Ebeveynlerle olan ilişkiler, sapkın arkadaşlar ve sapkın davranışları

HALİME ÜNAL REŞİTOĞLU (Muğla Üniversitesi, Fen Edebiyat Fakültesi, Sosyoloji Bölümü, Muğla, Türkiye)
Sosyoloji Araştırmaları Dergisi
12 0
Yıl: 2010 Cilt: 13 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 216 - 248 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Ebeveynlerle olan ilişkiler, sapkın arkadaşlar ve sapkın davranışları

Öz:
Gençlerin sapkın davranışlarını etkileyen en önemli faktörler arasında aile ve sapkın arkadaşlar gelmektedir; fakat çok az çalışmada ebeveynlerin etkisi ile arkadaşların etkisinin birbiriyle ilişkili olabileceği irdelenmiştir. Gençlerin sapkın davranışlarını özellikle arkadaşlık grupları içinde gerçekleştirdikleri dikkate alındığında, ebeveynlerle olan ilişkilerin gencin arkadaşlık ilişkilerini ve sapkın davranışlarını nasıl etkilediğini açıklamak önemlidir. Bu çalışmada, ebeveynlere olan bağlılığın ve ebeveynlerin gençler üzerindeki denetimlerinin gencin arkadaş seçimini etkileyerek, genci sapkın arkadaşlara karşı koruyacağı ve sapkın davranışları gerçekleştirme sıklıklarını azaltacağı tartışılmaktadır. Bu tartışmaları test etmek için İzmir İl Merkezindeki 3742 lise öğrencisinden veri toplanmıştır ve Tobit regresyon tekniği kullanılarak analizler gerçekleştirilmiştir. Bulgular, ebeveynlere olan bağlılık ve denetimin gencin sapkın arkadaş sayısını negatif yönde etkilediğini ortaya koymaktadır. Ayrıca, sapkın arkadaşların gencin sapkın davranışları üzerindeki pozitif etkisine rağmen, ebeveynlere olan bağlılık ve denetim gencin sapkın davranışlarıyla negatif yönde ilişkilidir. Ebeveynlere olan bağlılık ve denetimin hem sapkın arkadaş sayısını sınırladığı hem de sapkın davranışları azaltıcı yöndeki etkisi, ebeveynlerle olan ilişkilerin gençlik döneminde de önemli olduğunu vurgulamaktadır.
Anahtar Kelime:

Konular: Sosyoloji

-

Öz:
Researchers have long examined the extent to which parents and peers influence delinquent behavior of youth. However, only few studies have paid attention to the connection between parents and peers. Because peers have the strong influence on youth s delinquent behavior, it is important to explain how the relationship with parents has the effect on youth s relationship with peers and delinquent behaviors. In this present study, it is argued that attachment to parents and parental supervision will act as a protective factor against the influence of delinquent peers and reduce the delinquent involvement of youth. In order to test this argument, the data were collected from 3742 high school students in Izmir and Tobit regression models were used to analyze the data. The results have shown that attachment to parents and supervision were negatively associated with having a more delinquent peers. Additionally, although delinquent peers were positively associated with youth s involvement in delinquency, attachment to parents and supervision were negatively associated with youth s involvement in delinquency.These results show the importance of parenting in the explanation of delinquency among youth.
Anahtar Kelime:

Konular: Sosyoloji
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • AGNEW, Robert 1991 “The Interactive Effects of Peer Variables on Delinquency”, Criminology, Cilt: 29, No: 1, s.47-72.
  • ASELTINE, Robert H. 1995 “A Reconsideration of Parental and Peer Influence on Adolescent Deviance”, Journal of Health and Social Behavior, Cilt: 36, No: 2, s. 103-121.
  • CERNKOVICH, Stephen A. ve Peggy C. GIORDANO 1987 “Family Relationship and Delinquency”, Criminology, Cilt: 25, No: 2, s.295-321.
  • CONNELL, Arin M., Thomas J. DISHION ve Kirby DEATER-DECKARD 2006 “Variables-and Person- Centered Approaches to The Analysis of Early Adolescent Substance Use: Linking Peer, Family and Intervention Effects with Developmental Trajectories”, Merrill-Palmer Quarterly, Cilt: 52, No: 3, s.421-448.
  • DEMİR, Nilüfer Özcan, Aylin Görgün BARAN ve Demet ULUSOY 2005 “Türkiye’de Ergenlerin Arkadaş-Akran Grupları İle İlişkileri ve Sapmış Davranışlar: Ankara Örneklemi”, Bilig/ Türk Dünyası Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt: 32, s. 83-108.
  • DEMUTH, Stephen ve Susan L. BROWN 2004 “Family Structure, Family Process and Adolescent Delinquency: The Significance of Parental Absence versus Parental Gender”, Journal of Research in Crime and Delinquency, Cilt: 41, No: 1, s.58-81.
  • DISHION, Thomas, Mark EDDY, Eric HAAS, Fuzhong LI ve Kathleen SPRACKLEN 1997 “Friendships and Violent Behavior During Adolescence”, Social Development, Cilt: 6, No: 2, s. 207-223.
  • ELDELEKLİOĞLU, Jale 1996 Karar Stratejileri ile Ana Baba Tutumları Arasındaki İlişki, (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Gazi Üniversitesi, Ankara.
  • ELLIOTT, Delbert, S. David HUIZINGA ve Suzanne S. AGETON 1985 Explaining Delinquency and Drug Use, Beverly Hills, CA: Sage Publications.
  • ERICKSON, Kristan Glasgow, Robert CROSNOE ve Sanford M. DORNBUSCH 2000 “A Social Process Model of Adolescent Deviance: Combining Social Control and Differential Association Perspectives”, Journal of Youth and Adolescence, Cilt: 29, No: 4, s.395-425.
  • GOTTFREDSON, Micheal R. ve Travis HIRSCHI 1990 A General Theory of Crime, Stanford, CA: Stanford University Press.
  • HAGAN, John 1989 Structural Criminology, Cambridge, MA: Polity.
  • HAY, Carter 2001 “Parenting, Self-Control and Delinquency: A Test of Self-control Theory”, Criminology, Cilt: 39, No: 3, s.707-736.
  • HAYNIE, Dana L. 2002 “Friendship Networks and Delinquency: The Relative Nature of Peer Delinquency”, Journal of Quantitative Criminology, Cilt: 18, No: 2, s.99-134.
  • HEIMER, Karen 1997 “Socioeconomic Status, Subcultural Definitions, and Violent Delinquency”, Social Forces, Cilt: 75, No: 3, s.799-833.
  • HIRSCHI, Travis 1969 Causes of Delinquency, Berkeley, CA: University of California Press.
  • JANG, Dung ve Carolyn A. SMITH 1997 “A Test of Reciprocal Causal Relationships among Parental Supervision, Affective Ties, and Delinquency”, Journal of Research in Crime and Delinquency, Cilt: 34, No: 3, s. 307–336.
  • KANDEL, Denise ve Mark DAVIES 1991 “Friendship Network, Intimacy, and Illicit Drug Use in Young Adulthood: A Comparison of Two Competing Theories”, Criminology, Cilt: 29, No: 3, s.441-467.
  • KIERKUS, Christopher ve John D. HEWIT 2009 “The Contextual Nature of The Family Structure/ Delinquency Relationship”, Journal of Criminal Justice, Cilt: 32, No: 2, s.123-132.
  • KNECHT, Andrea, Tom A. B. SNIJDERS, Chris BAEVERLDT, Christian E. G. STEGLICH ve Werner RAUB 2010 “Friendship and Delinquency: Selection and Influence Processes in Early Adolescence”, Social Development, Cilt: 19, No: 3, s.494-514.
  • KNOESTER, Chris, Dana L. HAYNIE ve Crystal M. STEPHENS 2006 “Parenting Practices and Adolescent’s Friendship Networks”, Journal of Marriage and Family, Cilt: 68, No: December, s.1247-1260.
  • KUZGUN, Yıldız 1972 Ana-Baba Tutumlarının Bireyin Kendini Gerçekleştirme Düzeyine Etkisi, (Yayınlanmamış Doktora Tezi), Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
  • MATSUEDA, Ross L. ve Kathleen ANDERSON 1998 “The Dynamics of Delinquent Peers and Delinquent Behavior”, Criminology, Cilt: 36, No: 2, s. 269-308.
  • MATSUEDA, Ross L. ve Karen HEIMER 1987 “Race, Family Structure, And Delinquency: A Test of Differential Association and Social Control”, American Sociological Review, Cilt: 52, No: December, s. 826–846.
  • MCCARTHY, Bill ve John HAGAN 2001 “When Crime Pays: Capital, Competence, and Criminal Success”, Social Forces, Cilt: 79, No: 3, s.1035-1059.
  • OSGOOD, D. Wayne, Laura L. FINKEN ve Barbara J. MCMORRIS 2002 “Analyzing Multiple-item Measures of Crime and Deviance II: Tobit Regression Analyses of Transformed Scores”, Journal of Quantitative Criminology, Cilt: 18, No: 4, s. 319-347.
  • OUSEY, Graham C. ve Pamela WILCOX 2007 “The Interaction of Antisocial Propensity and Life-Course Varying Predictors of Delinquent Behavior: Differences by Method of Estimation and Implications for Theory”, Criminology, Cilt: 45, No:2, s. 313-353.
  • PARDINI, Dustin. A., Ralf LOEBER ve Magda STOUTHAMER-LOEBER 2005 “Developmental Shifts in Parent and Peer Influences on Boys’ Beliefs about Delinquent Behavior”, Journal of Research on Adolescence, Cilt: 15, No: 3, s.299-323.
  • RANKIN, Joseph H. ve Roger KERN 1994 “Parental Attachments and Delinquency”, Criminology, Cilt: 32, No:4, s. 495-515
  • SAMSPON, Robert ve John H. LAUB 1993 Crime in the Making: Pathways and Turning Points through Life, Cambridge, MA: Harvard University Press.
  • SIMONS, Leslie, Gordon SIMONS, Callie H. BURT, Gene H. BRODY ve Carlyn CUTRONA 2005 “Collective Efficacy, Authoritative Parenting and Delinquency: A Longitudinal Test of A Model Integrating Community -and Family Level- Processes”, Criminology, Cilt: 43, No: 4, s. 989-1020.
  • SIMONS, Ronald L., Wei CHAO, Rand D. CONGER ve Glen H. ELDER 2001 “Brothers, Sisters and Delinquency: Aggregation and Interaction in Early and Middle Adolescence”, Child Development, Cilt: 72, No: 1, s.271-283.
  • SIMONS, Ronald L., Chyi-In WU, Kuei-Hsiu LIN, Leslie GORDON ve Rand D. CONGER 2000 “A Cross-Cultural Examination of the Link between Corporal Punishment and Adolescent Antisocial Behavior”, Criminology, Cilt: 38, No: 1, s.47-80
  • SOKOL-KATZ Jan, Roger DUNHAM ve Rick ZIMMERMAN 1997 “Family Structure versus Parental Attachment in Controlling Adolescent Deviant Behavior: A Social Control Model”, Adolescence, Cilt: 32, No: 125, s.199−215.
  • STEWART, Eric A., Ronald L. SIMONS, Rand D. CONGER ve Laura V. SCARAMELLA 2002 “Beyond the Interactional Relationship between Delinquency and Parenting Practices: The Contribution of Legal Sanctions”, Journal of Research in Crime and Delinquency, Cilt: 39, No: 1, s. 36-59.
  • ULUSOY; Meliha Demet, Nilüfer Özcan DEMİR ve Aylin Görgün BARAN 2005a “Ebeveynlerin Çocuk Yetiştirme Biçimleri ve Ergen Problemleri: Ankara İli Örneği”, Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, Cilt: 3, s.367-389.
  • ULUSOY, Meliha Demet, Nilüfer Özcan DEMİR ve Aylin Görgün BARAN 2005b “Parçalanmış Aile ve Gençlerde Sapmış Davranışlar: Lise Son Sınıf Gençliği Örneği”, Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, Cilt: 22, s.61-66.
  • UNNEVER, James, D., Francis T. CULLEN ve Robert AGNEW 2006 “Why is “Bad” Parenting Criminogenic? Implication from Rival Theories”, Youth Violence and Juvenile Justice, Cilt: 4, No: 1, s.3-33.
  • WARR, Mark 1993 “Parents, Peers and Delinquency”, Social Forces, Cilt: 72, No: 1, s.247 - 264.
  • WARR, Mark 2005 “Making Delinquent Friends: Adult Supervision and Children’s Affiliations”, Criminology, Cilt: 43, No: 1, s.77-105.
  • WARR, Mark ve Mark STAFFORD 1991 “The Influence of Delinquent Peers: What They Think or What They Do”, Criminology, Cilt: 29, No: 4, s. 851-866.
  • WELLS, Edward L. ve Joseph H.RANKIN 1991 “Families and Delinquency: A Meta Analysis of the Impact of Broken Homes”, Social Problems, Cilt: 38, No: 1, s.71-93.
  • WIATROWSKI, Michael D., David B. GRISWOLD, ve Mary K. ROBERTS 1981 “Social Control Theory and Delinquency”, American Sociological Review, Cilt: 46, No: 5, s. 525–41.
  • WRIGHT, John Paul ve Francis T. CULLEN 2001 “Parental Efficacy and Delinquent Behavior: Do Control and Support Matter?” Criminology, Cilt: 39, No: 3, s. 677-705.
  • WRIGHT, John P. Francis T. CULLEN ve Jeremy T. MILLER 2001 “Family Social Capital and Delinquent Behavior”, Journal of Criminal Justice, Cilt: 29, No: 1, s. 1-9.
APA ÜNAL REŞİTOĞLU H (2010). Ebeveynlerle olan ilişkiler, sapkın arkadaşlar ve sapkın davranışları. , 216 - 248.
Chicago ÜNAL REŞİTOĞLU HALİME Ebeveynlerle olan ilişkiler, sapkın arkadaşlar ve sapkın davranışları. (2010): 216 - 248.
MLA ÜNAL REŞİTOĞLU HALİME Ebeveynlerle olan ilişkiler, sapkın arkadaşlar ve sapkın davranışları. , 2010, ss.216 - 248.
AMA ÜNAL REŞİTOĞLU H Ebeveynlerle olan ilişkiler, sapkın arkadaşlar ve sapkın davranışları. . 2010; 216 - 248.
Vancouver ÜNAL REŞİTOĞLU H Ebeveynlerle olan ilişkiler, sapkın arkadaşlar ve sapkın davranışları. . 2010; 216 - 248.
IEEE ÜNAL REŞİTOĞLU H "Ebeveynlerle olan ilişkiler, sapkın arkadaşlar ve sapkın davranışları." , ss.216 - 248, 2010.
ISNAD ÜNAL REŞİTOĞLU, HALİME. "Ebeveynlerle olan ilişkiler, sapkın arkadaşlar ve sapkın davranışları". (2010), 216-248.
APA ÜNAL REŞİTOĞLU H (2010). Ebeveynlerle olan ilişkiler, sapkın arkadaşlar ve sapkın davranışları. Sosyoloji Araştırmaları Dergisi, 13(2), 216 - 248.
Chicago ÜNAL REŞİTOĞLU HALİME Ebeveynlerle olan ilişkiler, sapkın arkadaşlar ve sapkın davranışları. Sosyoloji Araştırmaları Dergisi 13, no.2 (2010): 216 - 248.
MLA ÜNAL REŞİTOĞLU HALİME Ebeveynlerle olan ilişkiler, sapkın arkadaşlar ve sapkın davranışları. Sosyoloji Araştırmaları Dergisi, vol.13, no.2, 2010, ss.216 - 248.
AMA ÜNAL REŞİTOĞLU H Ebeveynlerle olan ilişkiler, sapkın arkadaşlar ve sapkın davranışları. Sosyoloji Araştırmaları Dergisi. 2010; 13(2): 216 - 248.
Vancouver ÜNAL REŞİTOĞLU H Ebeveynlerle olan ilişkiler, sapkın arkadaşlar ve sapkın davranışları. Sosyoloji Araştırmaları Dergisi. 2010; 13(2): 216 - 248.
IEEE ÜNAL REŞİTOĞLU H "Ebeveynlerle olan ilişkiler, sapkın arkadaşlar ve sapkın davranışları." Sosyoloji Araştırmaları Dergisi, 13, ss.216 - 248, 2010.
ISNAD ÜNAL REŞİTOĞLU, HALİME. "Ebeveynlerle olan ilişkiler, sapkın arkadaşlar ve sapkın davranışları". Sosyoloji Araştırmaları Dergisi 13/2 (2010), 216-248.
Sayfa Oluşturulma Tarihi
09-05-2024 16:12

İLETİŞİM

TÜBİTAK ULAKBİM TR Dizin

Yüzüncüyıl, İşçi Blokları Mahallesi

Muhsin Yazıcıoğlu Caddesi No:51/C

06530 Çankaya / ANKARA +90 (312) 298 92 00

trdizin@tubitak.gov.tr

TÜBİTAK ULAKBİM Ulusal Akademik Ağ ve Bilgi Merkezi Cahit Arf Bilgi Merkezi © Tüm Hakları Saklıdır. Gizlilik Politikası Kullanım Şartları