Bireysel Emeklilik Şirketi Seçimine Analitik Hiyerarşi Prosesi ve Gri İlişkisel Analiz Yöntemlerinin Uygulanması

GAVCAR, ERDOĞAN; Noyan, Elcin; TOSUN GAVCAR, Cansu

Bireysel Emeklilik Şirketi Seçimine Analitik Hiyerarşi Prosesi ve Gri İlişkisel Analiz Yöntemlerinin Uygulanması

Elçin NOYAN, (Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Muğla, Türkiye)

Erdoğan GAVCAR, (Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi, İktisadi Ve İdari Bilimler Fakültesi, Muğla, Türkiye)

Cansu TOSUN GAVCAR (Pamukkale Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Denizli, Türkiye)

İşletme Araştırmaları Dergisi

1 1

Yıl: 2019 Cilt: 11 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 835 - 847 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 11-11-2019

Bireysel Emeklilik Şirketi Seçimine Analitik Hiyerarşi Prosesi ve Gri İlişkisel Analiz Yöntemlerinin Uygulanması

Öz:

Amaç – Bu çalışmanın temel amacı bireylerin bireysel emeklilik yatırımları kararlarının Türkiye’de faaliyette bulunan bireysel emeklilik şirketleri arasından en uygun olan şirkete yönlendirilmesi konusunda fikir verebilmektir.Yöntem – Araştırma problemi belirli kriterler doğrultusunda bireysel emeklilik şirketlerinin sıralanmasıdır. Veri setini beş adet Bireysel Emeklilik Şirketleri’ne ait Şubat 2019 dönemine ait güncel veriler oluşturmaktadır. Kriter ağırlıklandırmaları altı adet yatırım yapmayı planlayan birey ve beş adet bireysel emeklilik danışmanı ile yüz yüze görüşme ile hesaplanmıştır. AHS Yöntemi’nden elde edilen ağırlıklar GİA Yöntemi’ne uygulanmıştır.Bulgular – Araştırma sonuçlarına göre AHS yöntemine göre en önemli kriterin ‘katılımcı sayısı’ olduğu dolayısıyla katılımcıların birbirlerini etkiledikleri, yatırım yapmayı planlan bireylerin birbirlerinin tavsiyelerine önem verdikleri, daha önce yatırım yapmış bireylerin yatırım yaptıkları şirketlerin hizmetlerinden memnun kaldıkları sonuçlarına ulaşılmıştır.Tartışma –Türkiye’de bireysel emeklilik şirketlerine yatırım için toplanan kaynak, devlet katkısına rağmen OECD ülkelerine kıyasla sınırlı kalmaktadır. Bu oranın Türkiye’de sınırlı olmasının başlıca sebepleri arasında enflasyon oranının yüksek olması ve ortalama gelirin ise düşük olması sayılabilir. Çalışmadan elde edilen bulgular Genç ve ark. (2015), Dinçer ve Görener (2011) ve Ertuğrul & Öztaş (2016)’ın yapmış oldukları çalışmalar ile benzerlik göstermektedir. Karar vericiler değiştikçe kriter ağırlıkları da değişeceğinden uygulama sonuçları farklılaşacaktır.

Anahtar Kelime:

Konular: İşletme

The Application of Analytic Hierarchy Process and Gray Relational Analysis Methods in the Selection of Private Pension Company

Öz:

Purpose – The main objective of this study is to give an idea of pension investment decisions of individuals operating in Turkey guiding the company through the most appropriate pension companies. Design/methodology/approach – The research problem is the sequencing of private pension companies in line with certain criteria. The data set is the current data for the period of February 2019 belonging to five Private Pension Companies. Criterion weightings were calculated by face-to-face interviews with the individual and five individual pension counselors who planned to invest. The weights from the AHP Method were applied to the GRA method. Findings – According to the results of the survey, the most important criterion was ‘number of participants’ according to AHP Method. Discussion – the collected resources to invest in private pension company in Turkey, despite the state contribution is limited compared to OECD countries. This rate is higher among the main causes of the inflation rate in Turkey is limited and the average income is considered to be low. Findings from the study Genç et al. (2015), Dinçer, Görener (2011) and Ertuğrul, Öztaş (2016) show similarities with their studies. As the decision makers change, the criteria weights will change and the implementation results will be different.

Anahtar Kelime:

Konular: İşletme

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

Altay, M. (2013). Türkiye’de bireysel emeklilik sistemi: Aydın örneği. Yüksek Lisans Tezi. Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Maliye Anabilim Dalı.
Apak, S. ve Taşcıyan, K. H. (2010). Türkiye’de bireysel emeklilik sisteminin gelişimi, Ekonomi Bilimleri Dergisi, 2, (2), 121-129.
Ayaydın, H. (2013). Türkiye’deki emeklilik yatırım fonlarının performanslarının analizi, Çanakkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 22(2), 59-80.
Aydın, Ö. Öznehir, S. ve Akcalı, E. (2009). Ankara için optimal hastane yeri seçiminin Analitik Hiyerarşi Süreci ile modellenmesi, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 14 (2), 69- 86.
Boulier, J. F., Shao J. H. and Grégory T. (2001). Optimal management under stochastic interest rates: the case of a protected defined contribution pension fund, Insurance: Mathemetics and Economics, 28( 2), 173-189.
Can, Y. (2010). Bireysel emekliliğin Türkiye’deki durumu ve gelişimi. Ekonomi Bilimleri Dergisi, 2( 2), 139- 146.
Çelikbilek, Y. (2018). Çok kriterli karar verme yöntemleri açıklamalı ve karşılaştırmalı sağlık bilimleri uygulamaları ile, Nobel, Ankara.
Dağlı, H., Bank, S. ve Er, S. (2008). Türkiye’deki bireysel emeklilik yatırım fonlarının performans değerlendirmesi, 40, 84-95.
Dinçer, H ve Görener A. (2011). Performans değerlendirmesinde AHP - VIKOR VE AHP - TOPSIS yaklaşımları: hizmet sektöründe bir uygulama, Mühendislik ve Fen Bilimleri Dergisi, 29, 244-260.
Ege, İ, Topaloğlu, E. ve Coşkun, D. (2011). Türkiye’deki emeklilik yatırım fonlarının yatırım performanslarının analizi, Ekonomi Bilimleri Dergisi, 3(1), 79-89.
Ertuğrul, İ. ve Öztaş, T. (2016). Bireysel emeklilik planı seçiminde karar verme yöntemlerinin uygulanması: COPRAS ve TOPSIS örneği, ÇKÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7 (2), 165-186.
Emeklilik Gözetim Merkezi (EGM), http://www.egm.org.tr, (Erişim tarihi: 22 Şubat 2019).
https://www.egm.org.tr/bilgi-merkezi/istatistikler/bes-istatistikleri/katilimci-yas-dagilimi/, (Erişim tarihi: 22 Şubat 2019).
https://www.egm.org.tr/bilgi-merkezi/istatistikler/bes-istatistikleri/en-fazla-katilimcinin-yerlesik-oldugu-ilk-10-il//, (Erişim tarihi: 22 Şubat 2019).
https://www.egm.org.tr/bilgi-merkezi/istatistikler/bes-istatistikleri/katilimci-sayisi/(Erişim tarihi: 22 Şubat 2019).
http://web2.egm.org.tr/webegm2/chart/besgosterge/wg_sirketview_tablolu.asp?raportip=10, (Erişim tarihi: 25 Şubat 2019).
http://www.tkyd.org.tr/assets/raporlar/EYF_Performans_2018_Aralik pa85f5af46e7a0be5591aefad0dc3890. pdf (Erişim tarihi: 25 Mayıs 2019).
Genç, T., Kabak, M., Köse E. ve Yılmaz Z. (2015). Bireysel emeklilik sistemi seçimi problemine ilişkin MACBETH yaklaşımı.
https://www.finansdanismanim.com/2018-yili-en-iyi-50-bes-fonu-getiri-siralamasi-ve karsılaştırması// (Erişim tarihi: 25 Şubat 2019).
Göktolga Z., G. ve Karakış, E. (2018). Bireysel emeklilik şirketlerinin finansal performanslarının bulanık AHP ve VIKOR Yöntemleri ile analizi, Cumhuriyet Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 19, 1.
İşcan, C.C, Aydın, A.E. (2018). Zaman Tercihi, Hazzın Ertelenmesi ve Bireysel Emeklilik Kararları, İşletme Araştırmaları Dergisi, 10 (4), 443-458.
Karakaya, A., Kurtaran, A. ve Dağlı, H., (2014). Bireysel Emeklilik Şirketlerinin Veri Zarflama Analizi ile etkinlik ölçümü: Türkiye örneği, Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi. 22, 1-23.
Korkmaz, T. ve Uygurtürk, H. (2007). Türk emeklilik fonlarının performans ölçümünde Regresyon Analizi’nin kullanılması, ZKÜ Sosyal Bilimler Dergisi, 3(5), 37–52.
Kula, V., Kandemir, T. ve Baykut E. (2016). Borsa İstanbul’da işlem gören sigorta ve BES şirketlerinin finansal performansının gri ilişkisel analiz yöntemi ile incelenmesi, Afyon Kocatepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 18(1), 37-53.
Kurt, G. (2008). Gri ilişki çözümlemesi kullanılarak üniversiteli öğrencilerinin çeşitli kaygılarının değerlendirilmesi, Akademik Bakış, Uluslar arası Hakemli Sosyal Bilimler e-dergisi, 14: 1-10.
Lee, W., S. and Lin, Y., C. (2011). Evaluating and ranking energy performance of office buildings using grey relational analysis. Energy Policy, (36), 2551-2556.
Liu, S. and Lin, Y. (2006). Grey information. Springer: 503, Almanya.
Emeklilik Yatırım Fonları Performans Raporu Aralık 2018
OECD Global Pension Statistics, https://www.oecd.org/daf/fin/private-pensions/Pension-Funds-in-Figures-2018.pdf (Erişim tarihi: 25 Şubat 2019).
Peker, İ. ve Baki, B. (2011). Gri İlişkisel Analiz Yöntemi ile Türk sigortacılık sektöründe performans ölçümü, Uluslararası Ekonomi ve İdari Araştırmalar Dergisi, 4 (7), 1-18.
Saaty, T .L. and Vargas, L.G. (2000). models, methods, concepts and applications of the Analytic Hierarchy Process, Boston: Kluwer Academic Publishers.
Saaty 2008. Decision making with the Analytic Hierarchy Process, Int.J. Services, 1(1), 83-98.
Sezgin, S. ve Yıldırım, T. (2015). Türkiye’de bireysel emeklilik sisteminin etkinliği. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 10 (2), 123- 140.
Sönmez, H. (2012). Determination of the criteria preferred in entering private pension system by analytical hierarchy process, Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 12(3), 83-92.
Şener, O. ve Akın, F. (2010). Özel emeklilik fonları ve Türkiye'de bireylerin bireysel emeklilik sistemine giriş kararlarını etkileyen faktörlerin belirlenmesi üzerine bir araştırma, Marmara University Journal of the Faculty of Economic & Administrative Sciences, 29(2), 291-321.
Tzeng, G. H. and Huang, (2011). Multi attribute decision making: methods and applications, crs pres: USA.
Vaidya and Kumar, (2006). Analytic hierarch process: an overview of applications, European Journal of Operational Research, 169, 1-29.
Wu, H.Y., Tzeng, G.H. and Chen, Y.H. (2009). A Fuzzy MCDM approach for evaluating banking performance based on balanced score card, Expert Systems with Applications, 36 (6), 10135–10147.

APA	Noyan E, GAVCAR E, TOSUN GAVCAR C (2019). Bireysel Emeklilik Şirketi Seçimine Analitik Hiyerarşi Prosesi ve Gri İlişkisel Analiz Yöntemlerinin Uygulanması. , 835 - 847.
Chicago	Noyan Elcin,GAVCAR ERDOĞAN,TOSUN GAVCAR Cansu Bireysel Emeklilik Şirketi Seçimine Analitik Hiyerarşi Prosesi ve Gri İlişkisel Analiz Yöntemlerinin Uygulanması. (2019): 835 - 847.
MLA	Noyan Elcin,GAVCAR ERDOĞAN,TOSUN GAVCAR Cansu Bireysel Emeklilik Şirketi Seçimine Analitik Hiyerarşi Prosesi ve Gri İlişkisel Analiz Yöntemlerinin Uygulanması. , 2019, ss.835 - 847.
AMA	Noyan E,GAVCAR E,TOSUN GAVCAR C Bireysel Emeklilik Şirketi Seçimine Analitik Hiyerarşi Prosesi ve Gri İlişkisel Analiz Yöntemlerinin Uygulanması. . 2019; 835 - 847.
Vancouver	Noyan E,GAVCAR E,TOSUN GAVCAR C Bireysel Emeklilik Şirketi Seçimine Analitik Hiyerarşi Prosesi ve Gri İlişkisel Analiz Yöntemlerinin Uygulanması. . 2019; 835 - 847.
IEEE	Noyan E,GAVCAR E,TOSUN GAVCAR C "Bireysel Emeklilik Şirketi Seçimine Analitik Hiyerarşi Prosesi ve Gri İlişkisel Analiz Yöntemlerinin Uygulanması." , ss.835 - 847, 2019.
ISNAD	Noyan, Elcin vd. "Bireysel Emeklilik Şirketi Seçimine Analitik Hiyerarşi Prosesi ve Gri İlişkisel Analiz Yöntemlerinin Uygulanması". (2019), 835-847.

APA	Noyan E, GAVCAR E, TOSUN GAVCAR C (2019). Bireysel Emeklilik Şirketi Seçimine Analitik Hiyerarşi Prosesi ve Gri İlişkisel Analiz Yöntemlerinin Uygulanması. İşletme Araştırmaları Dergisi, 11(2), 835 - 847.
Chicago	Noyan Elcin,GAVCAR ERDOĞAN,TOSUN GAVCAR Cansu Bireysel Emeklilik Şirketi Seçimine Analitik Hiyerarşi Prosesi ve Gri İlişkisel Analiz Yöntemlerinin Uygulanması. İşletme Araştırmaları Dergisi 11, no.2 (2019): 835 - 847.
MLA	Noyan Elcin,GAVCAR ERDOĞAN,TOSUN GAVCAR Cansu Bireysel Emeklilik Şirketi Seçimine Analitik Hiyerarşi Prosesi ve Gri İlişkisel Analiz Yöntemlerinin Uygulanması. İşletme Araştırmaları Dergisi, vol.11, no.2, 2019, ss.835 - 847.
AMA	Noyan E,GAVCAR E,TOSUN GAVCAR C Bireysel Emeklilik Şirketi Seçimine Analitik Hiyerarşi Prosesi ve Gri İlişkisel Analiz Yöntemlerinin Uygulanması. İşletme Araştırmaları Dergisi. 2019; 11(2): 835 - 847.
Vancouver	Noyan E,GAVCAR E,TOSUN GAVCAR C Bireysel Emeklilik Şirketi Seçimine Analitik Hiyerarşi Prosesi ve Gri İlişkisel Analiz Yöntemlerinin Uygulanması. İşletme Araştırmaları Dergisi. 2019; 11(2): 835 - 847.
IEEE	Noyan E,GAVCAR E,TOSUN GAVCAR C "Bireysel Emeklilik Şirketi Seçimine Analitik Hiyerarşi Prosesi ve Gri İlişkisel Analiz Yöntemlerinin Uygulanması." İşletme Araştırmaları Dergisi, 11, ss.835 - 847, 2019.
ISNAD	Noyan, Elcin vd. "Bireysel Emeklilik Şirketi Seçimine Analitik Hiyerarşi Prosesi ve Gri İlişkisel Analiz Yöntemlerinin Uygulanması". İşletme Araştırmaları Dergisi 11/2 (2019), 835-847.