ANALİTİK VE HOLİSTİK DÜŞÜNEN SINIF ÖĞRETMENİ ADAYLARININ KULLANDIKLARI OKUDUĞUNU ANLAMA STRATEJİLERİ

GÖÇEN KABARAN, GÜLER; ALTINTAŞ, Sedat; KABARAN, Hasret; Sidekli, Sabri

ANALİTİK VE HOLİSTİK DÜŞÜNEN SINIF ÖĞRETMENİ ADAYLARININ KULLANDIKLARI OKUDUĞUNU ANLAMA STRATEJİLERİ

Güler GÖÇEN KABARAN, (Arş. Gör., Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Eğitim Fakültesi)

Sedat ALTINTAŞ, (Arş. Gör., Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Eğitim Fakültesi)

Hasret KABARAN, (Öğretmen, Marmaris Çağdaş Bilim Koleji)

Sabri SİDEKLİ (Doç. Dr., Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Eğitim Fakültesi)

Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi

10 1

Yıl: 2016 Cilt: 18 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 37 - 57 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

ANALİTİK VE HOLİSTİK DÜŞÜNEN SINIF ÖĞRETMENİ ADAYLARININ KULLANDIKLARI OKUDUĞUNU ANLAMA STRATEJİLERİ

Öz:

Bu araştırmada problem çözmede analitik ve holistik düşünen sınıf öğretmeni adaylarının kullandıkları okuduğunu anlama stratejilerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Tarama modeline uygun olarak düzenlenen araştırma 2014-2015 eğitim-öğretim yılında gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın örneklemini Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Eğitim Fakültesi Sınıf Öğretmenliği Anabilim Dalı'nda öğrenim gören 158 öğretmen adayı oluşturmaktadır. Verilerin toplanmasında "Problem Çözerken Bütüncül ve Analitik Düşünme Ölçeği"; "Üst Bilişsel Okuma Stratejileri Ölçeği" ve araştırmacılar tarafından hazırlanan "Kişisel Bilgi Formu" kullanılmıştır. Araştırmanın amacı doğrultusunda öncelikle sınıf öğretmeni adaylarının baskın olan düşünme stilleri ve kullandıkları okuduğunu anlama stratejileri belirlenmiştir. Daha sonra, sınıf öğretmeni adaylarının düşünme stilleri ile kullandıkları okuduğunu anlama stratejileri cinsiyet, sınıf düzeyi ve genel ağırlıklı not ortalaması değişkenlerine göre incelenmiş ve düşünme stilleri ile okuduğunu anlama stratejileri arasındaki ilişki tespit edilmiştir. Araştırmadan elde edilen bulgulara göre öğretmen adaylarının baskın olarak analitik düşünme stillerini tercih ettikleri, analitik ve pragmatik okuma stratejilerini sık kullandıkları ve öğretmen adaylarının düşünme stilleri ortalama puanları ile analitik ve pragmatik stratejileri kullanma ortalama puanları arasında anlamlı bir ilişki olmadığı görülmüştür. Öğretmen adaylarının düşünme stillerinin cinsiyet, sınıf düzeyi ve genel ağırlıklı not ortalamalarına göre anlamlı farklılık göstermediği belirlenmiştir. Öğretmen adaylarının analitik okuma stratejilerinin cinsiyet değişkenine göre anlamlı bir farklılık göstermediği, sınıf düzeyi ve genel ağırlıklı not ortalaması değişkenlerine göre anlamlı farklılık gösterdiği sonucuna ulaşılmıştır. Öğretmen adaylarının pragmatik okuma stratejilerinin cinsiyet ve genel ağırlıklı not ortalaması değişkenlerine göre anlamlı farklılık gösterdiği, sınıf düzeyi değişkenine göre anlamlı farklılık göstermediği belirlenmiştir

Anahtar Kelime:

ANALYTIC AND HOLISTIC THINKING PRIMARY SCHOOL TEACHER CANDIDATES’ READING COMPREHENSION STRATEGIES

Öz:

This study aims to state analytic and holistic thinking primary school teacher candidates’ reading comprehension strategies. The study was conducted based on survey method in 2014-2015 academic year. Sample of the study was consisted of 158 teacher candidates studying in Muğla Sıtkı Koçman University Faculty of Education Primary School Teaching department. For data collection “Scale of holistic and Analytic Thinking in Problem Solving”, “Upper Level Cognitive Reading Strategies Scale”, and “Personal Information Form” which was developed by the researchers were applied. With the help of applied scales’ results, primary school teacher candidates’ thinking styles and reading comprehension strategies were determined. These findings were analyzed with gender, class level and academic success (GPA) variables, and the relation between these variables and thinking skills and strategies was revealed. As a result of the study, it was found that teacher candidates preferred analytic thinking styles, applied analytic and pragmatic reading comprehension strategies frequently; and it was indicated that there was not a significant relationship between teacher candidates’ thinking skills grades and analytic and pragmatic strategies grades. It was observed that prospective teachers’ thinking skills did not have any significance in terms of gender, grade levels and academic success. While their analytic reading strategies did not have any significance based on gender, there was a significant relation between analytic reading strategies and grade level, and academic success. Additionally, it was revealed that there was a significant relation between prospective teachers’ pragmatic reading strategies and gender, and academic success; however, there was not any significant relation between pragmatic reading strategies and grade level

Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

Akyol, H. (2006). Yeni Programa Uygun Türkçe Öğretim Yöntemleri. Ankara: Kök Yayıncılık.
Arıol, Ş. (2009). Matematik Öğretmen Adaylarının Bütüncül (Holistik) ve Analitik Düşünme Sitillerinin Matematiksel Problem Çözme Becerilerine Etkisi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü: Ankara.
Babacan, T. (2012). Sınıf Öğretmeni Adaylarının Üstbilişsel Okuma Stratejileri ile Çoklu Zekâ Alanları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Cumhuriyet Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Sivas.
Buluş, M. (2000). Öğretmen Adaylarında Yükleme Karmaşıklığı, Düşünme Stilleri ve Bilişsel Tutarlılık Tercihinin Bazı Psikososyal Özellikler ve Akademik
Başarı Çerçevesinde İncelenmesi. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
Büyüköztürk, Ş. (2012). Sosyal Bilimler İçin Veri Analizi El Kitabı. (17. Basım). Pegem Akademi Yayınları, Ankara.
Collins, M. D. & Cheek, E. H. (1999). Assessing & Guiding Reading Instruction. New York: The McGrawHill Companies, Inc.
Çeçen, M. A. ve Alver, M. (2011). Türkçe Öğretmeni Adaylarının Üstbilişsel Okuma Stratejilerini Kullanma Düzeyleri (Giresun Üniversitesi Örneği). Karadeniz Sosyal Bilimler Dergisi, 3 (5), 39-56.
Çöğmen, S. (2008). Eğitim Fakültesi Öğrencilerinin Kullandıkları Okuduğunu Anlama Stratejileri. Yayımlanmış Yüksek Lisans Tezi, Adnan Menderes Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Aydın.
Çöğmen, S. ve Saracaloğlu, A. S. (2010). Üst Bilişsel Okuma Stratejileri Ölçeğinin Türkçeye Uyarlama Çalışmaları. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 28(28), 91-99.
Çubukçu, Z. (2004). Öğretmen Adaylarının Düşünme Stillerinin Belirlenmesi. Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 5(2), 87-106.
Demirel, Ö. (2003). Yabancı Dil Öğretimi. Ankara: Pegem Yayıncılık.
Dilci, T. ve Babacan, T. (2011). Sınıf Öğretmen Adaylarının Üstbilişsel Okuma Stratejileri ile Çoklu Zekâ Alanları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 12(3), 47-64.
Dinçer, B. ve Saracaloğlu, A. S. (2011). Öğretmen Adaylarının Düşünme Stilleri Profillerinin Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 9(4), 701-744.
Epçaçan, Ç. (2008). Okuduğunu Anlama Stratejilerinin Bilişsel ve Duyuşsal Öğrenme Ürünlerine Etkisi. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
Fidan, N. ve Baykul, Y. (1994). İlköğretimde Temel Öğrenme İhtiyaçlarının Karşılanması. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 10(10), 7-20.
Gafoor, A. K. (2007). Does Present Education Favour Executive and External Styles of Thinking at the Expense of Achievement in Science? Paper Presented in International Conference On Educational Research In Era of
Globalization, November, 28–30, Periyar University, Salem, India.
Güngör, A. (2005). Altıncı, yedinci ve sekizinci sınıf öğrencilerinin okuduğunu anlama stratejilerini kullanma düzeyleri. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 28, 101-108.
Hammouri, H. A. (2003). An Investigation of Undergraduates' Transformational Problem Solving Strategies: Cognitive/Metacognitive Processes as Predictors of Holistic/Analytic Strategies. Assessment & Evaluation in Higher Education, 28(6), 571-586.
Karasar, N. (2012). Bilimsel Araştırma Yöntemi: Kavramlar, İlkeler, Teknikler. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
Karatay, H. (2007). İlköğretim Türkçe Öğretmeni Adaylarının Okuduğunu Anlama Becerileri Üzerine Alan Araştırması. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Kavcar, C., Oğuzkan, F. ve Sever, S. (2005). Türkçe Öğretimi (Türkçe ve Sınıf Öğretmenleri İçin). Genişletilmiş 7. Baskı. Ankara: Engin Yayınevi.
Nisbett, R. E., Peng, K., Choi, I. & Norenzayan, A. (2001). Culture and Systems of Thought: Holistic Versus Analytic Cognition. Psychological Review, 108(2), 291-310.
Özbaş, N. ve Sağır, Ş. U. (2014). Sınıf Öğretmenlerinin Düşünme Stilleri ve Kullandıkları Ölçme-Değerlendirme Yöntemleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi.
Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 33(1), 305-321.
Piloneita, P. (2006). Genre and Comprehension Straregies Presented In Elementary Basal Reading Programs: A Content Analysis. Unpublished Doctoral Dissertation, Coral Fables Florida, University Of Miami.
Riding, R. J. & Rayner, S. (1998). Cognitive Styles and Learning Strategies. David Fulton Publishers: London.
Saracaloğlu, A. S., Bozkurt, N., ve Serin, O. (2003). Üniversite Öğrencilerinin Okuma İlgileri ve Okuma Alışkanlıklarını Etkileyen Faktörler. Eğitim Araştırmaları, 4(12), 148-157.
Saracaloğlu, A. S., Yenice, N. ve Karasakaloğlu, N. (2008). Eğitim Fakültesi Öğrencilerinin Düşünme Stillerinin Çeşitli Değişkenler Açısından Karşılaştırılması. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi,1(5), 732–751.
Sever, S. (2004). Türkçe Öğretimi ve Tam Öğrenme. Ankara: Anı Yayıncılık.
Sternberg, R. L. (1997). Thinking Styles. New York: Cambridge University Pres.
Sünbül, A. M. (2004). Düşünme Stilleri Ölçeğinin Geçerlik ve Güvenirliği. Eğitim ve Bilim Dergisi, 29(132), 25-42.
Taraban, R., Kerr, M. & Rynearson, K. (2004). Analytic and Pragmatic Factors in College Students’ Metacognitive Reading Strategies. Reading Psychology, 25(2), 67-81.
Topuzkanamış, E. ve Maltepe, S. (2010). Öğretmen Adaylarının Okuduğunu Anlama ve Okuma Stratejilerini Kullanma Düzeyleri. Türklük Bilimi Araştırmaları, 27(27), 655-677.
Tufan, S. ve Coşkun G. (2009). Müzik Eğitimi Anabilim Dalı Öğrencilerinin Düşünme Stilleri. 8. Ulusal Müzik Eğitimi Sempozyumu. 23–25 Eylül, 2009. OMÜ.
Umay, A. ve Arıol, Ş. (2011). Baskın Olarak Bütüncül Stilde Düşünenlerle Baskın Olarak Analitik Stilde Düşünenlerin Problem Çözme Davranışlarının Karşılaştırılması. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 30(30), 27-37. Yılmaz, M. (2008). Türkçede Okuduğunu Anlama Becerilerini Geliştirme Yolları.
Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 5(9), 131- 139. Zhang, L. F. (2002). Thinking Styles: Their Relationships with Modes of Thinking and Academic Performance. Educational Pschology, 22(3), 331–348.

APA	GÖÇEN KABARAN G, ALTINTAŞ S, KABARAN H, Sidekli S (2016). ANALİTİK VE HOLİSTİK DÜŞÜNEN SINIF ÖĞRETMENİ ADAYLARININ KULLANDIKLARI OKUDUĞUNU ANLAMA STRATEJİLERİ. , 37 - 57.
Chicago	GÖÇEN KABARAN GÜLER,ALTINTAŞ Sedat,KABARAN Hasret,Sidekli Sabri ANALİTİK VE HOLİSTİK DÜŞÜNEN SINIF ÖĞRETMENİ ADAYLARININ KULLANDIKLARI OKUDUĞUNU ANLAMA STRATEJİLERİ. (2016): 37 - 57.
MLA	GÖÇEN KABARAN GÜLER,ALTINTAŞ Sedat,KABARAN Hasret,Sidekli Sabri ANALİTİK VE HOLİSTİK DÜŞÜNEN SINIF ÖĞRETMENİ ADAYLARININ KULLANDIKLARI OKUDUĞUNU ANLAMA STRATEJİLERİ. , 2016, ss.37 - 57.
AMA	GÖÇEN KABARAN G,ALTINTAŞ S,KABARAN H,Sidekli S ANALİTİK VE HOLİSTİK DÜŞÜNEN SINIF ÖĞRETMENİ ADAYLARININ KULLANDIKLARI OKUDUĞUNU ANLAMA STRATEJİLERİ. . 2016; 37 - 57.
Vancouver	GÖÇEN KABARAN G,ALTINTAŞ S,KABARAN H,Sidekli S ANALİTİK VE HOLİSTİK DÜŞÜNEN SINIF ÖĞRETMENİ ADAYLARININ KULLANDIKLARI OKUDUĞUNU ANLAMA STRATEJİLERİ. . 2016; 37 - 57.
IEEE	GÖÇEN KABARAN G,ALTINTAŞ S,KABARAN H,Sidekli S "ANALİTİK VE HOLİSTİK DÜŞÜNEN SINIF ÖĞRETMENİ ADAYLARININ KULLANDIKLARI OKUDUĞUNU ANLAMA STRATEJİLERİ." , ss.37 - 57, 2016.
ISNAD	GÖÇEN KABARAN, GÜLER vd. "ANALİTİK VE HOLİSTİK DÜŞÜNEN SINIF ÖĞRETMENİ ADAYLARININ KULLANDIKLARI OKUDUĞUNU ANLAMA STRATEJİLERİ". (2016), 37-57.

APA	GÖÇEN KABARAN G, ALTINTAŞ S, KABARAN H, Sidekli S (2016). ANALİTİK VE HOLİSTİK DÜŞÜNEN SINIF ÖĞRETMENİ ADAYLARININ KULLANDIKLARI OKUDUĞUNU ANLAMA STRATEJİLERİ. Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 18(1), 37 - 57.
Chicago	GÖÇEN KABARAN GÜLER,ALTINTAŞ Sedat,KABARAN Hasret,Sidekli Sabri ANALİTİK VE HOLİSTİK DÜŞÜNEN SINIF ÖĞRETMENİ ADAYLARININ KULLANDIKLARI OKUDUĞUNU ANLAMA STRATEJİLERİ. Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 18, no.1 (2016): 37 - 57.
MLA	GÖÇEN KABARAN GÜLER,ALTINTAŞ Sedat,KABARAN Hasret,Sidekli Sabri ANALİTİK VE HOLİSTİK DÜŞÜNEN SINIF ÖĞRETMENİ ADAYLARININ KULLANDIKLARI OKUDUĞUNU ANLAMA STRATEJİLERİ. Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, vol.18, no.1, 2016, ss.37 - 57.
AMA	GÖÇEN KABARAN G,ALTINTAŞ S,KABARAN H,Sidekli S ANALİTİK VE HOLİSTİK DÜŞÜNEN SINIF ÖĞRETMENİ ADAYLARININ KULLANDIKLARI OKUDUĞUNU ANLAMA STRATEJİLERİ. Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 2016; 18(1): 37 - 57.
Vancouver	GÖÇEN KABARAN G,ALTINTAŞ S,KABARAN H,Sidekli S ANALİTİK VE HOLİSTİK DÜŞÜNEN SINIF ÖĞRETMENİ ADAYLARININ KULLANDIKLARI OKUDUĞUNU ANLAMA STRATEJİLERİ. Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 2016; 18(1): 37 - 57.
IEEE	GÖÇEN KABARAN G,ALTINTAŞ S,KABARAN H,Sidekli S "ANALİTİK VE HOLİSTİK DÜŞÜNEN SINIF ÖĞRETMENİ ADAYLARININ KULLANDIKLARI OKUDUĞUNU ANLAMA STRATEJİLERİ." Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 18, ss.37 - 57, 2016.
ISNAD	GÖÇEN KABARAN, GÜLER vd. "ANALİTİK VE HOLİSTİK DÜŞÜNEN SINIF ÖĞRETMENİ ADAYLARININ KULLANDIKLARI OKUDUĞUNU ANLAMA STRATEJİLERİ". Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 18/1 (2016), 37-57.