Yıl: 2018 Cilt: 13 Sayı: 26 Sayfa Aralığı: 107 - 131 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 23-07-2019

ŞANLIURFA ULU CAMİ HAZİRESİ MEZAR TAŞLARINDA BULUNAN ŞİİRLER

Öz:
Tarih boyunca her toplumun sahip olduğu farklı dini inançları vardır. Buinançlar o toplum üzerinde çok önemli etkilere sahiptir. Ölü defnetme ve mezargeleneği de bu inançların şekillendirdiği davranış şekillerinden oluşmaktadır.Türklerin İslâmiyet’i kabulü ile ölü defnetme ve mezar geleneği çok önemliaşamalar göstererek günümüze kadar gelmiştir. Osmanlı dönemine aitmezarlıklar ve mezar taşları da Anadolu için bir tapu niteliği taşımakla berabergerek mimarisi gerekse sanatsal yönü ile araştırmacıların ilgisini çekmektedir.Bu mezar taşlarındaki kitâbeler hem ihtiva ettiği yazı hem de yapıları itibariylede sanat ve estetiğin konusu olmuşlardır. Sahip oldukları çok ince taş işçiliği,farklı formlarda olan başlıkları, taşıdıkları edebî ifadeler, üzerlerinde bulunanher biri Divan Edebiyatı için de önem arz eden şiirler ve yazı sanatının çok güzelörnekleri bu taşları değerli kılmaktadır. Türk Edebiyatı sahasında Nâbî’yiyetiştiren Sanlıurfa, onun kadar şairliği güçlü olmayan ama dîvân tertib edecekkadar şiirleri bulunan Abdî, Şevket, Mihrî ve Kıratoğlu Emîn gibi birçok şairyetişmiştir. Bu şairler tarafından kaleme alınan şiirler mezar taşlarınaişlenmiştir. Bu makale, Divan edebiyatı için değerli olduğunu düşündüğümüzmezar taşlarına işlenmiş şiirleri günümüz araştırmacıları ile paylaşılmakamacıyla hazırlanmıştır.
Anahtar Kelime:

Konular: Arkeoloji Tarih Kültürel Çalışmalar Antropoloji Edebiyat Sanat

Şanlıurfa Ulu Cami Graveyard Poems in Grave Stones

Öz:
Throughout history, every society has different religious beliefs. These beliefs have very important effects on that society. Dead burial and burial tradition are the rituals of these beliefs. With the acceptance of the Islam of the Turks, the dead burial and the tomb tradition have progressed to the present day with very important stages. Cemeteries and tombstones belonging to the Ottoman era have attracted the interest of researchers both the artistic direction and the architectural style, as well as carrying a title character for Anatolia. The inscriptions on these grave stones have been the subject of art and aesthetics both in terms of their writing and in their construction. The very fine stone workmanship they have, the titles in different forms, the literary expressions they carry, the poems which are important for Divan Literature and the beautiful examples of the writing art make these stones very valuable. Sanliurfa, which produced a poet like Nabi in the field of Turkish Literature, grew many poets such as Abdi, Şevket, Mihri and Kıratoğlu Emîn, who had poetry not so strong but poetically enough to form a religious order. The poems taken by these poets are processed into tombstones. In this article, we will try to prepare these poems, which are thought to be valuable for Divan literature, to be used for contemporary researchers.
Anahtar Kelime:

Konular: Arkeoloji Tarih Kültürel Çalışmalar Antropoloji Edebiyat Sanat
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • ALPAY, B., 1986, “Şanlıurfa Şairleri I”, Dal Yayıncılık, Şanlıurfa 1986.
  • BEKTAŞ, E., 2008, “Urfalı Şair Hilmî ve Reyâhîn’i”, Şanlıurfa Valiliği İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü Yayınları, Şanlıurfa.
  • BEKTAŞ, E., 2008, “Urfalı Hilmî’nin Antep Günleri”, Uluslararası Gaziantep Araştırmaları (Sözlü Kültür, Dil ve Edebiyat), Gaziantep Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi, Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü, 10-12 Nisan 2008, Gaziantep.
  • BEKTAŞ, E., 2009, “İstanbul’da Taşralı Bir Şair”, Beykent Üniversitesi, I. Uluslararası Türk Edebiyatında İstanbul Sempozyumu Bildirileri, (3-5 Nisan 2008, İstanbul), Beşir Kitabevi, İstanbul.
  • BEKTAŞ, E., 2006, “Urfalı Şair Hilmî ve Kayıp Eseri Reyâhîn” EKEV Akademi Dergisi, Yıl: 10, Sayı: 26, Erzurum Kış 2006.
  • BERK, S., 2006, “Zeytinburnu’nun Mezar Taşları, Zamanı Aşan Taşlar”, Zeytinburnu Belediyesi Yay., İstanbul.
  • DÖRTBUDAK, M. V., 2003, “Kıratoğlu Emin Divanı”, Akademik Kitabevi, İzmir.
  • DÖRTBUDAK, M. V., 2006, “Geleneğin Direnen Şairi; Kıratoğlu Emin Fırakiyyesinden Birkaç Şiir”, Klasik Türk Edebiyatı Sempozyumu (Prof. Dr. Abdulkadir Karahan’a Armağan), Şanlıurfa Belediyesi Yayınları, Şanlıurfa.
  • GÜLER, G., 2015, “Urfa Ulu Camii Haziresindeki Mezar Taşları”, Türk-İslam Medeniyeti Akademik Araştırmalar Dergisi, Yıl 10, Sayı 20, Konya 2015.
  • GÜLER, M., 2005, “XII. Yüzyıl Anadolu Türk Camileri”, Yayınlanmamış Doktora Tezi, (Danışman: Doç. Dr. İlknur Aktuğ Kolay), İTÜ Fen Bilimleri Enstitüsü, 2005.
  • KARABEY, T., 2011, “Tarih Düşürme”, DİA, XL/80-82, İstanbul.
  • KARAHAN, A., 1991, “Urfalı Mehmed Şevket ve Şiirleri”, Şanlıurfa Belediyesi Yayınları, Ankara.
  • KARAMAĞARALI, B., 1992, “Ahlat Mezar Taşları”, Kültür Bakanlığı Yay., Ankara.
  • TANPINAR, A. H., 1992, “Beş Şehir”, Milli Eğitim Bakanlığı Yay., İstanbul.
APA ATİK H (2018). ŞANLIURFA ULU CAMİ HAZİRESİ MEZAR TAŞLARINDA BULUNAN ŞİİRLER. , 107 - 131.
Chicago ATİK HİKMET ŞANLIURFA ULU CAMİ HAZİRESİ MEZAR TAŞLARINDA BULUNAN ŞİİRLER. (2018): 107 - 131.
MLA ATİK HİKMET ŞANLIURFA ULU CAMİ HAZİRESİ MEZAR TAŞLARINDA BULUNAN ŞİİRLER. , 2018, ss.107 - 131.
AMA ATİK H ŞANLIURFA ULU CAMİ HAZİRESİ MEZAR TAŞLARINDA BULUNAN ŞİİRLER. . 2018; 107 - 131.
Vancouver ATİK H ŞANLIURFA ULU CAMİ HAZİRESİ MEZAR TAŞLARINDA BULUNAN ŞİİRLER. . 2018; 107 - 131.
IEEE ATİK H "ŞANLIURFA ULU CAMİ HAZİRESİ MEZAR TAŞLARINDA BULUNAN ŞİİRLER." , ss.107 - 131, 2018.
ISNAD ATİK, HİKMET. "ŞANLIURFA ULU CAMİ HAZİRESİ MEZAR TAŞLARINDA BULUNAN ŞİİRLER". (2018), 107-131.
APA ATİK H (2018). ŞANLIURFA ULU CAMİ HAZİRESİ MEZAR TAŞLARINDA BULUNAN ŞİİRLER. Türk İslam Medeniyeti Akademik Araştırmalar Dergisi, 13(26), 107 - 131.
Chicago ATİK HİKMET ŞANLIURFA ULU CAMİ HAZİRESİ MEZAR TAŞLARINDA BULUNAN ŞİİRLER. Türk İslam Medeniyeti Akademik Araştırmalar Dergisi 13, no.26 (2018): 107 - 131.
MLA ATİK HİKMET ŞANLIURFA ULU CAMİ HAZİRESİ MEZAR TAŞLARINDA BULUNAN ŞİİRLER. Türk İslam Medeniyeti Akademik Araştırmalar Dergisi, vol.13, no.26, 2018, ss.107 - 131.
AMA ATİK H ŞANLIURFA ULU CAMİ HAZİRESİ MEZAR TAŞLARINDA BULUNAN ŞİİRLER. Türk İslam Medeniyeti Akademik Araştırmalar Dergisi. 2018; 13(26): 107 - 131.
Vancouver ATİK H ŞANLIURFA ULU CAMİ HAZİRESİ MEZAR TAŞLARINDA BULUNAN ŞİİRLER. Türk İslam Medeniyeti Akademik Araştırmalar Dergisi. 2018; 13(26): 107 - 131.
IEEE ATİK H "ŞANLIURFA ULU CAMİ HAZİRESİ MEZAR TAŞLARINDA BULUNAN ŞİİRLER." Türk İslam Medeniyeti Akademik Araştırmalar Dergisi, 13, ss.107 - 131, 2018.
ISNAD ATİK, HİKMET. "ŞANLIURFA ULU CAMİ HAZİRESİ MEZAR TAŞLARINDA BULUNAN ŞİİRLER". Türk İslam Medeniyeti Akademik Araştırmalar Dergisi 13/26 (2018), 107-131.