Beliren Yetişkinlikte İntihar Olasılığı: Stresle Başetme, Öfke ve Cinsiyet Açısından Bir İnceleme
Yıl: 2018 Cilt: 14 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 450 - 462 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.17860/mersinefd.402052 İndeks Tarihi: 05-03-2020
Beliren Yetişkinlikte İntihar Olasılığı: Stresle Başetme, Öfke ve Cinsiyet Açısından Bir İnceleme
Öz: Çalışmada beliren yetişkinler arasında görülen intihar olasılığının stresle baş etme ve öfke ile ilişkiliolup olmadığı incelenerek, intihar olasılığının stresle baş etme becerileri ve öfke tarafından ne dereceyordanıp yordanmadığının belirlenmesi ve intihar olasılığının cinsiyet açısından farklılaşıpfarklılaşmadığının incelenmesi amaçlanmıştır. Çalışma, ilişkisel tarama modeline dayalı olarakgerçekleştirilmiştir. Çalışma grubunu batı illerinde iki farklı üniversitenin Eğitim Fakültelerinde öğrenimgören beliren yetişkinlerden, gönüllülük esasına dayalı olarak belirlenen 149 (%63.4) kadın ve 86(%36.6) erkek toplam 235 üniversite öğrencisi oluşturmaktadır. Araştırmada intihar olasılığını belirlemekiçin Cull ve Gill tarafından geliştirilen, Atlı, Eskin ve Dereboy tarafından Türkçeye uyarlanan İntiharOlasılığı Ölçeği, stresle başetme yollarını belirlemek için Amirkhan tarafından geliştirilen ve Aysantarafından Türkçeye uyarlanan Başa Çıkma Stratejileri Ölçeği, öfkeyi belirlemek için Spielbergertarafından geliştirilen ve Özer tarafından Türkçeye uyarlanan Öfke İfade Tarzı Ölçeği kullanılmıştır.Verilerin analizinde, Pearson Momentler Çarpım Korelasyon Katsayısı, Çoklu Regresyon Analizi veBağımsız Gruplar t-Testi kullanılmıştır. Araştırmada, beliren yetişkinlik döneminde olan üniversiteöğrencilerinde intihar olasılığının stresle başetme ve öfkeleri ile ilişkili olduğu, intihar olasılığının streslebaşetme alt ölçeklerinden problem çözme, kaçınma ve öfke alt ölçeklerinden öfke içe ve öfke dışaboyutları tarafından anlamlı olarak yordandığı bulgusuna ulaşılmıştır. Ayrıca intihar olasılığının streslebaşetme alt boyutu olan sosyal destek arama ve öfke alt boyutu olan öfke kontrolü tarafından anlamlıolarak yordanmadığı ve intihar olasılığı puanlarının cinsiyet açısından anlamlı olarak farklılaşmadığısaptanmıştır.
Anahtar Kelime: Konular:
Suicide Probability in Emerging Adulthood: An Analysis in terms of Coping with Stress, Anger and Gender
Öz: In the current study, it is aimed to determine whether the suicide likelihood seen among emerging adults is related to coping with stress and anger and the extent to which the suicide likelihood is predicted by stress-coping skills and anger and to investigate whether the suicide likelihood varies depending on gender. The study was conducted in line with the relational survey model. The study group of the current research is comprised of a total of 235 university students (149 (66.3%) are females and 86 (36.6%) are males) attending the education faculties of two different universities located in the western part of Turkey. In order to determine the suicide likelihood, the Suicide Likelihood Scale developed by Cull and Gill and adapted to Turkish by Atli, Eskin and Dereboy; to determine the ways of coping with stress, the Coping Strategies Scale developed by Amirkhan and adapted to Turkish by Aysan and to determine the level of Anger, the Anger Expression Style Scale developed by Spielberger and adapted to Turkish by Özer were used. In the analysis of the collected data, Pearson product-moment correlation coefficient, multiple regression analysis and independent samples t-test were used. In the current study, it was found that during the emerging adulthood period, university students’ suicide likelihood is associated with stress coping and anger and that the suicide likelihood is predicted by problem solving and avoidance sub-scales of stress coping and anger inwards and anger outwards dimensions of anger. Moreover, it was found that the suicide likelihood is not significantly predicted by seeking for social support, one of the sub-dimensions of stress coping and anger control, one of the sub-dimensions of anger and the suicide likelihood scores do not vary significantly by gender.
Anahtar Kelime: Konular:
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- American Association of Suicidology (2014). Depression and suicide risk. Erişim adresi: https://www.suicidology.org/portals/14/docs/resources/factsheets/2011/depressionsuicid e2014.pdf
- Apaydın, H., Özdemir, Ş. ve Zaroğlu Ünal, A. (2016). İntihar girişiminde bulunan bireylerde bazı değişkenlerle intihar girişimi ilişkisi. Amasya Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 6, 7-44.
- Arsel, C. O. ve Durak Batıgün, A. (2011). İntihar ve cinsiyet: Cinsiyet rolleri, iletişim becerleri, sosyal destek ve umutsuzluk açısından bir değerlendirme. Türk Psikoloji Dergisi, 26 (68), 1-10.
- Arnett, J. J. (2000). Emerging adulthood: A theory of development from the late teens through the twenties. American Psychologist, 55, 469-480.
- Aslan, B. ve Durak Batıgün, A. (2017). Ebeveyn kabul/reddi ile intihar olasılığı arasındaki ilişkide yaşam amaçlarının aracı rolü. Türk Psikoloji Dergisi, 32(79), 67-76.
- Atak, H. ve Çok, F. (2010). İnsan yaşamında yeni bir dönem: Beliren yetişkinlik. Çocuk ve Gençlik Ruh Sağlığı Dergisi, 17(1), 39-50.
- Atkinson R. L., Atkinson, R. C., Smith, E. E., Bem, D. J. ve Nolen Hoeksena, S. (2002). Psikolojiye giriş. Y. Alagon (Çev.). 2. Baskı, Ankara: Arkadaş Yayınları.
- Atlı, Z. (2007). İntihar olasılığı ölçeği (İOÖ)’nin klinik örneklemdeki geçerlik ve güvenirlik Çalışması (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Adnan Menderes Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Aydın.
- Atlı, Z., Eskin, M. ve Dereboy, Ç. (2009). İntihar olasılığı ölçeğinin (İOÖ) klinik örneklemde geçerlik ve güvenirliği. Klinik Psikiyatri, 12, 111-124.
- Aysan, F. (2003). Başaçıkma stratejisi ölçeğinin Türkçe formunun oluşturulması Ege Eğitim Dergisi 3(1), 123-132.
- Buzlu, S. (1999). Gençlerde madde kullanımı, intihar, stresle başa çıkma yolları. Hemşirelik Bülteni, 12(145), 1-11.
- Dilli, D., Dallar, Y. ve Çakır, İ. (2010). Psychological characteristics of adolescent suicide attempters presenting to a pediatric emergency service. Turk J Med Sci, 40(3), 377-390.
- Doğan, A. ve Cebioğlu, S. (2011). Beliren yetişkinlik: Ergenlikten yetişkinliğe uzanan bir dönem. Türk Psikoloji Yazıları, 14(28), 11-21.
- Durak Batıgün, A. (2004). İntihar ile ilişkili bazı değişkenler: Öfke/saldırganlık dürtüsel davranışlar, problem çözme becerileri, yaşamı sürdürme nedenleri. Kriz Dergisi, 12(2), 49-61.
- Durak Batıgün, A. (2005). İntihar olasılığı: Yaşamı sürdürme nedenleri, umutsuzluk ve yalnızlık açısından bir inceleme. Türk Psikiyatri Dergisi, 16(1), 29-39.
- Durak Batıgün, A. (2008). İntihar olasılığı ve cinsiyet: İletişim becerileri, yaşamı sürdürme nedenleri, yalnızlık ve umutsuzluk açısından bir inceleme. Türk Psikoloji Dergisi, 23(62), 65-75.
- Eisenberg, D., Gollust, S. E., Golberstein, B. A. E. ve Hefner, J. L. (2007). Prevalence and correlates of depression, anxiety, and suicidality among university students. American Journal of Orthopsychiatry, 77(4), 534-542.
- Ekici, G., Savaş, H. A. ve Çıtak, S. (2001). İntihar riskini artıran psikososyal etmenler. (Sosyal güvence yokluğu, göç ve diğer stresörler). Anadolu Psikiyatri Dergisi, 2(4), 204-212.
- Emir Öksüz, E. ve Bilge, F. (2014). Üniversite öğrencilerinin intihar olasılıklarının incelenmesi. Eğitim ve Bilim, 39(171), 407-420.
- Franklin, J. C., Ribeiro, J. D., Bentley, K. H., Huang, X. H., Musacchio, K. M., Chang, B. P., Fox, K. R., Kleiman, E. M., Jaroszewski, A. C. ve Nock, M. K. (2017). Risk factors for suicidal thoughts and behaviors: A meta-analysis of 50 years of research. Psychological Bulletin, 143(2), 187-232.
- Gençtanırım, D. (2004). Ergenlerde intihar olasılığının yordanması (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
- Gonong W. F. (2002). Tıbbi fizyoloji. Türk Fizyolojik Bilimler Derneği (Çev.). Ankara: Nobel Tıp Kitabevleri.
- Görgülü, T. ve Tutarel Kışlak, Ş. (2014). Erkek hükümlü ve tutukluların boyun eğici davranışları, depresyon ve intihar olasılıkları. Nöropsikiyatri Arşivi, 51, 40-45.
- Hankins, G. ve Hankins, C. (1988). Prescription for anger: Coping with angry feelings and angry people. New York: Warner.
- Hisli Şahin, N. ve Durak Batıgün, A. (2009). Lise ve üniversite öğrencilerinde intihar riskini belirlemeye yönelik bir modelin sınanması. Türk Psikiyatri Dergisi, 20(1), 28-36.
- Hisli Şahin, N., Onur, A. ve Basım, H. N. (2008). İntihar olasılığının, öfke, dürtüsellik ve problem çözme becerilerindeki yetersizlik ile yordanması. Türk Psikoloji Dergisi, 23(62), 79-88.
- Kalaycı, Ş. (2006). SPSS uygulamalı çok değişkenli istatistik teknikleri. Ankara: Asil Yayıncılık.
- Karbeyaz, K., Toygar, M. ve Çelikel, A. (2016). Completed suicide among university student in Eskisehir, Turkey. Journal of Forensic and Legal Medicine, 44, 111-115.
- Kessler, R. C., Borges, G. ve Walters, E. E. (1999). Prevalence of and risk factors for lifetime suicide attempts in the National Comorbidity Survey. Arch. Gen. Psychiatry, 56(7), 617-26.
- Kjoller, M. ve Helweg Larsen, M. (2000). Suicidal ideation and suicide attempts among adult Danes. Scand J Public Health, 28(1), 54-61.
- Klonsky, E. D., May, A. M. ve Saffer, B. Y. (2016). Suicide, suicide attempts, and suicidal ideation. Rev. Clin. Psychol., 12, 307-330.
- Korb, I. ve Plattner, I. E. (2014). Suicide ideation and depression in university students in Botswana. Journal of Psychology in Africa, 24(5), 420-426.
- Mackenzie, S., Wiegel, J. R., Mundt, M., Brown, D., Saewyc, E., Heiligenstein, E., Harahan, B. ve Fleming, M. (2011). Depression and suicide ideation among students accessing campus healthcare. Am J Orthopsychiatry, 81(1), 101-107.
- Manchester University & HQIP (2017). Suicide by children and young people. National Confidential Inquiry into Suicide and Homicide by People with Mental Illness. Erişim adresi: http://research.bmh.manchester.ac.uk/cmhs/research/centreforsuicideprevention /nci/reports/cyp_2017_report.pdf
- McAuliffe, C., Corcoran, P., Keeley, H. S. ve Perry, I. J. (2003). Risk of suicide ideation associated with problem-solving ability and attitudes toward suicidal behavior in university students. Crisis, 24(4), 160-167.
- Nock, M. K., Borges, G., Bromet, E. J. Cha, C. B., Kessler, R. C. ve Lee, S. (2008). Suicide and suicidal behavior. Epidemiologic Reviews, 30, 133-154.
- Özer, K. (1994). Sürekli öfke (SL-öfke) ve öfke ifade tarzı (öfke-tarz) ölçeklerinin ön çalışması. Türk Psikoloji Dergisi, 9(31), 26-35.
- Şener, S. (1994). Çocuklarda ve ergenlerde depresyon. Depresyon Monografları Serisi, 7, 313.
- Takahashi, Y. (2001). Depression and suicide. JMAJ, 44(8), 359-363.
- TÜİK (2016). İntihar istatistikleri 2015. Erişim adresi: http://www.tuik.gov.tr /PreHaberBultenleri.do?id= 21516
- Westefeld, J. S., Whitchard, K. A. ve Range, L. M. (1990). College and university students suicide. The Counseling Psychologist, 18(3), 464-476.
- WHO (2014). Preventing suicide a global imperative. Luxembourg: WHO Library Catalog
- Vander A. J., Sherman J. H. ve Luciano D. S. (2001). Human Physiology (8th Ed). USA: McGraw Hill.
| APA | karataş z, ÇELİKKALELİ Ö (2018). Beliren Yetişkinlikte İntihar Olasılığı: Stresle Başetme, Öfke ve Cinsiyet Açısından Bir İnceleme. , 450 - 462. 10.17860/mersinefd.402052 |
| Chicago | karataş zeynep,ÇELİKKALELİ Öner Beliren Yetişkinlikte İntihar Olasılığı: Stresle Başetme, Öfke ve Cinsiyet Açısından Bir İnceleme. (2018): 450 - 462. 10.17860/mersinefd.402052 |
| MLA | karataş zeynep,ÇELİKKALELİ Öner Beliren Yetişkinlikte İntihar Olasılığı: Stresle Başetme, Öfke ve Cinsiyet Açısından Bir İnceleme. , 2018, ss.450 - 462. 10.17860/mersinefd.402052 |
| AMA | karataş z,ÇELİKKALELİ Ö Beliren Yetişkinlikte İntihar Olasılığı: Stresle Başetme, Öfke ve Cinsiyet Açısından Bir İnceleme. . 2018; 450 - 462. 10.17860/mersinefd.402052 |
| Vancouver | karataş z,ÇELİKKALELİ Ö Beliren Yetişkinlikte İntihar Olasılığı: Stresle Başetme, Öfke ve Cinsiyet Açısından Bir İnceleme. . 2018; 450 - 462. 10.17860/mersinefd.402052 |
| IEEE | karataş z,ÇELİKKALELİ Ö "Beliren Yetişkinlikte İntihar Olasılığı: Stresle Başetme, Öfke ve Cinsiyet Açısından Bir İnceleme." , ss.450 - 462, 2018. 10.17860/mersinefd.402052 |
| ISNAD | karataş, zeynep - ÇELİKKALELİ, Öner. "Beliren Yetişkinlikte İntihar Olasılığı: Stresle Başetme, Öfke ve Cinsiyet Açısından Bir İnceleme". (2018), 450-462. https://doi.org/10.17860/mersinefd.402052 |
| APA | karataş z, ÇELİKKALELİ Ö (2018). Beliren Yetişkinlikte İntihar Olasılığı: Stresle Başetme, Öfke ve Cinsiyet Açısından Bir İnceleme. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 14(1), 450 - 462. 10.17860/mersinefd.402052 |
| Chicago | karataş zeynep,ÇELİKKALELİ Öner Beliren Yetişkinlikte İntihar Olasılığı: Stresle Başetme, Öfke ve Cinsiyet Açısından Bir İnceleme. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 14, no.1 (2018): 450 - 462. 10.17860/mersinefd.402052 |
| MLA | karataş zeynep,ÇELİKKALELİ Öner Beliren Yetişkinlikte İntihar Olasılığı: Stresle Başetme, Öfke ve Cinsiyet Açısından Bir İnceleme. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, vol.14, no.1, 2018, ss.450 - 462. 10.17860/mersinefd.402052 |
| AMA | karataş z,ÇELİKKALELİ Ö Beliren Yetişkinlikte İntihar Olasılığı: Stresle Başetme, Öfke ve Cinsiyet Açısından Bir İnceleme. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 2018; 14(1): 450 - 462. 10.17860/mersinefd.402052 |
| Vancouver | karataş z,ÇELİKKALELİ Ö Beliren Yetişkinlikte İntihar Olasılığı: Stresle Başetme, Öfke ve Cinsiyet Açısından Bir İnceleme. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 2018; 14(1): 450 - 462. 10.17860/mersinefd.402052 |
| IEEE | karataş z,ÇELİKKALELİ Ö "Beliren Yetişkinlikte İntihar Olasılığı: Stresle Başetme, Öfke ve Cinsiyet Açısından Bir İnceleme." Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 14, ss.450 - 462, 2018. 10.17860/mersinefd.402052 |
| ISNAD | karataş, zeynep - ÇELİKKALELİ, Öner. "Beliren Yetişkinlikte İntihar Olasılığı: Stresle Başetme, Öfke ve Cinsiyet Açısından Bir İnceleme". Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 14/1 (2018), 450-462. https://doi.org/10.17860/mersinefd.402052 |
