İBN-İ HALDUN’UN TARİH, DEVLET VE TOPLUM ANLAYIŞININ GÜNÜMÜZ AÇISINDAN DEĞERLENDİRİLMESİ

ÇALISKAN AKÇETIN, NURHAYAT

İBN-İ HALDUN’UN TARİH, DEVLET VE TOPLUM ANLAYIŞININ GÜNÜMÜZ AÇISINDAN DEĞERLENDİRİLMESİ

Nurhayat ÇALIŞKAN AKÇETİN (Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi, Seydikemer Uygulamalı Bilimler Yüksekokulu, Sosyal Hizmet Bölümü Öğretim Üyesi.)

FLSF (Felsefe ve Sosyal Bilimler Dergisi)

2 1

Yıl: 2017 Cilt: 12 Sayı: 24 Sayfa Aralığı: 353 - 376 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 20-09-2018

İBN-İ HALDUN’UN TARİH, DEVLET VE TOPLUM ANLAYIŞININ GÜNÜMÜZ AÇISINDAN DEĞERLENDİRİLMESİ

Öz:

Bu çalışmada önemli bir İslam filozofu olan ve birçok görüşü günümüzde de geçerliliğini koruyan İbn-i Haldun’un toplumsal ve siyasal yaşamla ilgili görüşleri üzerinde durulacaktır. Geleneksel İslam tarihçiliğini özellikle yöntemsel açıdan sorgulayan İbn-i Haldun, düşüncesini ortaya koyarken tarihi rivayet ve haberlere karışan yalanı ve tahrifatı önlemek için tarihsel gerçekliklere ve gözlem metoduna dayanır. Metodu hem geleneği hem de gelenekten kopuşu içerir. Hem toplumsal hayatın devamı ve korunması için, hem de insanlar arası ilişkilerde adaletin sağlanması için siyasi otoriteye ihtiyaç olduğunu ifade eden İbn-i Haldun, bunun için dinin zorunlu olmadığını da söyler. Geçmişin geleceğe benzediğini ifade ederek, tarihsel olayların işleyişindeki kanunları tespit eder. Düşünür, devletlerin bu tarihsel gelişimi içinde siyasi otoritenin kavmine ya da tebaasına ne şekilde muamele ettiğini, sosyal hayatın ve ekonomik değişimlerin siyasette, devlette ve insanın yaşantısında ne tür dönüşümlere sebep olduğunu inceler. Tarih ve toplumsal-siyasal olaylar bir bütün olarak ele alınmalıdır diyen İbn-i Haldun’un, kullandığı metodun ve ulaştığı sonuçların günümüz açısından da büyük önemi vardır.

Anahtar Kelime:

Konular: Din Bilimi Felsefe

(Evaluation of Ibn-i Khaldun’s History, State And Society Understanding in Contemporary Perspective)

Öz:

This study will focus on opinions on social and political life as a prominent Islamic philosopher and whose opinions remain valid today. Ibn-i Khaldun, questioning traditional Islamic historiography especially methodologically when he put forward his idea to prevent the misunderstanding of the historical narrations and reports, bases his thoughts on historical realities and observation methods. His methods are both traditional and untraditional. According to him, political authority is needed both for the continuation and protection of social life as well as for the provision of justice among people. But he also says that the religion is not compulsory for this. He expresses that the past resembles the future, and detects laws of historical events. The philosopher examines how states have treated the people or the people of the political authority in this historical development, and what kind of transformations that the social and economic changes caused on the politics, state and the life of the person. He says historical, social and political events should be taken over as a whole. Methods used and the results found by him in the past has great importance even today.

Anahtar Kelime:

Konular: Din Bilimi Felsefe

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

Yıldız, M. (2010). İbn-i Haldun’un Tarihselci Devlet Kuramı, Felsefe ve Sosyal Bilimler Dergisi, Güz, sayı: 10, (s. 25-55)
Uygun O. (2008). İbni Haldun’un Toplum ve Devlet Kuramı, Yay., İstanbul: On İki Levha.
Toku, N. (2005). Siyaset Felsefesine Giriş. İstanbul: Kaknüs.
Toku, N. (2002). İlm-i Umran/ İbni Haldun'da Toplumbilimsel Düşünce (2 b.).Ankara: Akçağ.
Şulul, K. (2015). İbn-i Haldun'a Göre İslâm Medeniyeti (3 b.). İstanbul: İnsan.
Şentürk, R. (2006). Medeniyetler Sosyolojisi: İbn-i Haldun’un Umran Kuramı Açısından Medeniyetler Arası İlişkilerin Geleceği, Sempozyumlar Dizisi(Geçmişten Geleceğe İbn-i Haldun: Vefatının 600. Yılında İbn-iHaldun’u Yeniden Okumak), İstanbul: İSAM, (s. 265-276).
Şeker, F. M. Türk (2012). Düşünce Tarihi Kaynağı Olarak Mukaddime,Kutadgubilig Felsefe-Bilim Araştırmaları Dergisi, Sayı 21, (s. 235-288).
Rousseau, J. (2002). İnsanlar Arasındaki Eşitsizliğin Kaynağı. (R. N. İleri, Çev.) İstanbul: Say.
Rabi, M. M. (1967). The Political Theory of Ibn Khaldun. Leiden: E.J. Brill.
Okumuş, E. (2006). İbn-i Haldûn’un Osmanlı Düşüncesine Etkisi, İslam Araştırmaları Dergisi, sayı: 15, İstanbul, (s. 141-185).
Mutçalı, S. (2014). Arapça-Türkçe Sözlük, İstanbul: Dağarcık.
Mehdi, M. (2000). İbn-i Haldun I, Çev: Mustafa Armağan, (Editör: M. M. Şerif) Klasik İslam Filozofları ve Düşünceleri, İstanbul: İnsan.
Mardin, Ş. (2006). İbn-i Haldûn, İslâm Araştırmaları Dergisi, Sayı 15, İstanbul,(s. 3-4).
Marx, K. (2000). Kapital (1. Cilt), Çev: Alaattin Bilgi, Ankara: Sol.
Lacoste Y. (1993). İbn-i Haldun, (M. Sert, Çev) İstanbul: Sosyalist.
Korkut, Ş. (2006) İbn-i Haldûn’un “es-Siyâsetü’l-medeniyye” Teorisini Eleştirisi, İslam Araştırmaları Dergisi, Sayı 15, İstanbul, (s. 115-140).
Abd Ar Rahman bin Muhammed Ibn Khaldun (1958). The Muqaddimah. (F.Rosenthal, Çev.) Princeton: Princeton University Press.
Kayapınar, A. (2006) İbn-i Haldûn’un Asabiyet Kavramı: Siyaset Teorisinde Yeni Bir Açılım, İslâm Araştırmaları Dergisi, Sayı 15, İstanbul, (s. 83-114).
Hassan, Ü. (2010). İbn-i Haldun-Metodu ve Siyaset Teorisi (4 b.). Ankara: Doğu Batı.
İbn-i Haldun (2015). Mukaddime II (11 b.). (S. Uludağ, Çev.) İstanbul: Dergâh.
İbn-i Haldun (2015). Mukaddime I (11 b.). (S. Uludağ, Çev.) İstanbul: Dergâh.
İbn-i Haldun (2011). Bilim ve Siyaset Arasında Hatıralar (2 b.). (V. Akyüz, Çev.) İstanbul: Dergâh.
Evkuran, M. (2008). Tarihçiliğin Bunalımı ve Tarihin Doğuşu-İbn-i Halduncu Çözümlemenin Özgünlüğü Üzerine, İslami İlimler Dergisi, Yıl 3, Sayı 2. Güz (s. 47-62)
De Boer, T. J. (2001). İslam’da Felsefe Tarihi, (Y. Kutluay, Çev:), İstanbul: Anka.
Chapra, M. U. (2006). İbn-i Haldûn’un Gelişme Teorisi Günümüz İslâm Dünyasının Düşük Performansını İzahta Yardımcı Olur mu? (T. Özcan,Çev) İslam Araştırmaları Dergisi, Sayı 16, İstanbul, (s. 205-243).
Bayraktar, M. (2010). İslâm Düşüncesi ve Kaynakları. M. Bayraktar içinde, İslâm Düşünce Tarihi (s. 2-29). Eskişehir: Anadolu Üniversitesi.
Aristoteles, (1997). Nikomakhos’a Etik, (S. Babür, Çev), Ankara:Ayraç. Arslan, A. (1997). İbn-i Haldun, Ankara: Vadi.

APA	ÇALISKAN AKÇETIN N (2017). İBN-İ HALDUN’UN TARİH, DEVLET VE TOPLUM ANLAYIŞININ GÜNÜMÜZ AÇISINDAN DEĞERLENDİRİLMESİ. , 353 - 376.
Chicago	ÇALISKAN AKÇETIN NURHAYAT İBN-İ HALDUN’UN TARİH, DEVLET VE TOPLUM ANLAYIŞININ GÜNÜMÜZ AÇISINDAN DEĞERLENDİRİLMESİ. (2017): 353 - 376.
MLA	ÇALISKAN AKÇETIN NURHAYAT İBN-İ HALDUN’UN TARİH, DEVLET VE TOPLUM ANLAYIŞININ GÜNÜMÜZ AÇISINDAN DEĞERLENDİRİLMESİ. , 2017, ss.353 - 376.
AMA	ÇALISKAN AKÇETIN N İBN-İ HALDUN’UN TARİH, DEVLET VE TOPLUM ANLAYIŞININ GÜNÜMÜZ AÇISINDAN DEĞERLENDİRİLMESİ. . 2017; 353 - 376.
Vancouver	ÇALISKAN AKÇETIN N İBN-İ HALDUN’UN TARİH, DEVLET VE TOPLUM ANLAYIŞININ GÜNÜMÜZ AÇISINDAN DEĞERLENDİRİLMESİ. . 2017; 353 - 376.
IEEE	ÇALISKAN AKÇETIN N "İBN-İ HALDUN’UN TARİH, DEVLET VE TOPLUM ANLAYIŞININ GÜNÜMÜZ AÇISINDAN DEĞERLENDİRİLMESİ." , ss.353 - 376, 2017.
ISNAD	ÇALISKAN AKÇETIN, NURHAYAT. "İBN-İ HALDUN’UN TARİH, DEVLET VE TOPLUM ANLAYIŞININ GÜNÜMÜZ AÇISINDAN DEĞERLENDİRİLMESİ". (2017), 353-376.

APA	ÇALISKAN AKÇETIN N (2017). İBN-İ HALDUN’UN TARİH, DEVLET VE TOPLUM ANLAYIŞININ GÜNÜMÜZ AÇISINDAN DEĞERLENDİRİLMESİ. FLSF (Felsefe ve Sosyal Bilimler Dergisi), 12(24), 353 - 376.
Chicago	ÇALISKAN AKÇETIN NURHAYAT İBN-İ HALDUN’UN TARİH, DEVLET VE TOPLUM ANLAYIŞININ GÜNÜMÜZ AÇISINDAN DEĞERLENDİRİLMESİ. FLSF (Felsefe ve Sosyal Bilimler Dergisi) 12, no.24 (2017): 353 - 376.
MLA	ÇALISKAN AKÇETIN NURHAYAT İBN-İ HALDUN’UN TARİH, DEVLET VE TOPLUM ANLAYIŞININ GÜNÜMÜZ AÇISINDAN DEĞERLENDİRİLMESİ. FLSF (Felsefe ve Sosyal Bilimler Dergisi), vol.12, no.24, 2017, ss.353 - 376.
AMA	ÇALISKAN AKÇETIN N İBN-İ HALDUN’UN TARİH, DEVLET VE TOPLUM ANLAYIŞININ GÜNÜMÜZ AÇISINDAN DEĞERLENDİRİLMESİ. FLSF (Felsefe ve Sosyal Bilimler Dergisi). 2017; 12(24): 353 - 376.
Vancouver	ÇALISKAN AKÇETIN N İBN-İ HALDUN’UN TARİH, DEVLET VE TOPLUM ANLAYIŞININ GÜNÜMÜZ AÇISINDAN DEĞERLENDİRİLMESİ. FLSF (Felsefe ve Sosyal Bilimler Dergisi). 2017; 12(24): 353 - 376.
IEEE	ÇALISKAN AKÇETIN N "İBN-İ HALDUN’UN TARİH, DEVLET VE TOPLUM ANLAYIŞININ GÜNÜMÜZ AÇISINDAN DEĞERLENDİRİLMESİ." FLSF (Felsefe ve Sosyal Bilimler Dergisi), 12, ss.353 - 376, 2017.
ISNAD	ÇALISKAN AKÇETIN, NURHAYAT. "İBN-İ HALDUN’UN TARİH, DEVLET VE TOPLUM ANLAYIŞININ GÜNÜMÜZ AÇISINDAN DEĞERLENDİRİLMESİ". FLSF (Felsefe ve Sosyal Bilimler Dergisi) 12/24 (2017), 353-376.