Ebeveynler arası çatışma, akran ve medya etkileri ile ergenlerdeki şiddet davranışı arasındaki ilişkiler: Şiddete yönelik tutumların aracı rolü

Raşit AVCI, (Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Psikolojik Danışma ve Rehberlik Anabilim Dalı, Kötekli, Muğla, Türkiye)
Songül Sonay GÜÇRAY (Çukurova Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Eğitim Bilimleri Bölümü, Adana, Türkiye)
Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri
30 0
Yıl: 2013 Cilt: 13 Sayı: 4 Sayfa Aralığı: 1995 - 2015 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Ebeveynler arası çatışma, akran ve medya etkileri ile ergenlerdeki şiddet davranışı arasındaki ilişkiler: Şiddete yönelik tutumların aracı rolü

Öz:
Bu çalışmanın amacı, ebeveynler arası çatışma, akran ve medya etkileri ile ergenlerdeki şiddet davranışı ara- sındaki doğrudan ilişkileri ve şiddete yönelik tutumların aracı rolünü incelemektedir. Araştırmanın örneklemini Adanada 1 özel 11 devlet ilköğretim okulunun 7. ve 8. sınıfında öğrenim gören 964ü kız 1156sı erkek olmak üzere toplam 2120 öğrenci oluşturmuştur. Araştırmada öğrencilere, Şiddete Yönelik Tutum Ölçeği , Saldır- ganlık Ölçeği , Algılanan Çok Boyutlu Şiddet Kaynakları Ölçeği ve Çocukların Algıladıkları Ebeveynler Arası Çatışma Ölçeği uygulanmıştır. Araştırma verileri yapısal eşitlik modeli kullanılarak test edilmiştir. Sonuçlar ebeveynler arası çatışma dışındaki değişkenlerin modele anlamlı katkısının olduğunu göstermektedir. Medya ve akran etkileri ile fiziksel şiddet arasındaki ilişkilerde şiddete yönelik tutumların kısmi aracılık rolü, medya ve akran etkileri ile sözel şiddet arasındaki ilişkilerde ise, şiddete yönelik tutumların tümüyle aracılık rolüne sahip olduğu saptanmıştır. Araştırma bulguları, sosyal bilişsel şiddet modeli kapsamında tartışılmıştır.
Anahtar Kelime:

Konular: İletişim Sosyoloji Psikoloji Aile Çalışmaları Davranış Bilimleri

The relationships among ınterparental conflict, peer, media effects and the violence behaviour of adolescents: The mediator role of attitudes towards violence

Öz:
The aim of this research is to investigate interparental conflict, peer and media effects and its direct relationship with the violence behaviour of adolescents and the mediator role of attitudes towards violence. 2120 students, 964 girls and 1156 boys chosen from 7th and 8th grades of one private and eleven public elementary schools in Adana have made up the sampling group of this study. In this research, Attitudes towards Violence Scale, Aggression Questionnaire, Perceived Multidimensional Violence Sources Inventory and Children s Perception of Interparental Conflict Scale have been administered to the students. Research data have been tested by using Structural Equation Modeling. The results reveal that variables except interparental conflict have positive effect on this model. It has been found that attitudes towards violence have partial mediator role in the relationship between media-peer effects and physical violence while they have entire mediator role in the relationship bet- ween media-peer effects and verbal violence. The research findings have been discussed within social cognitive model context.
Anahtar Kelime:

Konular: İletişim Sosyoloji Psikoloji Aile Çalışmaları Davranış Bilimleri
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Bibliyografik
  • AC Nielsen Company. (2000). 2000 Nielsen report on television. New York: Nielsen Media Research.
  • Alikasifoğlu, M., Ercan, O., Erginöz, E., Uysal, Ö., & Kaymak Deniz, A. (2004). Violent behavior among Turkish high school students and correlate of physical fighting. European Journal of Public Health, 14(2), 173-177.
  • Anderson, C. A., & Bushman, B. J. (2002). Human aggression. Annual Review of Psychology, 53, 27-51.
  • Anderson, C. A., Berkowitz, L., Donnerstein, E., Huesmann, L. R., Johnson, J., Linz, D., ... Wartella, E. (2003). The influence of media violence on youth. Psychological Science in the Public Interest, 4(3), 81-110.
  • Avcı, R. ve Güçray, S. S. (2010). Şiddet davranışı gösteren ve göstermeyen ergenlerin ailelerinin aile işlevleri, aile bireylerine ilişkin problemler, öfke ve öfke ifade tarzları açısından incelenmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 10, 45-76.
  • Balkıs, M., Duru, E. ve Buluş, M. (2005). Şiddete yönelik tutumların özyeterlilik, medya, şiddete yönelik inanç, arkadaş grubu ve okula bağlılık duygusu ile ilişkisi. Ege Eğitim Dergisi, 6(2), 81-97.
  • Bandura, A. (1977). Social learning theory. New Jersey: Prentice-Hall, Englewood Cliffs.
  • Bandura, A. (1978). Social learning theory of aggression, Journal of Communication, 28, 12-29.
  • Bandura, A. (1986). The social learning perspective: Mechanisms of aggression. In H. Toch (Ed.), Psychology of crime and criminal justice (pp. 198-236). Prospect Heights, IL: Waveland Press.
  • Baron, R. M., & Kenny, D. A. (1986). The moderator- mediator variable distinction in social psychological research: Conceptual, strategic, and statistical considerations. Journal of Personality and Social Psychology, 51, 1173-1182.
  • Belviranlı, S., Ceritoğlu, K., Bilgin, Ç., Bayraktar, F., Bulut, H., Vaizoğlu S. A. ve Güler, Ç. (2008). Annelerin televizyon izleme konusundaki davranışları ve akıllı işaretler. TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni, 7(3), 191-198.
  • Berkowitz, L. (1993). Aggressiveness-Its causes, consequences and control. New York: McGraw-Hill.
  • Bickham, N., & Fiese, B. (1997). Extension of the children’s perceptions of interparental conflict scale for use with late adolescents. Journal of Family Psychology, 11, 246-250.
  • Blevins, R. M. (2001). Attitudes toward violence and reason for living in adolescent with high, moderate and low self esteem (Master’s thesis). Available from ProQuest Dissertation and Theses database. (UMI No. 1404090) Borum, R. (2000). Assessing violence risk among youth. Journal of Clinical Psychology, 56, 1263-1288.
  • Brendgen, M., Vitaro, F., Tremblay, R. E., & Wanner, B. (2002). Parent and peer effects on delinquency-related violence and dating violence: A test of mediational models. Social Development, 11(2), 225-243.
  • Brewer, D. D., Hawkins, J. D., Catalano, R. F., & Neckerman, H. J. (1995). Preventing serious, violent, and chronic juvenile offending: A review of evaluations of selected strategies in childhood, adolescence, and the community. In J. C. Howell, B. Krisberg, J. J. Wilson, & J. D. Hawkins (Eds.), A sourcebook on serious, violent, and chronic juvenile offenders (pp. 61-141). Newbury Park: Sage.
  • Browne, K. D., & Hamilton-Giachritsis, C. (2005). The influence of violent media on children and adolescents: A public-health approach. The Lancet, 365, 702-710.
  • Brown, B. B., & Larson, J. (2009). Peer relationships in adolescence. In R. M. Lerner & L. Steinberg (Eds.), Handbook of adolescent psychology (3rd edition ed., pp. 74–103). Hoboken, NJ: Wiley.
  • Bruinsma, G. (1992). Differential association theory reconsidered: An extension and its empirical test. Journal of Quantitative Criminology, 8, 29-49.
  • Buss, A. H., & Warren, W. L. (2000). Aggression questionnaire: Manuel. Los Angeles: Western Psychological Services.
  • Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E. K., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2008). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: PegemA Yayıncılık.
  • Can, S. (2002). Aggression questionnaire adlı ölçeğin Türk popülasyonunda geçerlik ve güvenirlik çalışması (Yayınlanmamış uzmanlık tezi, Gülhane Askeri Tıp Akademisi, Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Servisi Şefliği, İstanbul).
  • Capaldi, D. M., & Clark, S. (1998). Prospective family predictors of aggression toward female partners for at-risk young men. Developmental Psychology, 34, 1175-1188.
  • Cheung, Y. W. (1997). Family, school, peer, and media predictors of adolescent deviant behavior in Hong Kong. Journal of Youth and Adolescence, 26(5), 569-596.
  • Conger, R. D., & Reuter, M. A. (1996). Siblings, parents, and peers: A longitudinal study of social influences in adolescent risk for alcohol use and abuse. In Brody, G. (Ed.), Sibling relationships: Their causes and consequences (pp. 1-30). New Jersey: Ablex, Norwood.
  • Crick, N., & Dodge, K. (1994). A review and reformulation of social information-processing mechanisms in children’s social adjustment. Psychological Bulletin, 115, 74-101.
  • Cummings, E. M., Davies, P. T., & Simpson, K. S. (1994). Marital conflict, gender, and children’s appraisals, and coping efficacy, as mediators of child adjustment. Journal of Family Psychology, 8, 141-149.
  • Cunningham, P. B., Henggeler, S. W., Limber, S. P., Melton, G. B., & Nation, M. A. (2000). Patterns and correlates of gun ownership among nonmetropolitan and rural middle school students. Journal of Clinical Child Psychology, 29, 432-442.
  • Dishion, T. J., Spracklen, K. M., Andrews, D. W., & Patterson, G. R. (1996). Deviancy training in male adolescent friendships. Behavior Therapy, 27, 373-390.
  • Elliott, D. S., Huizinga, D., & Morse, B. J. (1985). The dynamics of deviant behavior: A national survey progress report (MH27552). National Institute of Mental Health.
  • Eron, L. D. (1994). Theories of aggression: From drives to cognitions. In. L. R. Huesmann (Ed.), Aggressive Behavior: Current Perspectives (pp. 3-11). New York: Plenum.
  • Funk, J. B., Elliot, R., Urman, M. L., Flores, G. T., & Mock, M. R. (1999). The attitudes towards violence scale: A measure for adolescents. Journal of Interpersonal Violence, 14(11), 1123-1136.
  • Furlong, M. J., & Morrison, G. M. (2000). The school in violence: Definition and facts. Journal of Emotional and Behavioral Disorder, 8, 71-82.
  • Gentile, D. A., Walsh, D. A., Ellison, P. R., Fox, M., & Cameron, J. (2004, May). Media violence as a risk factor for children: A longitudinal study. Paper presented at the American Psychological Society 16th Annual Convention, Chicago, IL. Abstract retrieved from https:// psychology.iastate.edu/faculty/dgentile/pdfs/Gentile_et_ al_APS_2004.pdf
  • Grych, J. H., & Fincham, F. D. (1990). Marital conflict and children adjustment: Cognitive-contextual framework. Psychological Bulletin, 108, 267-290.
  • Grych, J. H., Seid, M., & Fincham, F. D. (1992). Assessing marital conflict from the child’s perspective: The children’s perception on interperantal conflict scale. Child Development, 63, 558-572.
  • Harris, J. R. (1995). Where is the child’s environment? A group socialization theory of development. Psychological Review, 102, 458-489.
  • Haskan, Ö. (2009). Ergenlerde şiddet eğilimi, yalnızlık ve sosyal destek (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara). http:// tez2.yok.gov.tr/ adresinden edinilmiştir.
  • Henry, D., Guerra, N., Huesmann, R., Tolan, P., Van Acker, R., & Eron, L. (2000). Normative influences on aggression in urban elementary school classrooms. American Journal of Community Psychology, 28, 59-81.
  • Huesmann, L. R. (1997). Observational learning of violent behavior: Social and biosocial processes. In A. Raine, & P. A. Brennan (Eds.), Biosocial bases of violence. NATO ASI series: Series A: Life sciences (Vol. 292, pp. 69-88). New York, NY: Plenum Press.
  • Huesmann, L. R., & Eron, L. D. (1986). Television and the aggressive child: A cross-national comparison. New Jersey: Erlbaum.
  • Huesmann, L. R., & Guerra, N. G. (1997). Normative beliefs and the development of aggressive behavior. Journal of Personality and Social Psychology, 7(2), 1-12.
  • Huesmann, L. R., & Kirwil, L. (2007). Why observing violence increases the risk of violent behavior in the observer. In D. J. Flannery, A. T. Vazsonyi, & I. D. Waldman (Eds.), The Cambridge handbook of violent behavior and aggression (pp. 545-570). Cambridge, UK: Cambridge University Press.
  • Huesmann, L. R., Moise-Titus, J., Podolski, C., & Eron, L. D. (2003). Longitudinal relations between children’s exposure to TV violence and their aggressive and violent behavior in young adulthood: 1977-1992. Developmental Psychology, 39, 201-221.
  • Kandel, D. B., & Wu, P. (1995). The contributions of mothers and fathers to the intergenerational transmission of cigarette smoking in adolescence. Journal of Research on Adolescence, 5, 225-252.
  • Karasar, N. (2000). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
  • Kepenkçi, Y., & Çınkır, Ş. (2005). Bullying among Turkish high school students. Child Abuse & Neglect, 1717, 1-12.
  • Krauss, H., & Krauss, B. (1995). Domestic violence and its prevention. In L. Adler, & F. Denmark (Eds.), Violence and the prevention of violence (pp. 129-144). Westport, CT: Praeger Publishers/Greenwood Publishing Group, Inc.
  • Ledingham, J. E., Ledingham, C.A., & Richardson, J. E. (1993). The effects of media violence on children. Retrieved from http://www.europeanmediaculture.org/fileadmin/ bibliothek/ english/ ledingham_effects/ledingham_ effects. pdf
  • Marcus, N. E., Lindhal, K. M., & Malik, N. M. (2001). Interparental conflict, children’s social cognitions, and child aggression: A test of a mediational model. Journal of Family Psychology, 15, 315-333.
  • Markowitz, F. (2001). Attitudes and family violence: Linking intergenerational and cultural theories. Journal of Family Violence, 16, 205-218.
  • Matsueda, R. L., & Heimer, K. (1987). Race, family structure, and delinquency: A test of differential association and social control theories. American Sociology Review, 52, 826-840.
  • Mazefsky, C. A., & Farrel, A. D. (2005). The role of witnessing violence, peer provocation, family support, and parenting practices in the aggressive behavior of rural adolescents. Journal of Child and Family Studies, 14(1), 71- 85.
  • Mesch, G. S., Fishman, G., & Eisikovits, Z. (2003). Attitudes supporting violence and aggressive behavior among adolescents in Israel: The role of family and peers. Journal of Interpersonal Violence, 18, 1132-1148.
  • Öz, İ. P. (1999). The relationship between children’s adjustment problems and their perceptions of marital conflict (Yüksek lisans tezi, Ortadoğu Teknik Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara). http://tez2.yok.gov.tr/ adresinden edinilmiştir.
  • Paik, H., & Comstock, G. (1994). The effects of television violence on antisocial behavior-A meta-analysis. Communication Research, 21(4), 516-546.
  • Patterson, G. R. (1982). Coercive family interactions. Eugene, OR: Castalia.
  • Peksaygılı, M. ve Güre, A. (2008). Eşler arasındaki çatışma ile erken ergenlik dönemindeki çocukların uyum davranışları: Algılanan çatışmanın aracı ve düzenleyici rolü. Türk Psikoloji Dergisi, 23(61), 43-62.
  • Risser, S. D. (2007). Interparental conflict, psychological control, and children’s social aggression (Doctoral dissertation). Available from ProQuest Dissertation and Theses database. (UMI No: 3256507)
  • Rubin, K. H., Bukowski, W., & Parker, J. (2006). Peer interactions, relationships, and groups. In N. Eisenberg (Ed.), Handbook of child psychology: Social, emotional, and personality development (Vol. 3) (pp. 571–645). Hoboken, NJ: Wiley.
  • Rutter, M. (1994). Family discord and conduct disorder: Cause, consequence, or correlate? Journal of Family Psychology, 8, 170-186.
  • Simons, R. L., Lin, K.-H., & Gordon, L. C. (1998). Socialization in the family of origin and male dating violence: A prospective study. Journal of Marriage and the Family, 60, 467-478.
  • Slater, M. D., Henry, K. L., Swaim, R. C., & Anderson, L. (2003). Violent media content and aggressiveness in adolescents: A downward spiral model. Communication Research, 30(6), 713‐736.
  • Spaccarelli, S., Coatsworth, J. D., & Bowden, B. S. (1995). Exposure to serious family violence among incarcerated boys: Its association with violent offending and potential mediating variables. Violence and Victims, 10, 163-182.
  • Spielberger, C. D. (1988). State-Trait anger expression inventory: Research edition. Odessa, FL: Psychological Assessment Resources.
  • Stein, J. S., & Newcomb, M. D. (1999). Adult outcomes of adolescent conventional and agentic orientations: A twenty-year longitudinal study. Journal of Early Adolescence, 19, 39-65.
  • Stocker, C., & Youngblade, L. (1999). Marital conflict and parental hostility: Links with children’s sibling and peer relationships. Journal of Family Psychology, 13, 598–609.
  • Sussman, S., Skara, S., Weiner, M. D., & Dent, D. W. (2004). Predictors of violence perpetration among high-risk youth. American Journal of Health Behavior, 28(2), 134-144.
  • Tokdemir, M., Deveci, S. E., Baransel Isır, A., Açık, Y., Yağmur, M., Gülbayrak, C. ve Türkoğlu, A. (2009). İlköğretim öğrencilerinin fiziksel şiddete başvurma ve fiziksel şiddete yaklaşımlarında televizyon programlarının etkisi. Adli Tıp Dergisi, 6(2), 74-85.
  • Tornincaso, G. (2006). The relationships between selected familial factors and adolescent problem behaviors (Doctoral dissertation). Available from ProOuest Dissertations and Theses database. (UMI No: 3239808)
  • Truscott, D. (1992). Intergenerational transmission of violent behavior in adolescent males. Aggressive Behavior, 18, 327-335.
  • Upmeyer, A. (1989). Attitudes and behavioral decisions. New York: Springer-Verlag Publishing.
  • Vernberg, E. M., Jacops, A. K., & Hershberger, S. L. (1999). Peer victimization and attitudes about violence during early adolescence. Journal of Clinical Child Psychology, 28(3), 386-395.
  • Werner, N. E., & Crick, N. R. (2004). Maladaptive peer relationships and the development of relational and physical aggression. Social Development, 13, 495-514.
APA AVCI R, GÜÇRAY S (2013). Ebeveynler arası çatışma, akran ve medya etkileri ile ergenlerdeki şiddet davranışı arasındaki ilişkiler: Şiddete yönelik tutumların aracı rolü. , 1995 - 2015.
Chicago AVCI RAŞİT,GÜÇRAY Songül Sonay Ebeveynler arası çatışma, akran ve medya etkileri ile ergenlerdeki şiddet davranışı arasındaki ilişkiler: Şiddete yönelik tutumların aracı rolü. (2013): 1995 - 2015.
MLA AVCI RAŞİT,GÜÇRAY Songül Sonay Ebeveynler arası çatışma, akran ve medya etkileri ile ergenlerdeki şiddet davranışı arasındaki ilişkiler: Şiddete yönelik tutumların aracı rolü. , 2013, ss.1995 - 2015.
AMA AVCI R,GÜÇRAY S Ebeveynler arası çatışma, akran ve medya etkileri ile ergenlerdeki şiddet davranışı arasındaki ilişkiler: Şiddete yönelik tutumların aracı rolü. . 2013; 1995 - 2015.
Vancouver AVCI R,GÜÇRAY S Ebeveynler arası çatışma, akran ve medya etkileri ile ergenlerdeki şiddet davranışı arasındaki ilişkiler: Şiddete yönelik tutumların aracı rolü. . 2013; 1995 - 2015.
IEEE AVCI R,GÜÇRAY S "Ebeveynler arası çatışma, akran ve medya etkileri ile ergenlerdeki şiddet davranışı arasındaki ilişkiler: Şiddete yönelik tutumların aracı rolü." , ss.1995 - 2015, 2013.
ISNAD AVCI, RAŞİT - GÜÇRAY, Songül Sonay. "Ebeveynler arası çatışma, akran ve medya etkileri ile ergenlerdeki şiddet davranışı arasındaki ilişkiler: Şiddete yönelik tutumların aracı rolü". (2013), 1995-2015.
APA AVCI R, GÜÇRAY S (2013). Ebeveynler arası çatışma, akran ve medya etkileri ile ergenlerdeki şiddet davranışı arasındaki ilişkiler: Şiddete yönelik tutumların aracı rolü. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 13(4), 1995 - 2015.
Chicago AVCI RAŞİT,GÜÇRAY Songül Sonay Ebeveynler arası çatışma, akran ve medya etkileri ile ergenlerdeki şiddet davranışı arasındaki ilişkiler: Şiddete yönelik tutumların aracı rolü. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri 13, no.4 (2013): 1995 - 2015.
MLA AVCI RAŞİT,GÜÇRAY Songül Sonay Ebeveynler arası çatışma, akran ve medya etkileri ile ergenlerdeki şiddet davranışı arasındaki ilişkiler: Şiddete yönelik tutumların aracı rolü. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, vol.13, no.4, 2013, ss.1995 - 2015.
AMA AVCI R,GÜÇRAY S Ebeveynler arası çatışma, akran ve medya etkileri ile ergenlerdeki şiddet davranışı arasındaki ilişkiler: Şiddete yönelik tutumların aracı rolü. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri. 2013; 13(4): 1995 - 2015.
Vancouver AVCI R,GÜÇRAY S Ebeveynler arası çatışma, akran ve medya etkileri ile ergenlerdeki şiddet davranışı arasındaki ilişkiler: Şiddete yönelik tutumların aracı rolü. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri. 2013; 13(4): 1995 - 2015.
IEEE AVCI R,GÜÇRAY S "Ebeveynler arası çatışma, akran ve medya etkileri ile ergenlerdeki şiddet davranışı arasındaki ilişkiler: Şiddete yönelik tutumların aracı rolü." Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 13, ss.1995 - 2015, 2013.
ISNAD AVCI, RAŞİT - GÜÇRAY, Songül Sonay. "Ebeveynler arası çatışma, akran ve medya etkileri ile ergenlerdeki şiddet davranışı arasındaki ilişkiler: Şiddete yönelik tutumların aracı rolü". Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri 13/4 (2013), 1995-2015.
Sayfa Oluşturulma Tarihi
22-04-2024 20:36

İLETİŞİM

TÜBİTAK ULAKBİM TR Dizin

Yüzüncüyıl, İşçi Blokları Mahallesi

Muhsin Yazıcıoğlu Caddesi No:51/C

06530 Çankaya / ANKARA +90 (312) 298 92 00

trdizin@tubitak.gov.tr

TÜBİTAK ULAKBİM Ulusal Akademik Ağ ve Bilgi Merkezi Cahit Arf Bilgi Merkezi © Tüm Hakları Saklıdır. Gizlilik Politikası Kullanım Şartları