Neighborhood Consciousness as a Social Control Mechanism According to the Ottoman Judicial Records in the 17th and 18th Centuries (The Case of Konya)

Hayri ERTEN (Necmettin Erbakan Üniversitesi, İlahiyat Fakültesi, Felsefe ve Din Bilimleri Bölümü, Konya, Türkiye)
Bilig / Türk Dünyası Sosyal Bilimler Dergisi
2 0
Yıl: 2012 Cilt: 0 Sayı: 62 Sayfa Aralığı: 119 - 138 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Neighborhood Consciousness as a Social Control Mechanism According to the Ottoman Judicial Records in the 17th and 18th Centuries (The Case of Konya)

Öz:
XVII-XVIII. Yüzyıl Konya'da mahalle, şehir yaşamının temel unsurları arasında yer almıştır. Ortak bir yaşam alanı ve ortak bir sorumluluğu ifade eden mahalle, mahalle şuurunu da be- raberinde içermektedir. Mahalle şuuru, mahalle yaşamının şe- killenmesinde ve kontrol edilmesinde önemli bir öğe olarak karşımıza çıkmaktadır. Mahalle yaşamında bireylerin toplum- sal kodlara uyup uymadıklarının kontrol edilmesinde ve buna göre mahalle üyelerinin kimliklerinin iyi veya kötü olarak algı- lanmasında mahalle şuuru etkin olmuştur. Bu konuda mahallenin en gizli konularına vakıf olan ve mahalle üyelerini iyi ta- nıyan mahalle imamı, mahalle şuurunun işlerliğinde baş aktör olarak yer almıştır. Mahalle şuuru, hem iktidarın, hem de toplumun onayladığı yaşam tarzının sürdürülmesine ve mahalle güvenliğinin korunmasına önemli katkılar sağlamıştır. Haksız yere bireysel özgürlüklere müdahale edildiği durumlarda ise, mahkemeler aracı kılınarak engel olunmuştur. Bu araştırma, toplumsal ve idari açıdan sosyal sistemin önemli unsurları ara- sında yer alan mahalle yaşamı içerisinde sosyal kontrol meka- nizması olarak mahalle şuurunu birincil kaynakların sunduğu verilerden hareketle incelemeye ve tahlil etmeye çalışmaktadır.
Anahtar Kelime:

Osmanlı Kadı Kayıtlarına Göre XVII ve XVIII. Yüzyılda Sosyal Kontrol Mekanizması Olarak Mahalle Şuuru (Konya Örneği)

Öz:
Neighborhood was one of the most important elements ofurban life in Konya in the seventeenth and eighteenth centuries. Signifying a shared sphere of living and a sense ofcommon responsibility, the concept of neighborhood includes a common neighborhood consciousness. Neighborhood consciousness appears as an important agent in forming and controlling neighborhood life. This consciousnessplayed an active role in leading individuals to conform tosocial codes and in the individuals' gaining good or bad images in the minds of the neighborhood inhabitants. Knowing the most secret issues of the neighborhood and highlyfamiliar with the inhabitants, the neighborhood imamplayed the leading role in the operation of neighborhoodconsciousness, which made important contributions not only to maintaining the way of life approved of by both the political authority and society but also to neighborhood security. However, when individual rights and freedoms werethreatened, courts acted as the guarantor of these. This studyis intended to investigate neighborhood consciousness as asocial control mechanism, depending on the data collectedfrom primary historical and judicial sources.
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Arslantürk, Zeki ve Tayfun Amman (1999). Sosyoloji Kavramlar Kurumlar Süreçler Teoriler. Istanbul: IFAV.
  • Arabacı, Fazlı (2006). Türk Din Sosyolojisi İmkan ve Sorunlar. Ankara: Platin Press.
  • Bayartan, Mehmet (2005). "Osmanlı Şehrinde Bir İdari Birim: Mahalle". Istanbul, Ü.E.F. Coğrafya Böl. Coğrafya Dergisi (13): 93-107.
  • Beydilli, Kemal (2001). Osmanlı Döneminde İmamlar ve Bir İmamın Günlüğü. Istanbul: TATAV Press.
  • Court Record of Konya (henceforth referred to as CRK ). No. 6,10, 15, 40, 41, 46, 47, 48, 49, 50, 53, 54, 62, 67.
  • Dönmezer, Sulhi (1990). Sosyoloji. 10th Edition Istanbul: Beta Press.
  • Durkheim, Emile (2005). Dini Hayatın İlkel Biçimleri. Turkish Transla- tion by Fuad Aydın. Istanbul: Ataç Press.
  • Ergenç, Özer (1984). "Osmanlı Şehrindeki Mahallenin İşlev ve Nitelikleri Üzerine". Osmanlı Araştırmaları IV: 69-78.
  • Faroqhi, Suraiya (2002). Osmanlı Kültürü ve Gündelik Yaşam Orta Çağdan Yirminci Yüzyıla. Turkish Translation by Elif Kılıç. 4thEdition. Is- tanbul: Tarih Vakfı Press.
  • Fichter, Joseph (no date). Sosyoloji Nedir?. Turkish translation by Nilgün Çelebi. Konya: Toplum Press.
  • Günay, Ünver (2003). Din Sosyolojisi. 6th Edition. Istanbul: İnsan Press.
  • Kemper, Theodore D. (2000). "Emotions". Gale Encyclopedia of Sociology, Ed. Edgar F. Borgatta. Vol. 2. New York: Macmillan Reference USA: 772- 788.
  • Liska, Alan E. (2000). "Social Control". Gale Encyclopedia of Sociology. Ed. Edgar F. Borgatta. Vol. 4. New York: Macmillan Reference USA. 2657-2662.
  • Marshall, Gordon (1999). Sosyoloji Sözlüğü. Turkish Translation by O. Akınhay and D. Kömürcü. Ankara: Bilim ve Sanat Press.
  • Maryanski, Alexandra - Jonathan H. Turner (2000). "Functionalism and Structuralism". Gale Encyclopedia of Sociology. Ed. by Edgar F. Bor- gatta. New York: Macmillan Reference USA. Vol. 2. 1030-1037.
  • Mills, C. Wright (1979). Toplum Bilimsel Düşün. Turkish Translation by Ü. Oskay. Ankara: K.B. Press.
  • Ortaylı, İlber (1996). "Tanzimat'tan Cumhuriyet'e Yerel Yönetimler". İslam Geleneğinden Günümüze Şehir ve Yerel Yönetimler. Ed. by V. Akyüz-S.Ünlü. Istanbul: İlke Press. 445-466.
  • Özcan, Tahsin (2001). "Osmanlı Mahallesi Sosyal Kontrol ve Kefalet Sistemi". Marife (1): 129-151.
  • Pierce, Leslie (2005). Ahlak Oyunları 1540-1541 Osmanlı'da Ayntab Mah- kemesi ve Toplumsal Cinsiyet. Turkish Translation by Ülkün Tansel. Istanbul: Tarih Vakfı Yurt Press.
  • Sak, İzzet (2003). 10 Numaralı Konya Şer'ye Sicili (Transkripsiyon) Konya: Selçuk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü.
  • _____, (2007). 11 Numaralı Konya Şer'iye Sicili Transkripsiyon. Konya: Kömen.
  • Shotola, Robert W. (2000). "Small Groups". Gale Encyclopedia of Sociolo- gy. Ed. Edgar F. Borgatta. Vol. 4. New York: Macmillan Reference USA: 2610-2622.
  • Swingewood, Alan (1998). Sosyolojik Düşüncenin Kısa Tarihi. Turkish Translation by Osman Akınhay. Ankara: Bilim ve Sanat Press.
  • Tamdoğan, Işık-Abel (2002). "Osmanlı Döneminden Günümüz Türki- ye'sine "Bizim Mahalle". Istanbul Dergisi (40): 66-70.
  • Taşkömür, Himmet (1996). "Osmanlı Mahallesinde Beşeri Münase- betler". İslam Geleneğinden Günümüze Şehir ve Yerel Yönetimler. Eds. V. Akyüz- S. Ünlü. Istanbul: İlke Press. 439-444.
  • Tok, Özen (2005). "Kadı Sicilleri Işığında Osmanlı Şehrindeki Ma- halleden İhraç Kararlarında Mahalle Ahalisinin Rolü". Erciyes Ünv. Sosyal Bilimler Enst. Dergisi (18): 155-173.
  • Türkdoğan, Orhan (1977). Türkiye'de Köy Sosyolojisinin Temel Sorunları. Istanbul: Dede Korkut Press.
  • Ülken, Hilmi Ziya (1969). Sosyoloji Sözlüğü. Istanbul: Milli Eğitim Basımevi.
  • Yılmaz, Fikret (2000). "XVI. Yüzyıl Osmanlı Toplumunda Mahremiyetin Sınırlarına Dair". Toplum ve Bilim (83): 91-109.
APA ERTEN H (2012). Neighborhood Consciousness as a Social Control Mechanism According to the Ottoman Judicial Records in the 17th and 18th Centuries (The Case of Konya). , 119 - 138.
Chicago ERTEN Hayri Neighborhood Consciousness as a Social Control Mechanism According to the Ottoman Judicial Records in the 17th and 18th Centuries (The Case of Konya). (2012): 119 - 138.
MLA ERTEN Hayri Neighborhood Consciousness as a Social Control Mechanism According to the Ottoman Judicial Records in the 17th and 18th Centuries (The Case of Konya). , 2012, ss.119 - 138.
AMA ERTEN H Neighborhood Consciousness as a Social Control Mechanism According to the Ottoman Judicial Records in the 17th and 18th Centuries (The Case of Konya). . 2012; 119 - 138.
Vancouver ERTEN H Neighborhood Consciousness as a Social Control Mechanism According to the Ottoman Judicial Records in the 17th and 18th Centuries (The Case of Konya). . 2012; 119 - 138.
IEEE ERTEN H "Neighborhood Consciousness as a Social Control Mechanism According to the Ottoman Judicial Records in the 17th and 18th Centuries (The Case of Konya)." , ss.119 - 138, 2012.
ISNAD ERTEN, Hayri. "Neighborhood Consciousness as a Social Control Mechanism According to the Ottoman Judicial Records in the 17th and 18th Centuries (The Case of Konya)". (2012), 119-138.
APA ERTEN H (2012). Neighborhood Consciousness as a Social Control Mechanism According to the Ottoman Judicial Records in the 17th and 18th Centuries (The Case of Konya). Bilig / Türk Dünyası Sosyal Bilimler Dergisi, 0(62), 119 - 138.
Chicago ERTEN Hayri Neighborhood Consciousness as a Social Control Mechanism According to the Ottoman Judicial Records in the 17th and 18th Centuries (The Case of Konya). Bilig / Türk Dünyası Sosyal Bilimler Dergisi 0, no.62 (2012): 119 - 138.
MLA ERTEN Hayri Neighborhood Consciousness as a Social Control Mechanism According to the Ottoman Judicial Records in the 17th and 18th Centuries (The Case of Konya). Bilig / Türk Dünyası Sosyal Bilimler Dergisi, vol.0, no.62, 2012, ss.119 - 138.
AMA ERTEN H Neighborhood Consciousness as a Social Control Mechanism According to the Ottoman Judicial Records in the 17th and 18th Centuries (The Case of Konya). Bilig / Türk Dünyası Sosyal Bilimler Dergisi. 2012; 0(62): 119 - 138.
Vancouver ERTEN H Neighborhood Consciousness as a Social Control Mechanism According to the Ottoman Judicial Records in the 17th and 18th Centuries (The Case of Konya). Bilig / Türk Dünyası Sosyal Bilimler Dergisi. 2012; 0(62): 119 - 138.
IEEE ERTEN H "Neighborhood Consciousness as a Social Control Mechanism According to the Ottoman Judicial Records in the 17th and 18th Centuries (The Case of Konya)." Bilig / Türk Dünyası Sosyal Bilimler Dergisi, 0, ss.119 - 138, 2012.
ISNAD ERTEN, Hayri. "Neighborhood Consciousness as a Social Control Mechanism According to the Ottoman Judicial Records in the 17th and 18th Centuries (The Case of Konya)". Bilig / Türk Dünyası Sosyal Bilimler Dergisi 62 (2012), 119-138.
Sayfa Oluşturulma Tarihi
22-04-2024 23:41

İLETİŞİM

TÜBİTAK ULAKBİM TR Dizin

Yüzüncüyıl, İşçi Blokları Mahallesi

Muhsin Yazıcıoğlu Caddesi No:51/C

06530 Çankaya / ANKARA +90 (312) 298 92 00

trdizin@tubitak.gov.tr

TÜBİTAK ULAKBİM Ulusal Akademik Ağ ve Bilgi Merkezi Cahit Arf Bilgi Merkezi © Tüm Hakları Saklıdır. Gizlilik Politikası Kullanım Şartları