Pozitif Fonksiyonel Tutumlar Ölçeği'nin Psikometrik Özelliklerinin İncelenmesi

Ayşe Rezan ÇEÇEN EROĞUL, (Psikolojik Danışma ve Rehberlik Anabilim Dalı, Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi, Muğla, Türkiye)
Saide Umut ZEYBEK (Sosyal Hizmet ve Danışmanlık Bölümü, Meslek Yüksek Okulu, Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi, Muğla, Türkiye)
Bilişsel Davranışçı Psikoterapi ve Araştırmalar Dergisi
8 0
Yıl: 2017 Cilt: 6 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 59 - 66 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Pozitif Fonksiyonel Tutumlar Ölçeği'nin Psikometrik Özelliklerinin İncelenmesi

Öz:
Bu araştırmanın amacı Pozitif Fonksiyonel Tutumlar Ölçeği (PFTÖ)'nin Türkçe formunun Türkiye'deki klinik olmayan genç yetişkin popülasyon için uygulanabilirliğini araştırmak ve psikometrik (geçerlik ve güvenirlik) özelliklerini saptamaktır. Bu çalışma, Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Eğitim Fakültesi'nde farklı bölümlerde öğrenim görmekte olan 419 öğrenci ile yürütülmüştür. Veri toplamada; Pozitif Fonksiyonel Tutumlar Ölçeği, Beck Depresyon Ölçeği, Otomatik Düşünceler Ölçeği, Beck Umutsuzluk Ölçeği, Pozitiflik Ölçeği ve Geliştirilmiş Otomatik Düşünceler Ölçeği kullanılmıştır. PFTÖ'nün psikometrik özellikleri; doğrulayıcı faktör analizi (DFA), ölçüt geçerliliği, test-tekrar test ve iç tutarlılık katsayıları kullanılarak incelenmiştir. DFA, PFTÖ'nün standartlaştırılmış madde tahminlerinin 0,45 ile 0,77 arasında olduğunu göstermiştir. Ayrıca, DFA sonuçları, ölçeğin özgün modelinin Türkçe formunda tam olarak doğrulandığını kanıtlamıştır. İç tutarlılık, PFTÖ'nün Türkçe formundan elde edilen puanlar üzerinden hesaplanmıştır. Tüm ölçek için Cronbach alfa katsayısı yüksek (0.93) bulunmuştur.Test-tekrar test geçerliği için de 0,76 ilişki katsayısına ulaşılmıştır. Araştırma sonuçları, PFTÖ'nün Türkçe formunun; hayata bakış açısı, kişisel başarı, olumlu gelecek, özsaygı, problemlerle baş etme olarak, duygu düzenlenmeyi beş alt boyutta değerlendirmede yeterli olduğunu göstermiştir. Elde edilen bulgular, Pozitif Fonksiyonel Tutumlar Ölçeği'nin Türkçe formunun, klinik olmayan genç yetişkin popülasyon üzerinde geçerli ve güvenilir bir ölçme aracı olduğunu göstermektedir.
Anahtar Kelime:

Konular: Psikoloji

An Examination of Psychometric Properties of Positive Functional Attitudes Scale

Öz:
The aim of this study is to investigate the applicability of Coping Attitudes Scale: Measure ofPositive Attitudes in Depression (PFAS) among young adult community in Turkey and determinethe psychometric properties (validity and reliability) of this scale. This study was conducted with 419students attending different departments in Mugla Sitki Kocman University, Faculty of Education.Positive Functional Attitudes Scale, Beck Depression Scale, Beck Hopelessness Scale, AutomaticThoughts Scale, Positivity Scale, and Developed Automatic Thoughts Scale were used as datacollection tools. Confirmatory factor analysis (CFA) were used for the investigation of psychometricproperties of PFAS; also, criterion-related validity, test-retest validity, and internal consistency werecalculated. CFA results showed that the standardized item estimates of PFAS ranged between 0.45and 0.47. Also, CFA results showed that the original factor structure of PFAS is fully confirmedon the Turkish sample. Internal consistency was calculated using the total community sample'sPFAS score. Cronbach's alpha coefficient for the total scale (0.93) was high. Test-retest result ofthe subscales was 0.76. The findings showed that the factor structure of PFAS's Turkish version haspsychometric quality in evaluating the five subtopics of emotional regulation namely; life perspective,personal accomplishment, positive future, self-worth, and coping with problems. The result of thestudy showed that the Turkish version of PFAS has good validity and reliability for young adultcommunity samples.
Anahtar Kelime:

Konular: Psikoloji
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Aydın, G., & Aydın, O. (1990). Otomatik düşünceler ölçeğinin geçerlik ve güvenirliği. Psikoloji Dergisi, 7(24), 51-5.
  • Aysan F. (1994). Başa çıkma stratejisi ölçeğinin üniversite öğrencileri için geçerliği, güvenirliği. I. Eğitim Bilimleri Kongresi Bildiriler Kitabı, 3, 1158-68.
  • Aytar, G. (1987). Depresyondaki düşünce bozukluklarının bilişsel kuram açısından incelenmesi. (Yayımlanmamış doktora tezi). İstanbul Üniversitesi/Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
  • Batur, S. & Demir, H.K. (2009). Depresyonun tedavisi: bilişsel davranışçı yaklaşım. Savaşır, I., Soygüt, G. & Barışkın, E. (Ed.), Bilişsel Davranışçı Terapiler içinde. Ankara: Türk Psikologlar Derneği Yayınları.
  • Beck, A. (2015). Bilişsel Terapi ve Duygusal Bozukluklar. Veysel Öztürk. Aysun Türkcan (Çev.). Litera Yayıncılık; İstanbul. Beck, A. T. (1961). A systematic ınvestigation of depression. Comprehensive Psychiatry, 2(3), 163-170.
  • Beck, A. T., Lesker., D. & Trexler, L. (1974). The hopelessness scale. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 42, 861-74.
  • Beck, J. (2014). Bilissel Terapi, Temel İlkeler ve Ötesi, Nesrin Hisli Şahin (Çev.). Psikologlar Derneği Yayınları, Ankara.
  • Bozkurt, N. (1998). Lise öğrencilerinin okul başarısızlıklarının altında yatan, depresyonla ilişkili otomatik düşünme kalıpları, (Yayımlanmamış doktora tezi), Dokuz Eylül Üniversitesi/ Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
  • Browne, M. W. & Cudeck, R. (1993). Alternative ways of assessing model fit. Sage Focus Editions, 154, 136.
  • Bryant, F. & Baxter, J. (1997). The structure of positive and negative automatic cognition. Cognition and Emotion, 11, 225-58.
  • Büyüköztürk, Ş. (2011). Sosyal Bilimler için Veri Analizi El Kitabı. Pegem Akademi; Ankara.
  • Byrne, B. M. (2012). A primer of LISREL: basic applications and programming for confirmatory factor analytic models. New York: Springer Science & Business Media.
  • Caprara, G. V., Alessandri, G., Eisenberg, N., Kupfer, A., Steca, P., Caprara, M. G., & Abela, J. (2012). The positivity scale. Psychological Assessment, 24(3), 701.
  • Çıkrıkçı, Ö., Çiftçi, M., & Gençdoğan, B. (2015). Pozitiflik ölçeği türkçe formu'nun psikometrik özellikleri. The Journal of Happiness &Well-Being, 3(1), 57-76.
  • Çokluk, Ö., Şekercioğlu, G. & Büyüköztürk, Ş. (2012). Sosyal Bilimler için Çok Değişkenli İstatistik: SPSS ve Lisrel Uygulamaları. Pegem Akademi; Ankara.
  • DeJong, T. M. & Overholser, J. C. (2007). Coping attitudes scale: psychometric properties of a measure of positive attitudes in depression. Cognitive Therapy and Research, 31(1), 39-50.
  • Dobson, K. S., & Breiter, H. J. (1983). Cognitive assessment of depression: reliability and validity of three measures. Journal of Abnormal Psychology, 92(1), 107.
  • Doğan, M. (2001). Depresyonda bilişsel terapi yaklaşımı temel boyutlar ve açıklamalar. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 1(1), 61-103.
  • Durak, A. (1994). Beck umutsuzluk ölçeği'nin geçerlik ve güvenirlik çalışması. Türk Psikoloji Dergisi, 9(31), 1-11.
  • Harrell, T. H. & Ryon, N. B. (1983). Cognitive-behavioral assessment of depression: clinical validation of the automatic thoughts questionnaire. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 51(5), 721.
  • Hisli, N. (1989). Beck depresyon envanteri'nin geçerliği üzerine bir çalışma. Psikoloji Dergisi, 6(22), 118-22.
  • Hollon, S. D., Kendall, P. C., & Lumry, A. (1986). Specificity of depressotypic cognitions in clinical depression. Journal of Abnormal Psychology, 95(1), 52.
  • Hollon, S.D. & Kendall, P.C. (1980). Cognitive self-statements in depression: development of an automatic thoughts questionnaire. Cognitive Therapy and Research, 4(4), 383-95.
  • Hu, L. T., & Bentler, P. M. (1999). Cutoff criteria for fit ındexes in covariance structure analysis: conventional criteria versus new alternatives. Structural equation modeling: a multidisciplinary journal, 6(1), 1-55.
  • Ingram, R. E., Slater, M. A., Atkinson, J. H., & Scott, W. (1990). Positive automatic cognition in major affective disorder. psychological assessment. A Journal of Consulting and Clinical Psychology, 2(2), 209.
  • Ingram, R., Smith, T., & Brehm, S. (1983). Depression and ınformation processing: self-schemata and the encoding of selfreferent information. Journal of Personality and Social Psychology, 45, 412-20.
  • Ingram, R.E. & Wisnicki, K.S. (1988). Assessment of positive automatic cognition. Journal Of Consulting And Clinical Psychology, 56(6), 898.
  • Ingram, R.E., Kendall, P.C., Siegle, G., Guarino, J. & McLaughlin, S.C. (1995). Psychometric properties of the positive automatic thoughts questionnaire. Psychological Assessment, 7(4), 495.
  • Kalafat, S. (1996). Depresyon ve Mutlulukta Otomatik Düşüncelerin Rolü, (Yayınlanmamış yüksek lisans Tezi), Ondokuz Mayıs Üniversitesi/Sosyal Bilimler Enstitüsü, Samsun.
  • Kendall, P. (1984). Annual Review of Behavior Therapy: Theory and Practice. G. Wilson, C. Franks, K. Brownell, & P. Kendall (Ed.), Cognitive Processes and Procedures in Behavior Therapy içinde. New York: Guilford Press.
  • Kendall, P. (1992). Healthy thinking. Behavior Therapy, 23, 1-11. Kendall, P., & Hollon, S. (1981). Assessment strategies for cognitivebehavioral interventions, Kendall P. &Hollon S. (Ed.) Assessing Self-Referent Speech: Methods in Measurement of Selfstatements içinde. New York: Academic Press.
  • Kendall, P.C., Howard, B.L., & Hays, R.C. (1989). Self-referent speech and psychopathology: the balance of positive and negative thinking. Cognitive Therapy and Research, 13(6), 583-98.
  • Kline, R.B. (2005), Principles and Practice of Structural Equation Modeling (2. Basım). New York: The Guilford Press.
  • MacLeod, A. K. & Moore, R. (2000). Positive thinking revisited: positive cognitions, well-being and mental health. Clinical Psychology and Psychotherapy, 7, 1-10.
  • Seber, G. (1991). Beck Umutsuzluk Ölçeğinin Geçerlik ve Güvenirliği Üzerine Bir Çalışma. (Yayınlanmamış doçentlik tezi), Anadolu Üniversitesi Tıp Fakültesi/Psikiyatri Bölümü, Eskişehir.
  • Seber, G., Dilbaz, N., Kaptanoğlu, C., & Tekin, D. (1993). Umutsuzluk ölçeği: geçerlilik ve güvenirliği. Kriz Dergisi, 1(3), 139-42.
  • Sümer, N. (2000). Yapısal eşitlik modelleri: temel kavramlar ve örnek uygulamalar. Türk Psikoloji Yazıları, 3(6), 49-74.
  • Şahin, N. H. & Şahin, N. (1992). Reliability and validity of the turkish vesion of the automatic thoughts questionnaire. Journal of Clinical Psychology, 48, 334-40.
  • Tegin, B. (1980). Depresyonda Bilişsel Bozukluklar: Beck Modeline Göre bir İnceleme. (Yayınlanmamış doktora tezi), Hacettepe Üniversitesi/Psikoloji Bölümü, Ankara.
  • Türkçapar, H. (2014). Bilişsel Terapi, HYB Yayıncılık; Ankara.
  • Türküm, A. S. (2002). Stresle başa çıkma ölçeği'nin geliştirilmesi: geçerlik ve güvenilirlik çalışmaları. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 2(18)
APA ÇEÇEN EROĞUL A, ZEYBEK S (2017). Pozitif Fonksiyonel Tutumlar Ölçeği'nin Psikometrik Özelliklerinin İncelenmesi. , 59 - 66.
Chicago ÇEÇEN EROĞUL Ayşe Rezan,ZEYBEK SAİDE UMUT Pozitif Fonksiyonel Tutumlar Ölçeği'nin Psikometrik Özelliklerinin İncelenmesi. (2017): 59 - 66.
MLA ÇEÇEN EROĞUL Ayşe Rezan,ZEYBEK SAİDE UMUT Pozitif Fonksiyonel Tutumlar Ölçeği'nin Psikometrik Özelliklerinin İncelenmesi. , 2017, ss.59 - 66.
AMA ÇEÇEN EROĞUL A,ZEYBEK S Pozitif Fonksiyonel Tutumlar Ölçeği'nin Psikometrik Özelliklerinin İncelenmesi. . 2017; 59 - 66.
Vancouver ÇEÇEN EROĞUL A,ZEYBEK S Pozitif Fonksiyonel Tutumlar Ölçeği'nin Psikometrik Özelliklerinin İncelenmesi. . 2017; 59 - 66.
IEEE ÇEÇEN EROĞUL A,ZEYBEK S "Pozitif Fonksiyonel Tutumlar Ölçeği'nin Psikometrik Özelliklerinin İncelenmesi." , ss.59 - 66, 2017.
ISNAD ÇEÇEN EROĞUL, Ayşe Rezan - ZEYBEK, SAİDE UMUT. "Pozitif Fonksiyonel Tutumlar Ölçeği'nin Psikometrik Özelliklerinin İncelenmesi". (2017), 59-66.
APA ÇEÇEN EROĞUL A, ZEYBEK S (2017). Pozitif Fonksiyonel Tutumlar Ölçeği'nin Psikometrik Özelliklerinin İncelenmesi. Bilişsel Davranışçı Psikoterapi ve Araştırmalar Dergisi, 6(2), 59 - 66.
Chicago ÇEÇEN EROĞUL Ayşe Rezan,ZEYBEK SAİDE UMUT Pozitif Fonksiyonel Tutumlar Ölçeği'nin Psikometrik Özelliklerinin İncelenmesi. Bilişsel Davranışçı Psikoterapi ve Araştırmalar Dergisi 6, no.2 (2017): 59 - 66.
MLA ÇEÇEN EROĞUL Ayşe Rezan,ZEYBEK SAİDE UMUT Pozitif Fonksiyonel Tutumlar Ölçeği'nin Psikometrik Özelliklerinin İncelenmesi. Bilişsel Davranışçı Psikoterapi ve Araştırmalar Dergisi, vol.6, no.2, 2017, ss.59 - 66.
AMA ÇEÇEN EROĞUL A,ZEYBEK S Pozitif Fonksiyonel Tutumlar Ölçeği'nin Psikometrik Özelliklerinin İncelenmesi. Bilişsel Davranışçı Psikoterapi ve Araştırmalar Dergisi. 2017; 6(2): 59 - 66.
Vancouver ÇEÇEN EROĞUL A,ZEYBEK S Pozitif Fonksiyonel Tutumlar Ölçeği'nin Psikometrik Özelliklerinin İncelenmesi. Bilişsel Davranışçı Psikoterapi ve Araştırmalar Dergisi. 2017; 6(2): 59 - 66.
IEEE ÇEÇEN EROĞUL A,ZEYBEK S "Pozitif Fonksiyonel Tutumlar Ölçeği'nin Psikometrik Özelliklerinin İncelenmesi." Bilişsel Davranışçı Psikoterapi ve Araştırmalar Dergisi, 6, ss.59 - 66, 2017.
ISNAD ÇEÇEN EROĞUL, Ayşe Rezan - ZEYBEK, SAİDE UMUT. "Pozitif Fonksiyonel Tutumlar Ölçeği'nin Psikometrik Özelliklerinin İncelenmesi". Bilişsel Davranışçı Psikoterapi ve Araştırmalar Dergisi 6/2 (2017), 59-66.
Sayfa Oluşturulma Tarihi
27-04-2024 8:26

İLETİŞİM

TÜBİTAK ULAKBİM TR Dizin

Yüzüncüyıl, İşçi Blokları Mahallesi

Muhsin Yazıcıoğlu Caddesi No:51/C

06530 Çankaya / ANKARA +90 (312) 298 92 00

trdizin@tubitak.gov.tr

TÜBİTAK ULAKBİM Ulusal Akademik Ağ ve Bilgi Merkezi Cahit Arf Bilgi Merkezi © Tüm Hakları Saklıdır. Gizlilik Politikası Kullanım Şartları