Yıl: 2019 Cilt: 0 Sayı: BOR Özel Sayısı Sayfa Aralığı: 143 - 158 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.18092/ulikidince.517774 İndeks Tarihi: 03-06-2020

YAKIT MALİYETLERİNİN TAŞINAN HAVA KARGO MİKTARI ÜZERİNE ETKİLERİ: 2007-2018 TÜRKİYE ÖRNEĞİ

Öz:
Diğer taşımacılık modlarında olduğu gibi hava kargo taşımacılığında da girdi maliyetlerinin, dolayısıylafiyatların temel belirleyicisi yakıt (petrol) maliyetleridir. Çalışmada petrol fiyatında meydana gelen değişiminve döviz kurunun etkisinin hava kargo taşımacılığı sektörü üzerindeki etkileri incelenmiştir. En küçük kareleryöntemi kullanılarak yapılan analizler sonucunda; yurt içinde taşınan kargo miktarının hem petrol fiyatındakihem de dolar döviz kurundaki değişmelerden negatif yönde etkilendiğini, dolar kurundaki artışın etkisininpetrol fiyatındaki artışın etkisinden daha yüksek olduğunu ve bu etkilerin altı aylık bir gecikme ile ortayaçıktığını göstermiştir. Ayrıca yurt dışı hava kargo taşımacılığının petrol fiyatı ve döviz kurunda meydana gelendeğişimlerden etkilenmediği tespit edilmiştir. Elde edilen bu bulgular, hava kargo taşımacılığı firmalarının yurtiçine yönelik kargo taşımacılığı faaliyetlerini, jet yakıtı maliyetlerini türev araçlarla altı aylık bir ufuktakorumaya çalıştıklarına, yurt dışına yönelik kargo taşımacılığı faaliyetlerini ise türev araçlarıyla korumagüdüsünde olmadıklarına işaret etmektedir.
Anahtar Kelime:

THE EFFECTS OF FUEL COSTS ON THE AIR CARGO QUANTITY: 2007-2018 CASE OF TURKEY

Öz:
As in other modes of transport, in the air cargo transportation sector, fuel costs (oil prices) are the main determinant of input costs. In this study, the effects of the change in oil price and the effect of exchange rate on the air cargo transportation sector were examined. As a result of the analysis using the least squares method; showed that the amount of cargo carried in the country was negatively affected by the changes in both oil price and dollar exchange rate, the effect of the increase in dollar exchange rate was higher than that of in oil price and these effects occurred with a delay of six months. Furthermore, the international air cargo transport is mentioned not to be influenced by changes in oil prices and exchange rates. These findings indicate that air cargo transportation companies are trying to protect domestic cargo transportation activities and jet fuel costs by using financial derivatives for a period of six months and that international cargo transportation activity are not protected by financial derivatives.
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Allayannis, G. Ihrig, J. ve Weston, J. (2001). Exchange-rate Exposure Of Firms and Workers: Exchange-rate Hedging: Financial Versus Operational Strategies. American Economic Review, 91(2), 391-395.
  • Allayannis, G. ve Ofek, E. (2001). Exchange Rate Exposure, Hedging and The Use Of Foreign Currency Derivatives. Journal of International Money and Finance, 20 (2),273-296.
  • Aypek, N. ve Kayahan, C. (2010). Kur Riskinden Korunmada Range Forward Kullanımı. Ticaret ve Turizm Eğitim Fakültesi Dergisi, 1, 1-17.
  • Battal, Ü. ve Mühim, S. A. (2016). Havayolu Tasimaciliginda Yakit Anlasmalarinda Riskten Korunma Yöntemleri ve Türkiye Uygulamasi/Hedging Techniques in Fuel Agreements in Airline Transportation: Turkish Case. Finans Politik ve Ekonomik Yorumlar, 53(611), 39.-56.
  • Bayar, D., Aydın, N. ve Başar, M. (2001). Finansal Yönetim. Eskişehir: Birlik Ofset Yayınları.
  • Bayraktutan, Y. ve Özbilgin, M. (2015). Uluslararası ve Yurtiçi Ticarette Taşıma Türlerinin Payı: Bir Analitik Hiyerarşi Prosesi (AHP) Uygulaması. Journal of Institute of Social Sciences, 6(2), 405-436.
  • Çancı, M. ve Erdal, M. (2013). Uluslararası Taşımacılık Yönetimi (4.Baskı). İstanbul: UTİKAD Yayınları,.
  • Ceylan, Ali. (2001). İşletmelerde Finansal Yönetim (7. Baskı). Bursa: Ekin Yayınları.
  • Chao, C. C. ve Hsu, C. W. (2014). Cost Analysis of Air Cargo Transport and Effects of Fluctuations in Fuel Price. Journal of Air Transport Management, 35, 51-56.
  • Chen, S. S. ve Hsu, K. W. (2013). Oil Price Volatility and Bilateral Trade. The Energy Journal, 34(1), 207-229.
  • Çonkar, K. ve Ata, H. A. (2002). Riskten Korunma Aracı Olarak Türev Ürünlerin Gelişmiş Ülkeler ve Türkiye’de Kullanımı, Afyon Kocatepe Üniversitesi İİBF Dergisi, 4 (2), 1-17.
  • DHMİ, Yolcu ve Yük İstatistikleri, Erişim adresi https://www.dhmi.gov.tr/sayfalar/istatistik.aspx
  • Doğanlar, M. H. Bal ve M. Özmen (2004). Uluslararası Ticaret ve Türkiye‟nin İhracat Fonksiyonu. Manas Üniversitesi S.B.E Dergisi, 7, 83-109.
  • EIA, ABD Enerji Bakanlığı Enerji Bilgi Yönetimi Birimi, https://www.eia.gov/dnav/pet/hist/LeafHandler.ashx?n=PET&s=RBRTE&f=M, (Erişim: 27.06.2018).
  • Elyasiani, E., Mansur, I. ve Odusami, B. (2011). Oil Price Shocks and Industry Stock Returns, Energy Economics, 33(5), 966-974.
  • Feng, B., Li, Y. ve Shen, Z. J. M. (2015). Air Cargo Operations: Literature Review and Comparison with Practices. Transportation Research Part C: Emerging Technologies, 56, 263-280.
  • Gökırmak, H. (2014). Türk Hava Yolları'nın Havacılık Sektöründeki Konumu. Siyaset, Ekonomi ve Yönetim Araştırmaları Dergisi, 2 (4), 1-29.
  • Güngör, B. (2001). Finansal Türevlerin Muhasebeleştirilmesi. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 15 (1), 189-214.
  • Hammoudeh, S., Dibooglu, S. ve Aleisa, E. (2004). Relationships Among US Oil Prices and Oil Industry Equity Indices. International Review of Economics & Finance, 13 (4), 427-453.
  • Hänninen, J. (2017). Jet Fuel Price Risk Management and Exposure in Small Airlines: Evidence From The Nordic Countries. ( Master’s Thesis). University of Turku, Finland.
  • IATA. (2018a). Solid Profits Despite Rising Costs. Erişim Adresi https://www.iata.org/pressroom/pr/Pages/2018-06-04-01.aspx
  • IATA. (2018b). Jet Fuel Price Monitor. Erişim Adresi https://www.iata.org/publications/economics/fuel-monitor/Pages/index.aspx
  • IATA. (2018c). Fact Sheet Fuel. Erişim Adresi http://www.iata.org/pressroom/facts_figures/fact_sheets/Documents/fact-sheetfuel.pdf
  • IATA. (2018d). Economic Performance of The Airline İndustry: Mid-2018 Update. Erişim Adresi http://www.iata.org/publications/economics/Reports/Industry-Econ-Performance /IATAEconomic-Performance-of-the-Industry-mid-year-2018-report-final-v1.pdf
  • IATA, (2018e). Annual Review, 74th Annual General Meeting Sydney, June 2018 https://www.iata.org/publications/Documents/iata-annual-review-2018.pdf
  • Korkmaz, C . (2017). Hava Kargo Taşımacılığı Güvenliğine Yönelik Tehditlerin Asgari Düzeye İndirgenmesi İçin Alınması Gereken Önlemler. Kilis 7 Aralık Üniversitesi Fen ve Mühendislik Dergisi, 1 (2), 10-18.
  • Lakew, P. A. (2014). Economies of Traffic Density and Scale in The Integrated Air Cargo Industry: The Cost Structures of FedEx Express and UPS Airlines, Journal of Air Transport Management, 35, 29-38.
  • Lim, S. H. ve Hong, Y. (2014). Fuel Hedging and Airline Operating Costs. Journal of Air Transport Management, 36, 33-40.
  • Lo, W. W. L., Wan, Y. ve Zhang, A. (2015). Empirical Estimation of Price and Income Elasticities of Air Cargo Demand: The Case of Hong Kong. Transportation Research Part A: Policy and Practice, 78, 309-324.
  • Mai, G.S. (2012). Jet Fuel Hedging. (Master’s Thesis). University of Vienna, Austria.
  • Memiş, M. Ü. ve Tüm, K. (2015). Döviz Cinsinden Alımlarda Döviz Alım Opsiyonları ve Riskten Korunma Muhasebesi. Muhasebe ve Finansman Dergisi, 65, 43-62.
  • Morrel, P. (2002), Airline Finance, Surrey: Ashgate Publishing.
  • Morrell, P. ve Swan, W. (2006). Airline Jet Fuel Hedging: Theory and Practice. Transport Reviews, 26 (6), 713-730.
  • Morrell, P. S. (2011). Moving Boxes by Air : The Economics of International Air Cargo. London: Routledge Publishing.
  • Notteboom, T. E. ve Vernimmen, B. (2009). The Effect of High Fuel Costs on Liner Service Configuration in Container Shipping. Journal of Transport Geography, 17(5), 325-337.
  • O'Connor, W. E. (2001), An Introduction To Airline Economics. Santa Barbara: Greenwood Publishing.
  • Öncü, M. A., Çömlekçi, İ. ve Coşkun, E. (2010). Havayolu Şirketlerinin Uyguladıkları Finansal Stratejiler Üzerine Bir Araştırma. Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 6 (6), 27-58.
  • Onursal, E. (2016), Mevzuat ve Teknik Yönleri İle Dış Ticaret, Ankara: Seçkin Yayıncılık.
  • Reis, V. ve Silva, J. (2016). Assessing The Air Cargo Business Models of Combination Airlines. Journal of Air Transport Management, 57, 250-259.
  • Schwarz, G. (2006). Enabling Global Trade Above the Clouds: Restructuring Processes and Information Technology in The Transatlantic Air-Cargo Industry. Environment and Planning A, 38(8), 1463-1485.
  • Sebehela, T. ve Madimabe, K. (2009). Airline Hedging Using Derivatives. The Icfai University Journal of Derivatives Markets, 6 (2), 24-34.
  • SHGM, (2017). Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü Faaliyet Raporu 2017. Erişim Adresi http://web.shgm.gov.tr/documents/sivilhavacilik/files/pdf/kurumsal/faaliyet/2017.pdf
  • TCMB, (2018). Erişim Adresi http://www.tcmb.gov.tr/wps/wcm/connect/TR/TCMB+TR/Main+Menu/Banka+Hakkinda /Egitim-Akademik/Terimler+Sozlugu/
  • THY, (2017). Türk Hava Yolları 2017 Faaliyet Raporu. Erişim Adresi http://investor.turkishairlines.com/documents/ThyInvestorRelations/download/yillik_ra porlar/thy-faaliyet-raporu-tr-en-v4.pdf
  • THY, (2018). Türk Hava Yolları A.O. Sayfa No: 1 Seri:II No:14.1 Sayılı Tebliğe İstinaden Hazırlanmış Yönetim Kurulu Faaliyet Raporu. Erişim Adresi http://investor.turkishairlines.com/documents/ThyInvestorRelations/YK_Faaliyet_Rapor u_1Q2018_TR.pdf
  • TUİK, (2018). Dış Ticaret İstatistikleri. Erişim Adresi http://www.tuik.gov.tr/PreTablo.do?alt_id=1046#, Erişim: 05.10.2018.
  • Turner, P. A. ve Lim, S. H. (2015). Hedging Jet Fuel Price Risk: The Case of US Passenger Airlines, Journal of Air Transport Management, 44, 54-64.
  • Westbrooks, C. L. (2005). Airline Fuel Hedging: An Overview of Hedging Solutions Available to Airlines. Journal of Aviation/Aerospace Education & Research, 14 (2), 19-25.
  • Yıldırım, H. ve Alkan, B. (2018). Türkiye İçin Bir Makroekonomik Belirsizlik Endeksi Önerisi. Bankacılar Dergisi, 104, 6-25
  • Yücel, A. T., Mandacı, P. E. ve Kurt, G. (2007). İşletmelerin Finansal Risk Yönetimi ve Türev Ürün Kullanımı: İMKB 100 Endeksinde Yer Alan İşletmelerde Bir Uygulama. Muhasebe ve Finansman Dergisi, 36, s. 1-9.
  • Zuidberg, J. (2014). Identifying Airline Cost Economies: An Econometric Analysis of The Factors Affecting Aircraft Operating Costs. Journal of Air Transport Management, 40, 86-95.
APA TUNCER B, Aydoğan K (2019). YAKIT MALİYETLERİNİN TAŞINAN HAVA KARGO MİKTARI ÜZERİNE ETKİLERİ: 2007-2018 TÜRKİYE ÖRNEĞİ. , 143 - 158. 10.18092/ulikidince.517774
Chicago TUNCER Bekir,Aydoğan Kadir YAKIT MALİYETLERİNİN TAŞINAN HAVA KARGO MİKTARI ÜZERİNE ETKİLERİ: 2007-2018 TÜRKİYE ÖRNEĞİ. (2019): 143 - 158. 10.18092/ulikidince.517774
MLA TUNCER Bekir,Aydoğan Kadir YAKIT MALİYETLERİNİN TAŞINAN HAVA KARGO MİKTARI ÜZERİNE ETKİLERİ: 2007-2018 TÜRKİYE ÖRNEĞİ. , 2019, ss.143 - 158. 10.18092/ulikidince.517774
AMA TUNCER B,Aydoğan K YAKIT MALİYETLERİNİN TAŞINAN HAVA KARGO MİKTARI ÜZERİNE ETKİLERİ: 2007-2018 TÜRKİYE ÖRNEĞİ. . 2019; 143 - 158. 10.18092/ulikidince.517774
Vancouver TUNCER B,Aydoğan K YAKIT MALİYETLERİNİN TAŞINAN HAVA KARGO MİKTARI ÜZERİNE ETKİLERİ: 2007-2018 TÜRKİYE ÖRNEĞİ. . 2019; 143 - 158. 10.18092/ulikidince.517774
IEEE TUNCER B,Aydoğan K "YAKIT MALİYETLERİNİN TAŞINAN HAVA KARGO MİKTARI ÜZERİNE ETKİLERİ: 2007-2018 TÜRKİYE ÖRNEĞİ." , ss.143 - 158, 2019. 10.18092/ulikidince.517774
ISNAD TUNCER, Bekir - Aydoğan, Kadir. "YAKIT MALİYETLERİNİN TAŞINAN HAVA KARGO MİKTARI ÜZERİNE ETKİLERİ: 2007-2018 TÜRKİYE ÖRNEĞİ". (2019), 143-158. https://doi.org/10.18092/ulikidince.517774
APA TUNCER B, Aydoğan K (2019). YAKIT MALİYETLERİNİN TAŞINAN HAVA KARGO MİKTARI ÜZERİNE ETKİLERİ: 2007-2018 TÜRKİYE ÖRNEĞİ. Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi, 0(BOR Özel Sayısı), 143 - 158. 10.18092/ulikidince.517774
Chicago TUNCER Bekir,Aydoğan Kadir YAKIT MALİYETLERİNİN TAŞINAN HAVA KARGO MİKTARI ÜZERİNE ETKİLERİ: 2007-2018 TÜRKİYE ÖRNEĞİ. Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi 0, no.BOR Özel Sayısı (2019): 143 - 158. 10.18092/ulikidince.517774
MLA TUNCER Bekir,Aydoğan Kadir YAKIT MALİYETLERİNİN TAŞINAN HAVA KARGO MİKTARI ÜZERİNE ETKİLERİ: 2007-2018 TÜRKİYE ÖRNEĞİ. Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi, vol.0, no.BOR Özel Sayısı, 2019, ss.143 - 158. 10.18092/ulikidince.517774
AMA TUNCER B,Aydoğan K YAKIT MALİYETLERİNİN TAŞINAN HAVA KARGO MİKTARI ÜZERİNE ETKİLERİ: 2007-2018 TÜRKİYE ÖRNEĞİ. Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi. 2019; 0(BOR Özel Sayısı): 143 - 158. 10.18092/ulikidince.517774
Vancouver TUNCER B,Aydoğan K YAKIT MALİYETLERİNİN TAŞINAN HAVA KARGO MİKTARI ÜZERİNE ETKİLERİ: 2007-2018 TÜRKİYE ÖRNEĞİ. Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi. 2019; 0(BOR Özel Sayısı): 143 - 158. 10.18092/ulikidince.517774
IEEE TUNCER B,Aydoğan K "YAKIT MALİYETLERİNİN TAŞINAN HAVA KARGO MİKTARI ÜZERİNE ETKİLERİ: 2007-2018 TÜRKİYE ÖRNEĞİ." Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi, 0, ss.143 - 158, 2019. 10.18092/ulikidince.517774
ISNAD TUNCER, Bekir - Aydoğan, Kadir. "YAKIT MALİYETLERİNİN TAŞINAN HAVA KARGO MİKTARI ÜZERİNE ETKİLERİ: 2007-2018 TÜRKİYE ÖRNEĞİ". Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi BOR Özel Sayısı (2019), 143-158. https://doi.org/10.18092/ulikidince.517774