ANAYASA MAHKEMESİ’NİN BİREYSEL BAŞVURULARDA UYGULADIĞI VE YORUMLADIĞI MEDENÎ USÛL HUKUKU KURALLARI

Yıl: 2019 Cilt: 17 Sayı: 198 Sayfa Aralığı: 2421 - 2496 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 28-05-2020

ANAYASA MAHKEMESİ’NİN BİREYSEL BAŞVURULARDA UYGULADIĞI VE YORUMLADIĞI MEDENÎ USÛL HUKUKU KURALLARI

Öz:
Anayasa Mahkemesi’ne bireysel başvuruya ilişkin usûlî kurallarasıl olarak 6216 sayılı Anayasa Mahkemesi’nin Kuruluş ve YargılamaUsûlleri Hakkında Kanun’da düzenlenmiştir. Bu Kanun’da hüküm bulunmayan hallerde ise 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nunilgili hükümleri uygulanır. Anayasa Mahkemesi bireysel başvuruya iliş-kin birçok kararında Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun bazı hükümlerini uygulamıştır. Bu nedenle Anayasa Mahkemesi’nin Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun ilgili hükümlerini anayasa yargısı alanındaki bireysel başvurulara nasıl uyguladığının incelenmesi önemlidir. Bu makalede taraf ehliyeti, yargılama harçları, davadan feragat, adlî yardım, maddî hataların düzeltilmesi, hükmün tashihi başta olmak üzere usule ilişin bazı konularda Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun ilgili hükümlerinin bireysel başvuruda ne şekilde uygulanacağı ve yorumlanacağı ele alınmıştır. Bu inceleme yapılırken öncelikle ilgili hükümlerin medenî usûl hukukundaki düzenlenme tarzı ve özellikleri açıklanmış, ardından Anayasa Mahkemesi’nin konuyla ilgili uygulaması irdelenmiştir.
Anahtar Kelime:

Konular: Hukuk

APPLICATION AND INTERPRETATION OF CIVIL PROCEDURAL RULES BY THE CONSTITUTIONAL COURT IN INDIVIDUAL APPLICATION

Öz:
Procedural rules regarding the individual application to the Constitutional Court are regulated under the Code numbered 6216 on the Establishment and Rules ofProcedures ofthe Constitutional Court. If no corresponding provision is existed in this Code, provisions of the Code of Civil Procedure numbered 6100 shall be applied in individual application. The Constitutional Court has applied provisions of the Code of Civil Procedure in ofits various judgments. Therefore it is of importance to examine how the Constitutional Court applies and interprets provisions of the Code of Civil Procedure, which includes rules regarding civil proceedings, in individual applications in the field of constitutional jurisdiction. This article firstly discusses the meaning and properties of these provisions of the Code of Civil Procedure regarding the matters which are also applicable to individual applications such as standing, litigation fees, waive from legal action, legal aid, correction of factual errors and rectification. While commenting on these issues, application and interpretation of the relevant provisions of civil procedure law is explained. Secondly, related jurisprudence ofthe Constitutional Court is evaluated.
Anahtar Kelime:

Konular: Hukuk
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Bibliyografik
  • Akbal M., Medeni Yargılama Hukukunda Adli Yardım, TBBD, C. 93, 2011, s.147-173.
  • Akkan M., Pekcanıtez Usûl Medenî Usûl Hukuku, 15. Bası, İstanbul 2017.
  • Akkaya T., Hükmün Tashihi Yoluyla Onama veya Bozma Kararı- nın Kaldırılması ve Değiştirilmesi, MİHDER, 2015/3, s. 91-112.
  • Akyol Aslan L., Medenî Usûl Hukukunda Davadan Feragat, Ankara 2011.
  • Arslan R./Yılmaz E./Taşpınar Ayvaz S./Hanağası E., Medenî Usûl Hukuku, 4. Bası, Ankara 2018.
  • Aslan K., Medenî Usul Hukukunda Davanın Geri Alınması, Ankara 2016.
  • Atalay O., Medeni Usûl Hukukunda Adli Yardım, Ankara 1986 (Adli Yardım).
  • Atalay O., Pekcanıtez Usûl Medenî Usûl Hukuku, 15. Bası, İstanbul 2017.
  • Atalı M., Pekcanıtez Usûl Medenî Usûl Hukuku, 15. Bası, İstanbul 2017.
  • Atalı M./Ermenek İ./Erdoğan İ., Medenî Usûl Hukuku Ders Kitabı, Ankara 2018.
  • Atar Y., Türk Anayasa Hukuku, 12. Bası, Ankara 2018.
  • Aydın Ö. D., Türk Anayasa Yargısında Yeni Bir Mekanizma: Anayasa Mahkemesi’ne Bireysel Başvuru, Gazi ÜHFD, C. XV, S. 4, Y. 2011, s. 121-170.
  • Boran Güneysu N., Medenî Usûl Hukukunda Karar, Ankara 2014.
  • Çağa T., Özel Hüküm Genel Hükmü Daima Bertaraf Eder mi?, Türkiye Barolar Birliği Dergisi, 1991/3, s. 366-375.
  • Çelik A., Bireysel Başvuru Kapsamında “Adli Yardım”, Bireysel Başvuru İncelemeleri, Ankara 2013, s. 87-114.
  • Doğru O., Anayasa Mahkemesine Bireysel Başvuru Rehberi, İstanbul 2013.
  • Dural M./Sarı S., Türk Özel Hukuku, C. I, Temel Kavramlar ve Medeni Kanunun Başlangıç Hükümleri, 12. Bası, İstanbul 2017.
  • Edis S., Medeni Hukuka Giriş ve Başlangıç Hükümleri, 6. Bası, İstanbul 1997.
  • Ekşi N., Yabancılar ve Uluslararası Koruma Hukuku, 5. bası, İstanbul 2008.
  • Erişir E., Medeni Usûl Hukukunda Taraf Ehliyeti, İzmir 2007.
  • Erdönmez G., Pekcanıtez Usûl Medenî Usûl Hukuku, 15. Bası, İstanbul 2017.
  • Ermenek İ., Medenî Usul Hukukunda Davayı Kabul, Ankara 2009
  • Esen S., Türkiye’de Anayasa Şikayeti, Anayasa Mahkemesi’ne Bireysel Başvuru - Anayasa Şikayeti/Anlamı, Kapsamı ve Olası Sorunlar, Ankara 2011, s. 45 - 55.
  • Görgün Ş./Börü L./Toraman B./Kodakoğlu M., Medenî Usûl Hukuku, 7. Bası, Ankara 2018.
  • Gözler K., “Yorum İlkeleri”, Anayasa Hukukunda Yorum ve Norm Somutlaşması, Ankara 2013.
  • Gözler K., Türk Anayasa Hukuku, 2. Bası, Bursa 2018 (Türk Anayasa Hukuku).
  • Göztepe E., Anayasa Mahkemesinin Bireysel Başvuruya İlişkin İki Buçuk Yıllık İçtihadının Kısa Bir Değerlendirmesi, AYD, C. 32, 2015, s. 17-33.
  • Göztepe E., Anayasa Şikayeti, Ankara 1998 (Anayasa Şikayeti).
  • İnceoğlu S., Anayasa Mahkemesine Bireysel Başvuru - Türkiye ve Latin Modelleri, İstanbul 2017.
  • İnceoğlu S., Anayasa ve İnsan Hakları Avrupa Sözleşmesi İlişkisi, İnsan Hakları Avrupa Sözleşmesi ve Anayasa - Anayasa Mahkemesine Bireysel Başvuru Kapsamında Bir İnceleme, 3. Bası, İstanbul 2013.
  • İnceoğlu S., Hak ve Özgürlükleri Sınırlama ve Güvence Rejimi, İnsan Hakları Avrupa Sözleşmesi ve Anayasa - Anayasa Mahkemesine Bireysel Başvuru Kapsamında Bir İnceleme, 3. Bası, İstanbul 2013.
  • İnceoğlu S., İnsan Hakları Avrupa Mahkemesi İnsan Hakları Avrupa Mahkemesi Kararlarında Adil Yargılanma Hakkı, 4. Bası, İstanbul 2013.
  • İyimaya A., Bireysel Başvuru İncelemesinde Anayasaya Uygunluk Denetimi Sorunu ve İnsan Hakları Mahkemesi Modeli, TBBD, C. 116, 2016, s. 417-448.
  • Kale S., Medeni Yargılamada Taraf Ehliyeti, İstanbul 2010.
  • Kanadoğlu K., Anayasa Mahkemesi’ne Bireysel Başvuru, İstanbul 2015.
  • Karslı A., Medeni Muhakeme Hukuku, 4. Bası, İstanbul 2014.
  • Kılıç A., Yüksek Seçim Kurulu Kararlarına Karşı Bireysel Başvuru Yolu, UMD, 2013/3, s. 39-81.
  • Kılınç B., Karşılaştırmalı Anayasa Yargısında Bireysel Başvuru (Anayasa Şikayeti) Kurumu ve Türkiye Açısından Uygulanabilirliği, AYD, C. 25, 2008, s. 19-59.
  • Kırca Ç., Örtülü (Gizli) Boşluk ve Bu Boşluğun Doldurulması Yöntemi Olarak Amaca Uygun Sınırlama (Teleologische Reduktion), AÜHFD, C. 50, S.1, Y. 2001, s. 91-119.
  • Kıyak E., Medeni Usul Hukukunda Maddi Hataların Düzeltilmesi (HMK m. 183), THD, C. 12, S. 134, Y. 2017, s. 31-42.
  • Koç M. İ./Kaplan R., Bireysel Başvuru - Kabul Edilebilirlik Kriterleri Rehberi, Ankara 2017.
  • Koç M. İ./Demirbaş M. E., Bireysel Başvuruda İdari İnceleme Aşaması, Bireysel Başvuru Kabul Edilebilirlik Kriterleri Rehberi, Anayasa Mahkemesi Yayınları, Ankara 2017.
  • Kontacı E., Anayasa Mahkemesi’ne Bireysel Başvuruda Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin Yorumu, ABD, 2014/4, s. 105-118.
  • Korkmaz R., Medenî Usûl Hukuku Açısından Anayasa Mahkemesi’ne Bireysel Başvuru, 2. Bası, İstanbul 2017.
  • Kuru B., Hukuk Muhakemeleri Usulü, C. I, IV, V, 6. Bası, İstanbul 2001 (Şerh).
  • Kuru B., Medenî Usûl Hukuku Ders Kitabı, 2. Bası, Ankara 2018.
  • Kuru B./Arslan R./Yılmaz E., Medenî Usûl Hukuku, 25. Bası, 2014.
  • Muşul T., Medenî Usûl Hukuku, 3. Bası, Ankara 2012.
  • Oğuzman M. K./Barlas N., Medenî Hukuk Giriş Kaynaklar Temel Kavramlar, 24. Bası, İstanbul, 2018.
  • Özbudun E., Türk Anayasa Hukuku, 17. Bası, Ankara 2017.
  • Özekes M., Medeni Usul Hukukunda Yok Hüküm ve Etkisiz Hü- küm, YD, C. 26, S. 4, Y. 2004, s. 661-699.
  • Pekcanıtez H., Mukayeseli Hukukta Medenî Yargıda Verilen Kararlara Karşı Anayasa Şikâyeti, Makaleler, C. I, İstanbul 2016, s. 211 - 243.
  • Pekcanıtez H., Pekcanıtez Usûl Medenî Usûl Hukuku, 15. Bası, İstanbul 2017.
  • Pekcanıtez H./Simil, C., İcra - İflâs Hukukunda Şikâyet, 2. Bası, İstanbul 2017.
  • Pekcanıtez H./Atalay O./Özekes M., Medenî Usûl Hukuku, 6. Bası, İstanbul 2018.
  • Pekcanıtez H./Taş Korkmaz H., Pekcanıtez Usûl Medenî Usûl Hukuku, 15. Bası, İstanbul 2017.
  • Postacıoğlu İ./Altay S., Medenî Usûl Hukuku Dersleri, İstanbul 2015.
  • Simil C., Belirsiz Alacak Davası, İstanbul 2013.
  • Sungurtekin Özkan M., Türk Medeni Yargılama Hukuku, İzmir 2013.
  • Şirin T., Bireysel Başvuru Usul Hukuku - Anayasa Mahkemesine Bireysel Başvuru El Kitapları Serisi-7, Ankara 2018 (Bireysel Başvuru Usul Hukuku).
  • Şirin T., Türkiye’de Anayasa Şikayeti (Bireysel Başvuru) İnsan Hakları Avrupa Mahkemesi İnsan Hakları Avrupa Mahkemesi ve Almanya Uygulaması ile Mukayeseli Bir İnceleme, İstanbul 2013 (Türkiye’de Anayasa Şikayeti).
  • Tanör B./Yüzbaşıoğlu N., 1982 Anayasasına Göre Türk Anayasa Hukuku, 17. Bası, İstanbul 2018.
  • Tanrıver S., Medenî Usûl Hukuku C. I, 2. Bası, Ankara 2018.
  • Tanrıver S., Medenî Usûl Hukukunda Derdestlik İtirazı, 2. Bası, Ankara 2007 (Derdestlik İtirazı).
  • Taş Korkmaz H., Medenî Usûl Hukukunda İradî Taraf Değişikliği, Ankara 2014.
  • Taş Korkmaz H., “Boşanma Davasında Sağ Kalan Eşin Bu Sıfatla Mirasçılığına Son Vermek Amacıyla Mirasçılar Tarafından Davaya Devam Edilmesi”, DEÜHFD 2014, C. XVI, Özel Sayı: Prof. Dr. Hakan Pekcanıtez’e Armağan, C. I, İzmir 2015, s. 1413-1482.
  • Tekinay S. S., Medeni Hukukun Genel Esasları ve Gerçek Kişiler Hukuku, 6. Bası, İstanbul 1992.
  • Ulukapı Ö., Medenî Usûl Hukuku, 3. Bası, Konya 2015.
  • Ulukapı Ö., Medeni Usûl Hukukunda Derdestlik ve Sonuçları, YD, C. 21, S. 4, Y. 1995, s. 395-445 (Derdestlik ve Sonuçları).
  • Umar B., Hukuk Muhakemeleri Kanunu Şerhi, 2. Bası, Ankara 2014.
  • Ural S. S., Hak ve Özgürlüklerin Korunması Bağlamında Bireysel Başvuru Yolu, İstanbul Kültür Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Doktora Tezi, Haziran 2013.
  • Yılmaz E., Hukuk Muhakemeleri Kanunu Şerhi, 3. Bası, Ankara 2017.
APA Direnisa E (2019). ANAYASA MAHKEMESİ’NİN BİREYSEL BAŞVURULARDA UYGULADIĞI VE YORUMLADIĞI MEDENÎ USÛL HUKUKU KURALLARI. , 2421 - 2496.
Chicago Direnisa Efe ANAYASA MAHKEMESİ’NİN BİREYSEL BAŞVURULARDA UYGULADIĞI VE YORUMLADIĞI MEDENÎ USÛL HUKUKU KURALLARI. (2019): 2421 - 2496.
MLA Direnisa Efe ANAYASA MAHKEMESİ’NİN BİREYSEL BAŞVURULARDA UYGULADIĞI VE YORUMLADIĞI MEDENÎ USÛL HUKUKU KURALLARI. , 2019, ss.2421 - 2496.
AMA Direnisa E ANAYASA MAHKEMESİ’NİN BİREYSEL BAŞVURULARDA UYGULADIĞI VE YORUMLADIĞI MEDENÎ USÛL HUKUKU KURALLARI. . 2019; 2421 - 2496.
Vancouver Direnisa E ANAYASA MAHKEMESİ’NİN BİREYSEL BAŞVURULARDA UYGULADIĞI VE YORUMLADIĞI MEDENÎ USÛL HUKUKU KURALLARI. . 2019; 2421 - 2496.
IEEE Direnisa E "ANAYASA MAHKEMESİ’NİN BİREYSEL BAŞVURULARDA UYGULADIĞI VE YORUMLADIĞI MEDENÎ USÛL HUKUKU KURALLARI." , ss.2421 - 2496, 2019.
ISNAD Direnisa, Efe. "ANAYASA MAHKEMESİ’NİN BİREYSEL BAŞVURULARDA UYGULADIĞI VE YORUMLADIĞI MEDENÎ USÛL HUKUKU KURALLARI". (2019), 2421-2496.
APA Direnisa E (2019). ANAYASA MAHKEMESİ’NİN BİREYSEL BAŞVURULARDA UYGULADIĞI VE YORUMLADIĞI MEDENÎ USÛL HUKUKU KURALLARI. Legal Hukuk Dergisi, 17(198), 2421 - 2496.
Chicago Direnisa Efe ANAYASA MAHKEMESİ’NİN BİREYSEL BAŞVURULARDA UYGULADIĞI VE YORUMLADIĞI MEDENÎ USÛL HUKUKU KURALLARI. Legal Hukuk Dergisi 17, no.198 (2019): 2421 - 2496.
MLA Direnisa Efe ANAYASA MAHKEMESİ’NİN BİREYSEL BAŞVURULARDA UYGULADIĞI VE YORUMLADIĞI MEDENÎ USÛL HUKUKU KURALLARI. Legal Hukuk Dergisi, vol.17, no.198, 2019, ss.2421 - 2496.
AMA Direnisa E ANAYASA MAHKEMESİ’NİN BİREYSEL BAŞVURULARDA UYGULADIĞI VE YORUMLADIĞI MEDENÎ USÛL HUKUKU KURALLARI. Legal Hukuk Dergisi. 2019; 17(198): 2421 - 2496.
Vancouver Direnisa E ANAYASA MAHKEMESİ’NİN BİREYSEL BAŞVURULARDA UYGULADIĞI VE YORUMLADIĞI MEDENÎ USÛL HUKUKU KURALLARI. Legal Hukuk Dergisi. 2019; 17(198): 2421 - 2496.
IEEE Direnisa E "ANAYASA MAHKEMESİ’NİN BİREYSEL BAŞVURULARDA UYGULADIĞI VE YORUMLADIĞI MEDENÎ USÛL HUKUKU KURALLARI." Legal Hukuk Dergisi, 17, ss.2421 - 2496, 2019.
ISNAD Direnisa, Efe. "ANAYASA MAHKEMESİ’NİN BİREYSEL BAŞVURULARDA UYGULADIĞI VE YORUMLADIĞI MEDENÎ USÛL HUKUKU KURALLARI". Legal Hukuk Dergisi 17/198 (2019), 2421-2496.