Yıl: 2015 Cilt: 15 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 297 - 319 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

İslâm Hukukunda Mehir Davaları

Öz:
İslâm hukukunun kadının haklarını tespit ve tayin noktasında ortaya koyduğu en önemli hususlardan biri olan mehir, kültürlerde farklı isimler adı altında uygulanagelmiş olsa da salt kadının hakkı olma özelliğini İslâm hukuku sayesinde kazanmıştır. Para, mal, menfaat gibi şeylerin mehir olarak kabul edildiği İslâm hukukunda mehir, kadının şahsî malı olarak değerlendirilmiş ve bu mal üzerindeki tasarruf yetkisi kadına verilmiştir. Vasfı ne olursa olsun nikâh akdinde taraf olan her kadının mehir hakkı vardır. Evliliğin bir şekilde sona ermesi halinde kadın, yeni bir yuva kurma imkânı bulana kadar geçen süre zarfındaki ihtiyaçlarını mehir sayesinde karşılayabilecek ve belki de yüksek miktarda olan bir mehirle hayatını ekonomik açıdan güvence altına alabilecektir. İslâm hukukunda farklı çeşitleri olan mehrin, yarısının veya tamamının kesinleşmesini gerektiren hususlar, mezhepler arasında ihtilafa konu olsa da mehirsiz bir nikâh akdinin olamayacağı konusunda icma oluşmuştur. Mehrin tesmiye ya da teslimi hususunda ortaya çıkan anlaşmazlıklar ise mehir davaları olarak incelenip konuya dair hükümler tespit edilmiştir. Bu çalışmada mehir konusundaki ihtilaflar ele alınacaktır.
Anahtar Kelime:

Konular: Din Bilimi

Cases of Dower in İslamic Jurisprudence

Öz:
Cases of Dower in İslamic Jurisprudence Dower (al-mahr) is one of the most important matters revealed by Islamic law about determination and identification of women's personal rights. Even if dower has been applied with different names in the human societies, it has won feature of being mere woman's right thanks to Islamic law. In the Islamic law, in which money, goods, benefit have been accepted as dowers, dower has been evaluated as woman's personal property and the mere power of disposition has been given to the woman. Every woman who is one of the sides in the marriage contract has right of dower regardless of their attributes. Although there are some disputes between sects about issues that require the becoming definite dower's half or whole, there is an ijma about that a marriage contract can not be without a dower. The conflicts about specifying or delivering of dower have been examined and the judgements regarding the issue have been determined. In this study, the disputes about matter of dower will be handled.
Anahtar Kelime:

Konular: Din Bilimi
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Bibliyografik
  • Akgündüz, Ahmet, "Başlık", DİA, 1992, V, 131-133.
  • Askalânî, Ahmed b. Ali İbn Hacer, Fethu'l-bârî, Kahire, 1407.
  • Aydın, M. Akif, "Mehir", DİA, 2003, XXVIII, 389-391.
  • Babertî, Muhammed b. Mahmud, Şerhu'l-İnâye ale'l-Hidâye, (Hidâye ile beraber), Mısır h. 1315.
  • Bağdâdî, Kadı Abdulvahhab, el-Me'ûnetü alâ mezhebi âlimi'l-Medîneti, thk: Humeyş Abdulhak, Mekke, trz.
  • Behûtî, Mansur b. Yunus b. İdris, Keşşâfu'l-kınâ' an metni'l-İknâ', Beyrut, 1983.
  • Bilmen, Ömer Nasuhi, Hukuk-u İslâmiyye ve Istılâhât-ı Fıkhiyye Kamusu, Bilmen Yay. İstanbul, 1968.
  • Buhârî, Muhammed b. İsmail, Sahîhu'l-Buhârî, (Fethu'l-bârî ile beraber), Kahire, h. 1407.
  • Cezîrî, Abdurrahman, "el-Mehr", Mecelletü'l-Ezher, Cilt 8, Sayı 6-7, Kahire: 1937.
  • Cin, Halil, İslam ve Osmanlı Hukukunda Evlenme, Konya: Selçuk Ünv. Yayınları, 1988.
  • Cürcânî, Ali b. Muhammed, Ta'rîfât, Beyrut, 1983.
  • Ebû Dâvud, Süleyman b. el-Eş'as es-Sicistânî el-Ezdî, Sünen, Kahire, 1988.
  • Ebû Zehra, Muhammed, el-Milkiyyetü ve nazariyyâtü'l-akdi fi'ş-şerîati'l-İslâmiyyeti, Kahire, 1977.
  • Fîrûzâbâdî, Ebü't-Tâhir Mecdüddîn Muhammed b. Ya'kûb b. Muhammed, el-Kâmûsu'l-muhît, Beyrut, 1987.
  • Hindiyye, Heyet, Fetâvâ el-Alemgiriyye (Hindiyye), Mısır, h.1310.
  • İbn Abidîn, Muhammet Emîn, Raddü'l-Muhtâr, Kahire, 1979.
  • İbn Cüzey, Muhammed b. Ahmed el-Kırnâtî, Kavânînü'l-ahkâmi'ş-şer'iyye, Beyurut, trz.
  • İbn Hazm, Ebû Muhammed ali b. Ahmed, el-Muhallâ, Beyrut, trz.
  • İbn Hümam, Kemaleddin Muhammed b. Abdulvahit, Fethu'l-kadîr, Mısır, h. 1315.
  • İbn Kudâme, Ebû Muhammed Abdullah b. Ahmed b. Mahmud, el-Muğnî, Mısır, 1972.
  • İbn Nüceym, Sirâcüddîn Ömer b. İbrâhîm b. Muhammed, en-Nehru'l-fâik şerhu Kenzi'd-dekâik, Beyrut, 2002, Dâru'l-kütübi'l-ilmiyye.
  • İbn Nüceym, Zeynüddîn b. İbrâhîm b. Muhammed, el-Bahru'r-râik fî şerhi Kenzi'd-dekâik, Beyrut, 1993.
  • İbnü'l-Esîr, Mecdu'd-Dîn Ebu's-Saâdât el-Mubarak b. Muhammet, en-Nihâye fî garîbi'l-hadîs ve'l-eser, Beyrut, trz.
  • Kadri Paşa, el-Ahkâmu'ş-şer'iyye fi'l-ahvâli'ş-şahsiyye, Dımeşk, trz.
  • Kâsânî, Ebû Bekir b. Mes'ûd, Bedâi'u's- sanâi', Beyrut, Dâru'l-Kütübi'l-İlmiyye, 1986.
  • Kurtubî, Ebû Abdullah Muhammed b. Ahmed el-Ensârî, el-Câmi' li ahkâmi'l-Kur'ân, Mısır, h. 1367.
  • Merğinânî, Burhaneddin Ali b. Ebi Bekir, el-Hidâye şerhu Bidâyeti'l-mübtedi, Mısır, h. 1315.
  • Mustafa, İbrahim, el-Mu'cemu'l-vasît, İstanbul: Çağrı Yayınları, 1989.
  • Mutahharî, Şehit Ayetullah Murtazâ, Hukûku'l-mer' fi'n-nizâmi'l-İslâmî, Arapçaya trc. Haydar el-Haydar, Kuveyt, trz.
  • Müslim, Ebu'l-Huseyn Müslim b. Haccâc el-Kuşeyrî, Sahîhu Müslim, (nşr. Muhammed Fuâd Abdülbâkî), IV, İstanbul, trz.
  • Nemrî, Ebû Ömer Yusuf b. Abdullah b. Muhammed b. Abdülber el-Kurtubî, el-Kâfî fî fıkhi ehli'l-Medîneti'lMâlikî, Mekke, 1987.
  • Nesaî, Ebu Abdurrahman b. Şuayb, Sünen, (Suyûtî şerhi ve Sindî haşiyesi ile beraber), Kahire, trz.
  • Nevevî, Muhyiddîn b. Şerîf, Minhâc, (Muğni'l-Muhtâc ile beraber), Mısır, 1958.
  • Özcan, Abdullah, el-Ecel fî akdi'l-bey', Dâru'n-Nevâdir, Beyrut, 2007.
  • Sâbûnî, Abdurrahman, Şerhu Kavânîni'l-ahvâli'ş-şahsiyye es-Sûrî, Dımeşk, 1989.
  • Serahsî, Ebû Bekr Muhammed b. Ahmed, el-Mebsût, Beyrut, 1993.
  • Şevkânî, Muhammed b. Ali, Neylü'l-evtâr şerhu Munteka'l-ahbâr, Beyrut, h.1357.
  • Şirbînî, Muhammed b. Ahmed el-Hatîb, Muğni'l-muhtâc, Beyrut, Dâru'l-Kütübi'l-İlmiyye, 1993.
  • Tirmizî, Ebû İsa Muhammed b. İsa b. Sevra, Câmi'u's-Sahîh, Thk:: Muhammet Fuat Abdülbaki, Beyrut, trz.
  • Yazır, Elmalılı M. Hamdi, Alfabetik İslâm hukuku ve Fıkıh Istılahları Kâmusu, Eser Neşriyat, İstanbul, 1997.
  • Zenâtî, Mahmut Selâm, el-İslâmü ve't-tekâlîdü'l-kabeliyye fî İfrikyâ, Beyrut: 1969.
  • Zeydân, Abdülkerim, el-Mufassal fî ahkâmi'l-mer'e, Beyrut, 1993.
  • Zühaylî, Vehbe, el-Fıkhu'l-İslâmî ve edilletuhu, Dımeşk, 1989.
  • http://www.alarabiya.net/ar/saudi-today/2015/08/18
APA Şirin Ş (2015). İslâm Hukukunda Mehir Davaları. , 297 - 319.
Chicago Şirin Şükrü İslâm Hukukunda Mehir Davaları. (2015): 297 - 319.
MLA Şirin Şükrü İslâm Hukukunda Mehir Davaları. , 2015, ss.297 - 319.
AMA Şirin Ş İslâm Hukukunda Mehir Davaları. . 2015; 297 - 319.
Vancouver Şirin Ş İslâm Hukukunda Mehir Davaları. . 2015; 297 - 319.
IEEE Şirin Ş "İslâm Hukukunda Mehir Davaları." , ss.297 - 319, 2015.
ISNAD Şirin, Şükrü. "İslâm Hukukunda Mehir Davaları". (2015), 297-319.
APA Şirin Ş (2015). İslâm Hukukunda Mehir Davaları. Marife Dini Araştırmalar Dergisi, 15(2), 297 - 319.
Chicago Şirin Şükrü İslâm Hukukunda Mehir Davaları. Marife Dini Araştırmalar Dergisi 15, no.2 (2015): 297 - 319.
MLA Şirin Şükrü İslâm Hukukunda Mehir Davaları. Marife Dini Araştırmalar Dergisi, vol.15, no.2, 2015, ss.297 - 319.
AMA Şirin Ş İslâm Hukukunda Mehir Davaları. Marife Dini Araştırmalar Dergisi. 2015; 15(2): 297 - 319.
Vancouver Şirin Ş İslâm Hukukunda Mehir Davaları. Marife Dini Araştırmalar Dergisi. 2015; 15(2): 297 - 319.
IEEE Şirin Ş "İslâm Hukukunda Mehir Davaları." Marife Dini Araştırmalar Dergisi, 15, ss.297 - 319, 2015.
ISNAD Şirin, Şükrü. "İslâm Hukukunda Mehir Davaları". Marife Dini Araştırmalar Dergisi 15/2 (2015), 297-319.