DEVLET GÖZETİMİ İLE İNSAN HAKLARININ UYUMLAŞTIRILMASI SORUNU VE ÇÖZÜM ÖNERİLERİ
Yıl: 2016 Cilt: 7 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 247 - 294 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022
DEVLET GÖZETİMİ İLE İNSAN HAKLARININ UYUMLAŞTIRILMASI SORUNU VE ÇÖZÜM ÖNERİLERİ
Öz: Bu makalede özgürlük ve güvenlik ilişkisi kameralar ile izlemeler bağlamında incelenmiştir. Son yıllarda Dünyada yaygınlaşan ve yoğunlaşan iç güvenlik sorunları nedeniyle birçok devlet kameralar ile kamusal hayatın tüm alanlarını izleme eğilimine girmiştir. Ancak, devlet tarafından yapılan izlemeler, doğası gereği özgürlükleri sınırlandırma ve insan haklarını ihlal etme eğilimindedir. Güvenliğin özgürlükler aleyhine tercih edildiği otoriter uygulamalara ilişkin tarihsel tecrübeler düşünüldüğünde konunun ne denli önemli olduğu ortadadır. Güvenli bir yaşamın temini, devletin varlık nedeni ve asli görevidir. Devletin güvenlik uygulamaları insanların özgürce yaşama idealleri için var olmalıdır. Devletin temel organları eylem ve işlemlerinde "özgürlük karinesi"ni temel ilke olarak benimsemelidir. Bu açıdan, izlemeler ile insan haklarının uyumlu kılınması hususu önemlidir. Bu nedenle Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi (AİHS), Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) kararları ve 1982 Anayasası ilgili hükümlerinin devlet gözetimi ile ilgili kısımları incelenmiştir. Ayrıca izlemeler ile insan haklarının uyumlaştırılması noktasında çözüm önerileri sıralanmıştır
Anahtar Kelime: Konular:
THE HARMONIZATION ISSIUE OF STATE SURVEILLANCE WITH HUMAN RIGHTS AND SOLUTION OFFERS
Öz: In this article, liberty and security relationship has been examined in the context of surveillancing with CCTV. In recent years due to internal security problems which have been spreaded and concentrated worldwide many state tend to monitoring all areas of public life. However the surveillancing by state inclines to limiting liberties and violating human rights inherently. It is obvious that the importance of the subject considering the historical experience that to sacrifice liberty and to form a ground for authoritanrianism for state security. To provide with secure life is reason of state and its fundamental duty. State's security applications should be exist for people's freely ideals of life. The government main bodies must adopt "presumption of liberty" as the core principle in their action and activity. From this point of view, it is so important issue that the surveillancing must comply with the human rights. Therefore, the surveillance-related parts of European Convention on Human Rigths, European Court of Human Rigths' decision and 1982 Constitution Act are analyzed. In addition, the solution offers about harmonization of surveillancehuman rights are listed
Anahtar Kelime: Konular:
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- Anket Sonucu: MOBESE Kameraları Bizi mi Gözetlemektedir? http:// www.turkhukuksitesi.com/showthread.php?t=5544&p age=2, 07.09.2012.
- Araslı, Oya (1982), Özel Hayatın Gizliliği ve 1961 Anayasasında Düzen- lenişi, (Ankara: Yayımlanmamış Doçentlik Tezi).
- Armitage, Rachel (2002), "to CCTV or not to CCTV?, A Rewiev of Current Research into the Effectiveness of CCTV Sys- tems in Reducing Crime", Nacro Crime and Social Po- licy Section, London.
- Arslantaş-Toktaş, Sema, Mutlu Binark, Ergin Şafak Dikmen, Işık Barış Fidaner, Elif Küzeci ve Alkım Özaygen (2012), Türki- ye'de Dijital Gözetim (İstanbul: Alternatif Bilişim Der- neği).
- Aydın Valiliği, Güvenlik Kameraları ile İlgili Valilik Genelgesi, http://www.aydin.gov.tr/ortak_icerik/aydin/dosya/KA MERA%20GENELGES%C4%B0.pdf (25.05.2014).
- Bal, Mehmet Ali (2003), Modern Devlet ve Güvenlik, (İstanbul: IQ Kültür ve Sanat Yayıncılık).
- Birleşmiş Milletler, İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi, 10/12/1948.
- Buchholz, Erich (2008) Überwachunsstaat, Die Bundesrepublik und der, Krieg gegen den Terror, Kai Homilius Verlag, Werder (Havel). BAG, Beschluss vom 29. 6. 2004 - 1 ABR 21/03,
- http://lexetius.com/2004,2335, 28.01.2016.
- Bundesverfassungsgericht (2007), 1 BvR 2368/06 vom 23.2.2007, http://www.bverfg. de/entscheidungen/rk20070223_1bvr236806.html, 22.06.2014.
- Bursa 3. Sulh Ceza Mahkemesi, 05.10.2012 tarihli ve değişik işler 2012/431 sayılı karara esas başvuru dilekçesi
- Bursa 3. Sulh Ceza Mahkemesi, 05.10.2012 tarihli ve değişik işler 2012/431 sayılı karar
- Bursa 3. Sulh Ceza Mahkemesi, 05.10.2012 tarihli ve değişik işler 2012/431 sayılı karara esas olarak idarenin itirazına verilen cevap.
- Çoban, Erin, "Ülkemizin Yeni Bilgi ve Güvenlik Konsepti MOBESE", Polis Dergisi, Sayı: 45.
- Derdiman, R. Cengiz (2007): Polis Yönetimi ve Hukuku, Mevzuattaki En Son Değişikliklere Göre Yeniden Yazılmış 3. Baskı, (Ankara: Nobel Yayınları).
- Derdiman, R. Cengiz (2010), Tüm Yönleriyle Özel Güvenlik Hukuku ve Kişi Hakları, (Bursa: Alfa Aktüel Yayınları).
- Derdiman, R. Cengiz (2013), Anayasa Hukuku, 3. Baskı, (Bursa: Alfa Aktüel Yayınları).
- Dolgun, Uğur (2008), Şeffaf Hapishane yahut Gözetim Toplumu, Küresel- leşen Dünyada Gözetim, Toplumsal Denetim ve İktidar İlişkileri, (İstanbul: Ötüken Yayınları).
- Dutertre, Gilles (2003), Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Kararlarından Örnekler, Avrupa Konseyi Yayınları F-67075 Strasbo- urg Cedex, http://book.coe.int.
- Emniyet Genel Müdürlüğü, Emniyet Genel Müdürlüğü Stratejik Planı, 2009-2013, http://www.egm.gov.tr/indirilendosyalar/emniyet_gene l_mudurlugu_Stratejik_Plani.pdf (22.05.2015).
- Erdoğan, Mustafa (2013), "Anayasal-Demokratik Bir Rejimde Özgürlük ve Güvenlik", İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bi- limler Dergisi, Yıl:12, Güz.
- Eryılmaz, Mesut Bedri (2012), Ceza Muhakemesi Hukuku Dersleri, Seç- kin Yayınları, Ankara.
- European Court of Human Rights , Case of Liberty and Others v. United Kingdom, Application no: 58243/00, 01/10/2008.
- European Court of Human Rights , Case of the Association for European Integration and Human Rights And Ekimdzhiev v. Bulgaria, Application no: 62540/00, 30/01/2008.
- European Court of Human Rights, Gabriele Weber and Cesar Richard Saravia against Germany, Application no: 54934/00, 26/06/2006.
- European Court of Human Rights, Case of Niemietz v. Germany, Appli- cation no: 13710/88, 16/12/1992.
- European Court of Human Rights, Karin Köpke against Germany, Appli- cation no: 420/07, 05/10/2010.
- European Forum for Urban Security (2010), Citizens, Cities and Video Surveillance, Towards a Democratic and Responsible Use of CCTV, Roxana Calfa, Sebastian Sperber and Nathalie Bourgeois (Ed.), (Montreuil: STIPA), (Çev. Helga Birkle, Jara Campelo, Charlotte Combe, Kerstin Elsner, Nathalie Elson, Gianfranca Gabbai, John Ty- ler).
- Foucault, Mıchel (2003), İktidarın Gözü, (İstanbul: Ayrıntı Yayınları), (Çev. Işık Ergüden).
- Foucault, Michel (2000), Hapisanenin Doğuşu, 2. Basım, (Ankara: İmge Kitabevi) (Çev. Mehmet Ali Kılıçbay).
- Gallagher, Caoilfhionn (2004), "CCTV and Human Rights: the Fish and the Bicycle? An Examination of Peck V. United King- dom (2003) 36 E.H.R.R. 41", Surveillance & Society, CCTV Special,. Norris, McCahill and Wood (Ed.), 2( 2/3): 274-276.
- Gaul, Thomas (2007), Untersuchung der verfassungsrechtlichen Anforde- rungen an Videoüberwachungsmaßnahmen des Staates im öffentlichen Raum mit und ohne biometrische Er- kennungsverfahren unter besonderer Berücksichtigung der hermeneutischen Erkenntnismethoden im Verfas- sungsrecht, zur Erlangung der Würde eines doctor iuris der Juristischen Fakultät der Julius-Maximilians- Universität, Würzburg.
- Gill, Martin and Angela Spriggs (2005), Assessing the impact of CCTV, Home Office Research Study 292, Home Office Rese- arch, Development and Statistics Directorate.
- Gözübüyük, A. Şeref ve Feyyaz Gölcüklü (2011), Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi ve Uygulaması, 11. Ek Protokole Göre Ha- zırlanıp Genişletilmiş 9. Bası, (Ankara: Turhan Kita- bevi Yayınları).
- Gümüş, Ali Tarık (2010), Türk Anayasasında Kişinin Maddi ve Manevi Varlığını Koruma ve Geliştirme Hakkı, (Konya: Eğitim Akademi Yayınları).
- Günaydın, Özgür (2014), Türkiye'de Emniyet Teşkilatı'nda Teknolojik Yeniden Yapılanma: Denetim Ve Gözetimin Değişen Doğası, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Anabilim Dalı, (Ankara: Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi).
- Güzel, İdris (2005), "Elektronik Gözetleme ve Kayıt Cihazlarının Güven- lik Amacıyla Kullanılması Sırasında Özel Hayata Ya- pılan Müdahaleler", Türkiye'de Özel Güvenlik Hizmet- lerinin Dünü Bugünü ve Yarını, II. Ulusal Özel Güven- lik Sempozyumu (Kocaeli: Kocaeli Üniversitesi Yayın- ları), Yayın No: 19 9.
- Hobbes, Thomas (1992), Leviathan, 6. Baskı, ( İstanbul, Yapı Kredi Ya- yınları), (Çev. Semih Lim).
- Information Commissioner's Office (2008), CCTV Code of Practice, http://ico.org.uk/~/media/documents/library/Data_Prot ec- tion/Detailed_specialist_guides/ICO_CCTVFINAL_2 301.pdf (06.07.2014).
- Innes, Martin (2003), Understanding Social Control: Deviance, Crime and Social Order, McGraw-Hill Education, Maiden- head, GBR.
- International Principles on the Application of Human Rights to Commu- nications Surveillance (2013), Fınal Versıon 10 July 2013, (06.06.2015)
- İbn-i Haldun (1982), Mukaddime 1, Ed. Süleyman Uludağ (Ed.), (İstan- bul: Dergah Yayınları).
- İmre, Zahit (1974), "Şahsiyet Haklarından Şahsın Özel Hayatının ve Giz- liliklerinin Korunmasına İlişkin Meseleler", İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mecmuası, 39(1-4): 147- 168.
- İstanbul İl İnsan Hakları Kurulu, 21.12.2009 tarihli ve 82/5 sayılı kararı, http://www.istanbul.gov.tr/Portals/InsanHaklari/docs/k amera%20takip.pdf, 21.06.2014 "Kamera Takmayan Yandı", Haber Kayseri, http://www.kayseriehaber.com/guncel-haber/kamera- takmayan-yandi.htm (25.05.2014).
- Karakehya, Hakan (2009), "Gözetim ve Suçla Mücadele: Gözetimin Ta- rihsel Gelişimi ile Yakın Dönemde Gerçekleştirilen Hukuki Düzenleme ve Uygulamalar Bağlamında Bir Değerlendirme", Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, cilt: 28, sayı: 2, s. 319-357
- Kilkelly, Ursula (2001), Özel Hayata ve Aile Hayatına Saygı Gösterilmesi Hakkı, İnsan Hakları El Kitapları, No. 1, Avrupa Kon- seyi.
- Köln Eyalet İş Mahkemesi (2004), Köln Eyalet İş Mahkemesinin 15.12.2004 tarih ve 816/03 sayılı kararı, s. 225, 227'dan akt: Tekergül, Mehmet (2010), İşyerinde Elektronik Gözetim, Kadir Has Üniversitesi Hukuk Anabilim Dalı Özel Hukuk Bilim Dalı,(İstanbul: Ya- yınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), s. 101.
- Kugelmann, Dieter (2012), Polize- und Ordnungsrecht, zweite Auflage, Springer-Verlag Berlin Heidelberg
- Küzeci, Elif (2011), "Anayasal Bir Hak; Kişisel Verilerin Korunması", Bilişim, 32(128).
- Küzeci, Elif (2012), "TC Kimlik Numarası: Hukuksal Bir Değerlendir- me", Türkiye'de Dijital Gözetim, (İstanbul: Alternatif Bilişim Derneği).
- Küzeci, Elif (2014), "İstatistiki Birimler ve Bilginin Geleceğini Belirleme Hakkı", İnsan Hakları Yıllığı, Cilt 32, 2014, s. 53-75.
- Locke, John (2012), Yönetim Üzerine İkinci İnceleme, 2. Baskı, ( Ankara, Ebabil Yayınları) (Çev. Fahri Bakırcı).
- Lyon, David (1997), Elektronik Göz, Gözetim Toplumunun Yükselişi, (İstanbul: Sarmal Yayınevi) (Çev. Dilek Hattatoğlu).
- Manav, Eda (2015), "İş İlişkisinde İşçinin Kişisel Verilerinin Korunması", Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C. XIX, Y.2015. S.2.
- Marx, Gary T. (2002), "What's New About the "New Surveillance"? Classifying for Change and Continuity", Surveillance & Society, 1(1).
- Mudanya Sulh Ceza Mahkemesi, 02.11.2009 tarihli ve değişik iş 2009/324 sayılı karar.
- Mudanya Sulh Ceza Mahkemesi, 02.11.2009 tarihli ve değişik iş 2009/324 sayılı karara esas başvuru.
- Müller, Christoph and Daniel Boos, "Zurich Main Railway Station: A Typology of Public CCTV Systems", Surveillance & Society, Vol: 2, No:2/3.
- Norris, Clive and Gary,Armstrong (1999), Maximum Surveillance Society : The Rise of CCTV, (Oxford: Berg Publishers,GBR).
- Orwell, George (1883), 1984, (İstanbul: Kelebek Yayınevi) (Çev. Arma- ğan İlkin).
- Öğün, Süleyman Seyfi, "Güvenlik ve Özgürlük Sarkaçlanması", Yeni Şafak, http://yenisafak.com.tr/yazarlar/SuleymanSeyfiOgun/g uvenlik-ve-ozgurluk-sarkaclanmasi/33778
- Pawson, Ray and Nick Tilley (1994), "What Works In Evaluation Rese- arch?", British Journal Criminal, 34(3).
- Salihpaşaoğlu, Yaşar (2013), "Özel Hayatın Kapsamı: Avrupa İnsan Hak- ları Mahkemesi İçtihatları Işığında Bir Değerlendir- me", Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi , XVII (3).
- Scholler, Heinrich-Broß, Siegfried (1975), Grunzüge des Polizei- und Ordnungsrecht in der Bundesrepublik Deutschland, C. F. Müller, juristischer Verlag GmbH, Kalsruhe.
- Smith, David James (1994), The Sleep of Reason: The James Bulger Case, (London: Faber and Faber LTD).
- Stephan, Ulrich-Deger, Johannes-Wöhrle Günter- Wolf, Heinz, Reiff, Hermann Württemberg Kommanter, 6., vollständig überarbeitete Auflage, Verlag C.H. Beck im Internet www.beck.de, Boorberg Stuttgart. Polizeigesetz für Baden
- T.C. Başbakanlık Kanunlar ve Kararlar Genel Müdürlüğü, Kişisel Verile- rin http://www2.tbmm.gov.tr/d23/1/1-0576.pdf (03.07.2014). Kanun Taslağı,
- T.C. İçişleri Bakanlığı Emniyet Genel Müdürlüğü(2014), 2013 Yılı Faali- yet Raporu, (Ankara: Başak Matbaacılık).
- Tataroğlu, Nihal (2012), Bir Kentsel Hak Olarak Güvenlik ve MOBESE Uygulaması, (İzmir: Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi).
- Tekergül, Mehmet (2010), İşyerinde Elektronik Gözetim, Kadir Has Üni- versitesi Hukuk Anabilim Dalı Özel Hukuk Bilim Da- lı,(İstanbul: Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi).
- Tezcan, Durmuş - ERDEM, Mustafa Ruhan - SANCAKTAR Oğuz (2002), Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi Işığında Türkiye'nin İnsan Hakları Sorunu, (Ankara: Seçkin Yayınları,). Türk Dil Kurumu, Türk http://www.tdk.gov.tr/index.php?option=com_bts&vie Dil w=bts (18.05.2014). Kurumu Sözlüğü,
- Waples, Sam, Martin Gill and Peter Fisher (2009), "Does Cctv Displace Crime?", Criminology & Criminal Justice, (Published by SAGE), 9(2).
- Wittes, B. (2011), "Against a Crude Balance: Platform Security and the Hos-tile Symbiosis Between Liberty and Security", Project on Law and Security, Harvard Law School and Brookings, http://www.brookings.edu/~/media/research/files/paper s/2011/9/21%20platform %20security%20wittes/0921_platform_security_wittes .pdf' den aktaran Erdoğan, Mustafa (2013), Anayasal- Demokratik Bir Rejimde Özgürlük ve Güvenlik, İstan- bul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Yıl:12, Güz.
- Yenisey, Feridun (2009), Kolluk Hukuku, (İstanbul: Beta Yayınları).
- Yeşil, Bilge (2009), Video Surveillance; Power and Privacy in Everyday Life, (USA: LFB Scholarly Publishing LLCi El Pası)
| APA | DERDİMAN R, Tataroğlu N (2016). DEVLET GÖZETİMİ İLE İNSAN HAKLARININ UYUMLAŞTIRILMASI SORUNU VE ÇÖZÜM ÖNERİLERİ. , 247 - 294. |
| Chicago | DERDİMAN R. Cengiz,Tataroğlu Nihal DEVLET GÖZETİMİ İLE İNSAN HAKLARININ UYUMLAŞTIRILMASI SORUNU VE ÇÖZÜM ÖNERİLERİ. (2016): 247 - 294. |
| MLA | DERDİMAN R. Cengiz,Tataroğlu Nihal DEVLET GÖZETİMİ İLE İNSAN HAKLARININ UYUMLAŞTIRILMASI SORUNU VE ÇÖZÜM ÖNERİLERİ. , 2016, ss.247 - 294. |
| AMA | DERDİMAN R,Tataroğlu N DEVLET GÖZETİMİ İLE İNSAN HAKLARININ UYUMLAŞTIRILMASI SORUNU VE ÇÖZÜM ÖNERİLERİ. . 2016; 247 - 294. |
| Vancouver | DERDİMAN R,Tataroğlu N DEVLET GÖZETİMİ İLE İNSAN HAKLARININ UYUMLAŞTIRILMASI SORUNU VE ÇÖZÜM ÖNERİLERİ. . 2016; 247 - 294. |
| IEEE | DERDİMAN R,Tataroğlu N "DEVLET GÖZETİMİ İLE İNSAN HAKLARININ UYUMLAŞTIRILMASI SORUNU VE ÇÖZÜM ÖNERİLERİ." , ss.247 - 294, 2016. |
| ISNAD | DERDİMAN, R. Cengiz - Tataroğlu, Nihal. "DEVLET GÖZETİMİ İLE İNSAN HAKLARININ UYUMLAŞTIRILMASI SORUNU VE ÇÖZÜM ÖNERİLERİ". (2016), 247-294. |
| APA | DERDİMAN R, Tataroğlu N (2016). DEVLET GÖZETİMİ İLE İNSAN HAKLARININ UYUMLAŞTIRILMASI SORUNU VE ÇÖZÜM ÖNERİLERİ. İnönü Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 7(1), 247 - 294. |
| Chicago | DERDİMAN R. Cengiz,Tataroğlu Nihal DEVLET GÖZETİMİ İLE İNSAN HAKLARININ UYUMLAŞTIRILMASI SORUNU VE ÇÖZÜM ÖNERİLERİ. İnönü Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 7, no.1 (2016): 247 - 294. |
| MLA | DERDİMAN R. Cengiz,Tataroğlu Nihal DEVLET GÖZETİMİ İLE İNSAN HAKLARININ UYUMLAŞTIRILMASI SORUNU VE ÇÖZÜM ÖNERİLERİ. İnönü Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, vol.7, no.1, 2016, ss.247 - 294. |
| AMA | DERDİMAN R,Tataroğlu N DEVLET GÖZETİMİ İLE İNSAN HAKLARININ UYUMLAŞTIRILMASI SORUNU VE ÇÖZÜM ÖNERİLERİ. İnönü Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi. 2016; 7(1): 247 - 294. |
| Vancouver | DERDİMAN R,Tataroğlu N DEVLET GÖZETİMİ İLE İNSAN HAKLARININ UYUMLAŞTIRILMASI SORUNU VE ÇÖZÜM ÖNERİLERİ. İnönü Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi. 2016; 7(1): 247 - 294. |
| IEEE | DERDİMAN R,Tataroğlu N "DEVLET GÖZETİMİ İLE İNSAN HAKLARININ UYUMLAŞTIRILMASI SORUNU VE ÇÖZÜM ÖNERİLERİ." İnönü Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 7, ss.247 - 294, 2016. |
| ISNAD | DERDİMAN, R. Cengiz - Tataroğlu, Nihal. "DEVLET GÖZETİMİ İLE İNSAN HAKLARININ UYUMLAŞTIRILMASI SORUNU VE ÇÖZÜM ÖNERİLERİ". İnönü Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 7/1 (2016), 247-294. |
