KARABAĞLAR POLYESİNDE YERALTI SUYU METAL-METALOİT İÇERİĞİNİN JEOİSTATİSTİKSEL YÖNTEMLERLE DEĞERLENDİRİLMESİ (MUĞLA, TÜRKİYE)

kurtulus, bedri; SAĞIR, Çağdaş; AVŞAR, Özgür

KARABAĞLAR POLYESİNDE YERALTI SUYU METAL-METALOİT İÇERİĞİNİN JEOİSTATİSTİKSEL YÖNTEMLERLE DEĞERLENDİRİLMESİ (MUĞLA, TÜRKİYE)

Bedri KURTULUŞ, (Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, Jeoloji Mühendisliği Bölümü, Muğla, Türkiye)

Çağdaş SAĞIR, (T. C. Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi, Jeoloji Mühendisliği Bölümü, 48000 Menteşe, Muğla, Türkiye)

Özgür AVŞAR (T. C. Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi, Jeoloji Mühendisliği Bölümü, 48000 Menteşe, Muğla, Türkiye)

Maden Tetkik ve Arama Dergisi

3 1

Yıl: 2017 Cilt: 0 Sayı: 154 Sayfa Aralığı: 197 - 210 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 10-04-2019

KARABAĞLAR POLYESİNDE YERALTI SUYU METAL-METALOİT İÇERİĞİNİN JEOİSTATİSTİKSEL YÖNTEMLERLE DEĞERLENDİRİLMESİ (MUĞLA, TÜRKİYE)

Öz:

Bu çalışmada Karabağlar Polyesinde (Muğla, Türkiye) bulunan, içme ve sulamada kullanılan 84 su kuyusunun ağırmetal (Ti, Cr, Mn, Fe, Co, Ni, Cu, Zn, Mo, Cd, Ba, Pb) ve metaloit (As) analizleri gerçekleştirilmiş, sonuçlar istatistiksel yöntemlerle değerlendirilerek, elementler arasındaki etkileşimler araştırılmıştır. Bu elementlerden Ti, Mn, Fe, Zn,Mo, Pb pek çok kuyuda bulunmamaktadır. Bulgulara göre en güçlü korelasyon As-Cu arasındadır (R=0.832). As-Ni(R=0.789) ve Cu-Ni (R=0.776) güçlü diğer korelasyonlardır. Bu elementler arasındaki ilişki Kümeleme Analizinde(KA) de görülmektedir. KA verilerine göre yakınlık matrisinde en yakın mesafeler bu 3 element için saptanmıştır. Ayrıca, KA sonuç matrisinden oluşturulan dendrogramda elementler 3 temel küme oluşturmuştur. Bu kümeler, temel bileşenler analizi (TBA) bulguları ile de örtüşmektedir. TBA da tüm elementleri 3 farklı kümede toplamıştır. Bu kümelerdenbirincisinde As, Cu, Ni; ikincisinde Mo ve Cd; üçüncüsünde Cr ve Ba yer almaktadır. Bölgede çalışılan elementlerinbirikimleri de Kruskal Wallis ve Mann-Whitney U testleri kullanılarak ortaya konulmuştur. Sonuçlara göre bölgedeçalışılan elementler arasında en az rastlanılanı Cu, en fazla rastlanılanı ise Ba’dır (p<0.05). Ni ve Mo hariç diğer tümelementlerin miktarları arasındaki farklar istatistiksel olarak anlamlıdır (p<0.05). Ayrıca hem elementler hem de bazısu kalite parametreleri, EPA (U. S. Environmental Protection Agency) ve Türk kıta içi su kaynakları sınıflandırması ilekarşılaştırılmış ve tehlike arz eden bir duruma rastlanmamıştır.

Anahtar Kelime:

Konular: Mühendislik, Jeoloji

ASSESSMENT OF METAL-METALLOID CONTENT USING GEOSTATISTICAL METHODS IN GROUNDWATER OF KARABAĞLAR POLJE (MUĞLA, TURKEY)

Öz:

In this research, heavy metals (Ti, Cr, Mn, Fe, Co, Ni, Cu, Zn, Mo, Cd, Ba, Pb) and metalloids (As) which were sampled from 84 wells used as drinking water and irrigation water resources in Karabaglar Karstic Polje (Mugla, Turkey) were analyzed. The results were evaluated by different statistical methods in order to investigate the interaction between elements. Ti, Mn, Fe, Zn, Mo and Pb were detected in many wells. According to the results, As and Cu has the strongest correlation (R=0.832). As-Ni (R=0.789) and Cu-Ni (R=0.776) are the other strong correlations. The relationship between these elements were also shown by Cluster Analysis (CA). In respect to CA, the closest proximity distance matrix are found for these three elements. Also, elements composed 3 main clusters in dendrogram created from CA result matrix. These clusters match up with the findings of Principal Component Analysis (PCA) too. PCA gathers all elements up in 3 components: As, Cu and Ni at the first component; Mo and Cd at the second; Cr and Ba at the third. The accumulation of the elements studied were investigated by Kruskal-Wallis and Mann-Whitney U tests. According to the results, the least and most encountered elements are Cu and Ba, respectively. The amount of each element except Ni and Mo, is statistical significantly different (p<0.05). In addition, the amount of the elements as well as some water quality parameters were compared to EPA (U. S. Environmental Protection Agency) and Turkish inland water quality classes and no threatening situation was encountered.

Anahtar Kelime:

Konular: Mühendislik, Jeoloji

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

Açıkel, Ş. 2012. Gökova-Azmak (Muğla) karst kaynaklarının akım ve tuzlu su karışımı dinamiğinin kavramsal modellenmesi. Doktora Tezi, Hacettepe Üniversitesi, 140 s. Ankara (yayımlanmamış).
Alam, M. G. M., Snow, E. T., Tanaka, A. 2003. Arsenic and heavy metal contamination of rice, pulses and vegetables grown in Samta village, Bangladesh. Arsenic Exposure and Health Effects V 5, 103.
Alonso, M.L., Montana, F.P., Miranda, M., Castillo, C., Hernandez, J., Benedito, J.L. 2004. Interactions between toxic (As, Cd, Hg and Pb) and nutritional essential (Ca, Co, Cr, Cu, Fe, Mn, Mo, Ni, Se, Zn) elements in the tissues of cattle from NW Spain. Biometals 17, 389-397.
Atalay, Z. 1980. Muğla – Yatağan ve yakın dolayı karasal Neojen’inin stratigrafi araştırması. Türkiye Jeoloji Kurumu Bülteni 23, 93-99.
Bankar, A.V., Kumar, A.R., Zinjarde, S.S. 2009. Removal of chromium (VI) ions from aqueous solution by adsorption onto two marine isolates of Yarrowia lipolytica. Journal of Hazardous Materials 170, 487-494.
Blazewicz, A., Klatka, M., Astel, A., Partyka, M., Kocjan, R. 2013. Differences in trace metal concentrations (Co, Cu, Fe, Mn, Zn, Cd, and Ni) in whole blood, plasma, and urine of obese and nonobese children. Biological Trace Element Research 155(2), 190- 200.
ÇOB. 2004. Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği. Çevre ve Orman Bakanlığı, Ankara.
Ekmekçi, M. Tezcan, L., Kurttaş, T. 2012. Gökova-Azmak (Muğla) Karst kaynaklarında tuzlu su karışımının oluşum ve dinamiğinin duraylı izotop ve karışım hücreleri modeleme teknikleriyle belirlenmesi. TÜBİTAK, ÇAYDAG Proje No: 109Y302, 158 s. Ankara (yayımlanmamış).
EPA. 2012. Edition of the Drinking Water Standards and Health Advisories. U.S. Environmental Protection Agency, Washington DC.
Ergül-Ülger, Z., Özkan, A.D., Tunca, E., Atasagun, S., Tekinay, T. 2014. Chromium(VI) biosorption and bioaccumulation by live and acid-modified biomass of a novel morganella morganii isolate. Separation Science and Technology 49, 907-914.
Farmaki, E.G., Thomaidis, N.S., Pasias, I.N., Baulard, C., Papaharisis, L., Efstathiou, C.E. 2014. Environmental impact of intensive aquaculture: Investigation on the accumulation of metals and nutrients in marine sediments of Greece. Science of the Total Environment 485, 554-562.
Fatrorini, D., Notti, A., Regoli, F. 2006. Characterization of arsenic content in marine organisms from temperate, tropical, and polar environments. Chemistry and Ecology 22, 405-414.
Franco, R., Sanchez-Olea, R., Reyes-Reyes, E.M., Panayiotidis, M.I. 2009. Environmental toxicity, oxidative stress and apoptosis: Menage a Trois. Mutation Research-Genetic Toxicology and Environmental Mutagenesis 674, 3-22.
Gallego, S.M., Pena, L.B., Barcia, R.A., Azpilicueta, C.E., Lannone, M.F., Rosales, E.P., Zawoznik, M.S., Groppa, M.D., Benavides, M.P. 2012. Unravelling cadmium toxicity and tolerance in plants: Insight into regulatory mechanisms. Environmental and Experimental Botany 83, 33-46.
Gathwan, K.H., Al-Karkhi, I.H.T., Al-Mulla, E.A.J. 2013. Hepatic toxicity of nickel chloride in mice. Research on Chemical Intermediates 39, 2537-2542.
Gergen, I., Harmanescu, M. 2012. Application of principal component analysis in the pollution assessment with heavy metals of vegetable food chain in the old mining areas. Chemistry Central Journal 6-156.
Girish, G., Resmi, T.R., Seralathan, P. 2013. Assessment of groundwater quality in Kavaratti Island in the Lakshadweep Archipelagos. Chemistry and Ecology 29, 309-319.
Hem, J.D. 1985. Study and interpretation of the chemical characteristics of natural water. U.S. Geological Survey Water-Supply Paper 2254. Washington (yayımlanmamış).
Huang, G.X., Chen, Z.Y., Sun, J.C. 2014. Water quality assessment and hydrochemical characteristics of groundwater on the aspect of metals in an old town, Foshan, south China. Journal of Earth System Science 123, 91-100.
Kafadar, F.N., Saygıdeğer, S. 2010. Gaziantep İlinde Organize Sanayi Bölgesi Atık Suları ile Sulanan Bazı Tarım Bitkilerinde Kurşun (Pb) Miktarlarının Belirlenmesi. Ekoloji 19, 41-48.
Klimek, B., Niklinska, M. 2007. Zinc and copper toxicity to soil bacteria and fungi from zinc polluted and unpolluted soils: A comparative study with different types of biolog plates. Bulletin of Environmental Contamination and Toxicology 78, 102-107.
Kurttaş, T. 1997. Gökova (Muğla) karst kaynaklarının çevresel izotop incelemesi. Doktora Tezi, Hacettepe Üniversitesi, 220 s. Ankara (yayımlanmamış).
Llugany, M., Poschenrieder, C., Barcelo, J. 2000. Assessment of barium toxicity in bush beans. Archives of Environmental Contamination and Toxicology 39, 440-444.
Lopez, F.J.S., Garcia, M.D.G., Vidal, J.L.M., Aguilera, P.A., Frenich, A.G. 2004. Assessment of metal contamination in Donana National Park (Spain) using crayfish (Procamburus clarkii). Environmental Monitoring and Assessment 93, 17- 29.
Luis Gama-Flores, J., Sarma, S.S.S., Nandini, S. 2009. Combined effects of exposure time and copper toxicity on the demography of Moina macrocopa (Crustacea: Cladocera). Journal of Environmental Science and Health Part B 44, 86-93.
Matos, R.C., Vieira, C., Morais, S., Pereira, M.L., Pedrosa, J. 2010. Toxicity of chromated copper arsenate: A study in mice. Environmental Research 110, 424- 427.
Mishra, S., Doble, M. 2008. Novel chromium tolerant microorganisms: Isolation, characterization and their biosorption capacity. Ecotoxicology and Environmental Safety 71, 874-879.
MTA, 2002. 1/500.000 ölçekli Jeoloji Haritası Denizli Paftası, Editör Konak, N., Şenel, M. MTA Yayını, Ankara
Okbah, M.A., Nasr, S.M., Soliman, N.F., Khairy, M.A. 2014. Distribution and Contamination Status of Trace Metals in the Mediterranean Coastal Sediments, Egypt. Soil and Sediment Contamination 23, 656- 676.
Pandey, B., Agrawal, M., Singh, S. 2014. Assessment of air pollution around coal mining area: Emphasizing on spatial distributions, seasonal variations and heavy metals, using cluster and principal component analysis. Atmospheric Pollution Research 5, 79-86.
Pavlovic, A.N., Laketic, T.J., Mitic, S.S., Savic, M.J., Tosic, S.B., Dordevic, M.S. 2014. Multielement determination using inductively coupled plasma optical emission spectrometry for metal characterization of water from artesian wells in Semberija region: Multivariate analysis of data. Hemijska Industrija 68, 247-256.
Polizzotto, M. L., Lineberger, E. M., Matteson, A. R., Neumann, R. B., Badruzzaman, A. B. M., Ali, M. A. 2013. Arsenic transport in irrigation water across rice-field soils in Bangladesh. Environmental Pollution 179, 210-217.
Ramakritinan, C.M., Chandurvelan, R., Kumaraguru, A.K. 2012. Acute Toxicity of Metals: Cu, Pb, Cd, Hg and Zn on Marine Molluscs, Cerithedia cingulata G., and Modiolus philippinarum H. International Journal of Mathematics and Statistics 41, 141-145.
Rodriguez-Sosa, M., Garcia-Montalvo, E.A., Maria Del Razo, L., Vega, L. 2013. Effect of Selenomethionine Supplementation in Food on the Excretion and Toxicity of Arsenic Exposure in Female Mice. Biological Trace Element Research 156, 279-287.
Serafim, A., Company, R., Lopes, B., Rosa, J., Cavaco, A., Castela, G., Castela, E., Olea, N., Bebianno, M.J. 2012. Assessment of essential and nonessential metals and different metal exposure biomarkers in the human placenta in a population from the south of portugal. Journal of Toxicology and Environmental Health Part A 75, 867-877.
Suwa, R., Jayachandran, K., Nguyen, N.T., Boulenouar, A., Fujita, K., Saneoka, H. 2008. Barium toxicity effects in soybean plants. Archives of Environmental Contamination and Toxicology 55, 397-403.
Thorsen, M., Perrone, G.G., Kristiansson, E., Traini, M., Ye, T., Dawes, I.W., Nerman, O., Tamás, M.J. 2009. Genetic basis of arsenite and cadmium tolerance in Saccharomyces cerevisiae. BMC Genomics 10- 105.
Tsai, L.J., Ho, S.T., Yu, K.C. 2003. Correlations of extractable heavy metals with organic matters in contaminated river sediments. Water Science and Technology 47, 101-107.
Tunca, E., Üçüncü, E., Kurtulus, B., Özkan, A.D., Atasagun, S. 2013a. Accumulation trends of metals and a metalloid in the freshwater crayfish Astacus leptodactylus from Lake Yenicaga (Turkey). Chemistry and Ecology 29, 754-769.
Tunca, E., Üçüncü, E., Ozkan, A.D., Ulger, Z.E., Tekinay, T. 2013b. Tissue Distribution and Correlation Profiles of Heavy-Metal Accumulation in the Freshwater Crayfish Astacus leptodactylus. Archives of Environmental Contamination and Toxicology 64, 676-691.
Üçüncü, E., Tunca, E., Fikirdesici, S., Özkan, A.D., Altındağ, A. 2013. Phytoremediation of Cu, Cr and Pb Mixtures by Lemna minor. Bulletin of Environmental Contamination and Toxicology 91, 600-604.
Varmuza, K., Filzmoser, P. 2009. Introduction to Multivariate Statistical Analysis in Chemometrics. CRC Press, 336 s.
Wang, W., Lampi, M.A., Huang, X.D., Gerhardt, K., Dixon, D.G., Greenberg, B.M. 2009. Assessment of Mixture Toxicity of Copper, Cadmium, and Phenanthrenequinone to the Marine Bacterium Vibrio fischeri. Environmental Toxicology 24, 166- 177.
Wang, X., Wang, H., Li, J., Yang, Z., Zhang, J., Qin, Z., Wang, L., Kong, X. 2014. Evaluation of Bioaccumulation and Toxic Effects of Copper on Hepatocellular Structure in Mice. Biological Trace Element Research 159, 312-319.
Wodala, B., Eitel, G., Gyula, T.N., Oerdoeg, A., Horvath, F. 2012. Monitoring moderate Cu and Cd toxicity by chlorophyll fluorescence and P-700 absorbance in pea leaves. Photosynthetica 50, 380-386.
Yıldıztekin, M., Tuna, A.L. 2011. Muğla karabağlar yöresi kuyu sularının sulama suyu kalitesi yönünden araştırılması. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi 48, 1-10.

APA	kurtulus b, SAĞIR Ç, AVŞAR Ö (2017). KARABAĞLAR POLYESİNDE YERALTI SUYU METAL-METALOİT İÇERİĞİNİN JEOİSTATİSTİKSEL YÖNTEMLERLE DEĞERLENDİRİLMESİ (MUĞLA, TÜRKİYE). , 197 - 210.
Chicago	kurtulus bedri,SAĞIR Çağdaş,AVŞAR Özgür KARABAĞLAR POLYESİNDE YERALTI SUYU METAL-METALOİT İÇERİĞİNİN JEOİSTATİSTİKSEL YÖNTEMLERLE DEĞERLENDİRİLMESİ (MUĞLA, TÜRKİYE). (2017): 197 - 210.
MLA	kurtulus bedri,SAĞIR Çağdaş,AVŞAR Özgür KARABAĞLAR POLYESİNDE YERALTI SUYU METAL-METALOİT İÇERİĞİNİN JEOİSTATİSTİKSEL YÖNTEMLERLE DEĞERLENDİRİLMESİ (MUĞLA, TÜRKİYE). , 2017, ss.197 - 210.
AMA	kurtulus b,SAĞIR Ç,AVŞAR Ö KARABAĞLAR POLYESİNDE YERALTI SUYU METAL-METALOİT İÇERİĞİNİN JEOİSTATİSTİKSEL YÖNTEMLERLE DEĞERLENDİRİLMESİ (MUĞLA, TÜRKİYE). . 2017; 197 - 210.
Vancouver	kurtulus b,SAĞIR Ç,AVŞAR Ö KARABAĞLAR POLYESİNDE YERALTI SUYU METAL-METALOİT İÇERİĞİNİN JEOİSTATİSTİKSEL YÖNTEMLERLE DEĞERLENDİRİLMESİ (MUĞLA, TÜRKİYE). . 2017; 197 - 210.
IEEE	kurtulus b,SAĞIR Ç,AVŞAR Ö "KARABAĞLAR POLYESİNDE YERALTI SUYU METAL-METALOİT İÇERİĞİNİN JEOİSTATİSTİKSEL YÖNTEMLERLE DEĞERLENDİRİLMESİ (MUĞLA, TÜRKİYE)." , ss.197 - 210, 2017.
ISNAD	kurtulus, bedri vd. "KARABAĞLAR POLYESİNDE YERALTI SUYU METAL-METALOİT İÇERİĞİNİN JEOİSTATİSTİKSEL YÖNTEMLERLE DEĞERLENDİRİLMESİ (MUĞLA, TÜRKİYE)". (2017), 197-210.

APA	kurtulus b, SAĞIR Ç, AVŞAR Ö (2017). KARABAĞLAR POLYESİNDE YERALTI SUYU METAL-METALOİT İÇERİĞİNİN JEOİSTATİSTİKSEL YÖNTEMLERLE DEĞERLENDİRİLMESİ (MUĞLA, TÜRKİYE). Maden Tetkik ve Arama Dergisi, 0(154), 197 - 210.
Chicago	kurtulus bedri,SAĞIR Çağdaş,AVŞAR Özgür KARABAĞLAR POLYESİNDE YERALTI SUYU METAL-METALOİT İÇERİĞİNİN JEOİSTATİSTİKSEL YÖNTEMLERLE DEĞERLENDİRİLMESİ (MUĞLA, TÜRKİYE). Maden Tetkik ve Arama Dergisi 0, no.154 (2017): 197 - 210.
MLA	kurtulus bedri,SAĞIR Çağdaş,AVŞAR Özgür KARABAĞLAR POLYESİNDE YERALTI SUYU METAL-METALOİT İÇERİĞİNİN JEOİSTATİSTİKSEL YÖNTEMLERLE DEĞERLENDİRİLMESİ (MUĞLA, TÜRKİYE). Maden Tetkik ve Arama Dergisi, vol.0, no.154, 2017, ss.197 - 210.
AMA	kurtulus b,SAĞIR Ç,AVŞAR Ö KARABAĞLAR POLYESİNDE YERALTI SUYU METAL-METALOİT İÇERİĞİNİN JEOİSTATİSTİKSEL YÖNTEMLERLE DEĞERLENDİRİLMESİ (MUĞLA, TÜRKİYE). Maden Tetkik ve Arama Dergisi. 2017; 0(154): 197 - 210.
Vancouver	kurtulus b,SAĞIR Ç,AVŞAR Ö KARABAĞLAR POLYESİNDE YERALTI SUYU METAL-METALOİT İÇERİĞİNİN JEOİSTATİSTİKSEL YÖNTEMLERLE DEĞERLENDİRİLMESİ (MUĞLA, TÜRKİYE). Maden Tetkik ve Arama Dergisi. 2017; 0(154): 197 - 210.
IEEE	kurtulus b,SAĞIR Ç,AVŞAR Ö "KARABAĞLAR POLYESİNDE YERALTI SUYU METAL-METALOİT İÇERİĞİNİN JEOİSTATİSTİKSEL YÖNTEMLERLE DEĞERLENDİRİLMESİ (MUĞLA, TÜRKİYE)." Maden Tetkik ve Arama Dergisi, 0, ss.197 - 210, 2017.
ISNAD	kurtulus, bedri vd. "KARABAĞLAR POLYESİNDE YERALTI SUYU METAL-METALOİT İÇERİĞİNİN JEOİSTATİSTİKSEL YÖNTEMLERLE DEĞERLENDİRİLMESİ (MUĞLA, TÜRKİYE)". Maden Tetkik ve Arama Dergisi 154 (2017), 197-210.