Yıl: 2018 Cilt: 0 Sayı: 43 Sayfa Aralığı: 341 - 354 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 18-09-2019

OSMANLI ARŞİVİ BELGELERİNDE İRLANDA İHTİLALİ

Öz:
XII. Yüzyılda İngiliz kolonisi haline gelen, XVI. Yüzyılın ilk yarısında da İngiliz egemenliğinegiren İrlanda’da, İngiltere’nin siyasi ve ekonomik egemenliğini güçlendirerek sürdürebilmesi içinuyguladığı politikalar, Amerika ve Avrupa’da görülen ekonomik, siyasi ve fikri özgürlükler İngilizegemenliğinden kurtulmayı sağlayacak ihtilal sürecini başlatmıştır.İrlanda’nın bağımsızlık sürecini XVIII. Yüzyıldan itibaren izlemeye başlayan Osmanlı Devleti,adadaki gelişmeleri ve İngiltere’nin İrlanda politikalarını Eflak-Boğdan voyvodalarının kaimeleriyle,Londra’daki diplomatlarının raporlarından öğrenmeye çalışmıştır. XVI. Yüzyıldan itibaren görülenayaklanmaları mezhep çatışması, fitne-fesat hareketi ve ihtilal ateşi olarak nitelendirerek gelişmeleriizlemekle yetinmiş, insani yardım dışında İngiltere ile ilişkilerini zedeleyebilecek girişimlerdebulunmaktan kaçınmıştır.İrlanda’nın bağımsızlık isteklerine karşı XIX. Yüzyılın ortalarına kadar sertlik politikası izleyenİngiliz hükümetleri, 1880’li yıllardan itibaren uzlaşmacı politikalara yönelmişlerdir. Özellikle LiberalParti’nin iktidara geldiği dönemlerde yapılan müzakereler sonucunda Güney İrlanda 1921 yılındabağımsızlığını elde etmiştir. Bu makalede İrlanda’nın, XVIII. Yüzyılın sonlarında başlayıp XX.Yüzyılın başlarında bağımsızlıkla sonuçlanan ihtilal süreci ve Osmanlı Devleti ile ilişkileri OsmanlıArşivi belgeleri ve diğer kaynaklar ışığında incelenmeye çalışılacaktır.
Anahtar Kelime:

Konular: Tarih Siyasi Bilimler Kültürel Çalışmalar

IRISH REVOLUTION IN THE OTTOMAN ARCHIVE DOCUMENTS

Öz:
Ireland became an English colony in the 12th century and in the first half of the 16th century it came under the domination of England. The politics that Britain adopted to maintain and strengthen its political and economic sovereignty and economic, political and intellectual freedoms that were seen in America and Europe initiated a revolutionary process that would lead to the liberation from the British sovereignty. The Ottoman Empire, which began to watch Ireland's independence struggle from the beginning of the 18th century, tried to learn the developments in the island and the Irish policies of England from the kaime (a kind of report) of Moldavian and Wallachian voivodes and the reports of diplomats in London. The Ottoman Empire regarded and watched these rebellions seen from the beginning of the 16th century as sectarian conflicts, small riots and revolutionary fire and except for humanitarian aids, avoided attempts that could harm the relations with England. Against the Irish independence demands, following harsh politics until the middle of the 19th century, English governments started to pursue reconciliatory politics from the 1880s onwards. As a result of negotiations, especially during periods when the Liberal Party was in power, Southern Ireland achieved its independence in 1921. In this article, the Irish revolutionary process starting at the end of the 17th century and culminating with the independence of Ireland in the 20th century and its relations with the Ottoman State will be examined in the light of Ottoman Archive documents and other sources.
Anahtar Kelime:

Konular: Tarih Siyasi Bilimler Kültürel Çalışmalar
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • C.HR, (Cevdet Hariciye), No.5098.
  • DH.MKT, (Dahiliye Nezareti Mektûbi Kalemi), Dos.1222, no.59.
  • HR. SYS, (Hariciye Nezareti Siyasi ), Dos. 2469, no.37.
  • HR. SYS, Dos. 2467, no.44.
  • HR.TO, (Hariciye Nezareti Tercüme Odası Evrakı), Dos.61, no.31.
  • HR.TO, Dos.61, no.128.
  • HR.TO, Dos.61, no.130.
  • HR.TO, Dos.61, no.135.
  • HAT, (Hatt-ı Humayûn), 230/12823;
  • HAT, 249/14072-A.
  • HAT, 230/12823.
  • HAT, 1181/46656
  • İ. HR, (İrade Hariciye), Dos. 40, no.1888, Lef.1,2,3.
  • İ. HR, Dos. 54, no.2538.
  • İ. HR, Dos. 282, no.17483.
  • HR. SYS, (Hariciye Nezareti Siyasi ), Dos. 2469, no.37.
  • HR. SYS, Dos. 2467, no.44.
  • Milli Emlaktan Devralınan Belgeler, no.12.
  • Y.A.HUS, (Yıldız Sadaret Hususi Maruzat Evrakı), Dos.191, no.51.
  • Y.A.HUS, Dos.191, no.88.
  • Y.A.HUS, Dos.192, no.13, Lef.1,2,3;
  • ASİLAZMAZ, Meryem (2013), “Hâkimiyet-i Milliye Gazetesi’nde İrlanda İhtilalı (1920-1934)”, (Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü)
  • KRAMER, Georg (1973), İrlanda Sorunu, Çev: Mustafa Yavuz, İstanbul
  • ÖZÇAĞATAY, Levent (1998), Kuzey İrlanda ve İra Silahlı Mücadeleden Siyasal Çözüme, İstanbul
APA Temel M (2018). OSMANLI ARŞİVİ BELGELERİNDE İRLANDA İHTİLALİ. , 341 - 354.
Chicago Temel Mehmet OSMANLI ARŞİVİ BELGELERİNDE İRLANDA İHTİLALİ. (2018): 341 - 354.
MLA Temel Mehmet OSMANLI ARŞİVİ BELGELERİNDE İRLANDA İHTİLALİ. , 2018, ss.341 - 354.
AMA Temel M OSMANLI ARŞİVİ BELGELERİNDE İRLANDA İHTİLALİ. . 2018; 341 - 354.
Vancouver Temel M OSMANLI ARŞİVİ BELGELERİNDE İRLANDA İHTİLALİ. . 2018; 341 - 354.
IEEE Temel M "OSMANLI ARŞİVİ BELGELERİNDE İRLANDA İHTİLALİ." , ss.341 - 354, 2018.
ISNAD Temel, Mehmet. "OSMANLI ARŞİVİ BELGELERİNDE İRLANDA İHTİLALİ". (2018), 341-354.
APA Temel M (2018). OSMANLI ARŞİVİ BELGELERİNDE İRLANDA İHTİLALİ. Selçuk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi, 0(43), 341 - 354.
Chicago Temel Mehmet OSMANLI ARŞİVİ BELGELERİNDE İRLANDA İHTİLALİ. Selçuk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi 0, no.43 (2018): 341 - 354.
MLA Temel Mehmet OSMANLI ARŞİVİ BELGELERİNDE İRLANDA İHTİLALİ. Selçuk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi, vol.0, no.43, 2018, ss.341 - 354.
AMA Temel M OSMANLI ARŞİVİ BELGELERİNDE İRLANDA İHTİLALİ. Selçuk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi. 2018; 0(43): 341 - 354.
Vancouver Temel M OSMANLI ARŞİVİ BELGELERİNDE İRLANDA İHTİLALİ. Selçuk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi. 2018; 0(43): 341 - 354.
IEEE Temel M "OSMANLI ARŞİVİ BELGELERİNDE İRLANDA İHTİLALİ." Selçuk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi, 0, ss.341 - 354, 2018.
ISNAD Temel, Mehmet. "OSMANLI ARŞİVİ BELGELERİNDE İRLANDA İHTİLALİ". Selçuk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi 43 (2018), 341-354.