Ergenlerde kaygı duyarlığı ve ebeveyn tutumları arasındaki ilişkinin incelenmesi

Atılgan ERÖZKAN (Muğla Üniversitesi, Muğla, Türkiye)
Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri
49 0
Yıl: 2012 Cilt: 12 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 43 - 57 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Ergenlerde kaygı duyarlığı ve ebeveyn tutumları arasındaki ilişkinin incelenmesi

Öz:
Bu araştırmada ergenlerin kaygı duyarlığı ile ebeveynlerinin algılanan tutumları arasındaki ilişkiler ve algılanan ebeveyn tutumlarının kaygı duyarlığını yordamaki rolü incelenmiştir. Araştırmanın çalışma grubunu Muğla il merkezindeki farklı liselerde öğrenim gören 545 kişi (255 kız; 290 erkek) oluşturmuştur. Araştırmada veri toplama araçları olarak Kaygı Duyarlığı İndeksi-Düzeltilmiş ve Ana-Baba Tutum Ölçeği kullanılmıştır. Kaygı duyarlığı ile ebeveyn tutumları arasındaki ilişkileri belirlemek için Pearson Momentler Çarpımı Korelasyon analizi; kaygı duyarlığını yordayan değişkenler için adımsal çoklu regresyon analizi kullanılmıştır. Araştırma bulguları, kaygı duyarlığı ile demokratik ebeveyn tutumu arasında anlamlı negatif; koruyucu-istekçi ve otoriter ebeveyn tutumları arasında ise anlamlı pozitif ilişkilerin olduğunu ve demokratik, koruyucu-istekçi ve otoriter ebeveyn tutumlarının kaygı duyarlığını anlamlı düzeyde yordadığını göstermiştir.
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Bibliyografik
  • Adler, A. (1963). The problem child. New York: Capricorn Books.
  • Andrews, G., Creamer, M., Crino, R., Hunt, C., Lampe, L., & Page, A. (2003). The treatment of anxiety disorders: Clinician guides and patient manuals (2nd ed.). Melbourne: Cambridge University Press.
  • Asmundson, G. J. G. (2001). Commentary: Anxiety sensitivity and the pain experience. European Journal of Pain, 5, 12-15.
  • Asmundson, G. J. G., Norton, P. J., & Veloso, F. (1999). Anxiety sensitivity and fear of pain in patients with recurring headaches. Behaviour Research and Therapy, 37, 703-713.
  • Baldwin, D., McIntyre, A., & Hardaway, E. (2007). Perceived parenting styles on college students’ optimism. College Student Journal, 41, 550-557.
  • Bandura, A. (1997). Self-efficacy: The exercise of control. New York: W.H. Freeman.
  • Barlow, D. H. (2002). Anxiety and its disorders: The nature and treatment of anxiety and panic (2nd ed.). New York: Guilford Press.
  • Baumrind, D. (1966). The effects of authoritative parental control on child behaviors. Child Development, 37, 887-907.
  • Baumrind, D. (1967). Child care practices anteceding three patterns of preschool behavior. Genetic Psychology Monographs, 75, 43-88.
  • Baumrind, D. (1971). Current patterns of parental authority. Developmental Psychology, 4, 1-103.
  • Beck, A. T., Rush, A. J., Shaw, B. E., & Emery, G. (1979). Cognitive therapy of depression. New York: Guilford Press.
  • Bowlby, J. (1969). Attachment and loss: Attachment (Vol. 1). New York: Basic Books.
  • Chorpita, B. F., & Barlow, D. H. (1998). The development of anxiety: The role of control in the early environment. Psychological Bulletin, 124, 3-21.
  • Compas, B. E., Hinden, B. R., & Gerhardt, C. A. (1995). Adolescent development: Pathways and processes of risk and resilience. Annual Review of Psychology, 46, 265-293.
  • Çağdaş, A. ve Seçer, Z. (2004). Anne baba eğitimi. Konya: Eğitim Kitabevi.
  • Çakmak, S. Ş. (2006). Psychometric properties of anxiety sensitivity index-revised and the relationship with drinking motives and alcohol use in Turkish university students and patients. Unpublished master’s thesis, Middle East Technical University, Graduate School of Social Sciences, Ankara.
  • Çifter, İ. (1985). Psikiyatri I. Ankara: Gata EğitimYayınları.
  • Dağ, İ. (1999). Psikolojinin ışığında kaygı. Doğu Batı Dergisi, 6, 167-174.
  • Dayhoff, S. A. (2000). Diaggonally-parked in a paralel universe. Working through social anxiety. New Mexico: Effectiveness-Plus Publications.
  • Dökmen, Ü. (1996). İletişim çatışmaları ve empati (4. bs). İstanbul: Sistem Yayıncılık.
  • Düzgün, M. (1995). Lise öğrencilerinin psikolojik belirtileri ile ana-baba tutumları arasındaki ilişkiler. Yayımlanmış doktora tezi, Atatürk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum.
  • Eldeleklioğlu, J. (1996). Karar stratejileri ile ana-baba tutumları arasındaki ilişki. Yayımlanmamış doktora tezi, Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
  • Erdoğan, Ö. ve Uçukoğlu, H. (2011). İlköğretim okulu öğrencilerinin anne-baba tutumu algıları ile atılganlık ve olumsuz değerlendirilmekten korkma düzeyleri arasındaki ilişkiler. Kastamonu Eğitim Dergisi, 1, 51-72.
  • Erkan, Z. (2002). Sosyal kaygı düzeyi yüksek ve düşük ergenlerin ana baba tutumlarına ilişkin nitel bir çalışma. Çukurova Üniveritesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Enstitü Dergisi/E Dergi ISSI:13, 10, 120-133.
  • Erözkan, A. (2009). İlköğretim sekizinci sınıf öğrencilerinde depresyonun yordayıcıları. İlköğretim Online, 8, 334-345.
  • Erözkan, A. (2011). Sosyal kaygının kaygı duyarlığı, benlik saygısı ve kişilerarası duyarlık açısından incelenmesi. İlköğretim Online, 10, 338-347.
  • Ertürk, S. (1994). Anksiyete bozukluklarında işlevsel olmayan tutumların ölçülmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Ege Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
  • Fromm, E. (1995). The art of loving (Classics of personal development). Re-issue Edition. London: Thorsons.
  • Geçtan, E. (2003). Psiko-dinamik psikiyatri ve normal dışı davranışlar. İstanbul: Metis Yayınları.
  • Gorman, J. M., Kent, J. M., Sullivan, G. M., & Coplan, J. D. (2000). Neuroanatomical hypothesis of panic disorder, revised. American Journal of Psychiatry, 157, 493-505.
  • Green, S. B., & Salkind, N. J. (2008). Using SPSS for windows and macintosh. Analyzing and understanding data (5th eds). New Jersey: Upper Saddle River.
  • Horney, K. (1945). New ways in psychoanalysis. New York: Norton Publishing.
  • Kaya, Z. (2001). Meslek lisesi öğrencilerinin atılganlık ve sürekli kaygı düzeylerinin karşılaştırılması üzerine bir araştırma. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
  • Kulaksızoğlu, A. (1998). Ergenlik psikolojisi. İstanbul: Remzi Kitabevi.
  • Kulaksızoğlu, A. (2003). Kişisel gelişim uygulamaları. Ankara: Nobel Yayınları.
  • Kulaksızoğlu, A. (2005). Ergenlik psikolojisi (7. bs). İstanbul: Remzi Kitabevi.
  • Kuzgun, Y. (1972). Ana baba tutumlarının kendini gerçekleştirme düzeyine etkisi. Yayımlanmamış doktora tezi, Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
  • Kuzgun, Y. ve Eldeleklioğlu, J. (2005). Ana baba tutumları ölçeği (ergenler ve yetişkinler için). Y. Kuzgun, ve F. Bacanlı (Ed.), Rehberlik ve psikolojik danışmada kullanılan ölçme araçları ve programları dizisi: 1, PDR’de kullanılan ölçekler (s. 53-70). Ankara: Nobel Yayınları.
  • Küçük, Ş. (1987). The validity of the Turkish form of the PARI subscales II, III, IV. Unpublished master’s thesis, Bogazici University, Graduate School of Social Sciences, Istanbul.
  • Landis, P. H., & Stone, C. L. (1952). The relationship of parental authourity patterns of teenage adjustments. Bull. No: 538, Dupman, Wash, State Collage of Washington.
  • Lerner, R. M., Lerner, J. V., von Eye, A., Ostrom, C. W., Nitz, K., Tolwar–Soni, R., & Tubman, J. G. (1996). Continuity and discontinuity across the transition of early adolescence: A developmental contexual perspective. In J. A Graber, J. Brooks- Gunn, & A. C. Petersen (Eds.), Transitions through adolescence: Interpersonal domains and context (pp. 3-22). New Jersey: Lawrence Erlbaum.
  • Maccoby, E. E., & Martin, J. A. (1983). Socialization in the context of the family: Parent-child interaction. In P. H. Mussen & E. M. Hetherington (Vol. Ed.), Handbook of child psychology: Socialization, personality, and social development (Vol. 4. 4th ed., pp. 1-101). New York: Wiley.
  • Mahalanobis, P. C. (1936). On the generalized distance in statistics. Proceedings of the National Institute of Sciences of India, 2, 49-55.
  • Manassis, K., & Bradley, S. J. (1994). The development of childhood anxiety disorders: Toward an integrated model. Journal of Applied Developmental Psychology, 15, 345-366.
  • Mannuzza, S., Klein, R. G., Moulton, J. L., Scarfone, N., Malloy, P., Vosburg, S. K., et al. (2002). Anxiety sensitivity among children of parents with anxiety disorders: A controlled highrisk study. Journal of Anxiety Disorders, 16, 135-148.
  • McGillicuddy, N. B., Rychtarik, R. G., Morsheimer, E. T., & Burke, M. R. (2007). Agreement between parent and adolescent reports of adolescent substance use. Journal of Child and Adolescent Substance Abuse, 16, 59-78.
  • Meyers, L. S., Gamst, G., & Guarino, A. J. (2006). Applied multivariate research. Design and interpretation. London: Sage Publications.
  • Navaro, L. (1989). Aşırı koruyuculuğun çocuk eğitimine etkileri. 6. Ya-Pa Okulöncesi Eğitimi ve Yaygınlaştırılması Semineri. İstanbul: Ya-Pa Yayınları.
  • Ök, M. (1990). 13-15 yaş grubu ortaöğretim öğrencilerinde kaygı düzeyi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
  • Özen, Y. (2001). Yarına kalmak adına sorumluluk eğitimi. Ankara: Nobel Yayınları.
  • Özusta, S. (1993). Çocuklar için durumluk-sürekli kaygı envanterinin uyarlama, geçerlik ve güvenirlik çalışması. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
  • Rapee, R. M. (2001). The development of generalized anxiety. In M. W. Vasey, & Dadds, M. R. (Eds.), The developmental psychopathology of anxiety (pp. 481-504). Oxford: Oxford University Press.
  • Reiss, S. (1991). Expectancy model of fear, anxiety, and panic. Clinical Psychology Review, 11, 141-153.
  • Reiss, S., & McNally, R. J. (1985). Expectancy model of fear. In S. Reiss & R. R. Bootzin (Eds.), Theoretical issues in behavior therapy (pp. 107-121) San Diego, CA: Academic Press.
  • Sargın, N. (1990). Lise I. ve III. sınıf öğrencilerinin durumluk-sürekli kaygı düzeylerinin belirlenip karşılaştırılması. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
  • Savi, F. ve Akboy, R. (2009, May). The examination of the relationship between the puberty period behavior problems and the family functions. Paper presented at The First International Congress of Educational Research, Canakkale, Turkey.
  • Scher, C. S., & Stein, M. B. (2003). Developmental antecedents of anxiety sensitivity. Journal of Anxiety Disorders, 17, 253-269.
  • Sezer, Ö. (2010). Ergenlerin kendilik algılarının anne baba tutumları ve bazı faktörlerle ilişkisi. Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Dergisi, 1, 1-19.
  • Spielberger, C. D., Gorsuch, R. L., & Lushene, R. E. (1970). Manual for the State-Trait Anxiety Inventory. Consulting Palo Alto, CA: Psychologists Press.
  • Starcevic, V., & Berle, D. (2006). Cognitive specifity of anxiety disorders: A review of selected key construct. Depression and Anxiety, 23, 51-61.
  • Stein, M. B., Jang, K. L., & Livesley, W. J. (1999). Heritability of anxiety sensitivity: A twin study. American Journal of Psychiatry, 156, 246-251.
  • Tahiroğlu, A. Y., Avcı, A. ve Çekin, N. (2008). Çocuk istismarı, ruh sağlığı ve adli bildirim zorunluluğu. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 9, 1-7.
  • Taylor, S. (1995). Anxiety sensitivity: Theoretical perspectives and recent findings. Behaviour Research and Threapy, 33, 243-258.
  • Taylor, S. (1999). Anxiety sensitivity: Theory, research, and treatment of the fear of anxiety. New Jersey: Erlbaum, Mahwah.
  • Taylor, S., & Cox, B. J. (1998). An expanded anxiety sensitivity index: evidence for a hierarchic structure in a clinical sample. Journal of Anxiety Disorders, 12, 463-484.
  • Taylor, S., Jang, K. L., Stewart, S. H., & Stein, M. B. (2008). Etiology of the dimensions of anxiety sensitivity: A behavioral-genetic analysis. Journal of Anxiety Disorders, 22, 899-914.
  • Taylor, S., Koch, W. J., Woody, S., & McLean, P. (1996). Anxiety sensitivity and depression: How are they related? Journal of Abnormal Psychology, 105, 474-479.
  • Ulutaş, İ. (1999). İlköğretim okullarına devam eden on yaş çocuklarının denetim odağı ve kaygı düzeylerinin incelenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
  • Watt, M. C., Stewart, S. H., & Cox, B. J. (1998). A retrospective study of the learning origins of anxiety sensitivity. Behaviour Research and Therapy, 36, 505-525.
  • Yavuzer, H. (2005). Ana-baba ve çocuk. İstanbul: Remzi Kitabevi.
  • Yıldırım, İ. (2006). Anne baba desteği ve başarı. Ankara: Anı Yayıncılık.
APA ERÖZKAN A (2012). Ergenlerde kaygı duyarlığı ve ebeveyn tutumları arasındaki ilişkinin incelenmesi. , 43 - 57.
Chicago ERÖZKAN Atılgan Ergenlerde kaygı duyarlığı ve ebeveyn tutumları arasındaki ilişkinin incelenmesi. (2012): 43 - 57.
MLA ERÖZKAN Atılgan Ergenlerde kaygı duyarlığı ve ebeveyn tutumları arasındaki ilişkinin incelenmesi. , 2012, ss.43 - 57.
AMA ERÖZKAN A Ergenlerde kaygı duyarlığı ve ebeveyn tutumları arasındaki ilişkinin incelenmesi. . 2012; 43 - 57.
Vancouver ERÖZKAN A Ergenlerde kaygı duyarlığı ve ebeveyn tutumları arasındaki ilişkinin incelenmesi. . 2012; 43 - 57.
IEEE ERÖZKAN A "Ergenlerde kaygı duyarlığı ve ebeveyn tutumları arasındaki ilişkinin incelenmesi." , ss.43 - 57, 2012.
ISNAD ERÖZKAN, Atılgan. "Ergenlerde kaygı duyarlığı ve ebeveyn tutumları arasındaki ilişkinin incelenmesi". (2012), 43-57.
APA ERÖZKAN A (2012). Ergenlerde kaygı duyarlığı ve ebeveyn tutumları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 12(1), 43 - 57.
Chicago ERÖZKAN Atılgan Ergenlerde kaygı duyarlığı ve ebeveyn tutumları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri 12, no.1 (2012): 43 - 57.
MLA ERÖZKAN Atılgan Ergenlerde kaygı duyarlığı ve ebeveyn tutumları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, vol.12, no.1, 2012, ss.43 - 57.
AMA ERÖZKAN A Ergenlerde kaygı duyarlığı ve ebeveyn tutumları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri. 2012; 12(1): 43 - 57.
Vancouver ERÖZKAN A Ergenlerde kaygı duyarlığı ve ebeveyn tutumları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri. 2012; 12(1): 43 - 57.
IEEE ERÖZKAN A "Ergenlerde kaygı duyarlığı ve ebeveyn tutumları arasındaki ilişkinin incelenmesi." Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 12, ss.43 - 57, 2012.
ISNAD ERÖZKAN, Atılgan. "Ergenlerde kaygı duyarlığı ve ebeveyn tutumları arasındaki ilişkinin incelenmesi". Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri 12/1 (2012), 43-57.
Sayfa Oluşturulma Tarihi
22-04-2024 17:26

İLETİŞİM

TÜBİTAK ULAKBİM TR Dizin

Yüzüncüyıl, İşçi Blokları Mahallesi

Muhsin Yazıcıoğlu Caddesi No:51/C

06530 Çankaya / ANKARA +90 (312) 298 92 00

trdizin@tubitak.gov.tr

TÜBİTAK ULAKBİM Ulusal Akademik Ağ ve Bilgi Merkezi Cahit Arf Bilgi Merkezi © Tüm Hakları Saklıdır. Gizlilik Politikası Kullanım Şartları