KİTAP OKUMAYA YÖNELİK TUTUM ÖLÇEĞİ’NİN GELİŞTİRİLMESİ: GEÇERLİK VE GÜVENİRLİK ÇALIŞMASI
Yıl: 2018 Cilt: 13 Sayı: 11 Sayfa Aralığı: 727 - 744 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 01-07-2019
KİTAP OKUMAYA YÖNELİK TUTUM ÖLÇEĞİ’NİN GELİŞTİRİLMESİ: GEÇERLİK VE GÜVENİRLİK ÇALIŞMASI
Öz: Bu çalışmanın amacı eğitim fakültelerinde öğrenim gören öğretmenadaylarının kitap okumaya ilişkin tutumlarını belirlemeye yönelik geçerlive güvenilir bir ölçek geliştirmektir. Ölçek geliştirilirken öncelikle ilgilialanyazın taranmış ve madde havuzunu oluşturmaya katkısı olmasıamacıyla hedef kitlenin bir bölümüne konu ile ilgili düşüncelerini ifadeedebilecekleri bir kompozisyon yazdırılmıştır. Alanyazın taraması vehedef kitlenin kompozisyonları sonucunda elde edilen verilerden yolaçıkılarak 40 maddelik bir madde havuzu oluşturulmuştur. Kapsamgeçerliğini sağlamak amacıyla bu maddeler 6 alan uzmanının görüşünesunulmuştur. Sonuç olarak 19’u olumlu, 12’si olumsuz ifade içerentoplam 31 maddelik bir tutum ölçeği elde edilmiştir. Ölçek çalışması,2014-2015 eğitim öğretim yılında Muğla Sıtkı Koçman ÜniversitesiEğitim Fakültesi’nin Türkçe Öğretmenliği, İngilizce Öğretmenliği, OkulÖncesi Öğretmenliği, Sınıf Öğretmenliği ve Fen Bilgisi Öğretmenliği lisansprogramlarında öğrenim gören 210 birinci sınıf ve 260 dördüncü sınıfolmak üzere toplam 470 öğretmen adayı ile yapılmıştır. Yapı geçerliğinibelirlemek için Açımlayıcı Faktör Analizi (AFA) ile Doğrulayıcı FaktörAnalizi kullanılmıştır. AFA sonuçlarına göre 23 maddeden oluşan üçfaktörlü (kitap okumaya istek ve ihtiyaç duyma, kitap okumayı yararlıbulma ve kitap okumayı zorunluluk olarak görme) yapı varyansın %51’ini açıklamıştır. DFA sonuçlarına göre ise üç faktörlü yapının iyi uyumdeğerleri ürettiği görülmüştür.Ölçeğin madde-toplam puankorelasyonlarının .30 ile .78 arasında değiştiği belirlenmiş ve Cronbach’sAlpha güvenirlik katsayısı 0.91 olarak bulunmuştur. Faktör analizi sonrasında yapılan güvenirlik çözümlemesi kapsamında ölçeğinSpearman-Brown korelasyon katsayısı ile Guttman Split-half güvenirlikkatsayısı hesaplanmış ve yapılan güvenirlik analizinde ölçek 12 ve 11madde olmak üzere iki gruba ayrılmıştır. Her iki grup arasındakikorelasyon katsayısı 0.82 olarak bulunmuştur. Yapılan analizlersonucunda ölçeğin geçerli ve güvenilir bir ölçme aracı olduğu tespitedilmiştir.
Anahtar Kelime: Konular:
THE DEVELOPMENT OF ATTITUDE SCALE OF BOOK READING: VALIDITY AND RELIABILITY STUDY
Öz: The purpose of the current study is to develop a valid and reliable scale to determine the attitudes of teacher candidates’ towards book reading habit. While developing the scale, first a literature review was done and some students from the target population were made to write compositions to express their opinions about the issue to make some contributions to the formation of an item pool. On the basis of the literature review and the compositions written by some members of the target population, an item pool was constructed. In order to establish the content validity, these items were submitted to the scrutiny of 6 field experts. As a result, an attitude scale comprised of 19 positive and 12 negative, totally 31 items, was developed. The scale was administered to 210 first year and 260 fourth year students, totally 470 students from the departments of Turkish Language Teaching, Pre-school Teacher Education, English Language Teaching, Classroom Teacher Education and Science Teacher Education at the Education Faculty of Muğla Sıtkı Koçman University in 2014-2015 academic year. In order to test the construct validity, Exploratory Factor Analysis (EFA) and Confirmatory Factor Analysis (CFA) were used. The 23-item three-factor construct obtained as a result EFA (feeling desire and need to read book, findings book reading beneficial and feeling obliged to read book) explains 51% o the total variance. CFA results revealed that the three-factor construct yields good fit values. The item-total score correlations of the scale were found to be varying between .30 and .78 and the Cronbach alpha reliability coefficient was found to be 0.91. Within the context of the reliability analysis conducted following the factor analysis, Spearman- Brown correlation coefficient and Guttman Split-half reliability coefficient of the scale were calculated and as a result of the reliability analysis, the scale was divided into two with 12 items in one and 11 items in the other. The correlation coefficient between the two groups was found to be 0.82. All the measurements conducted indicated that the scale is valid and reliable.
Anahtar Kelime: Konular:
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- Aktaş, Ş. ve Gündüz, O. (2004). Yazılı ve sözlü anlatım: Kompozisyon sanatı. Ankara: Akçağ Yayınları.
- Akyol, Hayati. (2006). Yeni programa uygun Türkçe öğretim yöntemleri. Ankara: Kök Yayıncılık.
- Akyol, H. (2007a). Türkçe ilk okuma yazma öğretimi. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
- Alıcı, D. (2013). Okula yönelik tutum ölçeği’nin geliştirilmesi: Güvenirlik ve geçerlik çalışması. Eğitim ve Bilim, 38(168), 318-331.
- Aronson, E., Wilson, T. D., ve Akert, R. M. (2004). Social psychology. (4. Edition), New Jersey: Pearson Education, Inc.
- Ateş, A. (2012). Eğitsel yazılım değerlendirme ölçeği: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Eğitim Teknolojileri Araştırmaları Dergisi, 2(1).
- Beck, R. C. (2004). Motivation theories and principles (5. Edition). New Jearsey: Pearson Prentice Hall.
- Bircan, İ. ve Tekin, M. (1989). Türkiye’de okuma alışkanlığının azalması sorunu ve çözüm yolları. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 22(1), 393-410.
- Brown, T. A. (2006). Confirmatory factor analysis for applied research. NY: Guilford.
- Büyüköztürk, Ş. (2006). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı: İstatistik, araştırma deseni, spss uygulamaları ve yorumu. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
- Çakmak, T. ve Yılmaz, B. (2009). Okul öncesi dönem çocuklarının okuma alışkanlığına hazırlık durumları üzerine bir araştırma (Hacettepe Üniversitesi Beytepe Anaokulu örneği). Türk Kütüphaneciliği, 23(3), 489-509.
- Çokluk, Ö., Şekercioğlu, G. ve Büyüköztürk, Ş. (2010). Sosyal bilimler için çok değişkenli istatistik. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
- Demir, T. (2009). İlköğretim II. kademe öğretmen adaylarının okuma alışkanlıkları üzerine bir araştırma (Gazi Üniversitesi örneği). Turkish Studies International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, Volume 4(3), Spring 2009, p. 717- 745, ISSN: 1308-2140, www.turkishstudies.net, DOI Number: 10.7827/Turkishstudies.703, ANKARA-TURKEY
- Doğan, B., Çermik. H. (2016). Kitap okumaya yönelik tutum ölçeği. Education Sciences (NWSAES, 11(3), 168-183.
- Doğan, N. ve Başokuçu, T. O. (2010). İstatistik tutum ölçeği için uygulanan faktör analizi ve aşamalı kümeleme analizi sonuçlarının karşılaştırılması. Eğitim ve Psikolojide Ölçme Değerlendirme Dergisi, 1(2), 65-72.
- Engin, A. W., ve Wallbrown, F. H. (1983). The dimensions of reading attitudes for Turkish children. The Journal of Social Psychology, 120, 169- 181.
- Erkuş, A. (2003). Psikometri üzerine yazılar. Ankara: Türk Psikologlar Derneği Yayınları.
- Eroğlu, A. (2008). Faktör analizi. Ş. Kalaycı (Ed.), SPSS Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistik Teknikleri Kitabı içinde (ss.321-331). Ankara: Asil Yayın Dağıtım.
- Gömleksiz, M. N. (2004a). Kitap okuma alışkanlığına ilişkin bir tutum ölçeğinin geçerlik ve güvenirliği. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 14(2), 185-195.
- Gömleksiz, M. N. (2004b). Geleceğin öğretmenlerinin kitap okumaya ilişkin görüşlerinin değerlendirilmesi (Fırat Üniversitesi Eğitim Fakültesi örneği). Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Elektronik Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(1), 1-21.
- Günay, D. (2003). Metin bilgisi. İstanbul: Multilingual Yayınları.
- Harris, A. J., ve Sipay, E. R. (1990). How to ıncrease reading ability: A guide to developmental and remedial methods (9. Edition). London: Longman.
- İnceoğlu, M. (2004). Tutum, algı, iletişim. Ankara: Elips Kitap Yayınevi.
- Kağıtçıbaşı, Ç. (2008). Günümüzde insan ve insanlar. İstanbul: Evrim Yayınevi.
- Kayalan, M. (2000). Etkili ve hızlı okuma sanatı. İstanbul: Alfa Basım Yayım-Dağıtım.
- Kline, R. B. (2011). Principles and practice of structural equation modeling. London: Guilford Publications.
- Saracaloğlu, A. S., Bozkurt, N. ve Serin, O. (2003). Üniversite öğrencilerinin okuma ilgileri ve okuma alışkanlıklarını etkileyen faktörler. Eğitim Araştırmaları Dergisi, 4(12), 149-157.
- Sarar Kuzu, T., Doğan, T. (2015). Öğretmen adaylarına yönelik okuma tutum ölçeği geliştirme. Turkish Studies - International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, Volume 10(15) Fall 2015, p. 771-786, ISNN: 1308-2140, www.turkishstudies.net, DOI Number: http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.8938, ANKARA-TURKEY
- Susar Kırmızı, F. (2012). Öğretmen adaylarının kitap okuma alışkanlığına yönelik tutum ölçeği: geçerlik ve güvenirlik çalışması. Turkish Studies - International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, Volume 7(3) Summer 2012, p. 2353-2366, ISNN: 1308-2140, www.turkishstudies.net, DOI Number: http://dx.doi.org/10.7827/ TurkishStudies.3372, ANKARA-TURKEY
- Şahiner, Y. (2005). İlk ve orta öğretim kurumlarında çalışan öğretmenlerin okuma alışkanlıkları ve bu alışkanlıkları etkileyen faktörler (Elmadağ İlçesi örneği). (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
- Sümer, N. (2000). Yapısal eşitlik modelleri. Türk Psikoloji Yazıları, 3(6), 49-74.
- Tanju, E. H. (2010). Çocuklarda kitap okuma alışkanlığına genel bir bakış. Aile ve Toplum Dergisi, 6(21), 30-39.
- Tavşancıl, E. (2006). Tutumların ölçülmesi ve spss ile veri analizi (3.Baskı). Ankara: Nobel Yayınları.
- TDK. (2005). Türkçe sözlük. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
- TDK. (2009). Türkçe sözlük. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
- TÜİK. (2016). http://t24.com.tr/haber/tuik-verilerine-gore-turkiyede-kitap-okumaya- ayrilan-zaman-gunde-sadece-1-dakika,370472 adresinden 15.02.2018 tarihinde erişilmiştir.
- Yurdugül, H. (2005, Eylül). Ölçek geliştirme çalışmalarında kapsam geçerliği için kapsam geçerlik indekslerinin kullanılması. 14. Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresi. Pamukkale Üniversitesi, Denizli.
| APA | İPEK EĞİLMEZ N, ÖZŞAVLİ G (2018). KİTAP OKUMAYA YÖNELİK TUTUM ÖLÇEĞİ’NİN GELİŞTİRİLMESİ: GEÇERLİK VE GÜVENİRLİK ÇALIŞMASI. , 727 - 744. |
| Chicago | İPEK EĞİLMEZ NİGAR,ÖZŞAVLİ Gülan KİTAP OKUMAYA YÖNELİK TUTUM ÖLÇEĞİ’NİN GELİŞTİRİLMESİ: GEÇERLİK VE GÜVENİRLİK ÇALIŞMASI. (2018): 727 - 744. |
| MLA | İPEK EĞİLMEZ NİGAR,ÖZŞAVLİ Gülan KİTAP OKUMAYA YÖNELİK TUTUM ÖLÇEĞİ’NİN GELİŞTİRİLMESİ: GEÇERLİK VE GÜVENİRLİK ÇALIŞMASI. , 2018, ss.727 - 744. |
| AMA | İPEK EĞİLMEZ N,ÖZŞAVLİ G KİTAP OKUMAYA YÖNELİK TUTUM ÖLÇEĞİ’NİN GELİŞTİRİLMESİ: GEÇERLİK VE GÜVENİRLİK ÇALIŞMASI. . 2018; 727 - 744. |
| Vancouver | İPEK EĞİLMEZ N,ÖZŞAVLİ G KİTAP OKUMAYA YÖNELİK TUTUM ÖLÇEĞİ’NİN GELİŞTİRİLMESİ: GEÇERLİK VE GÜVENİRLİK ÇALIŞMASI. . 2018; 727 - 744. |
| IEEE | İPEK EĞİLMEZ N,ÖZŞAVLİ G "KİTAP OKUMAYA YÖNELİK TUTUM ÖLÇEĞİ’NİN GELİŞTİRİLMESİ: GEÇERLİK VE GÜVENİRLİK ÇALIŞMASI." , ss.727 - 744, 2018. |
| ISNAD | İPEK EĞİLMEZ, NİGAR - ÖZŞAVLİ, Gülan. "KİTAP OKUMAYA YÖNELİK TUTUM ÖLÇEĞİ’NİN GELİŞTİRİLMESİ: GEÇERLİK VE GÜVENİRLİK ÇALIŞMASI". (2018), 727-744. |
| APA | İPEK EĞİLMEZ N, ÖZŞAVLİ G (2018). KİTAP OKUMAYA YÖNELİK TUTUM ÖLÇEĞİ’NİN GELİŞTİRİLMESİ: GEÇERLİK VE GÜVENİRLİK ÇALIŞMASI. Turkish Studies (Elektronik), 13(11), 727 - 744. |
| Chicago | İPEK EĞİLMEZ NİGAR,ÖZŞAVLİ Gülan KİTAP OKUMAYA YÖNELİK TUTUM ÖLÇEĞİ’NİN GELİŞTİRİLMESİ: GEÇERLİK VE GÜVENİRLİK ÇALIŞMASI. Turkish Studies (Elektronik) 13, no.11 (2018): 727 - 744. |
| MLA | İPEK EĞİLMEZ NİGAR,ÖZŞAVLİ Gülan KİTAP OKUMAYA YÖNELİK TUTUM ÖLÇEĞİ’NİN GELİŞTİRİLMESİ: GEÇERLİK VE GÜVENİRLİK ÇALIŞMASI. Turkish Studies (Elektronik), vol.13, no.11, 2018, ss.727 - 744. |
| AMA | İPEK EĞİLMEZ N,ÖZŞAVLİ G KİTAP OKUMAYA YÖNELİK TUTUM ÖLÇEĞİ’NİN GELİŞTİRİLMESİ: GEÇERLİK VE GÜVENİRLİK ÇALIŞMASI. Turkish Studies (Elektronik). 2018; 13(11): 727 - 744. |
| Vancouver | İPEK EĞİLMEZ N,ÖZŞAVLİ G KİTAP OKUMAYA YÖNELİK TUTUM ÖLÇEĞİ’NİN GELİŞTİRİLMESİ: GEÇERLİK VE GÜVENİRLİK ÇALIŞMASI. Turkish Studies (Elektronik). 2018; 13(11): 727 - 744. |
| IEEE | İPEK EĞİLMEZ N,ÖZŞAVLİ G "KİTAP OKUMAYA YÖNELİK TUTUM ÖLÇEĞİ’NİN GELİŞTİRİLMESİ: GEÇERLİK VE GÜVENİRLİK ÇALIŞMASI." Turkish Studies (Elektronik), 13, ss.727 - 744, 2018. |
| ISNAD | İPEK EĞİLMEZ, NİGAR - ÖZŞAVLİ, Gülan. "KİTAP OKUMAYA YÖNELİK TUTUM ÖLÇEĞİ’NİN GELİŞTİRİLMESİ: GEÇERLİK VE GÜVENİRLİK ÇALIŞMASI". Turkish Studies (Elektronik) 13/11 (2018), 727-744. |
