Turizmle Kalkınmada Enformel Emek Kullanımı: Marmaris Örneği
Yıl: 2008 Cilt: 19 Sayı: 69 Sayfa Aralığı: 107 - 126 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022
Turizmle Kalkınmada Enformel Emek Kullanımı: Marmaris Örneği
Öz: Bu makalede sermaye birikiminin krize girdiği 1970’li yılların ortalarından beri üretim ve emek süreçlerinin dünya ölçeğinde mekansal, organizasyonel ve teknolojik yeniden örgütlenmesine paralel olarak işgücünün enformel biçimlerde çalıştırılmasının farklı bir mekansal-kurumsal ve tarihsel çerçevede yeniden yaygınlaşması, yerel bir örnekten yola çıkılarak analiz edilmeye çalışılmıştır. Analizde ekonomide enformelleşme süreçlerinin yaygınlaşması ve işgücünün enformel biçimlerde çalıştırılmasının birikimin girdiği krizin aşılmasında bir emek kontrol biçimi olarak kullanımı, Marmaris için 2007 yılı yazında yapılan bir saha araştırmasının verilerine dayanılarak, “kayıtlı enformellik” olarak kavramsallaştırabileceğimiz bir çerçevede incelenmiştir. Sermaye, girdiği birikim krizini dünyada emek süreçlerinin esnekleştirilmesi, işçilerin ücretlerinin düşürülmesi ve örgütlenmelerinin zayıflatılması yoluyla, her zamankinden daha çok, emek fazlalıklarının değersizleştirilmesini gerçekleştirerek aşmaya çalışmaktadır. Bu da ekonomilerin farklı sektörlerinde enformel biçimlerde emek kullanımını yaygınlaştırmaktadır. Marmaris’teki işgücünün nitelikleri ve çalışma koşulları bu küresel eğilimin yerel bir yansımasıdır. Çalışmada formellik kayıtlı olmaktan ve enformellik kayıtsız olmaktan daha geniş anlamlarda kullanılmıştır. Formel ve enformel olan düzeylerin birbirleriyle içsel olarak bağlantılı olduğu öne sürülmekte ve enformel sektör/formel sektör, enformel ekonomi/formel ekonomi, enformel istihdam/formel istihdam gibi kavramların, bunların tamamen kesin sınırlarla birbirlerinden ayrılmış alanlar olduğu izlenimini verdiğinden kullanımı yerine, enformellik kayıtlı olma durumunu da içerecek şekilde “kayıtlı enformellik” kavramı çerçevesinde analiz edilmiştir.
Anahtar Kelime: Konular:
Informal Labour Use in Tourism-Led Development: The Case of Marmaris
Öz: With the crisis of capital accumulation, in the mid-1970’s, production and labour processes has been re-organized spatially and technologically on the world scale. In parallel with this development the use of informal labour in different sectors of the economy has become widespread once again but in a new spatial, institutional and historical setting. In this article we tried to analyze informal labour use in tourism sector, which is a local example of global phenomenon. We used data of more extensive field research on Marmaris’s tourism sector to show an example for the spreading informalisation processes in the economy in terms of labour use as a form of labour control to overcome the crisis of accumulation. The analysis has been drawn upon a new conceptualisation of informality that is “registered informality”. Overcoming the crisis of accumulation relies on devaluation of labour surpluses more than ever by flexibilisation of labour processes, keeping wages low, and weakening labour’s organisation. This situation leads to spreading informal labour use in different sectors of the economy. The working conditions and characteristics of labour market in Marmaris is the reflection of this global phenomenon. In this analysis formality implies more than being registered and informality implies more than not being registered. It is argued that formal and informal levels are two intertwined processes at work. Therefore concepts such as informal sector/formal sector, informal economy/formal economy, informal employment/formal employment are not used because they give the wrong impression as if they are separated levels from each other. Instead we used new conceptualisation that is “registered informality” to be able to include the situation of being registered as well.
Anahtar Kelime: Konular:
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- ARIN, Tülay (1985) “Kapitalist Düzenleme, Birikim Rejimi ve Kriz (1): Gelişmiş Kapitalizm, 11. Tez Kitap Dizisi, S.1, 104-138.
- ARIN, Tülay (1986) “Kapitalist Düzenleme, Birikim Rejimi ve Kriz (II): Azgelişmiş Kapitalizm ve Türkiye, 11. Tez Kitap Dizisi, S.3, 86-125.
- ASH, Amin (1994) “Post Fordism: Models, Fantasies and Phantoms of Transition”, Post Fordism içinde, (der. A. Amin), Blackwell, Oxford, ss. 1-40.
- CASTELLS, Manuel, PORTES Alejandro (1989) “World Underneath: The Origins, Dynamics and Effects of the Informal Economy”, The Informal Economy: Studies in Advanced and Less Developed Countries içinde, (der. A. Portes ve M. Castells ve L.A. Benton), The John Hopkins University Press, Baltimore ve Londra, ss.11-40.
- CHEN, Martha Alter (2003) “Rethinking The Informal Economy, Footloose Labour”, Livelihood Struggles of the Informal Workforce Sempozyumu, http://www.india-seminar.com/2003/531/531%20martha%20alter%20chen.htm (Erişim Tarihi: 5.07.2008).
- COHEN, Eric (1995) “Contemporary Tourism-Trends and Challenges”, Change in Tourism: People, Places, Processes içinde, (der. R. Butler, D. Pearce), Routledge, Londra, New York, ss.12-29.
- COSTA, Nicolo ve GUIDO, Martinetti (2003) “Sociological Theories of Tourism and Regulation Theory”, Cities and Visitors içinde, (der. L.M. Hoffman, S.S. Fainstein ve D.R. Judd), Blackwell Publishing, USA, UK, Australia, ss.21-72.
- EDENSOR, Tim (2000) “Staging Tourism, Tourists as Performers”, Annals of Tourism Research, C. 2, S. 27, 322-344.
- ESSER, Josef ve HIRSCH Joachim (1994) “The Crisis of Fordism and the Dimensions of a ‘Post Fordist’ Regional and Urban Structure”, Post Fordism içinde, (der. A. Amin), Blackwell, Oxford, ss.71-98.
- FAINSTEIN, Susan S.,HOFFMAN, Lily M. ve JUDD, Dennis R. (2003) “Making Theoretical Sense of Tourism”, Cities and Visitors içinde, (der. L.M. Hoffman, S.S. Fainstein ve D.R. Judd), Blackwell, USA, UK, Australia, ss.240-253.
- FRITH, Maxine (2005) “Bitter Harvest: How EU Sugar Subsidies Devastate Africa”, Independent, http://findarticles.com/p/articles/mi_qn4158/is_20050622/ai_n1467689 (Erişim Tarihi 30.06.2008).
- GÜNAYDIN, Gökhan (2000) “Tarım Yönetiminde Kurullar Devri”, Kamu Yönetimi Dünyası Dergisi, S. 1, Mayıs, 25-26.
- GÜNAYDIN, Gökhan (2000a) “Sekizinci Planda Tarım Sektörü”, Kamu Yönetimi Dünyası Dergisi, Yıl 1, S. 3-4, Kasım, 39-44.
- GÜNAYDIN, Gökhan (2001) “Şeker Sektöründe Neler Oluyor?”, Kamu Yönetimi Dünyası Dergisi, Yıl 2, S. 6, Nisan, 13-18.
- HAMNETT, Chris ve SHOVAL, Noam (2003) “Museums as Flagships of Urban Development”, Cities and Visitors içinde, (der. L.M. Hoffman, S.S. Fainstein ve D.R. Judd), Blackwell Publishing, USA, UK, Australia, ss. 219-236.
- HARVEY, David (1993) “Esneklik: Tehdit mi Yoksa Fırsat mı?”, Toplum ve Bilim, Çeviren: Ayça Kurdoğlu, S. 56-61, 83-92.
- HARVEY, David (1994) “Flexible Accumulation Through Urbanization: Reflections on ‘Post Modernism’ in the American City”, Post Fordism içinde, (der. A. Amin), Blackwell, Oxford, ss. 361-388.
- HARVEY, David (1981) “The Urban Process Under Capitalism: A Framework for Analysis”, Urbanisation and Urban Planning in Capitalist Society içinde, (der. Michael D, ve Scott A.S.), Methuen Co.&Ltd., Londra ve New York.
- HARVEY, David (1999) Postmodernliğin Durumu, Çev. Sungur Savran., Metis Yayınları, İstanbul.
- HIRST, Paul ve ZEITLIN, Jonathan (1993) “Esnek Uzmanlaşma ve İngiliz İmalat Sektörünün Rekabetçi Başarısızlığı”, Toplum ve Bilim, Çeviren: Yıldırım Karagöz, S. 56-61, 164-178.
- IDMC (2007) Internal Displacement Monitoring Centre, http://www.internal-displacement.org (Erişim Tarihi: 20.11.2007).
- JESSOP, Bob ( 1994) “Post Fordism and The State”, Post Fordism içinde, (der. A. Amin), Blackwell, Oxford, ss. 251-279.
- JESSOP, Bob (1992) “Fordism and Post-Fordism: Critique and Reformulation”, Pathways to Industrialisation and Regional Development içinde, (der. M. Stroper ve A.J. Scott), Routledge, Londra, ss. 43-65.
- JESSOP, Bob (1997) “The Entrepreneurial City: Re-Imaging Localities, Redesigning Economic Governance or Restructuring Capital”, Transforming Cities içinde, (der. N. Jewson ve S. MacGregor), C. 1, Bölüm 2, July, ss. 28-41.
- KAŞKA, Selmin. (2005) “Eviçi Hizmetlerin Küreselleşmesi ve Türkiye’deki Göçmen Kadınlar”, Tes-iş Dergisi, Ekim, 38-44.
- KURTULUŞ, Hatice, PURKIS, Semra (2008) “Türkiye’den Kuzey Kıbrıs’a Göç Dalgaları: Lefkoşa’nın Dışlanmış Göçmen-Enformel Emekçileri”, Toplum ve Bilim, S.112, 60-101.
- KURTULUŞ, Hatice, TÜRKÜN, Asuman (2006) “ ‘Kıyısal Kentleşme’ ve Uluslararası Göçlerde Yeni Boyutlar: Muğla Kıyılarının Avrupalı Sakinleri”, 6. Türkiye Şehircilik Kongresi, İzmir.
- LAZARIDIS, Gabriella (2005) “Les Infirmiéres Exclusives and Migrant Quasi-Nurses in Greece”, IMILCO (Irregular Migration, Informal Labour and Community in Europe) sempozyumu, İstanbul.
- LIPIETZ, Alain ( 1987) Mirages and Miracles: The Crisis of Global Fordism, Verso, Londra.
- LIPIETZ, Alain (1993) “Uluslararası İşbölümünde Yeni Eğilimler: Birikim Rejimleri ve Düzenleme Tarzları”, Toplum ve Bilim, S. 56-61, 58-82,.
- LIPIETZ, Alain (1994) “Post Fordism and Democracy”, Post Fordism içinde (der. A. Amin), Blackwell, Oxford, ss. 338-358.
- LUTZ, Helma (2005) “The ‘Intimate Others’- Migrant Domestic Workers in Europe”, IMILCO (Irregular Migration, Informal Labour and Community in Europe ) sempozyumu, İstanbul.
- MAGDOFF, Fred, MAGDOFF, Harry ( 2004) “Disposable Workers: Today’s Reserve Army of Labor”, Monthly Review, C. 55, S. 11, http://www.monthlyreview.org/0404magdoff.htm (Erişim Tarihi: 20.06.2008).
- MITTER, Swasti (1986) “Industrial Restructuring and Manufacturing Homework: Immigrant Women in the UK Clothing Industry”, Capital & Class, No.27, Winter, 37-80.
- MUNCK, Ronald (2003) Emeğin Yeni Dünyası, Çev. Mahmut Tekçe, Kitap Yayınevi, İstanbul.
- NADAL, Alejandro (2006) “Monsanto y Los Suicidios Agrarios en India”, La Jornada, 20 Aralık 2006, http://www.jornada.unam.mx/2006/12/20/index.php?section=opinion&article=024a1eco, (Erişim Tarihi: 30.06.2008).
- OVERBEEK, Henk (2002) “Neo Liberalism and the Regulation of Global Labor Mobility”, The Annals of the American Academy of Political and Social Science 581 (May): 74-90.
- PIORE, Michael J. ve SABEL, Charles F. (1984) The Second Industrial Divide: Possibilities for Prosperity, Basic Books, New York.
- POLANYI, Karl (1944) Büyük Dönüşüm, 1986, Çev. Ayşe Buğra, Alan Yayıncılık, İstanbul.
- PORTES, Alejandro, SASSEN-KOOB, Saskia (1987) “Making It Underground: Comparative Material on the Informal Sector in Western Market Economies”, The American Journal of Sociology, C. 93, S. 1, 30-61.
- PURKIS, Semra (2006) Modern Köleler: Göçmenler, Eğitim Bilim Toplum, C. 4, S. 13, 44-60.
- PURKIS, Semra (2008) Turizmle Kalkınma ve Kentlerin Kimlik Arayışları: Marmaris Örneği, Marmaris Ticaret Odası Ekonomi Yayınları No: III.
- RAO, Rahul (2005) “Blenheim and Bangalore: A Tale of Subsidies in Two Communities”, Global Policy Forum, July 5. http://www.globalpolicy.org/opinion/2005/0705blenheim.pdf (Erişim Tarihi: 13.03.2006).
- SABEL, Charles F. (1994) “Flexible Specialisation and Re-emergence of Regional Economies”, Post Fordism içinde, (der. A. Amin), Blackwell, Oxford, ss. 101-156.
- SASSEN, Saskia (1999) The Mobility of Labor and Capital: A Study in International Investment and Labor Flow, Cambridge University Press, UK.
- SASSEN, Saskia (2000) “Informalization Imported Through Immigration or a Feature of Advanced Economies?”, Working USA, C. 3, S. 1, March-April, 6-26.
- SCHIREUP, Carl-Ulrik, HANSEN, Peo, CASTLES, Stephen (2006) Migration, Citizenship and the European Welfare State: A European Dilemma, Oxford University Press, Oxford.
- TAYMAZ, Erol (1993) “Kriz ve Teknoloji”, Toplum ve Bilim, S.56-61, 5-41.
- TOMANEY, John (1994) “A New Paradigm of Work Organisation and Technology?”, Post Fordism içinde, (der. A. Amin), Blacwell, Oxford, ss.157-194.
- URRY, John (1990) The Tourist Gaze: Leisure and Travel in Contemporary Societies. Sage, Londra.
- URRY, John (1999) Mekanları Tüketmek, Çev. Rahmi G. Öğdül, Ayrıntı Yayınları, İstanbul.
- WANG, Ning (1999) Rethinking Authenticity in Tourism Experience. Annals of Tourism Research, C. 26, S. 2, 349-370.
- YENTÜRK, Nurhan (1993) “Post-Fordist Gelişmeler ve Dünya İktisadi İşbölümünün Geleceği”, Toplum ve Bilim, S.56-61, 42-57.
- YÜKSELER, Zafer, TÜRKAN, Erol (2007) “Türkiye’de Hanehalkı: İşgücü, Gelir, Harcama ve Yoksulluk Açısından Analizi”, Türkiye Ekonomi Kurumu Tartışma Metni, 2007/4, http://www.tek.org. (Erişim Tarihi: 25.11.2007).
- ZULUETA, De Tana (2003) “Migrant in Irregular Employment in the Agricultural Sector of Southern European Countries”, Council of Europe, Parliamentary Assembly, Commitee on Migration, Refugees and Demography, Doc. 9883, http://assembly.coe.int/Main.asp?link=/Documents/WorkingDocs/Doc03/EDOC9883.htm, (Erişim Tarihi: 20.11. 2007).
| APA | PURKİS S (2008). Turizmle Kalkınmada Enformel Emek Kullanımı: Marmaris Örneği. , 107 - 126. |
| Chicago | PURKİS SEMRA Turizmle Kalkınmada Enformel Emek Kullanımı: Marmaris Örneği. (2008): 107 - 126. |
| MLA | PURKİS SEMRA Turizmle Kalkınmada Enformel Emek Kullanımı: Marmaris Örneği. , 2008, ss.107 - 126. |
| AMA | PURKİS S Turizmle Kalkınmada Enformel Emek Kullanımı: Marmaris Örneği. . 2008; 107 - 126. |
| Vancouver | PURKİS S Turizmle Kalkınmada Enformel Emek Kullanımı: Marmaris Örneği. . 2008; 107 - 126. |
| IEEE | PURKİS S "Turizmle Kalkınmada Enformel Emek Kullanımı: Marmaris Örneği." , ss.107 - 126, 2008. |
| ISNAD | PURKİS, SEMRA. "Turizmle Kalkınmada Enformel Emek Kullanımı: Marmaris Örneği". (2008), 107-126. |
| APA | PURKİS S (2008). Turizmle Kalkınmada Enformel Emek Kullanımı: Marmaris Örneği. Ekonomik Yaklaşım, 19(69), 107 - 126. |
| Chicago | PURKİS SEMRA Turizmle Kalkınmada Enformel Emek Kullanımı: Marmaris Örneği. Ekonomik Yaklaşım 19, no.69 (2008): 107 - 126. |
| MLA | PURKİS SEMRA Turizmle Kalkınmada Enformel Emek Kullanımı: Marmaris Örneği. Ekonomik Yaklaşım, vol.19, no.69, 2008, ss.107 - 126. |
| AMA | PURKİS S Turizmle Kalkınmada Enformel Emek Kullanımı: Marmaris Örneği. Ekonomik Yaklaşım. 2008; 19(69): 107 - 126. |
| Vancouver | PURKİS S Turizmle Kalkınmada Enformel Emek Kullanımı: Marmaris Örneği. Ekonomik Yaklaşım. 2008; 19(69): 107 - 126. |
| IEEE | PURKİS S "Turizmle Kalkınmada Enformel Emek Kullanımı: Marmaris Örneği." Ekonomik Yaklaşım, 19, ss.107 - 126, 2008. |
| ISNAD | PURKİS, SEMRA. "Turizmle Kalkınmada Enformel Emek Kullanımı: Marmaris Örneği". Ekonomik Yaklaşım 19/69 (2008), 107-126. |
