Eğitim sen’in üniversite taraması (2007): Ek ders ve paralı öğretimden zaman kalırsa yazlık iş olarak bilim

AKSOY, Hasan Hüseyin; KURUL, Nejla; Uysal, Meral; SAĞDIÇ, İsmail; TEMLLİ, Sezai; GÜMÜŞ, Adnan; COŞKUN, Mustafa Kemal; SAYILAN, Fevziye; GÜNLÜ, Ramazan

Eğitim sen’in üniversite taraması (2007): Ek ders ve paralı öğretimden zaman kalırsa yazlık iş olarak bilim

Adnan GÜMÜŞ, (Çukurova Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Adana, Türkiye)

Fevziye SAYILAN, (Ankara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Fakültesi, Ankara, Türkiye)

Hasan Hüseyin AKSOY, (Ankara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Fakültesi, Ankara, Türkiye)

İsmail SAĞDIÇ, (Eğitim Sen Merkez, Ankara, Türkiye)

Meral UYSAL, (Ankara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Fakültesi, Ankara, Türkiye)

Mustafa Kemal COŞKUN, (Ankara Üniversitesi, Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesi, Ankara, Türkiye)

Nejla KURUL, (Ankara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Fakültesi, Ankara, Türkiye)

Ramazan GÜNLÜ, (Muğla Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, Muğla, Türkiye)

Sezai TEMLLİ (İstanbul Üniversitesi, Siyasal Bilgiler Fakültesi, İstanbul, Türkiye)

Eğitim Bilim Toplum

2 0

Yıl: 2011 Cilt: 9 Sayı: 34 Sayfa Aralığı: 67 - 141 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Eğitim sen’in üniversite taraması (2007): Ek ders ve paralı öğretimden zaman kalırsa yazlık iş olarak bilim

Öz:

Eğitim Sen 2007 Üniversite Taraması, üniversitelerin Bologna Süreci adı altında toptan yeniden yapılandırıldığı bir geçiş sürecinde yapılmış; öğretim üyeleri, öğretim görevlileri ve araştırma görevlileri olarak üç kategori altında öğretim elemanlarının kökenlerinden çalışma koşullarına ve reform beklentilerine kadar geniş bir yelpazede profil ve eğilimleri görülmeye çalışılmıştır. Veriler 2007 bahar döneminde 9 üniversiteden 112’si kadın, 232’si erkek 344 öğretim elemanının yanıtladığı anketlerden oluşmaktadır.Bulgular çok genel olarak özetlenirse, akademik birikim ve deneyim düşük, içsel yükselmeler yaygın, ders yükleri çok ağır, maaş ve özlükler yetersizdir. Araştırma, proje, yayın etkinlikleri, okurluk ve yeni gelişmeleri izleme düşüktür. Demokratik katılım olanakları yok denecek düzeydedir. Dahası genel akademik anlayış ve özlükler her geçen gün daha da kötüleşmekte, ek gelir arayışları giderek yaygınlaşmaktadır. Reform beklentileri konusunda da kafaları karışık bulunmaktadır. Öğretim elemanları genel profil olarak dört alt tipte toplanmaktadır: 1) Kurum içinde gelir getirici paralı ek ders, sertifika programları, proje ve hizmet arayışında olanlar, 2) Kurum dışı piyasada gelir getirici ek iş arayışlarında olanlar, 3) Tembelleri de içeren güncel duruma pasif uyarlananlar, 4) Bilim araştırma nitelikli eğitim için uğraşanlar ki sonuncusu yani bilim kişileri artık azınlık durumuna düşmüş bulunuyor. Kısaca mevcut yükseköğretim modeli ne araştırmayı, ne entelektüel estetik gelişimi (yaratıcı bilgi beceri zeka gelişimini), ne de aydınlanmayı (etik duyarlılığı) sağlayabilmektedir. Ancak mevcudun daha piyasacı olanla değiştirilmesi de çözüm değil; öğrencileri müşterileştirip borçlandıran; çalışanı güvencesizleştiren; kişi, kurum, maaş ve diplomaları dereceleştirip ayrıştıran; idari ve mali yönetimi piyasalara bağlayarak kısıtlı kurumsal özerkliği piyasa özerkliğine dönüştüren; sonuçta özgür düşünce, bilim ve kamu yararına hakikat üreticiliğini daha da kısırlaştırıcı ve toplumsal eşitsizlikleri daha da artırıcı daha büyük bir talihsizlik olacaktır.

Anahtar Kelime:

Konular: Eğitim, Eğitim Araştırmaları

The university survey by eğitim sen (2007): Science as a summer job in the outside time of additional lecture hours and service

Öz:

The University Survey 2007 by the Workers’ Union of Education and Science (Eğitim Sen) was made in a transitional period when the universities were being totally restructured under the name, The Bologna Process. The profiles and trends of the teaching staff in three categories –academical members, lecturers and research assistants- were observed in a wide range starting from their origins to their working conditions and reform expectations. The data, obtained during the spring semester 2007, consists of the responses to questionnaires by 344 teaching staff, of which 112 are women and 232 men from various faculties of 9 universities. To mention some of the findings, their accumulation of knowledge and experience are at a low level, inbreed promotions are widespread, total teaching time is very long and heavy, salaries and related incomes are insufficient. Research and project-work, publication, efficient reading and following new develeopments are at a low level. Possibilities for democratic participation are at so low a level that it can be said to be nil. Moreover, general academic understanding and attitude and the status of personel matters are so worsened day by day that the search for other ways of additional income becomes more and more widespread. Also, concerning reform expectations, their minds are confused. As the general profile, the teaching staff are grouped under four sub-types: 1) Those who search for, within their institution, additional lecture hours which bring additional income, certificate programms, projects and services, 2) Those who search for, outside their institution, additional work in the market, 3) Those, including the lazy ones, who passively adapt themselves to current situations, 4) Those who work for qualified scientific knowledge and education,- those,being so, have already become a minority. Shortly put, higher education model as practiced at present is able to achieve neither a high research level, nor an intellectual-esthetical development (creative development of knowledge, skill and intelligence). The replacemet of the present academic staff as a whole by another which shall be more involved in the market, does not provide a solution. That shall be a more vehement misfortune which shall turn the students into indebted customers, which shall throw the workers into insecure living conditions, which shall arbitrarily differentiate persons and institutions and distrube diplomas and salaries accordingly, which shall, by tying the administrative and financial matters and staff to the demands of the market, turn the already meagre institutional autonomy into market autonomy, and finally, which shall sterize free thinking, science, discovery of truth for public benefit and which shall increase social inequalities to unbearable level.

Anahtar Kelime:

Konular: Eğitim, Eğitim Araştırmaları

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

Akdağ, M. (1995), Türkiye’nin İktisadî ve İçtimaî Tarihi I-II, Cem, İstanbul.
Bikbov, A. (2011), “Rusya Üniversiteleri Nasıl Dünya Eğitiminin Geleceği Haline Geldi?”, İç: Gerçek, Yıkıcı, Yaratıcı. Dünyada ve Türkiye’de Üniversite, Eğitim, Gençlik Mücadeleleri, (ed: D. Öz, F.Dönmez Atbaşı, Y. Bürkev), NotaBene, Ankara.
Bourdieu, P. (2005), Pratik Nedenler, Hill, İstanbul.
Burke, P. (2004), Bilginin Toplumsal Tarihi, Tarih Vakfı Yurt Yayınları, İstanbul.
Carles, C, Verger, J. (2005), Üniversitelerin Tarihi, Dost, Ankara.
Copeaux, E. (2011), “Gesichictsunterrichts zwishen Affekt und Intellekt”, İç: Bildung und gesellschaftlicher Wandel in der Türkei – Historische und aktuelle Aspekte. (Ed: Arnd-Michael Nohl, Barbara Pusch), Orient-Institut Istanbul. s. 109-120, İstanbul.
Çoban, T. (2005), Lizbon Stratejisi Yol Ayrımında - Avrupa’nın Makro- Ekonomik Modeline İlişkin Tartışma, http://www.sendika.org/yazi. php?yazi_no=1946, Erişim: 08 Mart 2005.
Göçek, F. Müge (1999), Burjuvazinin Yükselişi Osmanlının Çöküşü: Osmanlı Batılılaşması ve Toplumsal Değişme, Ayraç, Ankara.
Güler, A. (2004), Türk Eğitim Politikalarının Tarihsel Süreci, Yeryüzü, Ankara.
Gümüş, A. ve Kurul, N. (2011), Üniversitelerde Bologna Süreci Neye Hizmet Ediyor?, Eğitim Sen, Ankara.
Gümüş, A. (2008), “EUA-TÜSİAD “Yükseköğretim Sektörü” Raporu: Yükseköğretim İşletmeciliği Projesi”, Eğitim Bilim Toplum Dergisi, C:6, S:23, s. 130-163.
Gümüş, A. (2010), “Bologna Süreci: Paranın Kirlettiği Kavramlar ve Üniversiteler”, Kaldıraç, Kasım, S: 115, s.40-44.
Halaçoğlu, Y. (2007), XIV – XVII. Yüzyıllarda Osmanlılarda Devlet Teşkilâtı ve Sosyal Yapı,TTK, Ankara.
Lenin, V. İ. (1993), Materyalizm ve Ampiryokritisizm, Sol, Ankara. Marx, K. (1992), Felsefenin Sefaleti, Sol, Ankara.
MEB (2010), “MEB 2010 – 14 Stratejik Planı”, www.meb.gov.tr.
Nalbantoğlu, H. Ünal (2011), “Üniversite A.Ş.’de Bir ‘Homo Academicis’: ‘Ersatz’ Yuppie Akademisyen”, İç: Metalaşma ve İktidar’ın Baskısındaki Üniversite, (Ed: F. Ercan ve K. Korkusuz Kurt), Sosyal Araştırmalar Vakfı, s.21-74 Ankara.
Okçabol, R. (2007), Yükseköğretim Sistemimiz, Ütopya, Ankara.
Okyayuz, M. (2011), “Ernst Bloch’un Gözüyle Alman Aydınlanması”, Doğu Batı Yıl 2, S:7, Mayıs Haziran Temmuz, s.179-190.
Önal, N. Evrim (Ed.) (2011), Bologna Süreci Sorgulanıyor, Yazılama, İstanbul. Özdemir, Ç. v.d. (2006), Türkiye Üniversiteleri Öğretim Elemanı Araştırması, Ankara.
Panofsky, E. (1989), Gotische Architektur und Scholastik DuMont Buchverlag Köln.
Pirenne, H. (1994), Ortaçağ Kentleri ve Kökenleri ve Ticaretin Canlanması, İletişim, İstanbul.
Soysal, M. (1969), “Orta Doğu Teknik Üniversitesi Yönetim Yapısı ve Anayasa”, Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, Cilt 24, S: 1, s. 83-89.
Tekeli, İ., İlkin, S. (1999), Osmanlı İmparatorluğu’nda Eğitim ve Bilgi Üretim Sisteminin Oluşumu ve Dönüşümü, TTK, Ankara.
Tekeli, İ. (2011). Türkiye İçin Eğitim Yazıları. İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları.
Timur, T. (2000), Toplumsal Değişme ve Üniversiteler, İmge, Ankara. TÜSİAD (2000), Yükseköğretimin Finansmanı Yasal Düzenleme Önerileri, Ekim, (Yayın No. TÜSİAD-T/2000-10/287)
TÜSİAD (2008), Türkiye’de Yükseköğretim: Eğilimler, Sorunlar ve Fırsatlar Yükseköğretim Sistemi Üzerine 17 Türk Üniversitesinin EUA-IEP Kurumsal Değerlendirme Raporlarına Dayanan Gözlemler ve Öneriler,
TÜSIAD: T- 2008-10/473. (Higher Education in Turkey (2008), Trends, Challenges, Opportunities, TÜSIAD Publication No: T- 2008-10/473) Uzunçarşılı, İ. Hakkı (1988), Osmanlı Devletinin İlmiye Teşkilatı,TTK, Ankara.
Weber, M. (1987), Sosyoloji Yazıları, (Çev: Taha Parla), Hürriyet Yayınları, İstanbul.
Williams, R. (1993), Kültür, İmge, Ankara.
YÖK (2006), Türkiye’nin Yükseköğretim Stratejisi - Taslak Rapor, YÖK, www.yok.gov.tr.
YÖK (2010), Yükseköğretimde Yeniden Yapılanma: 66 Soruda Bologna Süreci Uygulamaları, http://www.yok.gov.tr/katalog/bologna_kitabi_ web_icin.pdf

APA	GÜMÜŞ A, SAYILAN F, AKSOY H, SAĞDIÇ İ, Uysal M, COŞKUN M, KURUL N, GÜNLÜ R, TEMLLİ S (2011). Eğitim sen’in üniversite taraması (2007): Ek ders ve paralı öğretimden zaman kalırsa yazlık iş olarak bilim. , 67 - 141.
Chicago	GÜMÜŞ Adnan,SAYILAN Fevziye,AKSOY Hasan Hüseyin,SAĞDIÇ İsmail,Uysal Meral,COŞKUN Mustafa Kemal,KURUL Nejla,GÜNLÜ Ramazan,TEMLLİ Sezai Eğitim sen’in üniversite taraması (2007): Ek ders ve paralı öğretimden zaman kalırsa yazlık iş olarak bilim. (2011): 67 - 141.
MLA	GÜMÜŞ Adnan,SAYILAN Fevziye,AKSOY Hasan Hüseyin,SAĞDIÇ İsmail,Uysal Meral,COŞKUN Mustafa Kemal,KURUL Nejla,GÜNLÜ Ramazan,TEMLLİ Sezai Eğitim sen’in üniversite taraması (2007): Ek ders ve paralı öğretimden zaman kalırsa yazlık iş olarak bilim. , 2011, ss.67 - 141.
AMA	GÜMÜŞ A,SAYILAN F,AKSOY H,SAĞDIÇ İ,Uysal M,COŞKUN M,KURUL N,GÜNLÜ R,TEMLLİ S Eğitim sen’in üniversite taraması (2007): Ek ders ve paralı öğretimden zaman kalırsa yazlık iş olarak bilim. . 2011; 67 - 141.
Vancouver	GÜMÜŞ A,SAYILAN F,AKSOY H,SAĞDIÇ İ,Uysal M,COŞKUN M,KURUL N,GÜNLÜ R,TEMLLİ S Eğitim sen’in üniversite taraması (2007): Ek ders ve paralı öğretimden zaman kalırsa yazlık iş olarak bilim. . 2011; 67 - 141.
IEEE	GÜMÜŞ A,SAYILAN F,AKSOY H,SAĞDIÇ İ,Uysal M,COŞKUN M,KURUL N,GÜNLÜ R,TEMLLİ S "Eğitim sen’in üniversite taraması (2007): Ek ders ve paralı öğretimden zaman kalırsa yazlık iş olarak bilim." , ss.67 - 141, 2011.
ISNAD	GÜMÜŞ, Adnan vd. "Eğitim sen’in üniversite taraması (2007): Ek ders ve paralı öğretimden zaman kalırsa yazlık iş olarak bilim". (2011), 67-141.

APA	GÜMÜŞ A, SAYILAN F, AKSOY H, SAĞDIÇ İ, Uysal M, COŞKUN M, KURUL N, GÜNLÜ R, TEMLLİ S (2011). Eğitim sen’in üniversite taraması (2007): Ek ders ve paralı öğretimden zaman kalırsa yazlık iş olarak bilim. Eğitim Bilim Toplum, 9(34), 67 - 141.
Chicago	GÜMÜŞ Adnan,SAYILAN Fevziye,AKSOY Hasan Hüseyin,SAĞDIÇ İsmail,Uysal Meral,COŞKUN Mustafa Kemal,KURUL Nejla,GÜNLÜ Ramazan,TEMLLİ Sezai Eğitim sen’in üniversite taraması (2007): Ek ders ve paralı öğretimden zaman kalırsa yazlık iş olarak bilim. Eğitim Bilim Toplum 9, no.34 (2011): 67 - 141.
MLA	GÜMÜŞ Adnan,SAYILAN Fevziye,AKSOY Hasan Hüseyin,SAĞDIÇ İsmail,Uysal Meral,COŞKUN Mustafa Kemal,KURUL Nejla,GÜNLÜ Ramazan,TEMLLİ Sezai Eğitim sen’in üniversite taraması (2007): Ek ders ve paralı öğretimden zaman kalırsa yazlık iş olarak bilim. Eğitim Bilim Toplum, vol.9, no.34, 2011, ss.67 - 141.
AMA	GÜMÜŞ A,SAYILAN F,AKSOY H,SAĞDIÇ İ,Uysal M,COŞKUN M,KURUL N,GÜNLÜ R,TEMLLİ S Eğitim sen’in üniversite taraması (2007): Ek ders ve paralı öğretimden zaman kalırsa yazlık iş olarak bilim. Eğitim Bilim Toplum. 2011; 9(34): 67 - 141.
Vancouver	GÜMÜŞ A,SAYILAN F,AKSOY H,SAĞDIÇ İ,Uysal M,COŞKUN M,KURUL N,GÜNLÜ R,TEMLLİ S Eğitim sen’in üniversite taraması (2007): Ek ders ve paralı öğretimden zaman kalırsa yazlık iş olarak bilim. Eğitim Bilim Toplum. 2011; 9(34): 67 - 141.
IEEE	GÜMÜŞ A,SAYILAN F,AKSOY H,SAĞDIÇ İ,Uysal M,COŞKUN M,KURUL N,GÜNLÜ R,TEMLLİ S "Eğitim sen’in üniversite taraması (2007): Ek ders ve paralı öğretimden zaman kalırsa yazlık iş olarak bilim." Eğitim Bilim Toplum, 9, ss.67 - 141, 2011.
ISNAD	GÜMÜŞ, Adnan vd. "Eğitim sen’in üniversite taraması (2007): Ek ders ve paralı öğretimden zaman kalırsa yazlık iş olarak bilim". Eğitim Bilim Toplum 9/34 (2011), 67-141.