Okul İklimi ile Öğretmenlerin Özerklik Davranışları Arasındaki İlişki

İbrahim ÇOLAK, (Milas Sebahattin Akyüz Fen Lisesi, Muğla, Türkiye)
Yahya ALTINKURT (Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi, Muğla, Türkiye)
Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi
46 11
Yıl: 2017 Cilt: 23 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 33 - 71 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Okul İklimi ile Öğretmenlerin Özerklik Davranışları Arasındaki İlişki

Öz:
Bu araştırmada, okul iklimi ile öğretmenlerin özerklik davranışları arasındaki ilişkinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Araştırmanın evrenini, 2015-2016 eğitim öğretim yılında Muğla il merkezi ve ilçelerindeki kamu ve özel, okul öncesi eğitim kurumları, ilkokul, ortaokul ve liselerinde görev yapan öğretmenler oluşturmaktadır. Araştırma tarama modelinde desenlenmiştir. Araştırmanın örneklemini, oransız küme örnekleme tekniğine göre seçilen 434 öğretmen oluşturmuştur. Araştırmada veri toplama aracı olarak Öğretmen Özerkliği Ölçeği ve Örgütsel İklim Ölçeği kullanılmıştır. Öğretmen Özerkliği Ölçeği, bu araştırma kapsamında geliştirilmiştir. Verilerin çözümlenmesinde betimsel istatistikler, t-testi, ANOVA ve çoklu regreyon analizi kullanılmıştır. Araştırma sonuçlarına göre, okul iklimi açısından okul müdürleri en çok destekleyici, öğretmenler ise en çok işbirlikçi davranışlar sergilemektedir. Öğretmenlerin genel özerklik davranışları orta düzeyin üzerindedir. Öğretmenler, özerklik boyutları arasında en çok öğretme süreci; en az mesleki gelişim özerkliği davranışları sergilemektedir. Okul iklimi boyutları, öğretmenlerin genel özerklik davranışlarının %8'ini açıklamaktadır. Destekleyici ve emredici müdür davranışı, öğretmenlerin genel özerklik davranışlarının anlamlı yordayıcılarıdır
Anahtar Kelime:

Konular: Eğitim, Eğitim Araştırmaları Psikoloji Aile Çalışmaları

The Relationship between School Climate and Teacher Autonomy Behaviors

Öz:
In this study, it was aimed to find out the relationship between the school climate and teacher autonomy. The research population consisted of private and public school teachers at preschool, primary, lower secondary and upper secondary schools in the centre and the districts of Mugla. The study was designed in survey model. The sample of the study consisted of 434 teachers selected by using disproportionate cluster sampling technique. The Teacher Autonomy Scale and the Organizational Climate Scale were used as data collection tools. Teacher Autonomy Scale was developed within the scope of the present study. Descriptive statistics, t-test, ANOVA, and the multivariate regression analysis were used to analyze the data. According to the results of the research, while the principals display supportive behaviours the most; the teachers display collegial behaviours the most. The findings also reveal that teachers display above average autonomy. Out of all the autonomy dimensions, teachers display teaching autonomy the most, professional development autonomy the least. The dimensions of the school climate explain 8% of general teacher autonomy. Supportive and directive principal behaviours are the significant predictors of the general teacher autonomy
Anahtar Kelime:

Konular: Eğitim, Eğitim Araştırmaları Psikoloji Aile Çalışmaları
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Altınkurt, Y. (2014). The relationship between school climate and teachers' organizational silence behaviors. Anthropologist, 18(2), 289-297.
  • Altınkurt, Y., & Yılmaz, K. (2012a). Relationship between school administrators' organizational power sources and teachers' organizational citizenship behaviors. Educational Sciences: Theory and Practice, 12(3), 1833-1852.
  • Altınkurt, Y., & Yılmaz, K. (2012b). Relationship between the school administrators' power sources and teachers' organizational trust levels in Turkey. Journal of Management Development, 31(1), 58-70.
  • Altınkurt, Y., & Yılmaz, K. (2012c). Being a female school administrator in Turkey: Views of teachers and administrators. Energy Education Science and Technology Part B: Social and Educational Studies, 4(4), 2227-2238.
  • Anderson, L. W. (1987). The decline of teacher autonomy: Tears or cheers? International Review of Education, 33(3), 357-373.
  • Archbald, D., & Porter, A. (1994). Curriculum control and teachers' perceptions of autonomy and satisfaction. Educational Evaluation and Policy Analysis, 16(1), 21-39.
  • Ayık, A. ve Savaş, M. (2014). Ortaöğretim kurumlarında görev yapan öğretmenlerin okul iklimi ve örgütsel güven algıları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 11(7), 203-220.
  • Ayral, M., Özdemir, N., Türedi, A., Yılmaz-Fındık, L., Büyükgöze, H., Demirezen, S., Özarslan, H. ve Tahirbegi, Y. (2014). Öğretmen özerkliği ile öğrenci başarısı arasındaki ilişki: PISA örneği. Journal of Educational Sciences Research, 4(1), 207-218.
  • Balcı, A. (1993). Etkili okul. Ankara: Yavuz.
  • Bayrak, C., Altınkurt, Y., & Yılmaz, K. (2014). The relationship between school principals' power sources and school climate. Anthropologist, 17(1), 81-91.
  • Bektaş, F. ve Nalçacı, A. (2013). Okul iklimi ile öğrenci başarısı arasındaki ilişki. Uluslararası Avrasya Sosyal Bilimler Dergisi, 4(13), 1-13.
  • Benson, P. (2010). Teacher education and teacher autonomy: Creating spaces for experimentation in secondary school English language teaching. Language Teaching Research, 14(3), 259-275.
  • Blömeke, S., & Klein, P. (2013). When is a school environment perceived as supportive by beginning mathematics teachers? Effects of leadership, trust, autonomy and appraisal on teaching quality. International Journal of Science and Mathematics Education, 11(4), 1029-1048.
  • Bogler, R. (2001). The influence of leadership style on teacher job satisfaction. Educational Administration Quarterly, 37(5), 662-683.
  • Brunetti, G. J. (2001). Why do they teach? A study of job satisfaction among long-term high school teachers. Teacher Education Quarterly, 28(3), 49-74.
  • Bursalıoğlu, Z. (1999). Okul yönetiminde yeni yapı ve davranıs. Ankara: Pegem Akademi.
  • Çalık, T. ve Kurt, T. (2010). Okul iklimi ölçeğinin (OİÖ) geliştirilmesi. Eğitim ve Bilim, 35(157), 167-180.
  • Çalık, T., Kurt, T. ve Çalık, C. (2011). Güvenli okulun oluşturulmasında okul iklimi: Kavramsal bir çözümleme. Pegem Eğitim ve Öğretim Dergisi, 1(4), 73-84.
  • Çokluk, Ö. (2010). Lojistik regresyon analizi: Kavram ve uygulama. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 10(3), 1357-1407.
  • Çokluk, Ö., Şekercioğlu, G. ve Büyüköztürk, S. (2012). Sosyal bilimler için çok degiskenli istatistik SPSS ve LISREL uygulamaları. Ankara: Pegem Akademi.
  • Çolak, İ., Altınkurt, Y., & Yılmaz, K. (2014). The relationship between teachers' teacher leadership roles and organizational commitment levels. Educational Process: International Journal, 3(1-2), 35-51.
  • Demirel, Ö. (2013). Eğitimde program geliştirme kuramdan uygulamaya. Ankara: Pegem Akademi.
  • Demirkasımoğlu, N. (2010). Defining teacher professionalism from different perspectives. Procedia Social and Behavioral Sciences, 9, 2047-2051.
  • DiPaola, M. F., & Tschannen-Moran, M. (2001). Organizational citizenship behavior in schools and its relationship to school climate. Journal of School Leadership, 11, 424-447.
  • Dondero, G. M. (1997). Organizational climate and teacher autonomy: Implications for educational reform. International Journal of Educational Management, 11(5), 218-221.
  • Eurydice. (2008). Levels of autonomy and responsibilities of teachers in Europe. Retrieved from http://eacea.ec.europa.eu/education/eurydice/documents/ thematic_reports/094EN.pdf
  • Forster, G., & D'Andrea, C. (2009). Free to teach: What America's teachers say about teaching in public and private schools. School choice issues in depth. Friedman Foundation for Educational Choice. Retrieved from http://files.eric.ed.gov/fulltext/ED508314.pdf
  • Friedman, I. A. (1999). Teacher-perceived work autonomy: The concept and its measurement. Educational and Psychological Measurement, 59(1), 58-76.
  • Garvin, N. M. (2007). Teacher autonomy: distinguishing perceptions by school cultural characteristics (Unpublished doctoral dissertation). Available from ProQuest Dissertations and Theses database (UMI No. AAI3255863).
  • Günbayı, I. (2007). School climate and teachers' perceptions on climate factors: Research into nine urban high schools. Turkish Online Journal of Educational Technology - TOJET, 6(3), 70-78.
  • Hair, J. F., Black, W. C., Babin, B., & Anderson, R. E. (2010). Multi-variate data analysis. NJ: Pearson Education.
  • Hong, W., & Youngs, P. (2014). Why are teachers afraid of curricular autonomy? Contradictory effects of the new national curriculum in South Korea. Asia Pacific Journal of Education, 36(1), 20-33.
  • Hoy, W. K., & Tarter, C. J. (1997). The road to open and healthy schools: A handbook for change, elementary edition. Thousand Oaks, CA: Corwin.
  • Hoy, W. K., Tarter, C. J., & Kottkamp, R. B. (1991). Open schools / healthy schools: http://www.waynekhoy.com/pdfs/open_ schools_healthy_schools_book.pdf
  • organizational climate. Retrieved from
  • Huang, J. (2007). Teacher autonomy in second language education. CELEA Journal. 30(1), 30-42.
  • Ingersoll, R. M. (2007). Short on power long on responsibility. Educational Leadership, 65(1), 20-25.
  • Iwata, T. (2013). Teacher's autonomy and students' creativity (Unpublished master's thesis). Albright College, Georgia.
  • Korkmaz, M. (2011). İlköğretim okullarında örgütsel iklim ve örgüt sağlığının örgütsel bağlılık üzerindeki etkisi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 17(1), 117-139.
  • LaCoe, C. S. (2006). Decomposing teacher autonomy: A study investigating types of teacher autonomy and how current public school climate affects teacher autonomy (Unpublished doctoral dissertation). Available from ProQuest Dissertations and Theses database. (UMI No. AAI3209987).
  • Lepine, S. A. (2007). The ruler and the ruled: Complicating a theory of teaching autonomy (Unpublished doctoral dissertation). The University of Texas, Austin.
  • MEB (2004). Milli Eğitim Bakanlığı ilköğretim kurumları yönetmeliğinde değişiklik yapılmasına dair yönetmelik. Tebliğler Dergisi, 2566.
  • MEB (2006). Öğretmenlik mesleği genel yeterlikleri. Retrieved from http://otmg.meb.gov.tr/belgeler/otmg/Yeterlikler.pdf
  • MEB (2011). Ortaöğretim 10. sınıf tarih dersi öğretim programı ve 10. sınıf seçmeli tarih http://ttkb.meb.gov.tr/program2.aspx/program2.aspx?islem=2&kno=96
  • MEB (2012). Milli Eğitim Bakanlığı ders kitapları ve eğitim araçları yönetmeliği. Resmi Gazete, 28409. MEB (2013). Okul öncesi eğitim programı. Retrieved from http://ttkb.meb.gov.tr/program2.aspx?islem=2&kno=202
  • MEB (2015). Türkçe dersi (1-8. sınıflar) öğretim programı. Retrieved from http://ttkb.meb.gov.tr/program2.aspx/program2.aspx?islem=2&kno=247
  • Merriam-Webster's Collegiate Dictionary. (2015). Retrieved from http://www.merriam-webster.com/dictionary/autonomy
  • Montgomery, B. M., & Prawitz, A. D. (2011). Autonomy in teachers of family and consumer sciences: Factors contributing to educational decision making. Journal of Family & Consumer Sciences Education, 29(2), 26-37.
  • Moomaw, W. E. (2005). Teacher-perceived autonomy: A construct validation of the teacher autonomy scale (Unpublished doctoral dissertation). The University of West Florida, USA.
  • O'Hara, D. P. (2006). Teacher autonomy: Why do teachers want it, and how do principals determine who deserves it? (Unpublished doctoral dissertation). Available from ProQuest Dissertations and Theses database. (UMI No. AAI3227718).
  • OECD (2009). Overview of country results in TALIS: Turkey. Retrieved from http://www.oecd.org/edu/school/43072807.pdf
  • OECD (2010). PISA 2009 results: What makes a school successful? - Resources, policies http://dx.doi.org/10.1787/9789264091559-en (Volume IV). Retrieved from
  • OECD (2013). PISA 2012 Results: What makes schools successful? Resources, policies and practices (Volume IV). Paris: OECD Publishing.? Retrieved from http://dx.doi.org/10.1787/9789264201156-en
  • OECD (2014). PISA 2012 results: What students know and can do - Student performance in mathematics, reading and science (Volume I, Revised edition, February http://dx.doi.org/10.1787/9789264201118-en OECD Publishing. Retrieved from
  • OECD (2011). School autonomy and accountability: Are they related to student performance?. PISA in Focus, 9, 1-4.
  • Özaslan, G. (2015). Ögretmenlerin sahip oldukları mesleki özerklik düzeyine ilişkin algılar. Egitimde Nitel Arastırmalar Dergisi, 3(2), 25-39.
  • Öztürk, İ. H. (2011a). Öğretmen özerkliği üzerine kuramsal bir inceleme. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 10(35), 82-99.
  • Öztürk, İ. H. (2011b). Curriculum reform and teacher autonomy in Turkey: The case of the history teaching. International Journal of Instruction, 4(2), 113-128.
  • Öztürk, İ. H. (2012). Ögretimin planlanmasında ögretmenin rolü ve özerkligi: Ortaögretim tarih ögretmenlerinin yıllık plan hazırlama ve uygulama örnegi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 12(1), 271-299.
  • Pearson, L. C., & Hall, B. W. (1993). Initial construct validation of the teaching autonomy scale. Journal of Educational Research, 86(3), 172-177.
  • Pearson, L. C., & Moomaw, W. (2005). The relationship between teacher autonomy and stress, work satisfaction, empowerment, and professionalism. Educational Research Quarterly, 29(1), 37-53.
  • Perie, M. Y., & Baker. D. P. (1997). Job satisfaction among America's teachers: Effects of workplace conditions, background characteristics, and teacher compensation (NCES 97-XXX). Washington, DC: U.S. Department of Education.
  • Ramos, R. C. (2006). Considerations on the role of teacher autonomy. Colombian Applied Linguistics Journal, 8, 183-202.
  • Rudolph, L. (2006). Decomposing teacher autonomy: A study investigating types of teacher autonomy and how it relates to job satisfaction (Unpublished doctoral dissertation). Available from ProQuest Dissertations and Theses database. (UMI No. AAI3209981).
  • Sezgin, F. ve Kılınç, A. Ç. (2011). İlköğretim okulu öğretmenlerinin örgüt iklimine ilişkin algılarının incelenmesi. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 31(3), 743-757.
  • Skinner, R. R. (2008). Autonomy, working conditions, and teacher satisfaction: Does the public charter school bargain make a difference? (Unpublished doctoral dissertation). The George Washington University, USA.
  • Smith, R. C. (2003). Teacher education for teacher-learner autonomy. Retrieved from http://homepages.warwick.ac.uk/~elsdr/Teacher_autonomy.pdf
  • Sparks, D. (2012). The relationship between teacher perceptions of autonomy in the classroom and standards based accountability reform (Unpublished doctoral dissertation). The University of Maryland, College Park.
  • Sparks, D., & Malkus, N. (2015). Public school teacher autonomy in the classroom across school years 2003-04, 2007-08, and 2011-12 (NCES 2015- 089). Statistics in Brief. Washington, DC: U.S. Department of Education.
  • Strong, L. (2012). A psychometric study of the teacher work-autonomy scale with a sample of U.S. teachers (Unpublished doctoral dissertation). Theses and Dissertations. Paper 1092.
  • Strong, L. E. G., & Yoshida, R. K. (2014). Teachers' autonomy in today's educational climate: Current perceptions from an acceptable instrument. Educational Studies: A Journal of the American Educational Studies Association, 50(2), 123-145.
  • Şakar, S. A. (2013). English teachers' self-perceptions of teacher autonomy in middle schools and high schools: The case of Sakarya (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Onsekiz Mart Üniversitesi, Çanakkale.
  • Şimşek, H. (2006). Türkiye'nin eğitim reformu: durum ve hedef alanları. Retrieved from https://www.byclb.com/kobi/egitim_kurumlari/Default.aspx ?amID=26& KonuI D=126
  • Tableman, B. (2004) School climate and learning. Best Practice Briefs, 31, 1-10.
  • Topkaya, N., Altınkurt, Y., Yılmaz, K. ve Dilek, S. A. (2013). Saygınlığını yitirme kaygısı ile örgütsel sinizm arasındaki ilişkiler. Akademik Bakış, 36, 1-20.
  • Ulaş, J., & Aksu, M. (2015). Development of teacher autonomy scale for Turkish teachers. Procedia - Social and Behavioral Sciences, 186, 344-349.
  • Ünal, L. I. (2011). Öğretmenliğe ve öğretmen yetiştirmeye ilişkin ekonomi politik bir çözümleme. İçinde S. A. Kilimci (Ed.), Türkiye'de öğretmen yetiştirme (ss. 3-23). Ankara: Pegem Akademi.
  • Üzüm, P. ve Karslı, M. D. (2013). Sınıf öğretmenlerinin öğretmen özerkliğine ilişkin farkındalık düzeyleri (İzmir ili örneği). İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 14(2), 79-94.
  • Vieira, I., Barbosa, I., Paiva, M., & Fernandes, I. (2008). Teacher education towards teacher (and learner) autonomy: What can be learnt from teacher development practices?. In T. Lamb & H. Reinders (Eds.), Learner and teacher autonomy: Concepts, realities and responses (pp. 217-235). Amsterdam/Philadelphia: John Benjamins.
  • Webb, P. T. (2002). Teacher power: The exercise of professional autonomy in an era of strict accountability. Teacher Development, 6(1), 47-62.
  • Weick, K. E. (1976). Educational organizations as loosely coupled systems. Administrative Science Quarterly, 21(1), 1-19.
  • Welsh, W. N. (2000). The effects of school climate on school disorder. The Annals of the American Academy of Political and Social Science, 567(1), 88-107.
  • Wermke, W., & Höstfalt, G. (2014). Contextualizing teacher autonomy in time and space: A model for comparing various forms of governing the teaching profession. J. Curriculum Studies, 46(1), 58-80.
  • Wilches, J. U. (2007). Teacher autonomy: A critical review of the research and concept beyond applied linguistics. Ikala, 12(18), 245-275.
  • Yazıcı, A. Ş. (2016). The relationship between the teacher autonomy and learner autonomy support behaviors. Journal of Educational Sciences Research, 6(2), 1-23.
  • Yıldırım, A. (2003). Instructional planning in a centralized school system: Lessons of a study among primary school teachers in Turkey. International Review of Education, 49(5), 525-543.
  • Yılmaz, K. ve Altınkurt, Y. (2012). Okul yöneticilerinin kullandıkları güç kaynakları ile öğretmenlerin iş doyumu arasındaki ilişki. Kastamonu Eğitim Dergisi, 20(2), 385-402.
  • Yılmaz, K. ve Altınkurt, Y. (2013). Örgütsel iklim ölçeğinin Türkçeye uyarlanması: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Trakya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 3(1), 1-11.
  • Yılmaz, K., Altınkurt, Y., & Kesim, E. (2014). The relationship between school climate and the workaholism tendencies of teachers. Anthropologist, 18(2), 277-288.
APA COLAK I, ALTINKURT Y (2017). Okul İklimi ile Öğretmenlerin Özerklik Davranışları Arasındaki İlişki. , 33 - 71.
Chicago COLAK IBRAHIM,ALTINKURT Yahya Okul İklimi ile Öğretmenlerin Özerklik Davranışları Arasındaki İlişki. (2017): 33 - 71.
MLA COLAK IBRAHIM,ALTINKURT Yahya Okul İklimi ile Öğretmenlerin Özerklik Davranışları Arasındaki İlişki. , 2017, ss.33 - 71.
AMA COLAK I,ALTINKURT Y Okul İklimi ile Öğretmenlerin Özerklik Davranışları Arasındaki İlişki. . 2017; 33 - 71.
Vancouver COLAK I,ALTINKURT Y Okul İklimi ile Öğretmenlerin Özerklik Davranışları Arasındaki İlişki. . 2017; 33 - 71.
IEEE COLAK I,ALTINKURT Y "Okul İklimi ile Öğretmenlerin Özerklik Davranışları Arasındaki İlişki." , ss.33 - 71, 2017.
ISNAD COLAK, IBRAHIM - ALTINKURT, Yahya. "Okul İklimi ile Öğretmenlerin Özerklik Davranışları Arasındaki İlişki". (2017), 33-71.
APA COLAK I, ALTINKURT Y (2017). Okul İklimi ile Öğretmenlerin Özerklik Davranışları Arasındaki İlişki. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 23(1), 33 - 71.
Chicago COLAK IBRAHIM,ALTINKURT Yahya Okul İklimi ile Öğretmenlerin Özerklik Davranışları Arasındaki İlişki. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi 23, no.1 (2017): 33 - 71.
MLA COLAK IBRAHIM,ALTINKURT Yahya Okul İklimi ile Öğretmenlerin Özerklik Davranışları Arasındaki İlişki. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, vol.23, no.1, 2017, ss.33 - 71.
AMA COLAK I,ALTINKURT Y Okul İklimi ile Öğretmenlerin Özerklik Davranışları Arasındaki İlişki. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi. 2017; 23(1): 33 - 71.
Vancouver COLAK I,ALTINKURT Y Okul İklimi ile Öğretmenlerin Özerklik Davranışları Arasındaki İlişki. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi. 2017; 23(1): 33 - 71.
IEEE COLAK I,ALTINKURT Y "Okul İklimi ile Öğretmenlerin Özerklik Davranışları Arasındaki İlişki." Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 23, ss.33 - 71, 2017.
ISNAD COLAK, IBRAHIM - ALTINKURT, Yahya. "Okul İklimi ile Öğretmenlerin Özerklik Davranışları Arasındaki İlişki". Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi 23/1 (2017), 33-71.
Sayfa Oluşturulma Tarihi
23-04-2024 1:22

İLETİŞİM

TÜBİTAK ULAKBİM TR Dizin

Yüzüncüyıl, İşçi Blokları Mahallesi

Muhsin Yazıcıoğlu Caddesi No:51/C

06530 Çankaya / ANKARA +90 (312) 298 92 00

trdizin@tubitak.gov.tr

TÜBİTAK ULAKBİM Ulusal Akademik Ağ ve Bilgi Merkezi Cahit Arf Bilgi Merkezi © Tüm Hakları Saklıdır. Gizlilik Politikası Kullanım Şartları