Ebe ve Hemşire Öğrencilerinde Tükenmişlik Düzeyi Ve Etkileyen Faktörler

ARIÖZ DÜZGÜN, AYTEN; KAYA, Ş. Didem

Ebe ve Hemşire Öğrencilerinde Tükenmişlik Düzeyi Ve Etkileyen Faktörler

Ş. Didem KAYA, (Necmettin Erbakan Üniversitesi)

AYTEN ARIÖZ DÜZGÜN (Selçuk Üniversitesi)

Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi

13 0

Yıl: 2014 Cilt: 0 Sayı: 31 Sayfa Aralığı: 89 - 99 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Ebe ve Hemşire Öğrencilerinde Tükenmişlik Düzeyi Ve Etkileyen Faktörler

Öz:

Bu araştırma, Selçuk Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Ebelik ve Hemşirelik Bölümü öğrencilerinin tükenmişlik düzeylerini ve bu düzeyleri etkileyen faktörleri saptamak amacıyla yapılmıştır. Tanımlayıcı tipteki bu çalışmanın verileri NisanMayıs 2012 tarihleri arasında toplanmıştır. Araştırmaya toplam 627 öğrenci katılmıştır. Veri toplama aracı olarak Maslach Tükenmişlik Ölçeği ve araştırmacılar tarafından geliştirilen kişisel bilgi formu kullanılmıştır. Kişisel bilgi formunda yer alan cinsiyet, medeni durum, öğrenim gördükleri bölüm, bölüm tercihinden memnun olup olmama durumu, sosyal etkinliklere katılım, not ortalamaları, sınıf düzeyleri, ailelerinin ikamet ettiği yer gibi değişkenlerle öğrencilerin tükenmişlik düzeyleri karşılaştırılmıştır. Maslach Tükenmişlik ölçeği ise duygusal tükenme, duyarsızlaşma ve kişisel başarı hissi olmak üzere üç boyuttan oluşmaktadır. Araştırmanın istatistiksel analizleri SPSS 16,0 paket programında normal dağılım gösterip göstermemelerine göre Oneway ANOVA testi, Tukey HSD testi, Mann Whitney U testi, Kruskal Wallis ve student t testi kullanılarak yapılmıştır. Not ortalaması ile tükenmişlik düzeylerinin karşılaştırılmasında ise korelasyon analizi kullanılmıştır. Sonuçlar % 95'lik güven aralığında, anlamlılık p<0.05 düzeyinde değerlendirilmiştir. Bu çalışmanın sonucunda hemşire ve ebe öğrencilerinin tükenmişlik düzeyleri ile bazı değişkenleri arasında istatistiksel olarak anlamlı farklılıklar bulunmuştur. Öğrencilerin öğrenim gördükleri bölüme göre tükenmişlik düzeyi incelendiğinde iki grup arasında fark bulunmuştur (p<0,05). Bu fark incelendiğinde hemşire öğrencilerinin duygusal tükenmişlik ve duyarsızlaşma puanlarının ebe öğrencilerine göre daha yüksek olduğu, kişisel başarı puanlarının ise daha düşük olduğu görülmektedir. Duygusal tükenme ile öğrencilerin sınıf düzeyleri arasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark bulunmaktadır (p<0,05). Sınıf düzeyi arttıkça duygusal tükenmişlik düzeyi de artmaktadır. Öğrencilerin cinsiyete göre tükenmişlik düzeyleri incelendiğinde duygusal tükenmişlik düzeyi ile aralarında bir farklılık bulunmamıştır (p>0,05). Öğrencilerin medeni durumları, ekonomik durumları ve öğrencilerin doğup büyüdüğü yer incelendiğinde ise tükenmişlik düzeyleri arasında bir fark bulunmamıştır (p<0,05). Bulgular ebelik ve hemşirelik eğitiminin tükenmişlik sendromu açısından önemine vurgu yapmaktadır. Toplum sağlığının korunması ve geliştirilmesi, hasta bakım kalitesinin arttırılması için sağlık sektörünün temel yapı taşı olan hemşire ve ebe öğrencilerinin eğitimine önem verilmeli ve sosyal olarak desteklenmelidir

Anahtar Kelime:

Burnout Level Of Midwife And Nurse Students and Triggering Factors

Öz:

In this research, burnout levels of the students of the Department of Nursing and Midwifery, Faculty of Health Sciences, Selcuk University and factors influencing these levels were intended to be determined. Data of the study in descriptive type were collected between April- May 2012. Totally, 627 students took part in the research. Maslach Burnout Scale and personal information form developed by researchers were used as a data collection tool. MBI scale is composed of three dimensions; emotional exhaustion, depersonalization and personal accomplishment. Statistical analyses of the research were conducted through using Oneway ANOVA test, Tukey HSD test, Mann Whitney U Test, Kruskal Wallis and student t test according to the fact that they have a normal range or not in SPSS 16,0. Correlation analysis was used in the comparison of the burnout levels with the grade point average. Results have been evaluated in % 95 confidence interval, significance has been evaluated in p < 0.05 level. As a result of this study, significant differences have been statistically found out between the burnout levels of the midwife and nurse students and some variables. When burnout levels of the students were examined according to the department they studied, significance has been found between two groups (p<0,05). When this significance is examined, it is seen that emotional burnout and desensitization scores of the nurse students are higher than the midwife students, their personal success grades are lower. There is a statistical significant difference between the emotional burnout and class levels of the students (p <0,05). The higher the class level is, the higher emotional burnout level is. When the burnout levels of the students are examined according to gender, no significance has been found out between the emotional burnout level and them (p>0,05). When the burnout levels of the students are examined according to marital status, economic situation and place of birth and where the students grew up, no significance has been found out between the emotional burnout level and them (p>0,05). Findings underline the importance of the nursing and midwifery education in terms of burnout syndrome. In order to enable the protection and development of the community health and increase the quality of patient care, education of the nurse and midwife students, who are the basic component of the health sector, should be paid attention and supported socially

Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

AHOLA, K., Honkonen, T. Isometsä, E., Kalimo, R., Nykyri, E., Koskinen, S., Aroma, A., Lönnqvist, J. (2006). “Burnout in the General Population”, Soc Psychiatry Psychiatr Epidemiol 41, 11–17.
ASLAN, Dilek (2005). “Türkiye’de Tabip Odalarına Kayıtlı Olan Bir Grup Hekimde Tükenmişlik Sendromu ve Etkileyen Faktörler”, Ankara Türk Tabipleri Birliği Yayınları (Ağustos), 1-60.
ALTAY, Birsen, Gönener, Demet, Demirkıran, Ceren (2010). “Bir Üniversite Hastanesinde Çalışan Hemşirelerin Tükenmişlik Düzeyleri ve Aile Desteğinin Etkisi”, Fırat Tıp Dergisi, 15(1), 10-16.
ERGİN, C. (1992). “Doktor ve Hemşirelerde Tükenmişlik ve Maslach Tükenmişlik Ölçeğinin Uyarlanması”, VII. Ulusal Psikoloji Kongresi Bilimsel Çalışmaları El Kitabı, Ankara, 143-154.
GARRASO, Eva, Jimenaz, B.M., Liang, Y., Gonzales, J.L. (2008). “The Relationship Between SociaDemographicVaiables, Job Stressors, Burnout, and Hardy Personality in Nurses: An Exploratory Study”,International Journal of Nursing Studies 45, 418-427.
GÜDÜK, Mehmet, Erol, Şerafettin, Yağcıbulut, Özcan, Uğur, Zeynep Şevkat, Özvarış, Bahar, Aslan,Dilek (2005). “Ankara'da Bir Tıp Fakültesi'nde Okuyan Son Sınıf Öğrencilerde Tükenmişlik Sendromu”,Sted Dergisi 14(8), 169-173.
GÜNDÜZ Bülent, Çapri, Burhan, Gökçakan, Zafer (2012). ”Üniversite Öğrencilerinin Tükenmişlik Düzeylerinin İncelenmesi”, Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 19, 38-55.
HANSEN, Niklas, Sverke, Magnus, Naswall Katharina (2008). “Predicting Nurse Burnout from Demands and Resources in three Acute Care Hospitals Under Forms of Ownership: ACross-SectionalQuestionnaire Survey”, Interational Journal of Nursing Studies, 1-12.
KAYA, Mehmet, Üner, Sarp, Karanfil, Emine, Uluyol, Reyhan, Yüksel, Fatih, Yüksel, Murat (2007). “Birinci Basamak Sağlık Kuruluşlarının Tükenmişlik Durumları”, TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni, 6 (5),357-363.
KAYA, Nurten, Kaya, Hatice, Ayık, Saliye Erdoğan, Uygur, Esma (2010). “Bir Devlet Hastanesinde Çalışan Hemşirelerde Tükenmişlik”, Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 7 (1), 401-419.
MASLACH, C., Goldberg, J. (1998). “Prevention of Burnout: New Perspectives”, Applied&PreventivePsychology 7, 63-74.
MASLACH,C., Jackson, S.E. (1981). “The Measurement of Experienced Burnout”, Journal of Occupatıonal Behavıour 2, 99-113.
MASLACH, C., Schaufeli, W. B., Leiter, M.P. (2001). “Job Burnout”, Annual Rev. Psychol 52, 397- 422.
ÖZDEVECİOĞLU, Mahmut, Sucan, S., Akın, M. (2008), “Algılanan Örgütsel Adaletin Tükenmişlik Üzerindeki Etkisini Attırmada Fiziksel Aktivitelere Katılımın Rolü”, Ed. Mehtap Gülaçtı, 16. Ulusal Yönetim ve Organizasyon Kongre Antalya Bildiri Kitabı, İstanbul Kültür Üniversitesi İkt. Ve İdr. Bil. Fak.G.M. Yayıncılık, İstanbul, 631-639.
SCHAUFELİ, W.B., Salanova, V.G., Bakker, A., (2002). “The Measurement of Engagement and Burnout: A Two Sample Confırmatory Factor Analytıc Approach”, Journal of Happiness Studies 3(1), 71- 92.
ŞİMŞEK, M. Şerif, Akgemci, Tahir, Kaplan, Metin (2008). “Algılanan Örgütsel Destek ve Örgütsel Güven İle Tükenme Davranışı Arasındaki İlişkilerin Analizi: Nevşehir Üniversitesi Akademik PersonelÖrneği”, Ed. Mehtap Gülaçtı, 16. Ulusal Yönetim ve Organizasyon Kongre Antalya Bildiri Kitabı,İstanbul Kültür Üniversitesi İkt. Ve İdr. Bil. Fak. G.M. Yayıncılık, İstanbul, 445-451.
WATSON, R., Deary, I., Thompson, D., Li, G. (2008). “A Study of Stres and Burnout Nursing Student in Hong Kong: A Qustionnaire Surve”, Internetional Journal of Nursing Studies 45, 1534-1542.

APA	KAYA Ş, ARIÖZ DÜZGÜN A (2014). Ebe ve Hemşire Öğrencilerinde Tükenmişlik Düzeyi Ve Etkileyen Faktörler. , 89 - 99.
Chicago	KAYA Ş. Didem,ARIÖZ DÜZGÜN AYTEN Ebe ve Hemşire Öğrencilerinde Tükenmişlik Düzeyi Ve Etkileyen Faktörler. (2014): 89 - 99.
MLA	KAYA Ş. Didem,ARIÖZ DÜZGÜN AYTEN Ebe ve Hemşire Öğrencilerinde Tükenmişlik Düzeyi Ve Etkileyen Faktörler. , 2014, ss.89 - 99.
AMA	KAYA Ş,ARIÖZ DÜZGÜN A Ebe ve Hemşire Öğrencilerinde Tükenmişlik Düzeyi Ve Etkileyen Faktörler. . 2014; 89 - 99.
Vancouver	KAYA Ş,ARIÖZ DÜZGÜN A Ebe ve Hemşire Öğrencilerinde Tükenmişlik Düzeyi Ve Etkileyen Faktörler. . 2014; 89 - 99.
IEEE	KAYA Ş,ARIÖZ DÜZGÜN A "Ebe ve Hemşire Öğrencilerinde Tükenmişlik Düzeyi Ve Etkileyen Faktörler." , ss.89 - 99, 2014.
ISNAD	KAYA, Ş. Didem - ARIÖZ DÜZGÜN, AYTEN. "Ebe ve Hemşire Öğrencilerinde Tükenmişlik Düzeyi Ve Etkileyen Faktörler". (2014), 89-99.

APA	KAYA Ş, ARIÖZ DÜZGÜN A (2014). Ebe ve Hemşire Öğrencilerinde Tükenmişlik Düzeyi Ve Etkileyen Faktörler. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 0(31), 89 - 99.
Chicago	KAYA Ş. Didem,ARIÖZ DÜZGÜN AYTEN Ebe ve Hemşire Öğrencilerinde Tükenmişlik Düzeyi Ve Etkileyen Faktörler. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 0, no.31 (2014): 89 - 99.
MLA	KAYA Ş. Didem,ARIÖZ DÜZGÜN AYTEN Ebe ve Hemşire Öğrencilerinde Tükenmişlik Düzeyi Ve Etkileyen Faktörler. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, vol.0, no.31, 2014, ss.89 - 99.
AMA	KAYA Ş,ARIÖZ DÜZGÜN A Ebe ve Hemşire Öğrencilerinde Tükenmişlik Düzeyi Ve Etkileyen Faktörler. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 2014; 0(31): 89 - 99.
Vancouver	KAYA Ş,ARIÖZ DÜZGÜN A Ebe ve Hemşire Öğrencilerinde Tükenmişlik Düzeyi Ve Etkileyen Faktörler. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 2014; 0(31): 89 - 99.
IEEE	KAYA Ş,ARIÖZ DÜZGÜN A "Ebe ve Hemşire Öğrencilerinde Tükenmişlik Düzeyi Ve Etkileyen Faktörler." Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 0, ss.89 - 99, 2014.
ISNAD	KAYA, Ş. Didem - ARIÖZ DÜZGÜN, AYTEN. "Ebe ve Hemşire Öğrencilerinde Tükenmişlik Düzeyi Ve Etkileyen Faktörler". Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 31 (2014), 89-99.