ÇÖZÜM ODAKLI KISA SÜRELİ AİLE DANIŞMANLIĞI KURAMINA DAYALI OLARAK GELİŞTİRİLEN EVLİLİK PROGRAMININ ÇİFTLERİN EVLİLİK

AVCI, RAŞİT; BAYGÜL, Şenol

ÇÖZÜM ODAKLI KISA SÜRELİ AİLE DANIŞMANLIĞI KURAMINA DAYALI OLARAK GELİŞTİRİLEN EVLİLİK PROGRAMININ ÇİFTLERİN EVLİLİK

Şenol BAYGÜL, (Milli Eğitim Bakanlığı Ankara, Türkiye)

Raşit AVCI (Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Muğla, Türkiye)

Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi

68 12

Yıl: 2016 Cilt: 13 Sayı: 36 Sayfa Aralığı: 114 - 129 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

ÇÖZÜM ODAKLI KISA SÜRELİ AİLE DANIŞMANLIĞI KURAMINA DAYALI OLARAK GELİŞTİRİLEN EVLİLİK PROGRAMININ ÇİFTLERİN EVLİLİK

Öz:

Bu araştırmanın amacı, Çözüm Odaklı Kısa Süreli Aile Danışmanlığı Kuramına dayalı olarak geliştirilen evlilik programının, çiftlerin evlilik uyumlarını artırmadaki etkisini ve bu etkinin kalıcılığını incelemektir. Araştırma, yarı deneysel desen türünde tasarlanmış ve eşitlenmemiş kontrol gruplu model kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubu 8 deney ve 8 de kontrol grubunda yer alan toplam 16 çiftten oluşmaktadır. Çiftlerin evlilik uyum düzeylerini belirlemek amacıyla Çiftler Uyum Ölçeği kullanılmıştır. Deney grubunda yer alan her bir çifte her biri 90 dakika süren altı oturumluk Çözüm Odaklı-Kısa Süreli Evlilik Programı uygulanmıştır. Kontrol grubuna ise, herhangi bir uygulama yapılmamıştır. Deney ve kontrol grubundan elde edilen ön test, son test ve izleme testi verilerinin çözümlenmesinde ilişkili ve ilişkisiz örneklem t-Testi kullanılmıştır. Analizler sonucunda, uygulanan Çözüm Odaklı Kısa Süreli Evlilik Programının çiftlerin evlilik uyumunu artırmada etkili olduğu ve bu etkinin izleme testinde de devam ettiği saptanmıştır. Elde edilen bulgular literatür çerçevesinde tartışılmıştır ve Çözüm Odaklı-Kısa Süreli Evlilik Programının çiftlerin evlilik uyumlarını artırmada kullanılabileceği önerilmektedir.

Anahtar Kelime:

THE EFFECTS OF MARITAL PROGRAM DEVELOPED IN ACCORDANCE WITH SOLUTION FOCUSED BRIEF FAMILY COUNSELING THEORY IN IMPROVING THE MARITAL ADJUSTMENT OF COUPLES

Öz:

The purpose of this study is to examine the effects of marital program developed in accordance with Solution Focused Brief Family Therapy theory in improving the marital adjustment of couples and permanence of these effects. Semi-experimental texture type and unequaled control group model was used. Experiment and control groups of the research are formed of 8 married couples who agreed to participate in research voluntarily. Dyadic Adjustment Scale was used in this study in order to determine the level of marital adjustment of couples. The solution-focused marital program that consists of six sessions each lasting 90 minutes was applied to each couple of experimental group. No treatment was applied to the control group. Paired samples t test and independent samples t test were used in the analysis of pretest, posttest, and follow-up test with data obtained from experimental and control groups. According to the analysis results it was determined that the applied solution-focused marital program was effective in improving marital adjustment of couples and this effect continued in follow up test as well. The findings are discussed within the framework of the related literature. Solution-focused marital program can be used to improve marital adjustment.

Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

Aile Araştırmaları Kurumu (2002). 2001 yılı aile raporu. Ankara: T.C. Başbakanlık Aile Araştırma Kurumu Başkanlığı Yayınları.
Avcı, R., & Güçray, S. S. (2010). An investigation of violent and nonviolent adolescents' family functioning, problems concerning family members, anger and anger expression. Educational Sciences: Theory and Practice, 10(1), 65-76.
Bulut, S. S. (2008). İlköğretim ikinci kademe öğrencilerinin sınav kaygıları, saldırganlık eğilimleri ve problem çözme becerilerindeki yetersizliklerin sağaltımında grupla çözüm odaklı kısa terapinin etkileri. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Atatürk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum.
Can, A. (2013). SPSS ile nicel veri analizi. Ankara: Pegem Akademi.
Corey, G. (2008). Psikolojik danışma, psikoterapi kuram ve uygulamaları (Çev. Ergene, T.). Ankara: Mentis Yayıncılık.
De Castro, S., & Guterman, J. (2008). Solution-focused therapy for families coping with suicide. Journal of Marital and Family Therapy, 34, 93-106.
Erbek E., Beştepe E., Akar H., Eradamlar N., Alpkan R. (2005). Evlilik uyumu. Düşünen Adam Dergisi, 18(1), 39-47.
Erdoğan, S. (2007). Evlilik uyumu ve psikiyatrik rahatsızlıklar, bağlanma stilleri ve mizaç ve karakter özellikleri arasındaki ilişkilerin incelenmesi. Uzmanlık Tezi, Gazi Üniversitesi, Tıp Fakültesi Psikiyatri Anabilim Dalı, Ankara.
Erdoğan-Taycan, S. E., ve Çepik-Kuruoğlu, A. Ç. (2014). Evlilik uyumu ile bağlanma stilleri ve mizaç ve karakter özellikleri arasındaki ilişkilerin incelenmesi. Türk Psikiyatri Dergisi, 25(1), 9-18
Fışıloğlu, H., & Demir, A. (2000). Applicability of the dyadic adjustment scale for measurement scale for measurement of marital quality with Turkish couples. European Journal of Psychological Assessment, 16(3), 214-218.
Fincham F. (2003). Marital conflict: Correlates, structure and context. Current Directions in Psychological Science, 12, 23-27.
Forthofer, M., Markman H., Cox, M., Stanley, S., & Kessler, K. (1996). Associations between marital distress and work loss in a national sample. Journal of Marriage and Family, 58, 597-605.
Güven, E., ve Erden, G. (2014). Çocuğun algıladığı evlilik çatışması ve davranış sorunları. Sosyal Politika Çalışmaları Dergisi, 32, 33-54.
Hajian, A., & Mohammadi, S. (2013). The effect of training solution- focused couples therapy on dimensions of marital intimacy. Pakistan Journal of Medical Sciences, 29(1), 321-324.
Horn, E. E., Xu, Y., Beam, C. R., Turkheimer, E., & Emery, R. E. (2013). Accounting for the physical and mental health benefits of entry into marriage: A genetically informed study of selection and causation. Journal of Family Psychology, 27(1), 30.
Hoşgör, E. T. (2013). Evli çiftlerin öfke ifade tarzları ile evlilik uyumunun incelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
Işıloğlu, B. (2006). Anksiyete ve depresyon tanısı ile izlenen evli kadınlarda aile içi şiddetin sosyodemografik faktörleri, çift uyumu ve hastalıkla ilişkisi. Uzmanlık Tezi, Bakırköy Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Eğitim ve Araştırma Hastanesi, İstanbul.
İşlek, M. (2006). Çözüm odaklı yaklaşıma göre düzenlenmiş sınav kaygısıyla başa çıkma eğitim programının üniversiteye hazırlanan öğrencilerin sınav kaygısı düzeylerine etkisi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Ankara: Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü
Kalkan, M. ve Ersanlı, E. (2008). Bilişsel-davranışçı yaklaşıma dayalı evlilik ilişkisini geliştirme programının evli bireylerin evlilik uyumuna etkisi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 8, 963-986.
Kalkan, M., & Ersanli, E. (2009). The effects of the cognitive-behavioral marriage enrichment program on the dysfimctional attitudes of couples. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 36(36), 129-135.
Karasar, N. (2000). Bilimsel araştırma yöntemi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
Kim, J. S. (2006). Examining the effectiveness of solution-focused brief therapy: A meta-analysis. Research on Social Work Practice, 18, 107-116.
Köktuna, Z. S. (2007). Çözüm odaklı kısa terapi tekniğinin alt sosyoekonomik seviyedeki kadınların geleceğe umut ile bakabilme ve boyun eğici davranışlarına etkisinin incelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Maltepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
Morgan, G. A., Leech, N. L., Gloeckner, G. W., & Barrett, K. C. (2004). SPSS for introductory statistics: Use and interpretation. New Jersey: Lawrence Erlbaum Associates, Inc.
Murray, C. E., & Murray, T. L. (2004). Solution-focused premarital counseling: Helping couples build a vision for their marriage. Journal of Marital and Family Therapy, 30(3), 349-358.
Nelson, T. & Kelley, L. (2001). Solution-focused couples group. Journal of Systemic Therapies, 20, 47-66. doi:10.1521/jsyt.20.4.47.23085
Nelson, T. S. (2002). Couples therapy with one partner. Journal of Couple and Relationship Therapy, 1(1), 83-104.
Nichols, M. P. (2013). Aile terapisi: Kavramlar ve yöntemler. İstanbul: Kaknüs Yayınları.
Özbey, S. (2012). Ebeveynlerin evlilik uyumu ve algıladıkları sosyal destek ile altı yaş çocuklarının problem davranışları arasındaki ilişkinin incelenmesi, Kastamonu Eğitim Dergisi, 20(1), 43-62.
Robles, T. F., & Kiecolt-Glaser, J. K. (2003). The physiology of marriage: Pathways to health. Physiology and Behavior, 79, 409-416.
Robles, T. F., Slatcher, R. B., Trombello, J. M., & McGinn, M. M. (2014). Marital quality and health: A meta-analytic review. Psychological Bulletin, 140(1), 140-187.
Sardoğan, M. E. ve Karahan, T. F. (2005). Evli bireylere yönelik bir insan ilişkileri beceri eğitimi programı'nın evli bireylerin evlilik uyum düzeylerine etkisi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 38(2), 89-102.
Sayın, Ö. (1990). Aile sosyolojisi ailenin toplumdaki yeri. İzmir: Ege Üniversitesi Basımevi.
Spanier, G. B. (1976). Measuring dyadic adjustment: New scales for assessing the quality of marriage and similiar dyads. Journal of Marriage and the Family, 38, 15-28.
Stewart, J. W. (2011). A pilot study of solution-focused brief therapeutic ıntervention for couples. All Graduate Theses and Dissertations. Retrieved from http://Digitalcommons.Usu. Edu/Etd/1061
Şentürk, S. (2013). Evli bireylerde evlilik uyumu ile ilişkili değişkenlerin incelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Haliç Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
Tuna, D. (2012). Çözüm odaklı kısa süreli yaklaşıma dayalı öfke kontrolü eğitim programının lise öğrencilerinin öfke kontrolü ve iletişim becerileri düzeylerine etkisi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
Turnel, A. & Hopwood, L. (1994). Solution-focused brief therapy, II. an outline for second and subsequent sessions. Case Studies in Brief and Family Therapy, 8(2), 52-64.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK, 2011). Evlenme ve boşanma istatistikleri. Ankara: Türkiye İstatistik Kurumu Matbaası.
Türkiye İstatistik Kurumu (2014). Haber bülteni, Sayı: 16051, 26 Mart 2014, Saat: 10.00, Ankara. http://www.tuik.gov.tr/PreHaberBultenleri.do?id=16051 adresinden edinilmiştir.
Waite, L. J., Luo, Y., & Lewin, A. C. (2009). Marital happiness and marital stability: Consequences for psychological well-being. Social Science Research, 38(1), 201-212.
Yüksel, Ö., ve Dağ, İ. (2015). Kadınlarda evlilik uyumu ve psikolojik belirtiler arasındaki ilişki: Stresle baş etme biçimleri ve toplumsal cinsiyet rolü tutumlarının aracı rolleri. Türk Psikiyatri Dergisi, 26(3),181-188.
Zimmerman, T., Prest, L., & Wetzel, B. (1997). Solution-focused couples therapy groups: An empirical study. Journal of Family Therapy, 19, 125-144.

APA	BAYGÜL Ş, AVCI R (2016). ÇÖZÜM ODAKLI KISA SÜRELİ AİLE DANIŞMANLIĞI KURAMINA DAYALI OLARAK GELİŞTİRİLEN EVLİLİK PROGRAMININ ÇİFTLERİN EVLİLİK. , 114 - 129.
Chicago	BAYGÜL Şenol,AVCI RAŞİT ÇÖZÜM ODAKLI KISA SÜRELİ AİLE DANIŞMANLIĞI KURAMINA DAYALI OLARAK GELİŞTİRİLEN EVLİLİK PROGRAMININ ÇİFTLERİN EVLİLİK. (2016): 114 - 129.
MLA	BAYGÜL Şenol,AVCI RAŞİT ÇÖZÜM ODAKLI KISA SÜRELİ AİLE DANIŞMANLIĞI KURAMINA DAYALI OLARAK GELİŞTİRİLEN EVLİLİK PROGRAMININ ÇİFTLERİN EVLİLİK. , 2016, ss.114 - 129.
AMA	BAYGÜL Ş,AVCI R ÇÖZÜM ODAKLI KISA SÜRELİ AİLE DANIŞMANLIĞI KURAMINA DAYALI OLARAK GELİŞTİRİLEN EVLİLİK PROGRAMININ ÇİFTLERİN EVLİLİK. . 2016; 114 - 129.
Vancouver	BAYGÜL Ş,AVCI R ÇÖZÜM ODAKLI KISA SÜRELİ AİLE DANIŞMANLIĞI KURAMINA DAYALI OLARAK GELİŞTİRİLEN EVLİLİK PROGRAMININ ÇİFTLERİN EVLİLİK. . 2016; 114 - 129.
IEEE	BAYGÜL Ş,AVCI R "ÇÖZÜM ODAKLI KISA SÜRELİ AİLE DANIŞMANLIĞI KURAMINA DAYALI OLARAK GELİŞTİRİLEN EVLİLİK PROGRAMININ ÇİFTLERİN EVLİLİK." , ss.114 - 129, 2016.
ISNAD	BAYGÜL, Şenol - AVCI, RAŞİT. "ÇÖZÜM ODAKLI KISA SÜRELİ AİLE DANIŞMANLIĞI KURAMINA DAYALI OLARAK GELİŞTİRİLEN EVLİLİK PROGRAMININ ÇİFTLERİN EVLİLİK". (2016), 114-129.

APA	BAYGÜL Ş, AVCI R (2016). ÇÖZÜM ODAKLI KISA SÜRELİ AİLE DANIŞMANLIĞI KURAMINA DAYALI OLARAK GELİŞTİRİLEN EVLİLİK PROGRAMININ ÇİFTLERİN EVLİLİK. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 13(36), 114 - 129.
Chicago	BAYGÜL Şenol,AVCI RAŞİT ÇÖZÜM ODAKLI KISA SÜRELİ AİLE DANIŞMANLIĞI KURAMINA DAYALI OLARAK GELİŞTİRİLEN EVLİLİK PROGRAMININ ÇİFTLERİN EVLİLİK. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 13, no.36 (2016): 114 - 129.
MLA	BAYGÜL Şenol,AVCI RAŞİT ÇÖZÜM ODAKLI KISA SÜRELİ AİLE DANIŞMANLIĞI KURAMINA DAYALI OLARAK GELİŞTİRİLEN EVLİLİK PROGRAMININ ÇİFTLERİN EVLİLİK. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, vol.13, no.36, 2016, ss.114 - 129.
AMA	BAYGÜL Ş,AVCI R ÇÖZÜM ODAKLI KISA SÜRELİ AİLE DANIŞMANLIĞI KURAMINA DAYALI OLARAK GELİŞTİRİLEN EVLİLİK PROGRAMININ ÇİFTLERİN EVLİLİK. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 2016; 13(36): 114 - 129.
Vancouver	BAYGÜL Ş,AVCI R ÇÖZÜM ODAKLI KISA SÜRELİ AİLE DANIŞMANLIĞI KURAMINA DAYALI OLARAK GELİŞTİRİLEN EVLİLİK PROGRAMININ ÇİFTLERİN EVLİLİK. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 2016; 13(36): 114 - 129.
IEEE	BAYGÜL Ş,AVCI R "ÇÖZÜM ODAKLI KISA SÜRELİ AİLE DANIŞMANLIĞI KURAMINA DAYALI OLARAK GELİŞTİRİLEN EVLİLİK PROGRAMININ ÇİFTLERİN EVLİLİK." Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 13, ss.114 - 129, 2016.
ISNAD	BAYGÜL, Şenol - AVCI, RAŞİT. "ÇÖZÜM ODAKLI KISA SÜRELİ AİLE DANIŞMANLIĞI KURAMINA DAYALI OLARAK GELİŞTİRİLEN EVLİLİK PROGRAMININ ÇİFTLERİN EVLİLİK". Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 13/36 (2016), 114-129.