtımî soyundan olmayan imamları, birçok Şiî grubun imam olarak benimsemiş olması, artık garip- senecek bir durum değildir. Çünkü diğer Araplar gibi, erken dönem Şiîleri, babasoyundan gelen, yani Muhammedin kızının soyundan değil de Aliden olanimamları da benimsemişlerdir. Hz. Peygamber'le olan akrabalık devreye girdiğinde diğer amcalar bile bu konuyla ilişkilendirilebilmiştir. Bundan dolayı bütün Şiîgayretlerin en etkilisi bir anlamda Abbâsîleri tahta oturtmuş olanıdır.Erken dönem İslamında birçok geçişken akım vardır ve bunların büyük birkısmı Sünnîlik içinde erimiştir. O halde Şiîlik bu kaderden nasıl kaçmış ve kendiayırt edici farklılıklarını nasıl muhafaza etmiş ve derinleştirebilmiştir? Bu süreçiçindeki pek çok unsurdan ikisi, Gulâtın bâtınî bağımsızlığı ve Cafer el-Sâdıkınimâmeti konusundaki, mezhebî eğilimlerin sahip olduğu stratejik avantajlar olarak görünmektedir.