Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalarının Uyku Kalitesinin Değerlendirilmesi

Ayşe KACAROĞLU VİCDAN (Yrd. Doç. Dr. Ayşe KACAROĞLU VİCDAN, Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Hemşirelik Bölümü)
Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi
18 0
Yıl: 2018 Cilt: 11 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 14 - 18 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalarının Uyku Kalitesinin Değerlendirilmesi

Öz:
Giriş: Uyku, tüm bireylerin fiziksel ve ruhsal yönden sağlıklı olması için gerekli yaşam aktivitelerindendir. Amaç: Bu çalışmanın amacı, kronik obstrüktif akciğer hastalığı (KOAH) olan hastalarda uyku kalitesini değerlendirmektir. Yöntem: Tanımlayıcı tipteki bu araştırma bir devlet hastanesinin Göğüs Hastalıkları Kliniği'nde 15 Ocak - 15 Nisan 2014 tarihleri arasında 62 hasta ile yapıldı. Veriler, yüz yüze görüşme tekniği ile "Hasta Tanılama Formu" ve "Pittsburgh Uyku Kalite İndeksi (PUKİ)" kullanılarak toplandı. Verilerin değerlendirilmesinde yüzdelik, frekans, aritmetik ortalama, t-testi, tek yönlü varyans analizi ve Tukey testi kullanıldı. Bulgular: Araştırmaya katılan hastaların %79'u 61 yaş ve üzerinde, %58.1'i erkek, %75.8'i evli, %59.7'si ilköğretim mezunu, %62.9'u eşi ile birlikte yaşamakta, %64.5'i KOAH ile ilgili eğitim almamış, %43.5'i 1-5 yıldır KOAH hastası ve %41.9'u sigarayı bırakmıştır. Hastaların toplam PUKİ puan ortalaması 8.44 ± 3.49 olup, %87.1'inin uyku kalitesinin kötü, %12.9'unun uyku kalitesinin iyi olduğu belirlendi. Hastaların uyku kalitesini yaş (p = .747) , cinsiyet (p = .051), medeni durum (p = .635), eğitim düzeyi (p = .735), yaşanılan kişi (p = .625), KOAH'la ilgili eğitim alma durumu (p = .830), KOAH'la ilgili eğitim almak istedikleri kişi (p = .116) ve KOAH süresi (p = .569) anlamlı olarak etkilemezken; sigara içme anlamlı olarak etkilemiştir (p = .000). Sonuç: Bu çalışma sonuçları KOAH hastalarının uyku kalitesinin kötü olduğunu göstermiştir. KOAH hastalarının uyku kalitelerini artırmaya yönelik hemşirelik bakımının uygulanması önerilir
Anahtar Kelime:

Konular: Kadın Araştırmaları Hemşirelik Psikiyatri

Assessment of Sleep Quality in Patients with Chronic Obstructive Pulmonary Disease

Öz:
Giriş: Uyku, tüm bireylerin fiziksel ve ruhsal yönden sağlıklı olması için gerekli yaşam aktivitelerindendir. Amaç: Bu çalışmanın amacı,kronik obstrüktif akciğer hastalığı (KOAH) olan hastalarda uyku kalitesini değerlendirmektir. Yöntem: Tanımlayıcı tipteki bu araştırma birdevlet hastanesinin Göğüs Hastalıkları Kliniği’nde 15 Ocak - 15 Nisan 2014 tarihleri arasında 62 hasta ile yapıldı. Veriler, yüz yüze görüşmetekniği ile “Hasta Tanılama Formu” ve “Pittsburgh Uyku Kalite İndeksi (PUKİ)” kullanılarak toplandı. Verilerin değerlendirilmesindeyüzdelik, frekans, aritmetik ortalama, t-testi, tek yönlü varyans analizi ve Tukey testi kullanıldı. Bulgular: Araştırmaya katılan hastaların%79’u 61 yaş ve üzerinde, %58.1’i erkek, %75.8’i evli, %59.7’si ilköğretim mezunu, %62.9’u eşi ile birlikte yaşamakta, %64.5’i KOAH ileilgili eğitim almamış, %43.5’i 1-5 yıldır KOAH hastası ve %41.9’u sigarayı bırakmıştır. Hastaların toplam PUKİ puan ortalaması 8.44 ±3.49 olup, %87.1’inin uyku kalitesinin kötü, %12.9’unun uyku kalitesinin iyi olduğu belirlendi. Hastaların uyku kalitesini yaş (p = .747) ,cinsiyet (p = .051), medeni durum (p = .635), eğitim düzeyi (p = .735), yaşanılan kişi (p = .625), KOAH’la ilgili eğitim alma durumu (p =.830), KOAH’la ilgili eğitim almak istedikleri kişi (p = .116) ve KOAH süresi (p = .569) anlamlı olarak etkilemezken; sigara içme anlamlıolarak etkilemiştir (p = .000). Sonuç: Bu çalışma sonuçları KOAH hastalarının uyku kalitesinin kötü olduğunu göstermiştir. KOAHhastalarının uyku kalitelerini artırmaya yönelik hemşirelik bakımının uygulanması önerilir
Anahtar Kelime:

Konular: Kadın Araştırmaları Hemşirelik Psikiyatri
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Ağargün, M.Y., Kara, H., & Anlar, O. (1996). The validity and reliability of the Pittsburgh sleep quality index. Türk Psikiyatri Dergisi, 7, 107-15.
  • Akça Ay, F. (2011). Kuram nedir? Mesleki kuramlar ve teorisyenler. In F. A. Ay (Ed.), Sağlık uygulamalarında temel kavramlar ve beceriler (3. Baskı, sy. 36-46). İstanbul: Nobel Tıp.
  • Birol, L. (2005). Solunum sistemi hastalıkları ve hemşirelik bakımı. In N. Akdemir, L. Birol, (Eds.) İç hastalıkları ve hemşirelik bakımı (2. baskı, sy. 368-372). Ankara: Sistem.
  • Bal Özkaptan, B., & Kapucu, S. (2016). Home nursing care with the self-care model improves self-efficacy of patients with chronic obstructive pulmonary disease. Japan Journal of Nursing Science, 13(3), 365-77.
  • Batum, Ö., Batum, M., & Can, H. (2015). Kronik obstruktif akciğer hastalığında evrelere göre uyku yakınmalarının şiddetinin değerlendirilmesi. İzmir Göğüs Hastanesi Dergisi, 29 (1), 11-14.
  • Birol, L. (2009). Hemşirelik süreci (9. Baskı, sy.355). İzmir: Etki.
  • Budhiraja, R., Siddiqi, T.A., & Quan, S.F. (2015). Sleep disorders in chronic obstructive pulmonary disease: etiology, impact, and management. Journal of Clinical Sleep Medicine, 11(3), 259-270.
  • Budhiraja, R., Parthasarathy, S., Budhiraja, P., Habib, M.P., Wendel, C., & Quan, S.F. (2012). Insomnia in patients with COPD. Sleep, 35(3), 369-375.
  • Buysse, D.J., Reynolds, C.F., Monk, T.H., Berman, S.R., & Kupfer, D.J. (1989). The pittsburgh sleep quality index: a new instrument for psychiatric practice and research. Psychiatry Research, 28 (2), 193-213.
  • Bülbül, Y. (2013). Kronik obstrüktif akciğer hastalığında uyku sorunları. Güncel Göğüs Hastalıkları Serisi, 1 (1), 80-85.
  • Chaouat, A., Weitzenblum, E., Krieger, J., Ifounza, T., Oswald, M., & Kessler, R. (1995). Association of chronic obstructive pulmonary disease and sleep apnea syndrome. American Journal Respiratory Critical Care Medicine, 151(1), 82-86.
  • Chang, C.H., Chuang, L.P., Lin, S.W, Lee, C.S., Tsai, Y.H., Wei, Y.F., et al. (2016). Factors responsible for poor sleep quality in patients with chronic obstructive pulmonary disease. BioMed Central Pulmonary Medicine, 16(1), 118.
  • Çevik Akyıl, R. (2013). Solunum sistemi hastalıkları ve bakım. In Z. Durna (Ed.), İç hastalıkları hemşireliği (sy.131-134). İstanbul: Akademi.
  • De, S. (2012). Subjective assessment of quality of sleep in chronic obstructive pulmonary disease patient and its relationship with associated depression. Lung India, 29 (4), 332-335.
  • Demir, Y. (2011). Uyku ve uyku ile ilgili uygulamalar. In F. Akça Ay (Ed.), Sağlık uygulamalarında temel kavramlar ve beceriler (3. Baskı, sy. 688-694). İstanbul: Nobel Tıp.
  • Doğan, B. (2013). Kronik obstrüktif akciğer hastalığı tanısı alan hastalarda uyku kalitesi ve yorgunluğun belirlenmesi. Hemşirelik Programı Yüksek Lisans Tezi, KKTC Yakın Doğu Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, KKTC.
  • Esen, H. (2008). KOAH hastalarında uyku kalitesi ve yaşam kalitesi arasındaki ilişkinin değerlendirilmesi. Hemşirelik Programı Yüksek Lisans Tezi, Afyon Kocatepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Afyonkarahisar, Türkiye.
  • Görgülü, Ü. (2003). KOAH hastalarında uyku kalitesinin değerlendirilmesi. Bilim Uzmanlığı Tezi. Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü İç Hastalıkları Hemşireliği Programı, Ankara, Türkiye.
  • Güner, A., & Atak, N. (2001). Kronik obstrüktif akciğer hastalığı olan hastalarda sağlık eğitiminin yaşam kalitesi üzerindeki etkisinin değerlendirilmesi. Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Mecmuası, 54 (2), 321-332.
  • Jen, R., Li, Y., Owens, R.L., & Malhotra, A. (2016). Sleep in chronic obstructive pulmonary disease: evidence gaps and challenges. Canadian Respiratory Journal, Volume 2016 (8), 1-5.
  • Karadağ, M. (2013). KOAH tedavisinde sigaranın bıraktırılması. Güncel Göğüs Hastalıkları Serisi, 1 (1), 98-104.
  • Kaymak, S. U., Peker, S., Cankurtaran, E. Ş., & Soygür, A. H. (2010). Yaşlılarda uyku sorunları. Akad Geriatri, 2, 61-70.
  • Kocabaş, A., Atış, S., Çöplü, L., Erdinç, E., Ergan, B., Köktürk, N. et al. (02.04.2014). Kronik obstrüktif akciğer (KOAH) hastalığı koruma, tanı ve tedavi raporu 2014. Erişim: 19.09.2016. http://toraks.org.tr/ebook.aspx?book=58149091
  • Köktürk, N., Gürgün, A., Şen, E., Kocabaş, A., Polatlı, M., Naycı, S.A. et al. (Mart 2017) Türk Toraks Derneği’nin GOLD 2017 Kronik obstrüktif akciğer hastalığı (KOAH) raporuna bakışı. Erişim: 20.07.2017. toraks.org.tr/Download.aspx?book=2211
  • Krishna Sharma, M.D., Choyal, T., Chaturvedi, H., & Pandey, P. (2016). Sleep quality and quality of life in patients with COPD. Chest, 150 (4), 895.
  • Kuzu Okur, H. (2012). KOAH ve uyku bozuklukları. Uluslararası Hakemli Akademik Spor Sağlık ve Tıp Bilimler Dergisi, 3 (2), 70-76.
  • Malik, V., & Lee Chiong, T. (2015). Sleep medicine. In Chokroverty, S., Billiard, M. (Eds.), Restrictive and obstructive lung diseases and sleep disorders. (1st ed., pp. 368-372). New York: Springer.
  • Moyet - Carpenito, L.J. (2012). Hemşirelik Tanıları El Kitabı (Çeviren: F, Erdemir) İstanbul: Nobel Tıp. (Orijinal yayının basın yılı 2010).
  • Nunes, D.M., Mota, R.M., Pontes Neto, O.L., Pereira, E.D., Bruin, V.M., & Bruin, P.F. (2009). Impaired sleep reduces quality of life in chronic obstructive pulmonary disease. Lung, 187 (3), 15-63.
  • Olgun, N., Eti Aslan, F., & Çil, A. (2010). Dahili ve cerrahi hastalıklarda bakım. In Karadakovan A, Eti Aslan F. (Eds.), Toraks ve alt solunum sistemi hastalıkları. (1. Baskı, sy.433-436) Adana: Nobel Kitabevi.
  • Öztürk, Ö. (2011). Chronic obstructive pulmonary disease and sleep. Eurasian Journal of Pulmonolog, 13 (2), 67-77.
  • Sevilla Berrios, R.A., & Gay, P.C. (2016). Advances and new approaches to managing sleep-disordered breathing related to chronic pulmonary disease. Sleep Medicine Clinics, 11 (2), 257-264.
  • Scharf, S.M., Maimon, N., Simon- Tuval, T., Bernhard- Scharf, B.J., Reuveni, H., & Tarasiuk, A. (2010). Sleep quality predicts quality of life in chronic obstructive pulmonary disease. International Journal of Chronic Obstructive Pulmonary Disease, 22 (6), 1-12.
  • Sharma, K., Choyal, T., & Pandey, R. (2014). Late-breaking abstract: sleep quality in chronic obstructive pulmonary disease patients and its relationship with general well being. European Respiratory Journal, 44, 2281.
  • Şahin, D.S., Önal, Ö., & Mutluay, D. (2014). Geriatrik hastalarda KOAH evrelerine göre anemi ilişkisinin incelenmesi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 2 (2), 73-80.
  • Tel, H., & Akdemir, N. (1998). KOAH’lı hastalara uygulanan planlı hasta öğretiminin ve hasta izleminin hastaların hastalıkla baş etme durumlarına etkisi. Cumhuriyet Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 2 (2), 44-52.
  • Theorell-Haglöw, J., Sif Ólafsdóttir, I., Benediktsdóttir, B., Gíslason, T. Lindberg, E., & Janson, C. (2016). Sex differences in reported and objectively measured sleep in COPD.International Journal of Chronic Obstructive Pulmonary Disease, 11(1), 151-160.
  • Uysal, H. (2014). Kronik obstrüktif akciğer hastalığı. In N. Enç (Ed.), İç hastalıkları hemşireliği (1. Baskı, sy.138-147). İstanbul: Nobel.
  • Üstünova, E., & Nahcivan, N. (2015). Kronik obstrüktif akciğer hastalığı olan bireylerin kronik hastalık yönetimine ilişkin değerlendirmeleri ve ilişkili faktörler. Florence Nightingale Hemşirelik Dergisi, 23 (1), 11-22.
  • Zakrisson, A.B., Engfeldt, P., Hagglund, D., Odencrants, S., Hasselgren, M., Arne, M., & Theander, K. (2011). Nurse-led multidisciplinary programme for patients with COPD in primary health care, a controlled trial. Primary Care Respiratory Journal, 20 (4), 427-433.
  • Zohal, M.A.,Yazdi, Z., Kazemifar, A.M., Mahjoob, P., & Ziaeeha, M. (2014). Sleep quality and quality of life in copd patients with and with out suspected obstructive sleep apnea. Sleep Disorder, Volume 2014 (22), 1-4.
APA Kacaroğlu Vicdan A (2018). Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalarının Uyku Kalitesinin Değerlendirilmesi. , 14 - 18.
Chicago Kacaroğlu Vicdan Ayşe Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalarının Uyku Kalitesinin Değerlendirilmesi. (2018): 14 - 18.
MLA Kacaroğlu Vicdan Ayşe Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalarının Uyku Kalitesinin Değerlendirilmesi. , 2018, ss.14 - 18.
AMA Kacaroğlu Vicdan A Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalarının Uyku Kalitesinin Değerlendirilmesi. . 2018; 14 - 18.
Vancouver Kacaroğlu Vicdan A Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalarının Uyku Kalitesinin Değerlendirilmesi. . 2018; 14 - 18.
IEEE Kacaroğlu Vicdan A "Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalarının Uyku Kalitesinin Değerlendirilmesi." , ss.14 - 18, 2018.
ISNAD Kacaroğlu Vicdan, Ayşe. "Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalarının Uyku Kalitesinin Değerlendirilmesi". (2018), 14-18.
APA Kacaroğlu Vicdan A (2018). Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalarının Uyku Kalitesinin Değerlendirilmesi. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi, 11(1), 14 - 18.
Chicago Kacaroğlu Vicdan Ayşe Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalarının Uyku Kalitesinin Değerlendirilmesi. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi 11, no.1 (2018): 14 - 18.
MLA Kacaroğlu Vicdan Ayşe Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalarının Uyku Kalitesinin Değerlendirilmesi. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi, vol.11, no.1, 2018, ss.14 - 18.
AMA Kacaroğlu Vicdan A Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalarının Uyku Kalitesinin Değerlendirilmesi. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi. 2018; 11(1): 14 - 18.
Vancouver Kacaroğlu Vicdan A Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalarının Uyku Kalitesinin Değerlendirilmesi. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi. 2018; 11(1): 14 - 18.
IEEE Kacaroğlu Vicdan A "Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalarının Uyku Kalitesinin Değerlendirilmesi." Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi, 11, ss.14 - 18, 2018.
ISNAD Kacaroğlu Vicdan, Ayşe. "Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalarının Uyku Kalitesinin Değerlendirilmesi". Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi 11/1 (2018), 14-18.
Sayfa Oluşturulma Tarihi
23-04-2024 5:8

İLETİŞİM

TÜBİTAK ULAKBİM TR Dizin

Yüzüncüyıl, İşçi Blokları Mahallesi

Muhsin Yazıcıoğlu Caddesi No:51/C

06530 Çankaya / ANKARA +90 (312) 298 92 00

trdizin@tubitak.gov.tr

TÜBİTAK ULAKBİM Ulusal Akademik Ağ ve Bilgi Merkezi Cahit Arf Bilgi Merkezi © Tüm Hakları Saklıdır. Gizlilik Politikası Kullanım Şartları