Avrupa insan Hakları Mahkemesi ve geçiş dönemi adaleti ilişkisi: silahlı çatışma süreçlerine ilişkin verilen kararlar üzerinden bir değerlendirme
Yıl: 2014 Cilt: 11 Sayı: 41 Sayfa Aralığı: 3 - 28 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022
Avrupa insan Hakları Mahkemesi ve geçiş dönemi adaleti ilişkisi: silahlı çatışma süreçlerine ilişkin verilen kararlar üzerinden bir değerlendirme
Öz: Bu çalışmada uluslararası ilişkiler disiplinin temel inceleme alanlarından biri olan silahlı çatışma süreçlerinde ortaya çıkan insan hakları ihlalleri Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi perspektifinden değerlendirilmektedir. Mahkemenin bu ihlallere yaklaşımı çatışma sonrası yeniden inşayı sağlamayı hedefleyen geçiş dönemi adaleti penceresinden incelenmektedir. Bu çerçevede öncelikle, silahlı çatışma ve geçiş dönemi adaleti kavramları gözden geçirilmektedir. Bu kavramları somutlaştırmak için Avrupa coğrafyasında yaşanmış olan ya da halen yaşanan silahlı çatışmalar, geçiş dönemi adaleti aracılığıyla analiz edilmektedir. Bunun sonucunda Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinin silahlı çatışmalarda yaşanan insan hakları ihlallerinin giderilmesinde doğrudan bir geçiş dönemi adaleti mekanizması olmadığı ancak çatışma süreçlerinin neden olduğu yıkıcı etkilerin onarımında zaman zaman ulusal makamlar üzerinde etkide bulunduğu ortaya konulmaktadır.
Anahtar Kelime: Konular:
The relationship between the european court of human rights and transitional justice: a review of court cases related to armed conflicts
Öz: This paper examines role of the European Court of Human Rights in dealing with human rights abuses following armed conflicts, as one of the most notable fields in international relations. In this framework, it begins by reviewing the concepts of armed conflicts and transitional justice. To make it more concrete, cases of armed conflict across Europe are analyzed through the lens of transitional justice. It is found that practices of ECtHR are not directly a means of transitional justice, but they have effects on national authorities in the process of restitution.
Anahtar Kelime: Konular:
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Bibliyografik
- “12 Ağustos 1949 Tarihli Cenevre Sözleşmeleri ve Ek Protokolleri”, Yay. Haz. Melike Batur Yamaner, A. Emre Öktem, Bleda Kurtdarcan ve Mehmet C. Uzun, Galatasaray Üniver- sitesi Hukuk Fakültesi Yayınları, http://www.icrc.org/ eng/home/languages/turkish/ files/sozlesmeleri-protokolleri-conventions-protocols.pdf (Erişim Tarihi 26.07.2013). Allen, Tom, “Restitution and Transitional Justice in the European Court of Human Rights”, Columbia Journal of European Law, 13 (1), 2007, s. 1-46. Allen, Tom, “Transitional Justice and the Right to Property under the European Convention on Human Rights”, Stellenbosch Law Review 3”, s. 413-430. Allin, Dana H., Nato’s Balkan Interventions, Oxford University Press, New York, 2002. Arriaza, Naomi Roth, “The Role of International Actors in National Accountability Proces- ses”, The Politics of Memory: The Transitional Justice in Democratizing Societies, Ed. Ale- xandra Barahona de Brito Carmen González-Enríquez and Paloma Aguilar, Oxford University Press, New York, 2001. Asmus, Ronald D., A Little War That Shook the World, Palgrave-Macmillan, New York, 2010. Atuahene, Bernadette, Property and transitional Justice, UCLA Law Review, Disc 65, 2010, s. 65-93. Bell, Christine ve Catherine O’Rourke, “Does Feminism Need a Theory of Transitional Jus- tice? An Introductory Essay”, The International Journal of Transitional Justice, Vol. 1, 2007, s. 23-44. Bickford, Louis, “Transitional Justice?”, The Encyclopedia of Genocide and Crimes Against Huma- nity, Vol. 3, Macmillian Reference, 2004, s. 1045-1047. Bouchet-Saulnier, Françoise, İnsancıl Hukuk Sözlüğü, çev. Selahattin Bağdatlı, İletişim Yayın- ları, İstanbul, 2002. Brems, Eva, “Transitional Justice in the Case of the European Court of Human Rights”, The International Journal of Transitional Justice, Vo. 5, 2011, s. 282-303. Burg, Steven L. ve Paul Shoup, The War in Bosnia-Herzegovina: Ethnic Conflict and Internatio- nal Intervention, M. E. Sharpe, New York, 1999. Buyse, Antoine Christian, Post-conflict Housing Restitution: the European Human Rights Pers- pective, with a Case Study on Bosnia and Herzigovina, Intersentia, 2008. Buyse, Antoine ve Michael Hamilton, “Conclusions”, Transitional jurisprudence and the Euro- pean Convention on Human Rights, Ed. Antoine Buyse ve Michael Hamilton, Camb- ridge University Press, Cambridge, 2011,s . 286-300. Buyse, Antoine, “Home Sweet Home? Restitution in Post-Conflict Bosnia and Herzegovina”, Netherlands Quarterly of Human Rights, Vol. 27/1, s. 9-26. “Court of Bosnia and Herzegovina should not have retroactively applied the 2003 Criminal Code to two war criminals”, ECHR Press Release issued by the Registrar of the Court, 18 Temmuz 2013. “Cyprus”, ICTJ, http://ictj.org/our-work/regions-and-countries/cyprus (Erişim Tarihi: 03.12.2013). Crossley-Frolick, Katy A., “The European Union and Transitional Justice: Human Rights and Post-Conflict Reconciliation in Europe and Beyond”, Contemporary Readings in Law and Social Justice, Vol. 3 (1), 2011, s. 33-57. Davis, Laura, The European Union and Transitional Justice, International Center for Transitio- nal Justice and The Initiative for Peacebuilding, 2010. Dodd, Clement The History and Politics of the Cyprus Conflicts, Palgrave Macmillan, London, 2010. Dunlop, John B., Russia Confronts Chechnya Roots of a Separatist Conflict, Cambridge Univer- sity Press, Cambridge, 1998. ECHR Press Unit, Armed Conflict Factsheet, http://www.echr.coe.int/ Documents/FS_Ar- med_conflicts_ENG.pdf (Erişim Tarihi: 28.07.2013). Elster, Jon, Closing the Books: Transitional Justice in Historical Perspective, Cambridge University Press, New York, 2004. Guidance Note of the Secrateray General, United Nations Approach to Transitional Justice, 2010, s. 2, http://www.unrol.org/files/TJ_Guidance_Note_March_2010FINAL.pdf (Erişim Tarihi: 28.07.2013). Gülener, Serdar, “AİHM Bir Geçiş Dönemi Adaleti Mekanizması Olabilir (mi?)”, Hukuk Adamları Birliği Dergisi (HUKAB), Sayı: 7, 2013, s. 24-27. Gülener, Serdar, “Çatışmacı bir Geçmişten Uzlaşmacı Bir geleceğe Geçişte Adalet Arayışı: Geçiş Dönemi Adaleti ve Mekanizmalarına Genel Bir Bakış”, Uluslararası Hukuk ve Politika, USAK Yayınları, Cilt 8, Sayı 32, s. 43-76. Hansen, Thomas Obel, “Transitional Justice: Toward a Differentiated Theory”, Oregon Review of Intenational Law, Vol. 13,1, 2011, s. 1-46. Harris, D. J., M. O’Boyle, E. P. Bates, C.M. Buckley, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi Hukuku, Çev. Mehveş Bingöllü Kılcı ve Ulaş Karan, Avrupa Konseyi, Ankara, 2013. Hayner, Priscilla B., Unspeakable Truths Transitional Justice and the Challenge of Truth Commis- sions, Second Edition, Routledge Publishing, New York, 2010. International Center for Transitional Justice, The Elements of Comprehensive Justice Policy, http://ictj.org/about/transitional-justice (Erişim Tarihi: 28.06.2013). “Key figures of the cases”, http://www.icty.org/sid/24 (Erişim Tarihi: 02.12.2013). Kritz, Neil J., Transitional Justice: How Emerging Democracies Reckon with Former Regimes, Vol. 1-2-3, , United States Institute of Peace, 1995. Kruger Heiko, The Nagorno-Karabakh Conflict: A Legal Analysis, Springer, Heidelberg, 2010. Legg, Andrew, The Margin of Appreciation in International Human Rights Law: Deference and Proportionality, Oxford University Press, Oxford, 2012. Lundy, Patricia ve Mark McGovern, “Community-based Approaches toPost-Conflict ‘Truth- telling’: Strengths and Limitations”, Shared Space: A Research Journal on Peace, Conf- lict and Community Relations in Northern Ireland, s. 37-38, http://www.community- relations.org.uk/fs/doc/shared-space-issue-1-d-lundy-mcgovern.pdf (Erişim Tarihi: 04.12.2013). Mallinder, Louise, Amnesty Human Rights and Political Transitions Bridging the Peace and Justice Divide Studies in International Law, Hart Publishing, Oxford and Portland, Oregon, 2008. Mani, Rama, “Dilemmas of Expanding Transitional Justice, or Forging the Nexus Between Transitional Justice and Development”, The International Journal of Transitional Justice, Vol. 2, 2008, 253–265. Metin, Yüksel, “Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesinin Yaşamın ve Sağlığın Korunması ile İlgili Olarak Taraf Devletlere Yüklediği Pozitif Yükümlülükler, Uluslararası İlişkiler, C. 7, Sayı 27, Güz-2010, s. 111-132. Mrázek, Josef, “Armed Conflicts and Use of Force”, Czech Yearbook of Public & Private Inter- national Law, 2010/1, s. 87-109. Myjer, Egbert, “Human Rights Without Peace: The European Court of Human Rights and Conflicts Between High Contracting Parties”, Margins of Conflicts: The ECHR and Transitions to and from Armed Conflict, Ed. Antoine Buyse, Intersentia, Antwerp- Cambridge-Portland, 2011, s. 1-34. Nagy, Rosemary, “Transitional Justice as Global Project: Critical Reflections”, Third World Qu- arterly, Vol. 29, No. 2, 2008, s. 275-289. Office of the United Nations High Commisioner for Human Rights, Rule of Law Tools of Post Conflict States: Prosecution Initiatives, New York and Geneva, 2006. Piskunov, Dmitriy, Transitional Justice Prospects for Chechnya, Riga Graduate School of Law, 2013. Robins, Simon, “Transitional Justice as a Elite Discourse: Human Rights Practice Where the Global Meets the Local in Post-conflict Nepal”, Critical Asian Studies, 44:1, 2012, s. 303-330. “Resolution 1096 (1996) on Measures to Dismantle the Heritage of Former Communist To- talitarian Systems”, http://assembly.coe.int/main.asp?Link=/ documents/adoptedtext/ ta96/eres1096.htm#1 (Erişim Tarihi: 19.08.2013). “Resolution 1414 (2004) Persons Unaccounted for as a Result of Armed Conflicts or Internal Violence in the Balkans”, http://assembly.coe.int/Main.asp?link=/ Documents/Adop- tedText/ta04/ERES1414.htm (Erişim Tarihi: 19.08.2013). “Resolution 1463 (2005) Enforced Disappearances”, http://assembly.coe.int/ Main.asp?link= /Documents/AdoptedText/ta05/ERES1463.htm Erişim Tarihi: 19.08.2013).Sanford, George, Katyn and the Soviet Massacre of 1940: Truth, Justice and Memory, BASEES Routledge Series on Russian and East European Studies, Routledge, New York, 2005. Schabas, William A., The International Criminal Tribunals: The Former Yugoslavia, Rwanda and Sierra Leone, Cambridge University Press, New York, 2006. Sweeney, James A., “Divergence and Diversity in Post Communist European Human Rights Case”, Connecticut Journal of Int’l Law, Vol. 21:1, 2005-2006, s. 1-40. Sweeney, James A., “Restorative Justice and Transitional Justice at the ECHR”, International Criminal Law Review, (12), 2012, s. 313-337. Teitel, Ruti G., Transitional Justice, Oxford University Press, New York, 2000. The War in Croatia and Bosnia-Herzegovina, 1991-1995, Ed. Ivo Zanic and Branka Magas, Frank Cass Publishers, New York, 2001. United Nations Human Rights Office of the High Commissioner, International Legal Protec- tion of the Human Rights in Armed Conflict, New York and Geneva, 2011. Velden,Maurice van der, “Transitional Justice in Bosnia and Herzegovina: tiny steps forward”, Effectius, http://effectius.com/yahoo_site_admin/assets/docs/TransitionalJusticein- BosniaandHerzegovinatinastepsforward_Maurice_Newsletter9_WDW.301102451. pdf (Erişim Tarihi: 02.12.2013). Vite, Sylvain,Typology Of Armed Conflicts In International Humanitarian Law: Legal Concepts And Actual Situtuations, International Review of the Red Cross, Volume 91 Number 873 March 2009, s. 70. Webb, Emma Sinclair, “AİHM’in Kuşkonar Kararı, Mücadelede Dönüm Noktası”, Bianet, 15 Kasım 2013, http://www.bianet.org/bianet/insan-haklari/151344-aihm-in-kuskonar- karari-mucadelede-donum-noktasi (Erişim Tarihi: 02.12.2013). Weller, Marc, Iraq and the Use of Force in International Law, Oxford University Press, New York, 2010. William Abresch, “A Human Rights Law of the Internal Armed Conflict: The European Court of Human Rights in Chechnya”, The Journal of International Law, Vol. 16, No. 4, s. 741-767.
| APA | GÜLENER S (2014). Avrupa insan Hakları Mahkemesi ve geçiş dönemi adaleti ilişkisi: silahlı çatışma süreçlerine ilişkin verilen kararlar üzerinden bir değerlendirme. , 3 - 28. |
| Chicago | GÜLENER SERDAR Avrupa insan Hakları Mahkemesi ve geçiş dönemi adaleti ilişkisi: silahlı çatışma süreçlerine ilişkin verilen kararlar üzerinden bir değerlendirme. (2014): 3 - 28. |
| MLA | GÜLENER SERDAR Avrupa insan Hakları Mahkemesi ve geçiş dönemi adaleti ilişkisi: silahlı çatışma süreçlerine ilişkin verilen kararlar üzerinden bir değerlendirme. , 2014, ss.3 - 28. |
| AMA | GÜLENER S Avrupa insan Hakları Mahkemesi ve geçiş dönemi adaleti ilişkisi: silahlı çatışma süreçlerine ilişkin verilen kararlar üzerinden bir değerlendirme. . 2014; 3 - 28. |
| Vancouver | GÜLENER S Avrupa insan Hakları Mahkemesi ve geçiş dönemi adaleti ilişkisi: silahlı çatışma süreçlerine ilişkin verilen kararlar üzerinden bir değerlendirme. . 2014; 3 - 28. |
| IEEE | GÜLENER S "Avrupa insan Hakları Mahkemesi ve geçiş dönemi adaleti ilişkisi: silahlı çatışma süreçlerine ilişkin verilen kararlar üzerinden bir değerlendirme." , ss.3 - 28, 2014. |
| ISNAD | GÜLENER, SERDAR. "Avrupa insan Hakları Mahkemesi ve geçiş dönemi adaleti ilişkisi: silahlı çatışma süreçlerine ilişkin verilen kararlar üzerinden bir değerlendirme". (2014), 3-28. |
| APA | GÜLENER S (2014). Avrupa insan Hakları Mahkemesi ve geçiş dönemi adaleti ilişkisi: silahlı çatışma süreçlerine ilişkin verilen kararlar üzerinden bir değerlendirme. Uluslararası İlişkiler, 11(41), 3 - 28. |
| Chicago | GÜLENER SERDAR Avrupa insan Hakları Mahkemesi ve geçiş dönemi adaleti ilişkisi: silahlı çatışma süreçlerine ilişkin verilen kararlar üzerinden bir değerlendirme. Uluslararası İlişkiler 11, no.41 (2014): 3 - 28. |
| MLA | GÜLENER SERDAR Avrupa insan Hakları Mahkemesi ve geçiş dönemi adaleti ilişkisi: silahlı çatışma süreçlerine ilişkin verilen kararlar üzerinden bir değerlendirme. Uluslararası İlişkiler, vol.11, no.41, 2014, ss.3 - 28. |
| AMA | GÜLENER S Avrupa insan Hakları Mahkemesi ve geçiş dönemi adaleti ilişkisi: silahlı çatışma süreçlerine ilişkin verilen kararlar üzerinden bir değerlendirme. Uluslararası İlişkiler. 2014; 11(41): 3 - 28. |
| Vancouver | GÜLENER S Avrupa insan Hakları Mahkemesi ve geçiş dönemi adaleti ilişkisi: silahlı çatışma süreçlerine ilişkin verilen kararlar üzerinden bir değerlendirme. Uluslararası İlişkiler. 2014; 11(41): 3 - 28. |
| IEEE | GÜLENER S "Avrupa insan Hakları Mahkemesi ve geçiş dönemi adaleti ilişkisi: silahlı çatışma süreçlerine ilişkin verilen kararlar üzerinden bir değerlendirme." Uluslararası İlişkiler, 11, ss.3 - 28, 2014. |
| ISNAD | GÜLENER, SERDAR. "Avrupa insan Hakları Mahkemesi ve geçiş dönemi adaleti ilişkisi: silahlı çatışma süreçlerine ilişkin verilen kararlar üzerinden bir değerlendirme". Uluslararası İlişkiler 11/41 (2014), 3-28. |
