Psikoşiddet (mobbing) ölçeği: Geçerlik ve güvenirlik çalışması

Erkan YAMAN (Sakarya Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Eğitim Bilimleri Bölümü, Sakarya, Türkiye)
Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri
96 0
Yıl: 2009 Cilt: 9 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 967 - 988 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Psikoşiddet (mobbing) ölçeği: Geçerlik ve güvenirlik çalışması

Öz:
Bu araştırmanın amacı Psikoşiddet (Mobbing) Ölçeğini geliştirmek ve geçerlik, güvenirlik analizlerini yapmaktır. Araştırmanın örneklemini, Sakarya ve Bursa illerinde görev yapan 515 kamu görevlisi oluşturmaktadır. Yapılan faktör analizi sonucunda toplam varyansın % 59,97sini açıklayan, yirmi üç madde ve dört alt boyuttan oluşan bir ölçme aracı elde edilmiştir. Bu alt boyutlar sırasıyla aşağılanma, ayrımcılık, cinsel taciz ve iletişim engelleridir. Ölçeğin faktör yükleri .77 ile .91 arasında değişmektedir. İç tutarlılık güvenirlik katvsayıları aşağılanma için .91, ayrımcılık için .77, cinsel taciz için .79 ve iletişim engelleri için .79 olarak hesaplanmıştır. Ölçeğin test tekrar test güvenirlik katsayıları ise aşağılanma için .91, ayrımcılık için .78, cinsel taciz için .82 ve iletişim engelleri için .82 olarak bulunmuştur. Madde analizi sonucunda alt ölçeklerin madde toplam puan korelasyonlarının .54 ile .78 arasında değiştiği görülmüştür. Bu bulgulara dayanarak PÖnün iş yerlerinde kullanılabilecek, geçerli ve güvenilir bir ölçme aracı olduğu söylenebilir.
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Bibliyografik
  • Bahçe, Ç. (2007). Mobbing oluşumunda örgüt kültürünün rolü: Bir örnek uygulama. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
  • Björkqvist, K., Österman, K., & Hjelt-Bäck, M. (1994). Agression among university employees. Agressive Behavior, 20, 173-184.
  • Blase, J., & Blase, J. (2003). The phenomenology of principal mistreatment: Teachers’ perspectives. Journal of Educational, 41(4), 367-422.
  • Branch, S., Sheehan, M., Barker, M., & Ramsay, S. (2004, June). Perceptions of upwards bullying: An interview study. The Fourth International Conference on Bullying and Harassment in the Workplace, UK: London.
  • Bren, A., & McNamara, P. M. (2004, June). An investigation into workplace bullying and organisational culture in healthcare within an Irish hospital setting. The Fourth International Conference on Bullying and Harassment in the Workplace, UK: London.
  • Büyüköztürk, Ş. (2004). Veri analizi el kitabı. Ankara: Pegem Yayıncılık.
  • Büyüköztürk, Ş., Akgün, Ö., Kahveci, Ö. ve Demirel, F. (2004). Güdülenme ve Öğrenme Stratejileri Ölçeğinin Türkçe formunun geçerlik ve güvenirlik çalışması. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 4(2), 207-239.
  • Casimir, M. M. (2002). Administrative mobbing at the university of toronto: The trial, degradation and dismissal of a professor during the presidency of J. Robert. Canadian Journal of Education, 27( 4), 521.
  • Cusanck, S. (2000). Workplace bullying: Iceberg in sight, soundings needed. The Lancet, 356, 2118.
  • Davenport, N., Schwartz, R. D. ve Elliott, G. P. (2003). İşyerinde duygusal taciz (çev. O. C. Önertoy). İstanbul: Sistem Yayınları.
  • Dilman, T. (2007). Özel hastanelerde çalışan hemşirelerin duygusal tacize maruz kalma durumlarının belirlenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Marmara Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
  • DiMartino, V. (2003, October). Relationship between work stress and workplace violence in the health sector. Symposium of Workplace Violence in the Health Sector, Geneva.
  • Einarsen, S. (1999). The nature and causes of bullying at work. International Journal of Manpower, 20(1-2), 16-27.
  • Einarsen, S., Raknes, B. I., & Matthiesen, S. M. (1994). Bullying and harassment at work and their realtionship to work environment quality -an exploratory study. Europen Work and Organizational Psychologist, 4, 381-401.
  • Eriksen, W., & Einarsen, S. (2004). Gender minority as a risk factor of exposure to bullying at work: The case of male assistant nurses. Europen Journal of Work and Organizational Psychology, 13(4), 473-492.
  • Ertürk, A. (2005). Öğretmen ve okul yöneticilerinin okul ortamında maruz kaldıkları yıldırma eylemleri. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
  • Field, T. (1996). Bullying at work. Retrievet August 9, 2007, from www.bullyoffline.org/ workbully/index.htm.
  • Fineman, S., Sims, D., & Gabriel, Y. (2005). Organizing and organizations. London: Sage Publication.
  • Gökçe, A. T. (2006). İş yerinde yıldırma: Özel ve resmi ilköğretim okulu öğretmen ve yöneticileri üzerinde yapılan bir araştırma. Yayımlanmamış doktora tezi, Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
  • Gücenmez, S. (2007). Psikolojik şiddet ve psikolojik şiddetle mücadele aracı olarak çalışan ilişkileri yönetimi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
  • Güneş, N. (2006). Anadolu Üniversitesi öğretim elemanlarının duygusal tacize ilişkin görüşleri ve deneyimleri. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Anadolu Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eskişehir.
  • Hoel, H. (2004, June). Violence and harassment in european workplaces: trends and political responses. The Fourth International Conference on Bullying and Harassment in the Workplace, UK: London.
  • Hu, L. T., & Bentler, P. M. (1999). Cutoff criteria for fit indexes in covariance structural analysis: Conventional criteria versus new alternatives. Structural Equation Modeling, 6, 1-55.
  • Işık, E. (2007). İşletmelerde mobbing uygulamaları ile iş stresi ilişkisine yönelik bir araştırma. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Yıldız Teknik Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
  • Kılıç, S.T. (2006). Mobbing (işyerinde psikolojik şiddet) sanayi sektöründe yaşanan mobbing uygulamaları, kişisel etkileri, örgütsel ve toplumsal maliyetleri. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Anadolu Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eskişehir.
  • Lewis, D. (2004). Bullying at work: The impact of shame among university and college lecturers. British Journal of Guidance & Counselling, 32(3), 281-299.
  • Lewis, S. E. & Orford, J. (2005). Women’s experiences of workplace bullying: changes in social relationship. Journal of Community & Applied Social Psychology, 15, 29-47.
  • Leymann, H. (1996). The content and development of mobbing at work. European Journal of Work and Organizational Psychology, 5(2), 165-184.
  • Leymann, H., & Gustafsson, A. (1996). Mobbing at work and the development of posttraumatic stres disorders. European Journal of Work and Organizational Psychology, 5(2), 251-275.
  • Lynch, J., & O’Moore, M. (2004, June). Workplace bullying: Psychological effects, coping strategies and personality constructs of recipients of bullying behaviours. The Fourth International Conference on Bullying and Harassment in the Workplace, UK: London.
  • Mikkelsen, E. G. (2004, June). Coping with exposure to bullying at workresults from an interview study. The Fourth International Conference on Bullying and Harassment in the Workplace, UK: London.
  • Mikkelsen, E. G., & Einarsen S. (2002). Relationships between exposure to bullying at work and psychological and psychosomatic health complaints: The role of state negative affectivity and generalized self-efficacy. Scandinavian Journal of Psychology, 43, 397-405.
  • Namie, G., & Namie, R. (2003). The bully at work -what you can do to stop. USA: Sourcebooks İnc. Retrievet December 23, 2006, from www.amazon.com.
  • Sheehan, M., Barker, M., & Rayner, C. (1999). Applying strategies for dealing with workplace bullying. International Journal of Manpower, 20(1-2), 50-56.
  • Tabachnick, B. G., & Fidell, L. S. (1996). Using multivariate statistics. New York, NY: Harper Collins College Publishers.
  • Tan, B. U. (2005). İşyerinde rekabetin neden olduğu psikolojik baskılar. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
  • Tezbaşaran, A. (1996). Likert tipi ölçek geliştirme kılavuzu. Ankara: Türk Psikologlar Derneği Yayınları.
  • Tınaz, P. (2006). İşyerinde psikolojik taciz. İstanbul: Beta Basım Yayım Dağıtım A. Ş.
  • Vartia, M. (1996). The sources of bullying -psychological work environment and organizational climate. Europen Journal of Work and Organizational Psychology, 5(2), 203-214.
  • Vickers, M. (2006). Writing what’s relevant: Workplace incivility in public administration-a wolf in sheep’s clothing, Administrative Theory & Praxis, 28(1), 69-88.
  • Yagil, D. (2004, June). Mobs and bullies: Collective and individual negative interpersonal behaviors. The Fourth International Conference on Bullying and Harassment in the Workplace, UK: London.
  • Yaman, E. (2007). Üniversitelerde bir eğitim yönetimi sorunu olarak öğretim elemanının maruz kaldığı informal cezalar: nitel bir araştırma. Yayımlanmamış doktora tezi, Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
  • Yaman, E. (2008). Üniversiteler ve etik: baskılar ya da psikolojik şiddet. İş Ahlâkı, 1, 81-97.
  • Yaman, E. (2009). Yönetim psikolojisi açısından işyerinde psikoşiddet. Ankara: Nobel Yayıncılık.
  • Yavuz, H. (2007). Çalışanlarda mobbing (psikolojik şiddet) algısını etkileyen faktörler: SDÜ Tıp Fakültesi üzerine bir araştırma. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Süleyman Demirel Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Isparta.
  • Zapf, D. (1999). Organisational, work group related and personel causes of mobbing/ bullying at work. International Journal of Manpower, 20(1-2), 70-85.
  • Zapf, D., & Einarsen S. (2001). Bullying in the workplace: Resent trends in research and practice- an introduction. European Journal of Work and Organizational Psychology, 10(4)369-373.
APA YAMAN E (2009). Psikoşiddet (mobbing) ölçeği: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. , 967 - 988.
Chicago YAMAN Erkan Psikoşiddet (mobbing) ölçeği: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. (2009): 967 - 988.
MLA YAMAN Erkan Psikoşiddet (mobbing) ölçeği: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. , 2009, ss.967 - 988.
AMA YAMAN E Psikoşiddet (mobbing) ölçeği: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. . 2009; 967 - 988.
Vancouver YAMAN E Psikoşiddet (mobbing) ölçeği: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. . 2009; 967 - 988.
IEEE YAMAN E "Psikoşiddet (mobbing) ölçeği: Geçerlik ve güvenirlik çalışması." , ss.967 - 988, 2009.
ISNAD YAMAN, Erkan. "Psikoşiddet (mobbing) ölçeği: Geçerlik ve güvenirlik çalışması". (2009), 967-988.
APA YAMAN E (2009). Psikoşiddet (mobbing) ölçeği: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 9(2), 967 - 988.
Chicago YAMAN Erkan Psikoşiddet (mobbing) ölçeği: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri 9, no.2 (2009): 967 - 988.
MLA YAMAN Erkan Psikoşiddet (mobbing) ölçeği: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, vol.9, no.2, 2009, ss.967 - 988.
AMA YAMAN E Psikoşiddet (mobbing) ölçeği: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri. 2009; 9(2): 967 - 988.
Vancouver YAMAN E Psikoşiddet (mobbing) ölçeği: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri. 2009; 9(2): 967 - 988.
IEEE YAMAN E "Psikoşiddet (mobbing) ölçeği: Geçerlik ve güvenirlik çalışması." Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 9, ss.967 - 988, 2009.
ISNAD YAMAN, Erkan. "Psikoşiddet (mobbing) ölçeği: Geçerlik ve güvenirlik çalışması". Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri 9/2 (2009), 967-988.
Sayfa Oluşturulma Tarihi
22-04-2024 20:38

İLETİŞİM

TÜBİTAK ULAKBİM TR Dizin

Yüzüncüyıl, İşçi Blokları Mahallesi

Muhsin Yazıcıoğlu Caddesi No:51/C

06530 Çankaya / ANKARA +90 (312) 298 92 00

trdizin@tubitak.gov.tr

TÜBİTAK ULAKBİM Ulusal Akademik Ağ ve Bilgi Merkezi Cahit Arf Bilgi Merkezi © Tüm Hakları Saklıdır. Gizlilik Politikası Kullanım Şartları