KAMU HASTANE BİRLİKLERİ: SAĞLIK HİZMETLERİNİN PİYASALAŞTIRILMASINDA BİR İNŞA VE TASFİYE SÜRECİ

Bilge ŞENTÜRK (Muğla Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, İktisat Bölümü, Muğla, Türkiye)
Toplum ve Hekim
3 3
Yıl: 2018 Cilt: 33 Sayı: 5 Sayfa Aralığı: 348 - 359 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 04-07-2019

KAMU HASTANE BİRLİKLERİ: SAĞLIK HİZMETLERİNİN PİYASALAŞTIRILMASINDA BİR İNŞA VE TASFİYE SÜRECİ

Öz:
İkinci basamak sağlık hizmetlerinin köklü biçimde dönüşümüne yol açan düzenlemelerden biri olarak Kamu Hastane Birlikleri (KHB), bu çalışmanın temel konusunu oluşturmaktadır. 2011 yılında oluşturulan KHB, 2017 Ağustos ayında yayınlanan 694 Sayılı KHK ile kaldırılmış ve hastanelerde eski yönetim yapısına yeniden dönülmüştür. Bu çalışmada Türkiye Kamu Hastaneleri Kurumu’nun ve buna bağlı birliklerin kapatılmasıyla sonuçlanan yönetimsel süreç, son dönemde yaşanan gelişmeler kapsamında yeniden ele alınmakta ve tasfiye sürecine giden yol hem literatürde yer alan çalışmalar hem de Sayıştay Raporları ışığında ortaya konulmaya çalışılmaktadır. Dünya Bankası hedefl eri doğrultusunda, KHB ve döner sermaye işletmeleri yoluyla kısmi bir desentralizasyon oluşturulmuş; giderlerin büyük kısmı döner sermaye bütçelerinden karşılanmaya başlanmış; yeni yönetim kadrolarının oluşması ve taşeronlaşmanın hızlanması ile birlikte esnek istihdam ve performansa dayalı ödemelerle beraber yeni bir ücretlendirme modelinin ağırlık kazanmasına zemin hazırlanmıştır. Birliklerin tasfiyesi, ikinci basamak sağlık hizmetlerinin piyasalaştırılma sürecinin tamamlandığı ya da bu süreçten vazgeçildiği anlamına gelmemekte olup hastane birlikleri ile oluşturulmuş yapının yerine konabilecek araçlardan biri olarak şehir hastaneleri, analiz edilmesi gereken yeni bir sistem olarak önemli bazı çalışmalar tarafından ele alınmaya başlanmıştır.
Anahtar Kelime:

Konular: Halk ve Çevre Sağlığı Sağlık Bilimleri ve Hizmetleri

Public Hospital Unions: A Construction and Dissolution Process in the Marketization of Health Care Services Abstract

Öz:
: Public Hospital Unions (PHUs) as one of the regulations leading radical transformation in the secondary healthcare are the main argument of this study. PHUs were constituted in 2011, but closed in August 2017 by the Decree Law 694 and returned to the old governance structure. In this study, the governance process which is resulted with the abolishment of Public Hospitals Institution of Turkey and its units (PHUs) are tackled again by recent developments. This dissolution process is exposed by the literature and the reports of Chamber of Accounts. In the direction of World Bank targets, a partial decentralisation was achieved by the PHUs and their working capital enterprises. Most of the hospital expenditures started to be covered by the working capitals. The new management positions and subcontracting practices caused fl exible employment to be established in time. Also the performance-related payments gained weight in the wage system. The dissolution does not mean that the marketization process has been completed or given up. The “city hospitals” has been stared to be discussed in some studies as a new system which is a substitute for the old PHUs.
Anahtar Kelime:

Konular: Halk ve Çevre Sağlığı Sağlık Bilimleri ve Hizmetleri
Belge Türü: Makale Makale Türü: Derleme Erişim Türü: Erişime Açık
  • Akdağ, R. (2008) Türkiye Sağlıkta Dönüşüm Programı İlerleme Raporu, Ankara: Sağlık Bakanlığı.
  • AKP Programı 5.4. (2018) Sağlık: http://m.akparti.org.tr/site/ akparti/parti-programi#bolum_, Erişim tarihi: 31 Mart 2018.
  • Ataay, F. (2007) Neoliberalizm ve Devletin Yeniden Yapılandı-rılması, Türkiye’de Kamu Reformu Üzerine İncelemeler, 1. Baskı, Ocak 2007, Deki Yayınevi, Ankara.
  • Atalay, A. S. (2015) Sağlıkta Piyasalaşma ve Kamu-Özel Ortaklığı, Türkiye’de Sağlık Siyaset Piyasa içinde, , G. Yenimahalleli Yaşar, A. Göksel, Ö. Birler (Der.), NotaBene Yayınları, 1. Baskı, Anka-ra. ss. 57-83.
  • Balta, E. (2013) Herkes için Sağlıktan Paran Kadar Sağlığa: Türkiye’de Sağlık Politikalarının Neoliberal Dönüşümü, Praksis: Sayı: 30-31: 147-166.
  • BSB (2011) Sağlıkta Dönüşümün Bugünü, Derinleşen Küresel Kriz ve Türkiye’ye Yansımaları: Ücretli Emek ve Sermaye içinde, Bağımsız Sosyal Bilimciler, Yordam Kitap, İstanbul s.183-215.
  • Cevahir, E. (2016) Türkiye’de Sağlık Sisteminin Dönüşümü: Toplumsal Yansıma Örnekleri, Kibele Yayınları, Birinci Baskı, İstanbul, Mart, 2016.
  • DB (2012) Türkiye Cumhuriyeti’ne Yönelik Dünya Bankası Ülke İşbirliği Stratejisi 2012-2015,Erişim Tarihi 25 Temmuz 2017, http://siteresources.worldbank.org/TURKEYEXTN/Reso urces/361711-1209146546290/4937885-1331724092518/Tur-kishCPS.pdf.
  • DPT (1989) Sağlık Sektörü Master Plan Etüdü Mevcut Durum Raporu, Ankara.
  • Elbek, O. (2010) Performans ve Hekimlik, Toplum ve Hekim, 25 (6): 432-447.
  • Erbaş, Ö. (2017) Rızayla veya Zorla: Şehir Hastaneleri, Toplum ve Hekim, 32(6): 427-431.
  • Erençin, A., Yolcu, V. (2008) Türkiye’de Sağlık Hizmetlerinin Dönüşümü ve Yerinden Yönetim, Memleket, Siyaset Yönetimi, 3 (6): 118-136.
  • Kart, E. (2013), Sağlıkta Dönüşüm Sürecinde Performansa Da-yalı Ücretlendirmenin Hekimler Üzerindeki Etkileri, Çalışma ve Toplum Dergisi, Sayı: 2013/ 3 (38), Sayfa 103-140, Erişim Tarihi 15 Nisan 2017, http://www.calismatoplum.org/sayi38.htm.
  • OECD (2008), Sağlık Sistemi İncelemeleri: Türkiye, OECD ve Dünya Bankası, 2008.
  • Savaş, N. (2012), Sağlıkta Dönüşüm Sürecinde Dünya Bankası’nın Ulusal Sağlık Mevzuatımıza Etkisi, 15. Ulusal Halk Sağlığı Kongresi, Bursa, 2-6 Ekim.
  • Sayıştay (2014) Türkiye Kamu Hastaneleri Kurumu 2013 Yılı Sayıştay Denetim Raporu, , Erişim tarihi: 3 Mayıs 2018. https:// www.sayistay.gov.tr/tr/Upload/62643830/files/raporlar/kid/2013/ Genel_B%C3%BCt%C3%A7e_Kapsam%C4%B1ndaki_%20 Kamu_%C4%B0dareleri/T%C3%9CRK%C4%B0YE%20 KAMU%20HASTANELER %C4%B0%20KURUMU.pdf.
  • Sayıştay (2016) Türkiye Kamu Hastaneleri Kurumu 2015 Yılı SayıştayDenetimRaporu,Erişimtarihi:3Mayıs2018,https://www. sayistay.gov.tr/tr/Upload/62643830/files/raporlar/kid/2015/ Genel_B%C3%BCt%C3%A7e_Kapsam%C4%B1ndaki_%20 Kamu_%C4%B0dareleri/T%C3%9CRK%C4%B0YE%20 KAMU%20HASTANELER %C4%B0%20KURUMU.pdf.
  • Sayıştay (2017) Türkiye Kamu Hastaneleri Kurumu 2016 Yılı Sayıştay Denetim Raporu, Erişim tarihi: 3 Ma-yıs 2018. https://www.sayistay.gov.tr/tr/Upload/62643830/ files/raporlar/kid/2016/Genel_B%C3%BCt%C3%A7e_ Kapsam%C4%B1ndaki_%20Kamu_%C4%B0dareleri/ T % C 3 % 9 C R K % C 4 % B 0 Y E % 2 0 K A M U % 2 0 HASTANELER%C4%B0%20KURUMU.pdf.
  • Sonğur,C., Top, M. (2018) Türkiye’de Sağlık Sektöründe Kamu-Özel İşbirliği Modeli: Paydaş Görüşlerine Dayalı Bir Alan Araştırması, Sosyal Güvenlik Dergisi, Nisan 2018, 8(1): 159-186 SB (2007) Sağlıkta Performans Yönetimi: Performansa Dayalı Ek Ödeme Sistemi, SB Yayınları.
  • SB (2017a) 2018 Yılı Plan ve Bütçe Sunumu, , Erişim tarihi: 2 Haziran 2018. https://sgb.saglik.gov.tr/Shared%20Docu-ments/2018_Yili_Plan_Butce_Sunumu_14_11_2017.pdf.
  • SB (2017b) Döner Sermaye Bütçe ve Muhasebe İşlemleri, Erişim tarihi: 12 Nisan 2018. https://sgb.saglik.gov.tr/Shared%20 Documents/dsermaye_butce_muh_isl03102017.pdf. SB (2018) SağlıkYatırımları Genel Müdürlüğü, Sözleşmesi İmzalanan Şehir Hastaneleri, Erişim tarihi: 20 Haziran 2018,http://www.saglikyatirimlari.gov.tr/TR,33960/sehir-hastaneleri.html.
  • TBMM (2007) Kamu Hastane Birlikleri Pilot Uygulaması Hak-kında Kanun Tasarısı, Erişim tarihi: 6 Nisan 2018 http://www2. tbmm.gov.tr/d23/1/1-0439.pdf.
  • TBMM (2016) Tutanak Dergisi, https://www.tbmm.gov.tr/tuta-naklar/TUTANAK/TBMM/d26/c015/tbmm26015076.pdf.
  • TTB (2016) TTB ve İTO’dan İstanbul Anadolu Kuzey Kamu Hastaneleri Birliği Hakkında Açıklama, Erişim tarihi: 3 Nisan 2018, http://ttb.org.tr/haber_goster.php?Guid=67a3f9de-9232-11e7-b66d-1540034f819c.
  • Tükel, Y. (2017) Kamu Hastane Birlikleri Modelinin İflası ve Sağlık Bakanlığı Teşkilat Yapısında Değişiklikler, Erişim tarihi: 10 Nisan 2018. http://www.tipdunyasi.dr.tr/2017/10/kamu-hastane-birlikleri-modelinin-iflasi-ve-saglik-bakanligi-teskilat-yapisinda-degisiklikler/.
  • TÜİK (2018) Türkiye İstatstik Kurumu, TÜFE Endeks Verileri, Erişim tarihi: 19 Haziran 2018. www.tuik.gov.tr/PreIstatistik-Tablo.do?istab_id=650.
  • Uludağ, A. (2018)Erişim tarihi: 20 Haziran 2018, http://www. cumhuriyet.com.tr/haber/ekonomi/999520/Sehir_hastanelerin-de_skandallar_zinciri__Usulsuzlugu_ortaya_cikarinca_gorev-den_alindi.html.
  • Ünlütürk Ulutaş, Ç. (2011) Sağlık Emek Sürecinin Dönüşümü, Ankara: Notabene.
  • Yavuz, C. I. (2012) Sağlık Hizmetleri ve Kapitalizm, Kapitalizm Sağlığa Zararlıdır içinde, Elbek O.(Ed.), İstanbul, Hayykitap. Yavuz C.I. (2015) Kamu Hastane Birlikleri ve Hastanelerde Ya-pısal Dönüşüm, Toplum ve Hekim, Ocak-Şubat 2015, 30;(1):3-12.
  • Yavuz, C. I. (2017) İnsana Karşı Piyasa: Türkiye’de Sağlık ve Sos-yal Güvenlik içinde, Verilerle Sağlıkta Dönüşüm Programı’nda Etkililik, Verimlilik ve Hakkaniyet, Der. Yenimahalleli Yaşar, G., Göksel, A., Birler, Ö., s. 75-102. 1.Baskı, İstanbul.
  • Yavuz, C. I. (2018), Yeni Teşkilat Yeni Sorunlar, Tıp Dünyası, http://www.tipdunyasi.dr.tr/2017/11/yeni-teskilat-yapisi-yeni-sorunlar/, Erişim tarihi: 5 Haziran 2018.
APA ŞENTÜRK B (2018). KAMU HASTANE BİRLİKLERİ: SAĞLIK HİZMETLERİNİN PİYASALAŞTIRILMASINDA BİR İNŞA VE TASFİYE SÜRECİ. , 348 - 359.
Chicago ŞENTÜRK BİLGE KAMU HASTANE BİRLİKLERİ: SAĞLIK HİZMETLERİNİN PİYASALAŞTIRILMASINDA BİR İNŞA VE TASFİYE SÜRECİ. (2018): 348 - 359.
MLA ŞENTÜRK BİLGE KAMU HASTANE BİRLİKLERİ: SAĞLIK HİZMETLERİNİN PİYASALAŞTIRILMASINDA BİR İNŞA VE TASFİYE SÜRECİ. , 2018, ss.348 - 359.
AMA ŞENTÜRK B KAMU HASTANE BİRLİKLERİ: SAĞLIK HİZMETLERİNİN PİYASALAŞTIRILMASINDA BİR İNŞA VE TASFİYE SÜRECİ. . 2018; 348 - 359.
Vancouver ŞENTÜRK B KAMU HASTANE BİRLİKLERİ: SAĞLIK HİZMETLERİNİN PİYASALAŞTIRILMASINDA BİR İNŞA VE TASFİYE SÜRECİ. . 2018; 348 - 359.
IEEE ŞENTÜRK B "KAMU HASTANE BİRLİKLERİ: SAĞLIK HİZMETLERİNİN PİYASALAŞTIRILMASINDA BİR İNŞA VE TASFİYE SÜRECİ." , ss.348 - 359, 2018.
ISNAD ŞENTÜRK, BİLGE. "KAMU HASTANE BİRLİKLERİ: SAĞLIK HİZMETLERİNİN PİYASALAŞTIRILMASINDA BİR İNŞA VE TASFİYE SÜRECİ". (2018), 348-359.
APA ŞENTÜRK B (2018). KAMU HASTANE BİRLİKLERİ: SAĞLIK HİZMETLERİNİN PİYASALAŞTIRILMASINDA BİR İNŞA VE TASFİYE SÜRECİ. Toplum ve Hekim, 33(5), 348 - 359.
Chicago ŞENTÜRK BİLGE KAMU HASTANE BİRLİKLERİ: SAĞLIK HİZMETLERİNİN PİYASALAŞTIRILMASINDA BİR İNŞA VE TASFİYE SÜRECİ. Toplum ve Hekim 33, no.5 (2018): 348 - 359.
MLA ŞENTÜRK BİLGE KAMU HASTANE BİRLİKLERİ: SAĞLIK HİZMETLERİNİN PİYASALAŞTIRILMASINDA BİR İNŞA VE TASFİYE SÜRECİ. Toplum ve Hekim, vol.33, no.5, 2018, ss.348 - 359.
AMA ŞENTÜRK B KAMU HASTANE BİRLİKLERİ: SAĞLIK HİZMETLERİNİN PİYASALAŞTIRILMASINDA BİR İNŞA VE TASFİYE SÜRECİ. Toplum ve Hekim. 2018; 33(5): 348 - 359.
Vancouver ŞENTÜRK B KAMU HASTANE BİRLİKLERİ: SAĞLIK HİZMETLERİNİN PİYASALAŞTIRILMASINDA BİR İNŞA VE TASFİYE SÜRECİ. Toplum ve Hekim. 2018; 33(5): 348 - 359.
IEEE ŞENTÜRK B "KAMU HASTANE BİRLİKLERİ: SAĞLIK HİZMETLERİNİN PİYASALAŞTIRILMASINDA BİR İNŞA VE TASFİYE SÜRECİ." Toplum ve Hekim, 33, ss.348 - 359, 2018.
ISNAD ŞENTÜRK, BİLGE. "KAMU HASTANE BİRLİKLERİ: SAĞLIK HİZMETLERİNİN PİYASALAŞTIRILMASINDA BİR İNŞA VE TASFİYE SÜRECİ". Toplum ve Hekim 33/5 (2018), 348-359.
Sayfa Oluşturulma Tarihi
09-05-2024 16:2

İLETİŞİM

TÜBİTAK ULAKBİM TR Dizin

Yüzüncüyıl, İşçi Blokları Mahallesi

Muhsin Yazıcıoğlu Caddesi No:51/C

06530 Çankaya / ANKARA +90 (312) 298 92 00

trdizin@tubitak.gov.tr

TÜBİTAK ULAKBİM Ulusal Akademik Ağ ve Bilgi Merkezi Cahit Arf Bilgi Merkezi © Tüm Hakları Saklıdır. Gizlilik Politikası Kullanım Şartları