Psikolojik Danışma ve Rehberliğe (PDR) Yönelik Mitler Ölçeğinin Geliştirilmesi ve Rehberlik Dersinin Pedagojik Formasyon Öğrencilerinin PDR’ye Yönelik Mitleri Üzerindeki Etkisi

EROĞUL, Ayşe Rezan Çeçen; ZEYBEK, Saide Umut; Avci, Rasit

Psikolojik Danışma ve Rehberliğe (PDR) Yönelik Mitler Ölçeğinin Geliştirilmesi ve Rehberlik Dersinin Pedagojik Formasyon Öğrencilerinin PDR’ye Yönelik Mitleri Üzerindeki Etkisi

Raşit AVCI, (Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Bölümü, Psikolojik Danışma ve Rehberlik Anabilim Dalı, Türkiye)

Ayşe Rezan Çeçen EROĞUL, (Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Bölümü, Psikolojik Danışma ve Rehberlik Anabilim Dalı, Türkiye)

Saide Umut ZEYBEK (Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Bölümü, Psikolojik Danışma ve Rehberlik Anabilim Dalı, Türkiye)

Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi

12 0

Yıl: 2017 Cilt: 7 Sayı: 48 Sayfa Aralığı: 15 - 29 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Psikolojik Danışma ve Rehberliğe (PDR) Yönelik Mitler Ölçeğinin Geliştirilmesi ve Rehberlik Dersinin Pedagojik Formasyon Öğrencilerinin PDR’ye Yönelik Mitleri Üzerindeki Etkisi

Öz:

Bu çalışmanın ilk amacı, öğretmenlerin okuldaki psikolojik danışma ve rehberlik (PDR) çalışmalarına ilişkin mitlerini (yanlış inanışlarını) belirlemede kullanılabilecek geçerli ve güvenilir bir ölçme aracı geliştirmektir. Çalışma grubu, toplam 651 öğretmen ve öğretmen adayından oluşmaktadır. Ölçme aracının geliştirilmesi aşamasında madde havuzu oluşturulmuş ve bu maddeler uzman görüşüne sunulmuştur. Uzman görüşü sonrası ölçeğe son şekli verilerek veriler toplanmıştır. Geçerlik çalışması kapsamında açımlayıcı faktör analizi ve iki ayrı doğrulayıcı faktör analizi uygulanmış ve bazı maddeler ölçekten çıkartılmıştır. Psikolojik Danışma ve Rehberliğe Yönelik Mitler Ölçeği (PDRMÖ) 25 maddeli tek boyutlu yapısının yeterli uyum gösterdiği belirlenmiştir. Ölçeğin iç tutarlık katsayısının .82 ve iki yarı test güvenirliğinin ise .76 olduğu belirlenmiştir. Bu çalışmanın ikinci amacı ise, pedagojik formasyon programında öğretmen adaylarına verilen Rehberlik dersinin PDR'ye yönelik mitler üzerindeki etkisini incelemektir. Bu çalışmada tek gruplu ön test-son test deneysel desen kullanılmıştır. İkinci çalışma grubunu pedagojik formasyon eğitimi kapsamında Rehberlik dersi almakta olan 58 öğretmen adayı oluşturmuştur. Araştırma verileri, PDRMÖ ile toplanmıştır. Araştırma sonucunda öğretmen adaylarının PDR'ye yönelik mitlerinde anlamlı düzeyde azalma olduğu saptanmıştır. İlk araştırmanın sonucu, PDRMÖ'nün geçerli ve güvenilir bir ölçme aracı olduğunu, ikinci araştırmanın sonucu ise Rehberlik dersinin öğretmen adaylarının psikolojik danışma ve rehberliğe yönelik mitlerinin azaltılmasında önemli olduğunu göstermektedir

Anahtar Kelime:

Developing the Myths towards Psychological Counseling and Guidance Scale, and the Effect of Guidance Course on Myths of Pedagogical Formation Students towards Psychological Counseling and Guidance

Öz:

The first aim of this study was to develop a valid and reliable instrument that can be used to determine the myths of teachers on the practices of Psychological Counseling and Guidance (PC&G) at schools. The whole sample consisted of 651 teachers and prospective teachers. Within the context of validity, exploratory factor analysis and two separate confirmatory factor analyses were conducted and some items were removed from the scale. A unidimensional structure with 25 items of Myths towards Psychological Counseling and Guidance Scale (MPC&GS) produced good fit indices. The internal consistency coefficient of the scale was found to be .82 and the split-half reliability was .76. The second aim of this study was to analyze the effect of guidance course on myths towards PC&G. One-sample pretest-posttest experimental design was used in this study. The experimental group consisted of 58 prospective teachers attending pedagogical formation programme and taking the Guidance course. Data were collected via MPC&GS. Results of the study revealed that there was a significant decrease in myths. Conclusions of the first and second studies indicate that MPC&GS is a valid and reliable instrument and Guidance course is effective in decreasing myths related to the field of PC&G

Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Bibliyografik

Abbasoğlu, B. (2014). İlkokul ve ortaokul öğretmenlerinin rehberlik ve psikolojik danışma faaliyetlerine yönelik tutumlarının incelenmesi (Yalova ili örneği) (Yüksek lisans tezi). Yeditepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eğitim Yönetimi ve Denetimi Ana Bilim Dalı, İstanbul.
Ametea, E. S. ve Clark, M. A. (2005). Changing schools, changing counselors: A qualitative study of school administrators’ conceptions of the school counselor role. Professional School Counseling, 9(1), 16-27.
Bozic, N. ve Carter, A. (2002). Consultation groups: Participants’ views. Educational Psychology in Practice, 18(3), 189-201.
Browne, M. W. ve Cudeck, R. (1993). Alternative ways of assessing model fit. K. A. Bollen ve J. S. Long (Ed.), Testing structural equation models içinde (s. 136-162). Beverly Hills, CA: Sage.
Bülbül, Ö. (2009). İlköğretim okullarında görev yapan öğretmenlerin rehberlik görevleriyle ilgili tutum ve davranışlarının incelenmesi (Yüksek lisans tezi). Sütçü İmam Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı, Kahramanmaraş.
Büyüköztürk, Ş. (2011). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2008). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
Byrne, B. (2012). Structural equation modeling with Mplus: Basic concepts, applications, and programming. New York: Routledge.
Can, A. (2014). SPSS ile bilimsel araştırma sürecinde nicel veri analizi. Ankara: Pegem Akademi.
Çokluk, Ö., Şekercioğlu, G. ve Büyüköztürk, Ş. (2010). Sosyal bilimler için çok değişkenli istatistik: SPSS ve LISREL uygulamaları. Pegem Akademi Yayıncılık.
Demir, M. (2010). Sınıf rehber öğretmenlerinin rehberlik anlayışları ve rehberliğe yönelik tutumları (Yüksek lisans tezi). Anadolu Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
Doğan, S. (1989). Üniversite gençliğinin psikolojik danışma ve rehberlik merkezini algılayışları. Üniversite Gençliğinde Uyum Sorunları Sempozyumu Bilimsel Çalışmaları’ında sunulan bildiri, Bilkent Üniversitesi, Ankara.
Erkuş, A. (2012). Psikolojide ölçme ve ölçek geliştirme-1: Temel kavramlar ve işlemler. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
Field, A. (2009). Discovering statistics using SPSS. London: Sage publications.
Finney, S. J. ve DiStefano, C. (2013). Nonnormal and categorical data in structural equation models. G. R. Hancock ve R. O. Mueller (Ed.), A second course in structural equation modeling içinde (s. 439-492). Charlotte, NC: Information Age.
Güven, M. (2004). İlköğretim ve ortaöğretim öğretmenlerinin psikolojik danışma ve rehberlik uygulamalarını değerlendirmeleri. VI. Rehberlik Sempozyumu’unda sunulan bildiri (s. 85-98), MEF Okulları, İstanbul.
Hamamcı, Z., Murat, M. ve Çoban, A. E. (2004, Temmuz). Gaziantep’teki okullarda çalışan psikolojik danışmanların mesleki sorunlarının incelenmesi. XIII. Ulusal Eğitim Bilimleri Kurultayı’nda sunulan bildiri, İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi, Malatya.
Hooper, D., Coughlan, J. ve Mullen, M. (2008). Structural equation modelling: Guidelines for determining model fit. Electronic Journal of Business Research Methods, 6(1), 53-60.
Hu, L. T. ve Bentler, P. M. (1999). Cutoff criteria for fit indexes in covariance structure analysis: Conventional criteria versus new alternatives. Structural Equation Modeling: A Multidisciplinary Journal, 6(1), 1-55.
Karaküçük, S. (2010). Okul rehberlik servislerinin fiziksel/mekânsal koşullarının incelenmesi (rehber öğretmenlerin mekânsal algıları bağlamında). Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 28(1), 421-440.
Karataş, Z. ve Baltacı, H. (2013). Ortaöğretim kurumlarında yürütülen psikolojik danışma ve rehberlik hizmetlerine yönelik okul müdürü, sınıf rehber öğretmeni, öğrenci ve okul rehber öğretmeninin görüşlerinin incelenmesi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 2, 427-460.
Kızıl, D. (2007). Ortaöğretim kurumlarındaki rehber öğretmenlerin ve sınıf rehber öğretmenlerin sınıf içi rehberlik etkinlikleri ile ilgili görüşleri (Yüksek lisans tezi). Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
Kline, P. (1994). An easy guide to factor analysis. UK: Routledge.
Kline, R. B. (2005). Principles and practice of structural equation modeling. New York: Guilford Press.
Nazlı, S. (2007). Okul yöneticilerinin rehberlik ve psikolojik danışma hizmetlerini algılamaları. Eğitim Araştırmaları, 26, 155-166.
Nazlı, S. (2008). Öğretmenlerin değişen rehberlik hizmetlerini ve kendi rollerini algılamaları. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 11(20), 11-25.
Özabacı, N., Sakarya, N. ve Doğan, M. (2008). Okul yöneticilerinin okuldaki psikolojik danışma ve rehberlik hizmetlerine ilişkin görüşlerinin değerlendirilmesi. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 11(19), 8-22.
Öztemel, K. (2000). Kendini ayarlama becerilerini algılamaları farklı öğretmenlerin rehberlik anlayışlarının bazı değişkenler açısından incelenmesi (Yüksek lisans tezi). Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Psikolojik Danışma ve Rehberlik Bilim Dalı, Ankara.
Paskal, K. (2001). Okul yöneticilerinin (ilköğretim okulu müdürlerinin) bu okullarda görev yapan rehber öğretmenlerin görevleri ve rehberlik hizmetleri ile ilgili bilinçlilik düzeyleri (Yüksek lisans tezi). Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
Reiner, S. M., Colbert, R. D. ve Perusse, R. (2009). Teacher perceptions of the professional school counselor role: A national study. Professional School Counseling, 12(5) 324-332.
Siyez, D.M., Kaya, A. ve Uz Baş, A. (2012). Investigating views of teachers on classroom guidance programs. Eurasian Journal of Educational Research, 48, 213-230.
Steiger, J.H. (2007), Understanding the limitations of global fit assessment in structural equation modeling, Personality and Individual Differences, 42(5), 893-98.
Sümer, N. (2000). Yapısal eşitlik modelleri: Temel kavramlar ve örnek uygulamalar. Türk Psikoloji Yazıları, 3(6), 49-74.
Yüksek Öğretim Kurulu. (2014). Pedagojik formasyon eğitimi sertifika programına ilişkin usul ve esaslar. http://www.yok.gov.tr/web/guest/icerik//journal_content adresinden erişildi.

APA	Avci R, EROĞUL A, ZEYBEK S (2017). Psikolojik Danışma ve Rehberliğe (PDR) Yönelik Mitler Ölçeğinin Geliştirilmesi ve Rehberlik Dersinin Pedagojik Formasyon Öğrencilerinin PDR’ye Yönelik Mitleri Üzerindeki Etkisi. , 15 - 29.
Chicago	Avci Rasit,EROĞUL Ayşe Rezan Çeçen,ZEYBEK Saide Umut Psikolojik Danışma ve Rehberliğe (PDR) Yönelik Mitler Ölçeğinin Geliştirilmesi ve Rehberlik Dersinin Pedagojik Formasyon Öğrencilerinin PDR’ye Yönelik Mitleri Üzerindeki Etkisi. (2017): 15 - 29.
MLA	Avci Rasit,EROĞUL Ayşe Rezan Çeçen,ZEYBEK Saide Umut Psikolojik Danışma ve Rehberliğe (PDR) Yönelik Mitler Ölçeğinin Geliştirilmesi ve Rehberlik Dersinin Pedagojik Formasyon Öğrencilerinin PDR’ye Yönelik Mitleri Üzerindeki Etkisi. , 2017, ss.15 - 29.
AMA	Avci R,EROĞUL A,ZEYBEK S Psikolojik Danışma ve Rehberliğe (PDR) Yönelik Mitler Ölçeğinin Geliştirilmesi ve Rehberlik Dersinin Pedagojik Formasyon Öğrencilerinin PDR’ye Yönelik Mitleri Üzerindeki Etkisi. . 2017; 15 - 29.
Vancouver	Avci R,EROĞUL A,ZEYBEK S Psikolojik Danışma ve Rehberliğe (PDR) Yönelik Mitler Ölçeğinin Geliştirilmesi ve Rehberlik Dersinin Pedagojik Formasyon Öğrencilerinin PDR’ye Yönelik Mitleri Üzerindeki Etkisi. . 2017; 15 - 29.
IEEE	Avci R,EROĞUL A,ZEYBEK S "Psikolojik Danışma ve Rehberliğe (PDR) Yönelik Mitler Ölçeğinin Geliştirilmesi ve Rehberlik Dersinin Pedagojik Formasyon Öğrencilerinin PDR’ye Yönelik Mitleri Üzerindeki Etkisi." , ss.15 - 29, 2017.
ISNAD	Avci, Rasit vd. "Psikolojik Danışma ve Rehberliğe (PDR) Yönelik Mitler Ölçeğinin Geliştirilmesi ve Rehberlik Dersinin Pedagojik Formasyon Öğrencilerinin PDR’ye Yönelik Mitleri Üzerindeki Etkisi". (2017), 15-29.

APA	Avci R, EROĞUL A, ZEYBEK S (2017). Psikolojik Danışma ve Rehberliğe (PDR) Yönelik Mitler Ölçeğinin Geliştirilmesi ve Rehberlik Dersinin Pedagojik Formasyon Öğrencilerinin PDR’ye Yönelik Mitleri Üzerindeki Etkisi. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 7(48), 15 - 29.
Chicago	Avci Rasit,EROĞUL Ayşe Rezan Çeçen,ZEYBEK Saide Umut Psikolojik Danışma ve Rehberliğe (PDR) Yönelik Mitler Ölçeğinin Geliştirilmesi ve Rehberlik Dersinin Pedagojik Formasyon Öğrencilerinin PDR’ye Yönelik Mitleri Üzerindeki Etkisi. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi 7, no.48 (2017): 15 - 29.
MLA	Avci Rasit,EROĞUL Ayşe Rezan Çeçen,ZEYBEK Saide Umut Psikolojik Danışma ve Rehberliğe (PDR) Yönelik Mitler Ölçeğinin Geliştirilmesi ve Rehberlik Dersinin Pedagojik Formasyon Öğrencilerinin PDR’ye Yönelik Mitleri Üzerindeki Etkisi. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, vol.7, no.48, 2017, ss.15 - 29.
AMA	Avci R,EROĞUL A,ZEYBEK S Psikolojik Danışma ve Rehberliğe (PDR) Yönelik Mitler Ölçeğinin Geliştirilmesi ve Rehberlik Dersinin Pedagojik Formasyon Öğrencilerinin PDR’ye Yönelik Mitleri Üzerindeki Etkisi. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi. 2017; 7(48): 15 - 29.
Vancouver	Avci R,EROĞUL A,ZEYBEK S Psikolojik Danışma ve Rehberliğe (PDR) Yönelik Mitler Ölçeğinin Geliştirilmesi ve Rehberlik Dersinin Pedagojik Formasyon Öğrencilerinin PDR’ye Yönelik Mitleri Üzerindeki Etkisi. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi. 2017; 7(48): 15 - 29.
IEEE	Avci R,EROĞUL A,ZEYBEK S "Psikolojik Danışma ve Rehberliğe (PDR) Yönelik Mitler Ölçeğinin Geliştirilmesi ve Rehberlik Dersinin Pedagojik Formasyon Öğrencilerinin PDR’ye Yönelik Mitleri Üzerindeki Etkisi." Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 7, ss.15 - 29, 2017.
ISNAD	Avci, Rasit vd. "Psikolojik Danışma ve Rehberliğe (PDR) Yönelik Mitler Ölçeğinin Geliştirilmesi ve Rehberlik Dersinin Pedagojik Formasyon Öğrencilerinin PDR’ye Yönelik Mitleri Üzerindeki Etkisi". Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi 7/48 (2017), 15-29.