DEHB’li çocukların anne-babalarının aleksitimi, depresyon ve çocukluk çağı DEHB belirti düzeylerinin incelenmesi

GÜLEŞ, Zafer; GÜRBÜZ ÖZGÜR, Börte; aksu, hatice

DEHB’li çocukların anne-babalarının aleksitimi, depresyon ve çocukluk çağı DEHB belirti düzeylerinin incelenmesi

Zafer GÜLEŞ, (Mehmet Akif İnan Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Çocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Kliniği, Şanlıurfa, Türkiye)

Hatice AKSU, (Adnan Menderes Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Çocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı, Aydın, Türkiye)

Börte GÜRBÜZ ÖZGÜR (Sıtkı Koçman Üniversitesi Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Çocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Kliniği, Muğla, Türkiye)

Anadolu Psikiyatri Dergisi

18 3

Yıl: 2018 Cilt: 19 Sayı: 4 Sayfa Aralığı: 411 - 418 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 25-10-2018

DEHB’li çocukların anne-babalarının aleksitimi, depresyon ve çocukluk çağı DEHB belirti düzeylerinin incelenmesi

Öz:

Amaç: Bu çalışmanın amacı, dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu (DEHB) tanısı konulan çocukların biyolojik anne-babalarında aleksitimi, depresyon ve çocukluk çağı DEHB belirti şiddetinin sağlıklı kontrol grubu ile karşılaş-tırılması ve ölçek puanları arasındaki ilişkisinin incelenmesidir. Yöntem: Çalışmaya Adnan Menderes Üniversitesi Çocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı Polikliniği’ne Ocak 2015-Aralık 2015 tarihleri arasında başvuran, klinik görüşmede DSM-5 tanı ölçütleri ve Okul Çağı Çocukları için Duygulanım Bozuklukları ve Şizofreni Görüşme Çizelgesinin uygulanması ile DEHB tanısı konan 64 çocuk ve anne-babaları ile Çocuk Sağlığı ve Hasta-lıkları Polikliniği’ne başvuran ve herhangi bir psikiyatrik tanı konmayan 64 çocuk ve anne-babaları alınmıştır. Anne-babalar Sosyodemografik Veri Formu, Çocuk ve Ergenlerde Davranım Bozuklukları için DSM-IV’e Dayalı Tarama ve Değerlendirme Ölçeği-Anne Baba Formu (ÇEDB-TDÖ), Wender-Utah Derecelendirme Ölçeği, Toronto Aleksitimi Ölçeği (TAÖ-20) ve Beck Depresyon Ölçeğini doldurmuşlardır. Sonuçlar: DEHB’li çocukların anne-babalarında çocukluk çağı DEHB belirti düzeyinin ve şimdiki depresif belirti düzeylerinin kontrol grubuna göre daha yüksek oran-da olduğu saptanmıştır. Aleksitimi düzeyleri açısından iki grup arasında anlamlı bir farklılık saptanmamıştır. Ayrıca ÇEDB-TDÖ’nün toplam puanı ve hiperaktivite alt ölçeği, karşıt olma karşı gelme alt ölçeği ile TAÖ-20 duygu tanıma, toplam ve duygu ifade alt ölçek puanları arasında pozitif yönlü orta düzeyde ilişki saptanırken; TAÖ-20 dışa dönük düşünce ile ÇEDB-TDÖ’nün toplam puan ve alt ölçek puanları arasında anlamlı bir ilişki saptanmamıştır. Tartışma: Hiperaktivite ve karşıt olma karşı gelme belirti şiddeti yüksek olan DEHB’li çocukların anne-babalarının duygu tanıma ve duygularını ifade etme sorununu daha fazla yaşadıkları saptanmıştır. Ek olarak DEHB’li çocukların anne-babalarında depresif belirti şiddetinin yüksek olmasından dolayı anne-babalardaki ruhsal bozuklukların varlığının incelenmesi ve anne-babalara uygun girişim programlarının uygulanabilmesinin DEHB’li çocukların izleme ve tedavi başarısına olumlu katkısının olacağı kanısındayız. (Anadolu Psikiyatri Derg 2018; 19(4):411-418)

Anahtar Kelime:

Konular: Sosyoloji Pediatri Psikoloji Aile Çalışmaları Psikiyatri

Investigation of alexithymia, depression and childhood ADHD symptom levels in parents of children with ADHD

Öz:

Objective: The aim of this study was to compare the severity of alexithymia, depression and childhood attention deficit hyperactivity disorder (ADHD) symptoms in the biological parents of children with ADHD and to investigate the relationship between scale scores. Methods: Sixty -four children diagnosed with ADHD according to the DSM-5 criterion based on clinical interview and Schedule of Affective Disorders and Schizophrenia Interview for School Children and their parents who admitted to Adnan Menderes University Department of Child and Adolescent Mental Health Outpatient Clinic and 64 children who did not have a psychiatric diagnosis and their parents admitted to Pediatrics Outpatient Clinic between January 2015 and December 2015 were included. Parents filled out socio-demographic data form, DSM-IV-Based Child and Adolescent Disruptive Behavior Disorders Screening and Rating Scale-parent form (T-DSM-IV-S), Wender -Utah Rating Scale, Toronto Alexithymia Scale (TAS-20), and Beck De-pression Inventory. Results: It was found that childhood ADHD symptom levels and present depressive symptom levels in parents of children with ADHD were higher than the control group. There were no significant differences between the two groups in terms of alexithymia levels. In addition, there was a positive moderate correlation be-tween total score, hyperactivity subscale, opposition defiant disorder subscale of T-DSM-IV-S and difficulty de-scribing feelings, total and difficulty identifying feelings subscale scores of TAS-20 whereas there was no significant relationship between total score and subscale scores of T-DSM-IV-S and TAS-20 externally-oriented thinking. Discussion: Results showed that parents of children with ADHD whose hyperactivity and opposing defiant symp-tom severity are high, are more likely to experience difficulty in describing and identifying feelings. Additionally, due to the high severity of depressive symptoms in parents of children with ADHD, we believe that investigation the presence of mental disorders in parents and the implementation of appropriate parental intervention programs will contribute positively to the success of follow-up and treatment of children with ADHD. (Anatolian Journal of Psychiatry 2018; 19(4):411-418)

Anahtar Kelime:

Konular: Sosyoloji Pediatri Psikoloji Aile Çalışmaları Psikiyatri

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

47. Şimşek Ş, Gökçen C, Fettahoğlu Ç. Dikkat eksik-liği hiperaktivite bozukluğu (DEHB) olan çocukla-rın ebeveynlerinde DEHB ve diğer psikiyatrik belirtiler. Düşünen Adam PNBD 2012; 25:230-237.
46. Güçlü O, Erkıran M. Dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu tanısı konmuş çocukların ebeveynle-rinde psikiyatrik yüklülük. Klinik Psikiyatri Dergisi 2004; 7:32-41.
45. Kuntsi J, Rijsdijk F, Ronald A, Asherson P, Plomin R. Genetic influences on the stability of attention-deficit/hyperactivity disorder symptoms from early to middle childhood. Biol Psychiatry 2005; 57:647-654.
44. Faraone SV, Perlis RH, Doyle AE, Smoller JW, Goralnick JJ, Holmgren MA, et al. Molecular genetics of attention-deficit/hyperactivity disorder. Biol Psychiatry 2005; 57:1313-1323.
43. Banaschewski T, Becker K, Scherag S, Franke B, Coghill D. Molecular genetics of attention-deficit/ hyperactivity disorder: an overview. Eur Child Adolesc Psychiatry 2010; 19:237-257.
42. Patterson GR. Some characteristics of a devel-opmental theory for early-onset delinquency. MF Lenzenweger, JJ Haugaard (Eds.), Frontiers of Developmental Psychopathology, New York: Oxford University Press, 1996, p.81-124.
41. Whalen CK, Henker B, Buhrmester D, Hinshaw SP, Huber A, Laski K. Does stimulant medication improve the peer status of hyperactive children? J Consult Clin Psychol 1989; 57:545-549.
40. Whalen CK, Henker B. The child with attention deficit hyperactivity disorder in family contexts. HC Quay, AE Hogan (Eds.), Handbook of Disruptive Behavior Disorders, New York: Kluwer, 1999, p.139-155.
39. McCormick LH. Depression in mothers of children with attention deficit hyperactivity disorder. Fam Med 1995; 27:176-179.
38. Durukan İ, Erdem M, Tufan AE, Cöngöloğlu A, Yorbık Ö, Türkbay T. DEHB olan çocukların annelerinde depresyon ve anksiyete düzeyleri ile kullanılan başa çıkma yöntemleri: Bir ön çalışma. Anadolu Psikiyatri Derg 2008; 9:217-223.
37. Lesesne CA, Visser SN, White CP. Attention-deficit/hyperactivity disorder in school-aged chil-dren: association with maternal mental health and use of health care resources. Pediatrics 2003; 111:1232-1237.
36. Loeber R, Burke JD, Lahey BB, Winters A, Zera M. Oppositional defiant and conduct disorder: a review of the past 10 years, part I. J Am Acad Child Adolesc Psychiatry 2000; 39:1468-1484.
35. Reeves JC, Werry JS, Elkind GS, Zametkin A. Attention deficit, conduct, oppositional, and anxi-ety disorders in children: II. Clinical charac-teristics. J Am Acad Child Adolesc Psychiatry 1987; 26:144-155.
34. Barkley RA, Fischer M, Edelbrock CS, Smallish L. The adolescent outcome of hyperactive children diagnosed by research criteria: I. An 8-year prospective follow-up study. J Am Acad Child Adolesc Psychiatry 1990; 29:546-557.
33. Cantwell DP. Attention deficit disorder: a review of the past 10 years. J Am Acad Child Adolesc Psychiatry 1996; 35:978-987.
32. Shin DW, Lee SJ, Kim BJ, Park Y, Lim SW. Visual attention deficits contribute to impaired facial emo-tion recognition in boys with attention-deficit/ hyperactivity disorder. Neuropediatrics 2008; 39:323-327.
31. Ateş MA, Algül A, Gülsün M, Geçici Ö, Özdemir B, Başoğlu C, et al. Antisosyal kişlilik bozukluğu olan genç erkeklerde aleksitimi, saldırganlık ve psiko-pati ilişkisi. Nöropsikiyatri Arşivi 2009; 46:135-139.
30. Tatar ZB, Yargıç İ, Oflaz S, Büyükgök D. Erişkin dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğunda duygu tanımanın dikkat ve dürtüsellik belirtileri ile ilişkisi.
29. Edel MA, Edel S, Kruger M, Assion HJ, Juckel G, Brune M. Attachment, recalled parental rearing, and ADHD symptoms predict emotion processing and alexithymia in adults with ADHD. Ann Gen Psychiatry 2015; 14:43.
28. Rapport LJ, Friedman SR, Tzelepis A, Van Voorhis A. Experienced emotion and affect recog-nition in adult attention-deficit hyperactivity disor-der. Neuropsychology 2002; 16:102-110.
27. Miller M, Hanford RB, Fassbender C, Duke M, Schweitzer JB. Affect recognition in adults with ADHD. J Atten Disord 2011; 15:452-460.
26. Shapiro EG, Hughes SJ, August GJ, Bloomquist ML. Processing of emotional information in chil-dren with attention-deficit hyperactivity disorder. Dev Neuropsychol 1993; 9:207-224.
25. Cadesky EB, Mota VL, Schachar RJ. Beyond words: how do children with ADHD and/or conduct problems process nonverbal information about affect? J Am Acad Child Adolesc Psychiatry 2000; 39:1160-1167.
24. Corbett B, Glidden H. Processing affective stimuli in children with attention-deficit hyperactivity disorder. Child Neuropsychol 2000; 6:144-155.
23. Sinzig J, Morsch D, Lehmkuhl G. Do hyperactivity, impulsivity and inattention have an impact on the ability of facial affect recognition in children with autism and ADHD? Eur Child Adolesc Psychiatry 2008; 17:63-72.
22. Pelc K, Kornreich C, Foisy ML, Dan B. Recog-nition of emotional facial expressions in attention-deficit hyperactivity disorder. Pediatr Neurol 2006; 35:93-97.
21. Hisli N. Beck Depresyon Envanterinin üniversite öğrencileri için geçerliği, güvenirliği. Psikoloji Dergisi 1989; 7:3-13.
20. Beck AT, Ward CH, Mendelson M, Mock J, Erbaugh J. An inventory for measuring depres-sion. Arch Gen Psychiatry 1961; 4:561-571.
19. Güleç H, Köse S, Güleç M, Çitak S, Evren C, Borckardt J, et al. Reliability and Factorial Validity of the Turkish Version of the 20-Item Toronto Alexithymia Scale (TAS-20). Bulletin of Clinical Psychopharmacology 2009; 19:214-220.
18. Sayar K, Güleç H, Ak I. Reliability and validity study of Toronto Alexithymia Scale. 37th National Psychiatry Symposium, Istanbul, 2001.
17. Öncü B, Ölmez Ş. Wender-Utah Derecelendirme Ölçeği Türkçe Formunun erişkin dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğunda geçerlik ve güvenilirlik çalışması. Türk Psikiyatri Derg 2005; 16:252-259.
16. Ward MF, Wender PH, Reimherr FW. The Wen-der Utah Rating Scale: an aid in the retrospective diagnosis of childhood attention deficit hyperacti-vity disorder. Am J Psychiatry 1993; 150:885-890.
15. Ercan E, Amado S, Somer O, Çıkoğlu S. Devel-opment of A Test Battery for the Assessment of Attention Deficit Hyperactivity Disorder. Turk J Child Adolesc Ment Health 2001; 8:132-144.
14. Turgay A. Disruptive Behavior Disorders: Child and Adolescent Screening and Rating Scale for Children, Adolescents, Parents, and Teachers. West Blomfield, MI: Integrative Therapy Institute Publication, 1994.
12. Befera MS, Barkley RA. Hyperactive and normal girls and boys: mother-child interaction, parent psychiatric status and child psychopathology. J Child Psychol Psychiatry 1985; 26:439-452.
11. Barkley RA, Anastopoulos AD, Guevremont DC, Fletcher KE. Adolescents with attention deficitADHD children. Journal of Clinical Child Psychology 1988; 17:169-177. hyperactivity disorder: mother-adolescent interac-tions, family beliefs and conflicts, and maternal psychopathology. J Abnorm Child Psychol 1992; 20:263-288.
10. Cunningham CE, Benness BB, Seigel LS. Family functioning, time allocation, and parental depres-sion in families of normal and
9. Johnston C, Mash EJ. Families of children with attention-deficit/hyperactivity disorder: review and recommendations for future research. Clin Child Fam Psychol Rev 2001; 4:183-207.
8. Cussen A, Sciberras E, Ukoumunne OC, Efron D. Relationship between symptoms of attention-deficit/hyperactivity disorder and family func-tioning: a community-based study. Eur J Pediatr 2012; 171:271-280.
7. Camcıoğlu T, Yıldız Ö, Ağaoğlu B. DEHB tanısı konmuş çocukların anne babalarında DEHB sıklığı. Anadolu Psikiyatri Derg 2011; 12:212-220.
6. Aydın H, Diler R, Yurdagül E, Uğuz Ş, Şeydaoğlu G. DEHB tanılı çocukların ebeveynlerinde DEHB oranı. Klinik Psikiyatri Dergisi 2006; 9:70-74.
5. Donfrancesco R, Di Trani M, Gregori P, Auguanno G, Melegari MG, Zaninotto S, et al. Attention-deficit/hyperactivity disorder and alexithymia: a pilot study. Atten Defic Hyperact Disord 2013; 5:361-367.
4. Edel MA, Rudel A, Hubert C, Scheele D, Brune M, Juckel G, et al. Alexithymia, emotion processing and social anxiety in adults with ADHD. Eur J Med Res 2010; 15:403-409.
3. Zhang L, Zhu C, Ye R, Cao Z, Tian Y, Yang P, et al. Impairment of conflict processing in alexithymic individuals. Neurosci Lett 2011; 504:261-264.
2. Zhang L, Wang X, Zhu Y, Li H, Zhu C, Yu F, et al. Selective impairment of decision making under ambiguity in alexithymia. BMC Psychiatry 2017; 17:378.
1. Fayyad J, De Graaf R, Kessler R, Alonso J, Angermeyer M, Demyttenaere K, et al. Cross-national prevalence and correlates of adult atten-tion-deficit hyperactivity disorder. Br J Psychiatry 2007; 190:402-409.

APA	GÜLEŞ Z, aksu h, GÜRBÜZ ÖZGÜR B (2018). DEHB’li çocukların anne-babalarının aleksitimi, depresyon ve çocukluk çağı DEHB belirti düzeylerinin incelenmesi. , 411 - 418.
Chicago	GÜLEŞ Zafer,aksu hatice,GÜRBÜZ ÖZGÜR Börte DEHB’li çocukların anne-babalarının aleksitimi, depresyon ve çocukluk çağı DEHB belirti düzeylerinin incelenmesi. (2018): 411 - 418.
MLA	GÜLEŞ Zafer,aksu hatice,GÜRBÜZ ÖZGÜR Börte DEHB’li çocukların anne-babalarının aleksitimi, depresyon ve çocukluk çağı DEHB belirti düzeylerinin incelenmesi. , 2018, ss.411 - 418.
AMA	GÜLEŞ Z,aksu h,GÜRBÜZ ÖZGÜR B DEHB’li çocukların anne-babalarının aleksitimi, depresyon ve çocukluk çağı DEHB belirti düzeylerinin incelenmesi. . 2018; 411 - 418.
Vancouver	GÜLEŞ Z,aksu h,GÜRBÜZ ÖZGÜR B DEHB’li çocukların anne-babalarının aleksitimi, depresyon ve çocukluk çağı DEHB belirti düzeylerinin incelenmesi. . 2018; 411 - 418.
IEEE	GÜLEŞ Z,aksu h,GÜRBÜZ ÖZGÜR B "DEHB’li çocukların anne-babalarının aleksitimi, depresyon ve çocukluk çağı DEHB belirti düzeylerinin incelenmesi." , ss.411 - 418, 2018.
ISNAD	GÜLEŞ, Zafer vd. "DEHB’li çocukların anne-babalarının aleksitimi, depresyon ve çocukluk çağı DEHB belirti düzeylerinin incelenmesi". (2018), 411-418.

APA	GÜLEŞ Z, aksu h, GÜRBÜZ ÖZGÜR B (2018). DEHB’li çocukların anne-babalarının aleksitimi, depresyon ve çocukluk çağı DEHB belirti düzeylerinin incelenmesi. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 19(4), 411 - 418.
Chicago	GÜLEŞ Zafer,aksu hatice,GÜRBÜZ ÖZGÜR Börte DEHB’li çocukların anne-babalarının aleksitimi, depresyon ve çocukluk çağı DEHB belirti düzeylerinin incelenmesi. Anadolu Psikiyatri Dergisi 19, no.4 (2018): 411 - 418.
MLA	GÜLEŞ Zafer,aksu hatice,GÜRBÜZ ÖZGÜR Börte DEHB’li çocukların anne-babalarının aleksitimi, depresyon ve çocukluk çağı DEHB belirti düzeylerinin incelenmesi. Anadolu Psikiyatri Dergisi, vol.19, no.4, 2018, ss.411 - 418.
AMA	GÜLEŞ Z,aksu h,GÜRBÜZ ÖZGÜR B DEHB’li çocukların anne-babalarının aleksitimi, depresyon ve çocukluk çağı DEHB belirti düzeylerinin incelenmesi. Anadolu Psikiyatri Dergisi. 2018; 19(4): 411 - 418.
Vancouver	GÜLEŞ Z,aksu h,GÜRBÜZ ÖZGÜR B DEHB’li çocukların anne-babalarının aleksitimi, depresyon ve çocukluk çağı DEHB belirti düzeylerinin incelenmesi. Anadolu Psikiyatri Dergisi. 2018; 19(4): 411 - 418.
IEEE	GÜLEŞ Z,aksu h,GÜRBÜZ ÖZGÜR B "DEHB’li çocukların anne-babalarının aleksitimi, depresyon ve çocukluk çağı DEHB belirti düzeylerinin incelenmesi." Anadolu Psikiyatri Dergisi, 19, ss.411 - 418, 2018.
ISNAD	GÜLEŞ, Zafer vd. "DEHB’li çocukların anne-babalarının aleksitimi, depresyon ve çocukluk çağı DEHB belirti düzeylerinin incelenmesi". Anadolu Psikiyatri Dergisi 19/4 (2018), 411-418.