Yıl: 2009 Cilt: 0 Sayı: 26 Sayfa Aralığı: 109 - 135 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

XX. yüzyılın başlarında Menteşe Sancagı hapishaneleri

Öz:
Hapis, ceza infaz sistemi olarak Osmanlı ceza hukukundaki yerini batılılaşma süreciyle birlikte aldığından, hapishaneler XIX. yüzyılın ikinci yarısından itibaren yaygınlaşmaya başlamıştır. Başlangıçta fiziki ve sıhhi bakımdan uygun mekânlarda açılmadıklarından 1856 yılından 1917 yılına kadar aralıklarla çıkarılan nizamname ve yasalarla ıslah edilmeye çalışılmışlardır. XX. yüzyılın başlarında Muğla merkeziyle Marmaris, Köyceğiz, Fethiye, Milas ve Bodrum ilçelerinde yedi hapishane bulunuyordu. Bunların en büyüğü olan Bodrum Genel Hapishanesi, Bodrum Kalesi’nin 1895 yılında genel hapishaneye dönüştürülmesiyle hizmete açılmıştır. Kapasitesi büyük ve havadar olduğu için ülkenin diğer hapishanelerinden sürekli olarak hükümlü sevk edilmiştir. Hapishane ıslahatının Osmanlı Devleti’nin öncelikli gündemini oluşturmaması nedeniyle Muğla’daki hapishaneler için de yeterli ödenek ve personel ayrılmadığından XIX. yüzyılın ikinci yarısında başlatılan ıslah çalışmaları istenen düzeyde başarılı olamamış, insan sağlığına uygun olmayan koşullar cumhuriyet dönemine kadar devam etmiştir.
Anahtar Kelime:

Konular: Tarih

Menteşe Sanjak prisons in the early 20th century

Öz:
As a result of the westernization movement in the Ottoman legislation, prisons started to be more prevalent as of the second half of 19th century. Initially, their physical and hygiene conditions were not very healthy but rehabilitation efforts were intermittently made through laws and regulations from 1856 to 1917. At the beginning of the 20th century, there were seven prisons in Muğla city center and in its provinces; Marmaris, Köyceğiz, Fethiye, Milas and Bodrum. The biggest of all these was Bodrum general-purpose prison, which was inaugurated, when the Bodrum castle was turned into a general-purposeprison in 1895. As it had a big capacity and it was airy, many inmates from different prisons across the country were continuously transferred here. As reform of prisons was not a priority for the Ottoman State, not enough financial support and personnel were allocated for the prisons of Muğla; hence, the reform movements started in the second half of the 19th century were not much of a success. Therefore, prison conditions that were not suitable for human health persisted until Republic era.
Anahtar Kelime:

Konular: Tarih
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • a. Başbakanlık Osmanlı Arşivi Belgeleri
  • DH.EUM.3.Şube (Dahiliye Nezareti Emniyet-i Umumiye Müdüriyeti 3. Şube), Dos.28, no.45, Lef.8.
  • DH.MB.HPS, (Dahiliye Nezareti Mebânî-i Emîriyye Hapishaneler Müdüriyeti Evrakı), Dos.104, no.15, Lef.1-8.
  • DH.MB.HPS, Dos.103, no.27.
  • DH.MB.HPS, Dos.104, no.35.
  • DH.MB.HPS, Dos.74, no.38.
  • DH.MB.HPS, Dos.163, no.34.
  • DH.MB.HPS, Dos.105, no.33.
  • DH.MB.HPS, Dos.41, no.24.
  • DH.MB.HPS, Dos.93, no.1, Lef.1.
  • DH.MB.HPS, Dos. 93, no.1, Lef.2.
  • DH.MB.HPS, Dos. 93, no.1, Lef.3.
  • DH.MB.HPS, Dos. 93, no.1, Lef.4.
  • DH.MB.HPS, Dos. 93, no.1, Lef.5.
  • DH.MB.HPS, Dos. 63, no.21.
  • DH.MB.HPS, Dos. 94, no.16, Lef.1.
  • DH.MB.HPS, Dos. 94, no.16, Lef.2.
  • DH.MB.HPS, Dos.98, no.46.
  • DH.MB.HPS.M, (Dahiliye Nezareti Mebânî-i Emîriyye Hapishaneler Müdüriyeti Müteferrik Evrakı), Dos.11, no.18, Lef.2.
  • DH.MB.HPS.M, Dos.11, no.18, Lef.3.
  • DH.MB.HPS.M, Dos.11, no.18, Lef.4.
  • DH.MB.HPS.M, Dos.11, no.18, Lef.5.
  • DH.MB.HPS.M, Dos.11, no.18, Lef.6.
  • DH.MB.HPS.M, Dos.11, no.18, Lef.7.
  • DH.MB.HPS.M, Dos.11, no.18, Lef.8.
  • DH.MB.HPS.M, Dos.31, no.82.
  • DH.MB.HPS.M, Dos.26, no.65, Lef.1.
  • DH.MB.HPS.M, Dos.2, no.18.
  • DH.MB.HPS.M, Dos.18, no.75, Lef.1.
  • DH.MB.HPS.M, Dos.31, no.67, Lef.1,2.
  • DH.MB.HPS.M, Dos.33, no.33, Lef.1.
  • DH.MB.HPS.M, Dos.34, no.67, Lef.2.
  • DH.MB.HPS.M, Dos.35, no.78, Lef.2.
  • DH.MB.HPS.M, Dos.38, no.33, Lef.2.
  • DH.MB.HPS.M, Dos.25, no.53.
  • DH.MB.HPS.M, Dos.1/2, no.10.
  • DH.MKT (Dahiliye Nezareti Mektubi Kalemi), Dos.2, No.12, Lef.1.
  • DH.MKT, Dos.2062, no.15.
  • DH.MKT, Dos.2, no.12, Lef.4-5.
  • DH.MKT, Dos.2, no.12, Lef.7-10.
  • DH.MKT, Dos.2835, no.79.
  • DH.MKT, Dos.1478, no.21.
  • DH.MKT, Dos.2905, no.19.
  • DH.MKT, Dos.1441, no.15.
  • DH.TMIK.S (Dahiliye Nezareti Tesri-i Muamelat ve Islahat Komisyonu Islahat), Dos.30, no.68, Lef.1-3.
  • b. Kitaplar ve Makaleler
  • ACAR, İsmail; “Osmanlılarda Zina Suçu ve Cezası”, Türkler, Cilt.X, Ankara 2002, s.83-90.
  • AVCI, Mustafa; “Osmanlı Uygulamasında İnfazı Özellik Gösteren Hapis Türleri: Kalebentlik, Kürek ve Prangabentlik”, Yeni Türkiye, Sayı 45, (Mayıs-Haziran 2002), s.128-147.
  • AVCI, Mustafa “Osmanlı Hukukunda Para Cezaları”, Türkler, Cilt X, Ankara 2002, s.91-106.
  • BAYINDIR, Abdülaziz; “Örneklerle Osmanlı’da Ceza Yargılaması”, Türkler, Cilt X, Ankara 2002, s.69-82.
  • DEMİREL, Fatmagül; “Osmanlı Adliye Teşkilatında Yaşanan Sorunların Hapishanelere Yansıması (1876-1909), Osmanlı’da Asayiş Suç ve Ceza 18.-20. Yüzyıllar, Derleyenler: Noemi Levy ve Alexandre Toumarkıne, Tarih Vakfı Yurt Yay., İstanbul, Basım Yılı Yok, s.190-199.
  • GÖNEN, Yasemin Saner; “Osmanlı İmparatorluğu’nda Hapishaneleri İyileştirme Girişimi 1917 Yılı”, Hapishane Kitabı, Der: Emine Gürsoy Naskali ve Hilal Oytun Altın, İstanbul 2005, s.173-183.
  • KARAL, Enver Ziya; Osmanlı Tarihi, Cilt.V, Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara 1983.
  • KÖSE, Osman; “XVIII. Yüzyıl Sonları Rus ve Avusturya Savaşları Esnasında Osmanlı Devleti’nde Bir Uygulama: İstanbul’da İçki ve Fuhuş Yasağı”, Turkish Studies, Volume 2/1, (Winter 2007), s.104-123.
  • MAŞALI, Münteha; “Osmanlı’da Ölüm Cezası”, Yeni Türkiye, Sayı 45, (Mayıs- Haziran 2002), s.148-161.
  • SCHULL, Kent; “Tutuklu Sayımı: Jön Türklerin Sistematik Bir şekilde Hapishane İstatistikleri Toplama Çalışmaları ve Bunların 1911-1918 Hapishane Reformu Üzerine Etkileri” Osmanlı’da Asayiş Suç ve Ceza 18.-20. Yüzyıllar, Derleyenler: Noemi Levy ve Alexandre Toumarkıne, Tarih Vakfı Yurt Yay., İstanbul, Basım Yılı Yok, s.212-238. s.212-238.
  • YILDIZ, Gültekin; Osmanlı Devleti’nde Hapishane Islahatı (1839-1908), Basılmamış Yüksek Lisans Tezi Marmara Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü, İstanbul, 2002.
APA Temel M (2009). XX. yüzyılın başlarında Menteşe Sancagı hapishaneleri. , 109 - 135.
Chicago Temel Mehmet XX. yüzyılın başlarında Menteşe Sancagı hapishaneleri. (2009): 109 - 135.
MLA Temel Mehmet XX. yüzyılın başlarında Menteşe Sancagı hapishaneleri. , 2009, ss.109 - 135.
AMA Temel M XX. yüzyılın başlarında Menteşe Sancagı hapishaneleri. . 2009; 109 - 135.
Vancouver Temel M XX. yüzyılın başlarında Menteşe Sancagı hapishaneleri. . 2009; 109 - 135.
IEEE Temel M "XX. yüzyılın başlarında Menteşe Sancagı hapishaneleri." , ss.109 - 135, 2009.
ISNAD Temel, Mehmet. "XX. yüzyılın başlarında Menteşe Sancagı hapishaneleri". (2009), 109-135.
APA Temel M (2009). XX. yüzyılın başlarında Menteşe Sancagı hapishaneleri. Türkiyat Araştırmaları Dergisi, 0(26), 109 - 135.
Chicago Temel Mehmet XX. yüzyılın başlarında Menteşe Sancagı hapishaneleri. Türkiyat Araştırmaları Dergisi 0, no.26 (2009): 109 - 135.
MLA Temel Mehmet XX. yüzyılın başlarında Menteşe Sancagı hapishaneleri. Türkiyat Araştırmaları Dergisi, vol.0, no.26, 2009, ss.109 - 135.
AMA Temel M XX. yüzyılın başlarında Menteşe Sancagı hapishaneleri. Türkiyat Araştırmaları Dergisi. 2009; 0(26): 109 - 135.
Vancouver Temel M XX. yüzyılın başlarında Menteşe Sancagı hapishaneleri. Türkiyat Araştırmaları Dergisi. 2009; 0(26): 109 - 135.
IEEE Temel M "XX. yüzyılın başlarında Menteşe Sancagı hapishaneleri." Türkiyat Araştırmaları Dergisi, 0, ss.109 - 135, 2009.
ISNAD Temel, Mehmet. "XX. yüzyılın başlarında Menteşe Sancagı hapishaneleri". Türkiyat Araştırmaları Dergisi 26 (2009), 109-135.