Stratejik doğal kaynak olarak su ve Türkiye’nin konumunun değerlendirilmesi
Yıl: 2010 Cilt: 0 Sayı: 45 Sayfa Aralığı: 1 - 29 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022
Stratejik doğal kaynak olarak su ve Türkiye’nin konumunun değerlendirilmesi
Öz: -
Anahtar Kelime: Konular:
Water as a strategic and natural resource: An evaluation of Turkey's position
Öz: This paper starts with a discussion of transformation process of water from free goods to an economic value. Then, water resources structures of the world and Turkey have been analyzed, respectively. After discussing the world’s virtual water trade in details, common water-related problems of Turkey have been given. Because, while world-wide water demand is tremendously increasing everyday, water resources dramatically reduce. Although Turkey does not face important water-shortage problem at the moment, changes in climate might increase the risk of water-shortage in the future. Even if the potential water-shortage problem is expected in some regions of the country, it is extremely distressing. Because, while water resources are limited and even insufficient, the demand is increasing every day. Nevertheless, water is a strategic resource in the geographic region of Turkey. For that reason, it is possible for Turkey to face problems about water caused by neighboring countries. Similar international pressure may force Turkey to develop a water policy, which is not risky for the future of the country.
Anahtar Kelime: Konular:
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- 1 WWF- Türkiye Doğal Hayatı Koruma Vakfı, “Yaşamın Özü: Su”, http://www.wwfegitim.org/ , (21.05.2007) * Sağlık alanındaki ilerlemeler olarak düşük bebek ölüm oranı, uzun yaşam beklentisi, yüksek doğum oranı, uzun yaşam ömrü, sağlıklı yaşam ve özellikle de yakın dönemdeki hızlı nüfuz artışı kastedilmektedir.
- 2 United Nations Population Fund (UNFPA), “Population Trends”, http://www.unfpa.org/pds/trends.htm, (19.04.2007)
- 3Mari Morikawa - Jason Morrisson - Peter Gleick , Corporate Reporting On Water A Review of Eleven Global Industries, Pasific Instıtute, Oakland ,California, 2007, s.12; http://www.pacinst.org/reports/water_reporting/corporate_reporting_on_water.pdf, (27.08.2007)
- 4 Selahattin Bekmez - Muhammed Karataş, “Türkiye ve Avrupa Birliği’nin Jeo- Ekonomik Açıdan Kullanılabilir Su Kaynaklarının Karşılaştırılması”, Tisk Akademi, C.1, sy.1, 2006, s.128.
- 5 S.Ahmet Çeliker - Hakan Anaç, “21.Yüzyılda Su Kıtlığı”, Türktarım Dergisi, sy. 156, 2004, s.13
- 6 United Nations (UN), “Dublin Statement on Water and Sustainable Development”, http://www.wmo.ch/web/homs/documents/english/icwedece.html, (03.08.2007)
- 7 Hubert G. Savenije, Water Is Not An Ordinary Economic Good, Warfsa/WaterNet Symposium-Integrated Water Resources Management: Theory, Practise, Cases, 2001, s.340-344.
- 8 Kofi Annan, “World Water Day Message”, (22 March 2005), Bk. http://www.un.org/waterforlifedecade/worldwaterday.html, (02.09.2007).
- 9 National Geographic Society, Geography Awareness week 2000 Conservation, “Fresh Water”, http://www.nationalgeographic.com/gaw/frwater/frwater_k4_teacher.html, (20.06.2007)
- 10 Mithat Rende, “Türkiye’nin Su Politikası”, Dünyanın Hızla Artan Su ihtiyacına Çözüm Arayışları: Dünya Üçüncü Su Forumu ve Bakanlar Konferansı, T.C. Dışişleri Bakanlığı, http://www.mfa.gov.tr/MFA_tr/DisPolitika/AnaKonular/TurkiyeninSuPolitikasi/Suforu muMithatRende.htm, (18.04.2007)
- 11 World Health Organization (WHO), Who Guidelines For The Safe Use Of Wastewater, Excreta and Greywater, Volume IV, Excreta and Greywater Use in Agriculture, 2006, p. 27. Bk.http://www.fao.org/nr/water/docs/volume4_eng.pdf, (23.08.2007)
- 12United Nations Environment Programme (UNEP), http://www.unep.org/vitalwater/25-waterstress-world.htm, (24.07.2007)
- 13United Nations Environment Programme (UNEP), http://www.unep.org/vitalwater/02.htm, (23.07.2007)
- 14United Nations Environment Programme (UNEP), http://www.unep.org/vitalwater/02.htm, (23.07.2007)
- 15United Nations Water (UN-Water), http://www.unwater.org/downloads/wwwsingh.pdf, (28.08.2007)
- 16 Filiz Demirayak, wwf-Türkiye, Rakamlarla Su Sorunu, “Türkiye’de Su”, http://www.wwf.org.tr/su/rakamlarla-su sorunu/ , (18.04.2007) *Dağ ya da tepelerle sınırlanan ve suları aynı denize, ırmağa veya göle dökülen bölgeye havza denilmektedir. Geniş Bilgi İçin http://tr.wikipedia.org/wiki/T%C3%BCrkiye%27nin_havzalar%C4%B1, (08.08.2007)
- 17 Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü (DSİ), Bk.http://www.dsi.gov.tr/topraksu.htm, (15.12.2005); Bekmez ve Karataş, a.g.e., s.132; Çongar, a.g.e., http://www.kirsalcevre.org.tr/_html/tur/calismalarimiz/aras_egit_uyg/turkiyeninyeraltisu yukaynaklarivesupolitikasi_behiccongar.doc, (07.08.2007) 1 km3 = 1 milyar m3 * Türkiye’de yıllık m2’ye ortalama 643mm yağış düşmekte olup dünya ortalaması 1000 mm’dir. ** Nüfus Miktarı Verileri 1927-2000 Arası http://www.saglik.gov.tr/sb/extras/istatistikler/apk_2002/s_012.htm’den, 2001-2006 Arası http://ekutup.dpt.gov.tr/ekonomi/gosterge/tr/1950-06/esg.htm Sitesinden Derlenmiştir.
- 18 T.C. Çevre ve Orman Bakanlığı, Su ve Kirliliği, http://www.stydcevreorman. gov.tr/su_kirliligi.htm, (18.04.2007) * Bir litre atık su, sekiz litre tatlı suyu kirletmektedir.
- 19 A.Y Hoekstra - P.Q. Hung, Virtual Water Trade Value of Water Research Report Series, No:11, s.7, (2002), http://www.wem.ctw.utwente.nl/organisatie/Medewerkers/medewerkers/hoekstra/Report %2011 , (11.10.2007)
- 20 J. Anthony Allan,. Water Security Policies and Global Systems For Water- Scarce Regions, The World Bank Group http://www.worldbank.org/mdf/mdf1/water.htm, (16.09.2007)
- 21 United Nations, Virtual Water, 2003 International Year of Freshwater, http://www.wateryear2003.org/en/ev.php- URL_ID=5868&URL_DO=DO_TOPIC&URL_SECTION=201.html, (01.09.2007)
- 22 Frank Rijsberman, The Water Challenge, Copenhagen Consensus Challenge Paper, 2004, s.12-13.
- http://www.copenhagenconsensus.com/Admin/Public/DWSDownload.aspx?File=Files% 2FFiler%2FCC%2FPapers%2FSanitation_and_Water_140504.pdf, (24.07.2007)
- 23 United Nations, Virtual Water, 2003 International Year of Freshwater, Bk.http://www.wateryear2003.org/en/ev.php- URL_ID=5868&URL_DO=DO_TOPIC&URL_SECTION=201.html, (01.09.2007)
- 24David Seckler - Upali Amarasinghe, Water Supply and Demand 1995 to 2025, International Water Management Institute, 2000, s.11-17.
- 25United Nations, Virtual Water, 2003 International Year of Freshwater, http://www.wateryear2003.org/en/ev.php- URL_ID=5868&URL_DO=DO_TOPIC&URL_SECTION=201.html, (01.09.2007)
- 26 United Nations, Virtual Water, 2003 International Year of Freshwater, http://www.wateryear2003.org/en/ev.php- URL_ID=5868&URL_DO=DO_TOPIC&URL_SECTION=201.html, (01.09.2007)
- 27Mark W. Rosegrant - Ximing Cai - Sarah A. Cline, Global Water Outlook to 2025 Averting an Impending Crisis, Food Policy Report, International Food Policy Research Institute, September 2002, s.10-16, www.ifpri.org/pubs/fpr/fprwater2025.pdf, (26.09.2007)
- 28 M. Gopala Krishnan, Secretary-General of International Commission on Irrigation and Drainage, Response to the Synthesis Paper on Virtual Water Trade by Prof. Paul van Hofwegen, 2003, http://www.hindu.com/thehindu/mag/2004/06/06/stories/2004060600150200.htm, (23.09.2007)
- 29Paul Van Hofwegen, How Important is the Virtual Water Debate in Ensuring Food Security?, s. 8-12. http://www.aipa.org/Adobe_Files/Conservation_Efficiency_Productivity_Etc/H ow_Important_is_the_Virtual_Water_Debate_in_Ensuring_Food_Security.pdf, (16.08.2007)
- 30 Paul Williams, “Water Usually Flows Downhill The Role Of Power, Norms, And Domestic Politics In Resolving Transboundary Water-Sharing Conflicts”, The Political Economy Of International Environmental Cooperation, Edit. Alan Richards, Santa Cruz, California, 3-4 June 1996, pp.73-77. http://igcc.ucsd.edu/pdf/policypapers/pp29.pdf, (10.11.2007)
- 31T.C.Dışişleri Bakanlığı, Water: A Source Of Conflict Of Cooperation In The Middle East?, http://www.mfa.gov.tr/NR/rdonlyres/90E49414-47D7-4C57-9583- DB896D6264F4/0/WaterASourceofConflictofCoopintheMiddleEast.pdf, (12.11.2007) * Adil ve tarafsız tanımlaması, suyun kaynak, aşağı veya yukarı yatak sahiplerinden biri tarafından diğer taraf ülkeleri yok sayacak şekilde hakimiyet kurulmaması anlamındadır.
- 32 Metin Tomanbay, “Turkey’s Approach To Utilization Of The Euphrates And Tigris Rivers”, Arab Studies Quarterly, Vol.22, No:2, Spring 2000, pp.91-93
- 33T.C.Dışişleri Bakanlığı,Water Disputes In The Euphrates-Tigris Basin, http://www.mfa.gov.tr/MFA/ForeignPolicy/MainIssues/WaterIssues/WaterIssuesBetwee nTurkeySyriaIraq_WaterDisputesintheEuphratesTigrisBasin.htm, (10.11.2007) ve Bk. T.C.Dışişleri Bakanlığı, Water:A Source Of Conflict Of Cooperation In The Middle East?, http://www.mfa.gov.tr/NR/rdonlyres/90E49414-47D7-4C57-9583- DB896D6264F4/0/WaterASourceofConflictofCoopintheMiddleEast.pdf, (12.11.2007)
- 34T.C.Dışişleri Bakanlığı, Water Disputes In The Euphrates-Tigris Basin, http://www.mfa.gov.tr/MFA/ForeignPolicy/MainIssues/WaterIssues/WaterIssuesBetwee nTurkeySyriaIraq_WaterDisputesintheEuphratesTigrisBasin.htm, (10.11.2007) ve T.C.Dışişleri Bakanlığı, Water:A Source Of Conflict Of Cooperation In The Middle East?, http://www.mfa.gov.tr/NR/rdonlyres/90E49414-47D7-4C57-9583- DB896D6264F4/0/WaterASourceofConflictofCoopintheMiddleEast.pdf, (12.11.2007) ** Uluslararası Yasa Komisyonu
- 35T.C.Dışişleri Bakanlığı, Water:A Source Of Conflict Of Cooperation In The Middle East?, http://www.mfa.gov.tr/NR/rdonlyres/90E49414-47D7-4C57-9583- DB896D6264F4/0/WaterASourceofConflictofCoopintheMiddleEast.pdf, (12.11.2007) ve Gen.Bil.İç.Bk. T.C.Dışişleri Bakanlığı, http://www.turkishembassy.org/governmentpolitics/issueswater.htm#B , (12.02.2005)
- 36 Rende, Mithat, Türkiye’nin Su Politikası, “Dünyanın Hızla Artan Su ihtiyacına Çözüm Arayışları: Dünya Üçüncü Su Forumu ve Bakanlar Konferansı” T.C. Dışişleri Bakanlığı, Bk. http://www.mfa.gov.tr/MFA_tr/DisPolitika/AnaKonular/TurkiyeninSuPolitikasi/Suforu muMithatRende.htm, (18.04.2007)
- 37 Münevver Aktaş Acabey, Sınıraşan Sular Hukuki Rejim Dicle-Fırat ve Türkiye’nin Diğer Sınıraşan Suları, İstanbul 2005, s.345.
| APA | Karataş M, ÇEVİK S (2010). Stratejik doğal kaynak olarak su ve Türkiye’nin konumunun değerlendirilmesi. , 1 - 29. |
| Chicago | Karataş Muhammed,ÇEVİK Seyfullah Stratejik doğal kaynak olarak su ve Türkiye’nin konumunun değerlendirilmesi. (2010): 1 - 29. |
| MLA | Karataş Muhammed,ÇEVİK Seyfullah Stratejik doğal kaynak olarak su ve Türkiye’nin konumunun değerlendirilmesi. , 2010, ss.1 - 29. |
| AMA | Karataş M,ÇEVİK S Stratejik doğal kaynak olarak su ve Türkiye’nin konumunun değerlendirilmesi. . 2010; 1 - 29. |
| Vancouver | Karataş M,ÇEVİK S Stratejik doğal kaynak olarak su ve Türkiye’nin konumunun değerlendirilmesi. . 2010; 1 - 29. |
| IEEE | Karataş M,ÇEVİK S "Stratejik doğal kaynak olarak su ve Türkiye’nin konumunun değerlendirilmesi." , ss.1 - 29, 2010. |
| ISNAD | Karataş, Muhammed - ÇEVİK, Seyfullah. "Stratejik doğal kaynak olarak su ve Türkiye’nin konumunun değerlendirilmesi". (2010), 1-29. |
| APA | Karataş M, ÇEVİK S (2010). Stratejik doğal kaynak olarak su ve Türkiye’nin konumunun değerlendirilmesi. Akademik Araştırmalar Dergisi, 0(45), 1 - 29. |
| Chicago | Karataş Muhammed,ÇEVİK Seyfullah Stratejik doğal kaynak olarak su ve Türkiye’nin konumunun değerlendirilmesi. Akademik Araştırmalar Dergisi 0, no.45 (2010): 1 - 29. |
| MLA | Karataş Muhammed,ÇEVİK Seyfullah Stratejik doğal kaynak olarak su ve Türkiye’nin konumunun değerlendirilmesi. Akademik Araştırmalar Dergisi, vol.0, no.45, 2010, ss.1 - 29. |
| AMA | Karataş M,ÇEVİK S Stratejik doğal kaynak olarak su ve Türkiye’nin konumunun değerlendirilmesi. Akademik Araştırmalar Dergisi. 2010; 0(45): 1 - 29. |
| Vancouver | Karataş M,ÇEVİK S Stratejik doğal kaynak olarak su ve Türkiye’nin konumunun değerlendirilmesi. Akademik Araştırmalar Dergisi. 2010; 0(45): 1 - 29. |
| IEEE | Karataş M,ÇEVİK S "Stratejik doğal kaynak olarak su ve Türkiye’nin konumunun değerlendirilmesi." Akademik Araştırmalar Dergisi, 0, ss.1 - 29, 2010. |
| ISNAD | Karataş, Muhammed - ÇEVİK, Seyfullah. "Stratejik doğal kaynak olarak su ve Türkiye’nin konumunun değerlendirilmesi". Akademik Araştırmalar Dergisi 45 (2010), 1-29. |
