Özel Eğitim Merkezinde Eğitim Gören Engelli Çocukların Evde Bakım Gereksinimlerinin Belirlenmesi

ABİC, Arzu; Hisar, Filiz

Özel Eğitim Merkezinde Eğitim Gören Engelli Çocukların Evde Bakım Gereksinimlerinin Belirlenmesi

Filiz HİSAR, (Necmettin Erbakan Üniversitesi, Sağlık Bilimleri)

Arzu ABİC (Doğu Akdeniz Üniversitesi,)

Sağlık ve Toplum

14 2

Yıl: 2016 Cilt: 26 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 46 - 55 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Özel Eğitim Merkezinde Eğitim Gören Engelli Çocukların Evde Bakım Gereksinimlerinin Belirlenmesi

Öz:

AMAÇ: Bu çalışma özel eğitim merkezinde eğitim gören engelliçocukların evde bakım gereksinimlerini belirlemek amacıylatanımlayıcı olarakyapılmıştır:YÖNTEM: Araştırmanın evrenini, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti 'ndeki(KKTC) özel eğitim merkezleri oluşturmuştur Örneklem seçimiyapılmayıp evrenin tamamı araştırma kapsamına alınmıştır. Veriler"sosyo demografiksoruformu ve "evde bakıma ilişkin soruformu ile,Mart-- 30 Mayıs 2012 tarihleri arasında toplanmıştır:. Verilerindeğerlendirilmesinde yüzdelik dağılımları, Kuruskal Wallis ve MannWhitney Utesti kullanılmıştır:BULGULAR: Araştırmada, engelli çocukların %46,5'i 6--10 yaşgrubunda, yarıdanfazlasının (%62, 2) erkek ve %36,3 'ünün birdenfazlaengeli olduğu saptanmıştır. Çocuğun bakımında, ailelerin %32,3'ününekonomik, %27,1'inin bakım, %21'inin psikolojik problem yaşadığıbelirlenmiştir. Ailelerin engelli çocuğun bakımında daha çok banyo(%27,3), tuvalet (%21,9) ve giyinip-soyunma (20,3) gibi az bakımuygulamalarında yardıma gereksinim duyduğu saptanmıştır: Engelliçocukların öfke nöbeti geçime (%20, 0), altını ıslatma (%18,8), altınakaka yapma (%15, 0) ve arkadaşlarıyla uyumlu oynayamama (%10,2)gibi sorunlaryaşadıkları ve bu konularda hergün desteğe gereksinimleriolduğu saptanmıştır: Engelli çocukların öz bakım uygulamalarınıgerçekleştirme durumlarına göre bakıldığında ise uygulamaların%39, 7'sinin yalnızca ebeveyn tarafından yapıldığı saptanmıştır. Engelliçocukların öz bakım toplam puan ortalamaları ile bazı özelliklerininkarşılaştırılmasına bakıldığında annenin yaşı, babanın yaşı, annenineğitim durumu, babanın eğitim durumu, aile tipi ve rehabilatasyonmerkezine gidiş süresi arasında istatistiksel olarak anlamlı bir farkbulunmamıştır (p<0,05). Engelli çocuğun özbakım toplam puanı ileçocuğun yaşı (0,004) ve engellilik türü (0,000) arasında istatistikselolarakanlamlı birfark bulunmuşturSONUÇ: Çalışmamızda engelli çocukların yarı bağımlı olmasınedeniyle evde bakıma gereksinimlerinin olduğu saptanmıştır.Araştırma sonuçları doğrultusunda annelerin evde bakım konusundaeğitilmesi, engelli çocuğun evde bakımının hemşire beraberindeyapılması, engelli çocuğun bakımında ailelere profesyonel kişilertarafından destekverilmesi önerilebilir.

Anahtar Kelime:

Konular: Eğitim, Eğitim Araştırmaları Temel Sağlık Hizmetleri Hemşirelik Aile Çalışmaları

Determination ofthe Home-Care Needs of Children with Disabilities Receiving Education at Private Education Center

Öz:

AIM: This was descriptive study carried out with the objective ofthedetermination of the home-care needs of disabled children receivingeducation at private education center:METHOD: The population of the study was composed of the privateeducation centers in the Turkish Republic of Northen Cyprus (KKTC)population was included in the study. The data was collected betweenMarch-30 May 2012 with the "Sociodemographic Questionnaire Formand the "Home-Care Questionnaire Form Thepercentage distributions,Kruskal-- Wallis and Mann Whitney Utests were used in the evaluation ofdata.FINDINGS: It was determined in the study that 46.5% of the disabledchildren were in the 6--1 years ofage group, that over halfwere males at62.2% and that 6.3 had more than one disability. It was determined thatin the care of the child, 32.3% of the families experienced economicproblems, 27.1% experienced care problems and 21 experiencedpsychological problems. It was determined that the families felt the mostneedfor help in the care oftheir disabled childfor the self-care practises,such as bathing at 27.3%, toilet at 21 .9% and dressing-undressing at20.3%. It was determined that disabled children experienced problems,such as temper tantrums at20.0%, wetting their underclothes with urine at18.8%, wetting withfeces their underclothes at 15. 0% and not being ableto play harmoniously with friends at 10.2% and that there were needsforsupport every day on these issues. When it was considered according to thestatus of realizing the self-care practices of disabled children, it wasdetermined that 39. 7% ofthe applications were only made by the parents.Whereas, when it was considered in accordance with comparing the totalself-care point averages of the disabled children with somecharacteristics, statistically significant difi'erence was notfound amongthe mother's age, the father's age, the mother's educational status, thefather's educational status. the family type and the duration of attendingthe rehabilitation center (p<0. 05). statistically significant diflerencewasfound between the self-care total points ofthe disabled child (0.004)and type ofdisability at (0. 000.)CONCL USION: It was determined in our study that due to thefact that thedisabled children were semi-dependent, they need for home-care.According to the study results, it can be suggested that the mothers shouldbe trained on the subject ofhome-care, that the home-care ofthe disabledchild should beprovided together with nurse and that support should begiven by,,. 's to thef "' with di. 'children.

Anahtar Kelime:

Konular: Eğitim, Eğitim Araştırmaları Temel Sağlık Hizmetleri Hemşirelik Aile Çalışmaları

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

1.Resmi Gazate (2005). 2828 sayılı Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu Kanunu Erişim Tarihi: 21.1 0.2011, http://mevzuat. meb. gov. tr/html/I 32.html.
2. Çelebi, K. (2004). Kıbrıs türk milli eğitim sistemi içerisinde yönetim süreçleri açısından özel eğitim hizmetlerinin konumu KKTC'de özel eğitim gereksinimli birey ve ailelerine sunulan hizmetlerinyeterliliğinin analizi. Yüksek lisans tezi. Yakın Doğu Üniversitesi. Lefkoşa.
3.Alsancak, H., Tomruk, H,. Çatana, N., ürkekul, A. and Dolamac, N. (2013). Sosyal Hizmetler Dairesi Başkanlığı, Engelli Hakları Başucu Kitapçığı, sf: 6--9
4.Kayıtlı olan özürlü bireylerin cinsiyet, yerleşim yeri, özür oran, yaş grubu ve eğitim gruplarına göre dağılımı, TC Başbakanlık Özürlüler İdaresi Başkanlığı (2010). www. ozida. gov. tr. [Erişim tarihi: 5. 8.2011].
5.KKTC Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı (2011). Görüşülerekalındı
6.Bilal, E. ve Dağ, İ. (2005). Eğitilebilirzihinsel engelli olan ve olmayan çocukların annelerinde stresi, stresle başa çıkma ve kontrol odağının karşılaştırılması. Çocuk ve GençlikRuh Sağlığı Dergisi, 12(2) 6--68.
7.Hodge, D., Hojjfman, C.D., Sweeney, BP (2011). Increased psychopathology in parents of children with autism: genetic liability or burden ofcaregiving? Journal of Developmental anda Physical Disabilities, 23:22 7-239.
8. Yıldırım, F.' ve Conk, (2005). Z. Zihinsel yetersizliği olan çocuğa sahip annelbabaların stresle başa çıkma tarzlarına ve depresyon düzeylerine planlı eğitimin etkisi. Cumhuriyet Üniversitesi Hemşirelik Yüksek Okulu Dergisi, (2): 1-1 0.
9.Karadağ, G. (2009). Engelli çocuğa sahip annelerin yaşadıkları güçlükler ile aileden algıladıkları sosyal destek ve umutsuzluk düzeyleri. TAF Preventine Medicine Bulletine, 8(4): 315-322.
10. Uğuz, Ş., Toros, Fİ, İnanç, B.Y. ve Çolakkadıoğlu, 0. (2004). Zihinsel veveya bedensel engelli çocukların annelerinin anksiyete. Depresyon ve stres düzeylerinin belirlenmesi. Kliniszikiyatri Dergisi, 7: 42-4 7.
11.Özşenol, F.', Işıkhan, V., Ünay, B., Aydın, İ., Skin, R. ve Gökçay, E. (2003). Engelli çocuğa sahip ailelerin aile işlevlerinin değerlendirilmesi. Gülhane Tıp Dergisi, 45(2): 156--164.
12. Tsai, S.M., Wang, H. H. (2009). The relationship between caregiver's strain and social supprt among mothers with intellectually disabled children. Journal Clinical Nursing, 18: 539-48.
13.Mirza, 1., Tareen, A., Davidson, L. L., Rahman, A. (2009). Com--'munity management of intellectual disabilities in Pakistan: mixed methods study. Journal of Intellectual Disability Research, 53: 559-5 70.
14.Bilgin, S., Gozum, S. (2009). Reducing burnout in mothers with intellectually disabled child: An education programme. Journal ofAdvancedNursing, 65: 2552-2561
15.Özyağcıoğlu, N., Akansel, N. ve Buran, G. (2008). Fiziksel zihinsel engelli çocuk ve evde bakım. 2. Ulusal Evde 51 Bakım Kongre Kitabı, İstanbul.
16.Tadema, C.A. ve Vlaskamp, C. (2009). he time and eflort in taking care for children with profound intellectual and multiple disabilities study on care load and support. British Journal ofLearningDisability, 38: 41-48.
17.Co'vener; Ç., Kürtüncüoğlu, M. ve Aktaş, E. (2008). Fiziksel engelli çocuğun evde bakımı. 2. Ulusal Evde Bakım KongreKitabı. İstanbul.
18.Erci, B. (2009). Halk Sağlığı Hemşireliği. Ankara. Göktuğ Yayıncılık. 1. Baskı.
19.Nies, MA. ve McEwen, M. (2007). Communıty/ Publıc Health Nursing Promoting the Health of Populations. Canada. 4. Edition, Saunders--Elsevier Co.
20. Öztek, Z. (1998). Halk Sağlığı Sözlüğü, Sağlık Bakanlığı Sağlık Projesi Genel Koordinatörlüğü, Ankara: Aydoğdu Offset.
21 .Caudrey, D. ve Dissingeı; M. (2007). Health support of people with disabilities in Australia ınnavations in policy and practice. Disease Management Health Outcomes, 15(6):341-353.
22. Girgin, A., B. (2015). Fiziksel Engelli Çocuk veAilesinin Evde Bakım Gereksinimi. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 4(2)
23.Çınaı; N., Alvuı; M., Kuğuoğlu, Şahin, S. ve Topseveı; P. (2008). Engelli Çocukların Annelerinin Özbakım Gücü ve Özbakım Gücü ile İlişkili Faktörlerin Belirlenmesi. 2. Ulusal Evde Bakım Kongre Kitabı. İstanbul.
24.Sarı, H. (2007). Zihinsel Yetersizliği Olan Aileler İçin Aile Yükü Değerlendirme Ölçeği Geliştirilmesi. Doktora Tezi, Ege Üniversitesi, İzmir.
25.Plant, M.K. ve Sanders, RM (2007). Predictors ofCareGiver Stress in Families ofPreschoolaged Children Wıth Developmental Disabilities, Journal of Intellectural DisabilityResearch, 51 (2), 109-124.
26. Yavuz, B. (2006). Serebral palsili çocukların öz bakım becerilerini gerçekleştirme düzeyleri ve etkileyen etmenlerin incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Dokuz Eylül Üniversitesi. İzmir.
27.Durduran, Y., Bodur; S. (2009). Engelli çocukların engellilikleri dışındaki sağlık sorunları: Karşılaştırmalı Bir Çalışma. Selçuk Tıp Dergisi, 25(2): 69-77.
28. Uskun, E., Öztürk, ve Kişioğlu, A. N. (2005). Isparta ilinde özürlülük, sakatlık ve engellilik epidemiyolojisi. Sağlık ve Toplum Dergisi, -25
29.Kahriman, 1. ve Bayat, (2008). Özürlü çocuğa sahip ebeveynlerin yaşadıkları güçlükler ve algıladıkları sosyal destek düzeyleri. Özveri Dergisi, 5(1). http.'//www.ozida.gov.tr/ozveri/ov9/ov9mak3.htm.
30.İçmeli, C., Ataoğlu, A., Canan, F.' ve Özçetin A. (2008). Zihinsel özürlü çocukları olan ebeveynler ile sağlıklı çocuklara sahip ebeveynlerin çocuk yetiştirme tutumlarının karşılaştırılması. Düzce Tıp Fakültesi Dergisi, 3: 21 -28.
31 .Beşer; E., Atasoylu, G., Akgöl; Ş., Ergin, F.' ve Çullu, E. (2006). Aydın il merkezinde özürlülük prevalansı, etyolojisi ve sosyal boyutu. TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni, 5: 267-- 275.
32. Üstüner; Top Fİ, Akansel, N. ve Buran, G. (2008). Fizikselzihinsel engelli çocuk ve evde bakım. 2. Ulusal Evde Bakım Kongre Kitabı, İstanbul.
33.Hayn, A. K., Salamons, S.G., Harne, D., Wood, CT, Taylor, A.H., Schmer; J.R. ve diğerleri (2002). linked mental reterdation with seizures and carrier manifestations ıs caused by mutation in the creatine-transporter gene (SLC6A8) located ian28. The American Journal ofHuman Özel Eğitim Merkezinde Eğitim Gören Engelli Çocukların Evde Bakım Gereksinimlerinin Belirlenmesi Genetics, 70:1349-1356.
34.Sawinska, S. A., Piwecka, M., Olech, E., Sacha, M., Bielenska, L. A., Jomsheeı; A. (2015). Hyperosmia, ectmdactyly, mild intellectual disability, and other defects in malepatient with an X-linkedpartial micmduplication and overexpression ofthe KAL] gene. App Genetics, 6:1 7- 184.
35.Sarı, H. (2002). Özel eğitime muhtaç öğrencilerin eğitimleriyle ilgili öneriler. Ankara: PegemA Yayınları.
36.Gürgöze, M. (2006). Omurilik yaralanmalarında rehabilitasyon hemşireliği. İstanbul. Zümbüloğlu Matbaacılık.
37.Kobal, G. (2005). Ortopedik yetersizlikten etkilenmiş olan ve sağlık yetersizliği olan çocuklar. A. Ataman (Ed.). Özel Gereksinimli Çocuklar ve Özel Eğitime Giriş (361- 387). Ankara: GündüzEgitim ve Yayıncılık.
38.Lafçı, D., Öztunç, G. ve Alparslan, N. (2014). Zihinsel Engelli Çocukların (Mental Retardasyonlu Çocukların) Anne ve Babalarının Yaşadığı Güçlüklerin Belirlenmesi. Gümüşhane Üniversitesi SağlıkBilimleri Dergisi, 3(2).
39.Kılıç, S. (2009). Fiziksel engelli çocuğun evde bakım gereksiniminin aileye etkisi. Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi. İstanbul.
40. Goudie, A., Havercamp, S., Ranbom, L. ve Jamieson, B. (2009). Caring for children with disabilities in Ohio: The impact onfamilies. Ohio developmental disabilities council. 52 http://wwwddc.ohio.gov
41 .Aktaş, E. (2010). Fiziksel engelli çocuk ve ailesinin evde bakım gereksinimine ışık tutucu araştırmaların sistematik incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Marmara Üniversitesi. İstanbul.
42. Verep, S. (2005). Zihinsel engelli çocuk annelerine verilen hemşirelik eğitiminin annelerin tükenmişliğini azaltmaya etkisi, Yüksek lisans tezi, Atatürk Üniversitesi, Erzurum.
43. Özdinçeı; S. (2002). NömmüskülerHastalıklı Çocukların Evde Bakım Gereksinimleri, Ailelerin Evde Bakımda Yaşadığı Güçlükler Ve Olanakları. Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi, İstanbul.
44. Çürük, N. (2008). Ankara il merkezindeki iş okullarında 1. ve 4. sınıfa devam eden zihinsel engelli çocukların annelerinin kaygı ve sosyal destek düzeylerinin karşılaştıkları problemlere göre incelenmesi. YüksekLisans Tezi. Gazi Üniversitesi. Ankara.
45.Sen, E. ve Yurtsever: S. (2007). Difliculties experienced byfamilies with disabled children. Journalfor Specialists in PediatricNursing, 12(4) 240-245.
46.0stensjo, S., Carlberg, E. B. ve Vollestad N. K. (2003). Everyday Functioning in Young Children with Cerebral Palsy: Functional Skills Caregiver Assisstance and Modifications ofthe Environment. Developmental Medicine and ChildNeurology, 45(9), 603--612.

APA	Hisar F, ABİC A (2016). Özel Eğitim Merkezinde Eğitim Gören Engelli Çocukların Evde Bakım Gereksinimlerinin Belirlenmesi. , 46 - 55.
Chicago	Hisar Filiz,ABİC Arzu Özel Eğitim Merkezinde Eğitim Gören Engelli Çocukların Evde Bakım Gereksinimlerinin Belirlenmesi. (2016): 46 - 55.
MLA	Hisar Filiz,ABİC Arzu Özel Eğitim Merkezinde Eğitim Gören Engelli Çocukların Evde Bakım Gereksinimlerinin Belirlenmesi. , 2016, ss.46 - 55.
AMA	Hisar F,ABİC A Özel Eğitim Merkezinde Eğitim Gören Engelli Çocukların Evde Bakım Gereksinimlerinin Belirlenmesi. . 2016; 46 - 55.
Vancouver	Hisar F,ABİC A Özel Eğitim Merkezinde Eğitim Gören Engelli Çocukların Evde Bakım Gereksinimlerinin Belirlenmesi. . 2016; 46 - 55.
IEEE	Hisar F,ABİC A "Özel Eğitim Merkezinde Eğitim Gören Engelli Çocukların Evde Bakım Gereksinimlerinin Belirlenmesi." , ss.46 - 55, 2016.
ISNAD	Hisar, Filiz - ABİC, Arzu. "Özel Eğitim Merkezinde Eğitim Gören Engelli Çocukların Evde Bakım Gereksinimlerinin Belirlenmesi". (2016), 46-55.

APA	Hisar F, ABİC A (2016). Özel Eğitim Merkezinde Eğitim Gören Engelli Çocukların Evde Bakım Gereksinimlerinin Belirlenmesi. Sağlık ve Toplum, 26(1), 46 - 55.
Chicago	Hisar Filiz,ABİC Arzu Özel Eğitim Merkezinde Eğitim Gören Engelli Çocukların Evde Bakım Gereksinimlerinin Belirlenmesi. Sağlık ve Toplum 26, no.1 (2016): 46 - 55.
MLA	Hisar Filiz,ABİC Arzu Özel Eğitim Merkezinde Eğitim Gören Engelli Çocukların Evde Bakım Gereksinimlerinin Belirlenmesi. Sağlık ve Toplum, vol.26, no.1, 2016, ss.46 - 55.
AMA	Hisar F,ABİC A Özel Eğitim Merkezinde Eğitim Gören Engelli Çocukların Evde Bakım Gereksinimlerinin Belirlenmesi. Sağlık ve Toplum. 2016; 26(1): 46 - 55.
Vancouver	Hisar F,ABİC A Özel Eğitim Merkezinde Eğitim Gören Engelli Çocukların Evde Bakım Gereksinimlerinin Belirlenmesi. Sağlık ve Toplum. 2016; 26(1): 46 - 55.
IEEE	Hisar F,ABİC A "Özel Eğitim Merkezinde Eğitim Gören Engelli Çocukların Evde Bakım Gereksinimlerinin Belirlenmesi." Sağlık ve Toplum, 26, ss.46 - 55, 2016.
ISNAD	Hisar, Filiz - ABİC, Arzu. "Özel Eğitim Merkezinde Eğitim Gören Engelli Çocukların Evde Bakım Gereksinimlerinin Belirlenmesi". Sağlık ve Toplum 26/1 (2016), 46-55.