Yıl: 2018 Cilt: 16 Sayı: 3 Sayfa Aralığı: 315 - 330 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.11611/yead.422242 İndeks Tarihi: 28-02-2020

TOPLUMSAL KONTROL MEKANİZMASI OLARAK EMEĞİN DENETİMİ: TAYLORİZMDEN İDEOLOJİK DENETİME

Öz:
Emek denetimi kapitalist üretim biçiminin vazgeçilmez en önemli unsurudur. Artı değerin ve kârın elde edilmesi ve bunun korunması için denetim mutlak şekilde sağlanmalıdır. Sermaye tarih boyunca emeği kontrol etmek için farklı metotlar denemiştir. Bu metotların oluşumunu sağlayan en önemli unsur ise sermayenin emeğe ve özellikle de organize olmuş emeğe olan mutlak bağımlılığından kurtulma isteğidir. Sermaye kapitalist örgütlenmenin ilk dönemlerinde emekgücünü bedensel olarak denetime almak isterken, günümüzde hem beden hemde zihni denetime almak istemektedir. Bedenin denetime alınması pratik uygulamalarda Taylorizm ve Fordizm ile karşılık bulurken zihnin ve bedenin denetimi ise ideolojik denetim olarak karşılık bulmuştur. Bu çalışmanın amacı emek süreçlerinin geçirmiş olduğu evreleri ve kapitalist yapıda emek denetiminin nasıl bir toplumsal denetim mekanizması oluşturduğunu göstermektir. Bu bağlamda kurgulanan makale, teorik yaklaşım çerçevesinde kurgulanan bir literatür çalışmasıdır. Tarihsel olarak emeğin geçirdiği süreçler incelendiğinde, son aşamada emek gücü ideolojik denetim mekanizmaları aracılığıyla sadece bedensel olarak değil zihinsel olarak da sömürüye maruz kaldığı anlaşılmış ve gösterilmeye çalışılmıştır. Tüm bunların ışığında bu makale, emeğin denetiminin aslında toplumsal ilişkilerin denetiminden azade bir durum olmadığı fikrine üzerine kurgulanmıştır.
Anahtar Kelime:

LABOUR CONTROL AS A MECHANISM OF SOCIAL CONTROL: FROM TAYLORISM TO IDEOLOGICAL CONTROL

Öz:
Labor control is the most indispensable element of the capitalist mode of production. The control must be absolutely ensured in order to obtain and maintain surplus value and profit. Capital has tried different methods to control labor throughout history. The most important factor in the formation of these control methods is the desire to get free from labor, and especially its absolute dependence on labor. While capital wanted to physically control the labor force in the early periods of capitalist organization, it now wants to control both the body and mind. The control of the body in the practical application has been called Taylorism and Fordism, both the control of the mind and body have have been called ideological control. The aim of this study is to show spheres of the labor processes and how the control of labor in capitalist structure constitutes a social control mechanism. In this context, the article is a literature study based on a theoretical approach. Historically, when the processes of labor are examined, it is understood that labor power is subjected to exploitation not only physically but mentally through ideological control mechanisms in the last stage. In the light of all this, this article is based on the idea that control of labor is not a matter of control of social relations
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Aglietta, M. (1987). "A Theory of Capitalist Regulation the US Experince", Newyork: Verso.
  • Akkaya, Y. (2004). "Küreselleşme versus Sendikasızlaştırma ve Yoksullaştırma", Çalışma ve Toplum(3).
  • Aydoğanoğlu, E. (2011). "Fabrikada Emek Denetimi", İstanbul: Evernsel Basım Yayın.
  • Bauman, Z. (2012). "Küreselleşme: Toplumsal Sonuçları", İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
  • Beardwell, I., & Holden, L. (1994). "Human Resource Management: A Contemporary Perspective", London: Pıtman Publishing.
  • Bozkurt, V. (2014). "Endüstriyel& Post Endüstriyel Dönüşüm: Bilgi, Ekonomi, Kültür", Bursa: Ekin Kitabevi.
  • Braverman, H. (2008). "Emek Ve Tekelci Sermaye", İstanbul: Kalkedon Yayınları.
  • Brown, R. (1992). "Labor Power and Labor Process: Understanding Industrial Organizations", London: Routledge.
  • Burawoy, M. (2015). "Üretim Siyaseti", Ankara: Notabene Yayınları.
  • Dikmen, A. A. (2011). "Makine İş Kapitalizm ve İnsan", Ankara: Tan Kitabevi Yayınları.
  • Edwards, R. (1979). "Contested Terrain: The Transformation of the Workplace in the Twentieth Century", London: Heinemann.
  • Ercan, F. (1995). "Tarihsel ve Toplumsal Bir Süreç Olarak Kapitalizm ve Esneklik", (Petrol-İş, Dü.) '95-96 Petrol- İş: Türkiye Petrol Kimya Lastik İşçileri Sendikası(44).
  • Friedman, A. L. (1977). "Industry and Capitalism: Class Struggle at Work and Monopoly Capitalism", London: The Macmillan Press Ltd.
  • Harvey, D. (2012). "Postmodernliğin Durumu", İstanbul: Metis Yayıncılık.
  • Jessop, B. (2009). "Kapitalist Devletin Geleceği", Ankara: Epos Yayınları.
  • Kumar, K. (1999). "Sanayi Sonrası Toplumdan Post-modern Topluma: Çağdaş Dünyanın Yeni
  • Kuramları", Ankara: Dost Kitabevi Yayınları.
  • Özcan, K. (2014). "Yönetsel Kontrol ve Örgütsel Düzen: Michel Foucault ve Zygmunt Bauman Ekseninde Bir Tartışma", Amme İdaresi Dergisi, 47(2).
  • Özdemir, G. Y. (2014). "İnatçı Köstebek: Çağrı Merkezlerinde Gençlik, Sınıf ve Direniş", İstanbul: Yordam Kitap Yayıncılık.
  • Özkaplan, N. (1994). "Yeni Teknoloji, Sendikalaşmanın Sonu mu? Ekonomik Yaklaşım", 5 (12).
  • Ritzer, G. (2012). "Modern Sosyoloji Kuramları", Ankara: De Ki Basım Yayım.
  • Saklı, A. R. (2013). "Fordizm'den Esnek Üretim Rejimine Dönüşümün Kamu Yönetimi Üzerine Etkileri", Elketronik Sosyal Bilimler Dergisi, 12(44).
  • Savran, S. (2014). "Yalın Üretim ve Esneklik: Taylorizmin En Yüksek Aşaması", S. Savran, K. Tanyılmaz, E. A. Tonak, S. Savran, K. Tanyılmaz, & E. A. Tonak (Dü) içinde, "Marksizm ve Sınıflar: Dünyada ve Türkiye'de Sınıflar ve Mücadeleleri", İstanbul: Yordam Kitap.
  • Silver, B. (2009). "Emeğin Gücü: 1870'den Günümüze İşçi Hareketleri ve Küreselleşme", İstanbul: Yordam Kitap.
  • Sweezy, P., & Baran, P. (2007). "Tekelci Sermaye", İstanbul: Kalkedon Yayınları.
  • Şaylan, G. (2003). "Değişim, Küreselleşme ve Devletin Yeni İşlevi", Ankara: İmge Kitabevi.
  • Taylor, F. W. (2007). "Bilimsel Yönetimin İlkeleri", Konya: Çizgi Kitapevi.
  • Ünal, E. (2012). "Düzenleme Teorisi: Büyük Buhran ve 2008 Krizi", Ekonomi Bilimleri Dergisi, 4(1).
APA BAYRAKCI O, ÇAĞLAYAN S (2018). TOPLUMSAL KONTROL MEKANİZMASI OLARAK EMEĞİN DENETİMİ: TAYLORİZMDEN İDEOLOJİK DENETİME. , 315 - 330. 10.11611/yead.422242
Chicago BAYRAKCI ONUR,ÇAĞLAYAN SAVAŞ TOPLUMSAL KONTROL MEKANİZMASI OLARAK EMEĞİN DENETİMİ: TAYLORİZMDEN İDEOLOJİK DENETİME. (2018): 315 - 330. 10.11611/yead.422242
MLA BAYRAKCI ONUR,ÇAĞLAYAN SAVAŞ TOPLUMSAL KONTROL MEKANİZMASI OLARAK EMEĞİN DENETİMİ: TAYLORİZMDEN İDEOLOJİK DENETİME. , 2018, ss.315 - 330. 10.11611/yead.422242
AMA BAYRAKCI O,ÇAĞLAYAN S TOPLUMSAL KONTROL MEKANİZMASI OLARAK EMEĞİN DENETİMİ: TAYLORİZMDEN İDEOLOJİK DENETİME. . 2018; 315 - 330. 10.11611/yead.422242
Vancouver BAYRAKCI O,ÇAĞLAYAN S TOPLUMSAL KONTROL MEKANİZMASI OLARAK EMEĞİN DENETİMİ: TAYLORİZMDEN İDEOLOJİK DENETİME. . 2018; 315 - 330. 10.11611/yead.422242
IEEE BAYRAKCI O,ÇAĞLAYAN S "TOPLUMSAL KONTROL MEKANİZMASI OLARAK EMEĞİN DENETİMİ: TAYLORİZMDEN İDEOLOJİK DENETİME." , ss.315 - 330, 2018. 10.11611/yead.422242
ISNAD BAYRAKCI, ONUR - ÇAĞLAYAN, SAVAŞ. "TOPLUMSAL KONTROL MEKANİZMASI OLARAK EMEĞİN DENETİMİ: TAYLORİZMDEN İDEOLOJİK DENETİME". (2018), 315-330. https://doi.org/10.11611/yead.422242
APA BAYRAKCI O, ÇAĞLAYAN S (2018). TOPLUMSAL KONTROL MEKANİZMASI OLARAK EMEĞİN DENETİMİ: TAYLORİZMDEN İDEOLOJİK DENETİME. Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 16(3), 315 - 330. 10.11611/yead.422242
Chicago BAYRAKCI ONUR,ÇAĞLAYAN SAVAŞ TOPLUMSAL KONTROL MEKANİZMASI OLARAK EMEĞİN DENETİMİ: TAYLORİZMDEN İDEOLOJİK DENETİME. Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi 16, no.3 (2018): 315 - 330. 10.11611/yead.422242
MLA BAYRAKCI ONUR,ÇAĞLAYAN SAVAŞ TOPLUMSAL KONTROL MEKANİZMASI OLARAK EMEĞİN DENETİMİ: TAYLORİZMDEN İDEOLOJİK DENETİME. Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, vol.16, no.3, 2018, ss.315 - 330. 10.11611/yead.422242
AMA BAYRAKCI O,ÇAĞLAYAN S TOPLUMSAL KONTROL MEKANİZMASI OLARAK EMEĞİN DENETİMİ: TAYLORİZMDEN İDEOLOJİK DENETİME. Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi. 2018; 16(3): 315 - 330. 10.11611/yead.422242
Vancouver BAYRAKCI O,ÇAĞLAYAN S TOPLUMSAL KONTROL MEKANİZMASI OLARAK EMEĞİN DENETİMİ: TAYLORİZMDEN İDEOLOJİK DENETİME. Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi. 2018; 16(3): 315 - 330. 10.11611/yead.422242
IEEE BAYRAKCI O,ÇAĞLAYAN S "TOPLUMSAL KONTROL MEKANİZMASI OLARAK EMEĞİN DENETİMİ: TAYLORİZMDEN İDEOLOJİK DENETİME." Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 16, ss.315 - 330, 2018. 10.11611/yead.422242
ISNAD BAYRAKCI, ONUR - ÇAĞLAYAN, SAVAŞ. "TOPLUMSAL KONTROL MEKANİZMASI OLARAK EMEĞİN DENETİMİ: TAYLORİZMDEN İDEOLOJİK DENETİME". Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi 16/3 (2018), 315-330. https://doi.org/10.11611/yead.422242