Algılanan Stres ve Üniversiteye Uyum Süreci: Bilgece Farkındalığın Aracı Rolü

Ece SAĞEL ÇETİNER, (Adnan Menderes Üniversitesi, Psikoloji Bölümü, Aydın, Türkiye)
Gözde SAYIN KARAKAŞ, (Adnan Menderes Üniversitesi, Psikoloji Bölümü, Aydın, Türkiye)
Ozan Can SELÇUK, (Türk-Alman Üniversitesi, İstanbul, Türkiye)
Mehmet ŞAKİROĞLU (Adnan Menderes Üniversitesi, Psikoloji Bölümü, Aydın, Türkiye)
Nesne Dergisi
6 0
Yıl: 2018 Cilt: 6 Sayı: 13 Sayfa Aralığı: 289 - 308 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.7816/nesne-06-13-03 İndeks Tarihi: 15-10-2020

Algılanan Stres ve Üniversiteye Uyum Süreci: Bilgece Farkındalığın Aracı Rolü

Öz:
Öğrencilerin üniversitenin ilk yılında yaşadıkları yoğun stres ve uyum sorunları alanyazında ilgi gören önemli konulardır. Stresle ilgili olarak son dönemlerde sıkça araştırılan bir kavram da bilgece farkındalıktır. Stresin bilgece farkındalıkla ilişkisini ele alan çalışmalarda, bu iki kavramın birbirleri ile anlamlı düzeyde negatif ilişkili olduğu görülmektedir. Buradan yola çıkarak çalışmada üniversiteye uyum, algılanan stres ve bilgece farkındalık değişkenleri arasındaki ilişkilerin incelenmesi amaçlanmıştır. Çalışmanın örneklemi üniversite hayatının ilk yılında bulunan 17-29 yaş arasındaki 240 öğrenciden oluşmaktadır. Katılımcılara demografik bilgi formu, Bilgece Farkındalık Ölçeği, Algılanan Stres Ölçeği ve Üniversite Yaşamı Ölçeği uygulanmıştır. Sonuçlar, öğrencilerin algıladıkları stres düzeyi ile üniversiteye uyumun değişkenlerinin (duygusal uyum, üniversite ortamına uyum, karşı cinsle uyum, akademik uyum, sosyal uyum) anlamlı düzeyde negatif yönde ilişkili olduğunu göstermektedir. Öğrencilerin bilgece farkındalık düzeylerinin ise algılanan stres düzeyleri ile anlamlı düzeyde negatif ilişkili olduğu; Kişisel Uyum(KU) dışında diğer tüm üniversiteye uyum değişkenleri ile de anlamlı düzeyde pozitif ilişkili olduğunu görülmüştür. Bunlara ek olarak, bilgece farkındalığın algılanan stres ve üniversiteye uyum (KU hariç) değişkenleri arasında aracılık ettiği tespit edilmiştir. Sonuç olarak, bu çalışma stresin üniversiteye uyumu nasıl etkilediğinin anlaşılmasına katkıda bulunmuştur. Üniversiteye uyumu arttırmaya yönelik müdahale programlarında bilgece farkındalığı geliştirmenin faydalı olabileceğini öne sürmektedir.
Anahtar Kelime:

Perceived Stress and University Adaptation Process: The Mediating Role of Mindfulness

Öz:
The intense stress that first year student experienced and university adjustment problems are hot topics in literature. Another concept that is related to stress is mindfulness. The studies investigating the association between stress and mindfulness reveals that these two concepts are negatively associated. Based on this, the aim of this study is examining the relationship between university adaptation, perceived stress and mindfulness. The sample of the study consisted of 240 first year students aged between 17- 29. Demographics questionnaire, Mindfulness Attention Awareness Scale (MAAS), Perceived Stress Scale (PSS), and University Life Scale (ULS) were conducted to the participants. The results indicated that there was a significant negative association between perceived stress and university adaptation variables (emotional adaptation, university environment adaptation, personal adaptation, adaptation with the opposite sex, academic adaptation and social adaptation). There was a significant negative association between students’ mindfulness and perceived stress levels and there was a positive association between university adaptation variables (except from personal adaptation) and mindfulness. Additionally, it was detected that mindfulness mediated the association between perceived stress and university adaptation variables (except from personal adaptation). Consequently, the present study contributed to better understanding how stress influence the university adaptation. It suggests that it would be better to help develop mindfulness in intervention programs concerning increasing university adaptation.
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Aladağ, M., Kağnıcı, D. Y., Tuna, M. E. ve Tezer, E. (2003). Üniversite yaşamı ölçeği: ölçek geliştirme ve yapı geçerliliği üzerine bir çalışma. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 2(20), 41-47.
  • Akin, A. ve Akin, U. (2015). Mediating role of coping competence on the relationship between mindfulness and flourishing. Suma Psicológica, 22(1), 37–43.
  • American College Health Association. American College Health AssociationNational College Health Assessment Spring 2008 Reference Group Data Report (abridged): the American College Health Association. Journal of American College Health, 57 (5), 477-88, doi:10.3200/jach.57.5.477-488.
  • Andersson, C., Johnsson, K. O., Berglund, M. ve Öjehagen, A. (2009). Intervention for hazardous alcohol use and high level of stress in university freshmen: a comparison between an intervention and a control university. Brain research, 1305, S61-S71.
  • Baron, R. ve Kenny , D. (1986). The Moderator-Mediator Variable Distinction in Social Psychological. Journal of Personality and Social Psychology, 1173- 1182.
  • Bao, X., Xue, S. ve Kong, F. (2015). Dispositional mindfulness and perceived stress : The role of emotional intelligence. Personality and Individual Differences, 78, 48–52. https://doi.org/10.1016/j.paid.2015.01.007
  • Bergin, A. J. ve Pakenham, K. I. (2016). The Stress-Buffering Role of Mindfulness in the Relationship Between Perceived Stress and Psychological Adjustment. Mindfulness, 7(4), 928–939. https://doi.org/10.1007/s12671-016-0532-x.
  • Bishop, S., Lau, M., Shapiro, S., Carlson, L., Anderson, N., Carmody, J., . . . Devins, G. (2004). Mindfulness: A Proposed Operational Definition. Clinical Psychology: Science and Practice, 11(3), 230-241.
  • Black, D. S., Sussman, S., Johnson, C. ve Milam, J. (2012). Psychometric Assessment of the Mindful Attention Awareness Scale (MAAS) Among Chinese Adolescents. Journal of Adolescent Health, 588-592.
  • Breslin, F., Zack, M. ve McMain, S. (2002). An Information‐Processing Analysis of Mindfulness: Implications for Relapse Prevention in the Treatment of Substance Abuse. Clinical Psychology: Science and Practice, 9(3), 275-299.
  • Brown, K. W. ve Ryan, R. M. (2003). The benefits of being present: mindfulness and its role in psychological well-being. Journal of Personality and Social Psychology, 84(4), 822.
  • Bränström, R., Duncan, L. G. ve Moskowitz, J. T. (2011), The association between dispositional mindfulness, psychological well-being, and perceived health in a Swedish population-based sample. British Journal of Health Psychology,16: 300–316. doi:10.1348/135910710X501683.
  • Cash, M. ve Whittingham, K. (2010). What Facets of Mindfulness Contribute to Psychological Well-being and Depressive, Anxious, and Stress-related Symptomatology? Mindfulness, 1(3), 177-182.
  • Ciesla, J. A., Reilly, L. C., Dickson, K. S., Emanuel, A. S. ve Updegraff, J. A. (2012). Dispositional mindfulness moderates the effects of stress among adolescents: Rumination as a mediator. Journal of Clinical Child ve Adolescent Psychology,41(6), 760–770.https://doi.org/10.1080/15374416.2012.698724.
  • Clinciu, A. I. (2013). Adaptation and stress for the first year university students. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 78, 718–722. https://doi.org/10.1016/j.sbspro.2013.04.382.
  • Cohen, S., Kamarck, T. ve Mermelstein, R. (1983). A global measure of perceived stress. Journal of health and social behavior, 24(4) 385-396.
  • Dyson, R. ve Renk, K. (2006). Freshmen adaptation to university life: Depressive symptoms, stress, and coping. Journal of Clinical Psychology, 62: 1231–1244. doi:10.1002/jclp.20295.
  • Egan, K. G. ve Moreno, M. A. (2011). Prevalence of stress references on college freshmen Facebook profiles. Computers, informatics, nursing: CIN, 29(10), 586.
  • Eskin, M., Harlak, H., Demirkıran, F. ve Dereboy, Ç. (2013). Algılanan Stres Ölçeğinin Türkçeye Uyarlanması: Güvenirlik ve Geçerlik Analizi. New/Yeni Symposium Journal, 132-140.
  • Faul, F., Erdfelder, E., Lang, A. G. ve Buchner, A. (2007). G* Power 3: A flexible statistical power analysis program for the social, behavioral, and biomedical sciences. Behavior research methods, 39(2), 175-191
  • Friedlander, L. J., Reid, G. J., Shupak, N. ve Cribbie, R. (2007). Social support, selfesteem, and stress as predictors of adjustment to university among first-year undergraduates. Journal of College Student Development, 48(3), 259-274.
  • Garett, R., Liu, S. ve Young, S. D. (2017). A longitudinal analysis of stress among incoming college freshmen. Journal of American college health, 1-8.
  • Gilliam, A. K., Barry, McNamara, C. ve Bacchus, N. A. (2008) "The relationship between stress and college adjustment: the moderating role of spirituality," Modern Psychological Studies, 13(2). http://scholar.utc.edu/mps/vol13/iss2/8.
  • Kabat‐Zinn, J. (2003). Mindfulness‐Based Interventions in Context: Past, Present, and Future. Clinical Psychology: Science and Practice, 10(2), 144-156.
  • Keenan, K. (1999). Yöneticinin Kılavuzu: Stresle Başa Çıkma (1. b.). (S. Aydın, Çev.) İstanbul: Remzi Kitabevi.
  • Lazarus, R. S. ve Folkman, S. (1984). Stress, appraisal, and coping. New York: Springer.
  • McNamara, S. (2000). Stress in young people: What’s new and what can we do? New York: Continuum.
  • Mettler, J., Carsley, D., Joly, M. ve Heath, N. L. (2017).Dispositional mindfulness and adjustment to university. Journal of College Student Retention: Research, Theory ve Practice, 1521025116688905. https://doi.org/10.1177/1521025116688905.
  • Pancer, S. M., Hunsberger, B., Pratt, M. W. ve Alisat, S. (2000). Cognitive complexity of expectations and adjustment to university in the first year. Journal of Adolescent Research, 15(1), 38-57.
  • Parto, M. ve Besharat, M. A. (2011). Mindfulness, psychological well-being and psychological distress in. Procedia Social and Behavioral Sciences, 578-582.
  • Peat, M., Dalziel, J. ve Grant, A.M. (2000).Enhancing the transition to university by faciliating social and study networks: results of one-day workshop.Innovations in Education & Training International, 37(4), 293-303, Taylor & Francis Database
  • Preacher, K. J. ve Leonardelli, G. J. (2003).Calculation for the Sobel test. http://quantpsy.org/sobel/sobel.htm adresinden 15.09.2017 tarihinde edinilmiştir.
  • Ramler, T. R., Tennison, L. R. ve Lynch, J. (2016). Mindfulness and the college transition: The efficacy of an adapted mindfulness-based stress reduction intervention in fostering adjustment among first-year students, Mindfulnes, 1-10. https://doi.org/10.1007/s12671-015-0398-3.
  • Rau, H. K. ve Williams, P. (2016). Dispositional mindfulness: A critical review of construct validation research. Personality and Individual Differences, 93, 32-43.
  • Ross, S. E., Niebling, B. C. ve Heckert, T. M. (1999). Sources of stress among college students.College Student Journal, 33(2), 312–317.
  • Sasaki, M. ve Yamasaki, K. (2007). Stress coping and the adjustment process among university freshmen. Counselling Psychology Quarterly, 20(1), 51-67.
  • Selye, H. (1976). The stress concept. Canadian Medical Association Journal, 115(8), 718.
  • Sevim, S. A. ve Yalçın, İ. (2006). Kısa süreli bir oryantasyon programı denemesi: öğrencilerin uyum düzeyleri ve programa ilişkin görüşleri. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 39(2), 217-233 Google Akademik
  • Shapiro, S. L., Carlson, L. E., Astin, J. A. ve Freedman, B. (2006). Mechanisms of mindfulness. Journal of Clinical Psychology, 62(3), 373–386.
  • Shapiro, S. ve Carlson, L. (2017). What is mindfulness? The art and science of mindfulness: Integrating mindfulness into psychology and the helping professions içinde (9-20). Washington, DC: American Psychological Association.
  • Solberg, V. S., Valdez, J. ve Villarreal, P. (1994). Social support, stress, and hispanic college adjustment: Test of a diathesis-stress model. Hispanic Journal of Behavioral Sciences, 16(3), 230-239. https://doi.org/10.1177/07399863940163002.
  • Stallman, H. M. (2010). Psychological distress in university students: A comparison with general population data. Australian Psychologist, 45(4), 249–257. https://doi.org/10.1080/00050067.2010.482109.
  • TÜİK (2013). Cinsiyet ve eğitim seviyesine göre yükseköğretimde öğrenci sayıları.
APA ÇETİNER E, KARAKAŞ G, SELÇUK O, ŞAKİROĞLU M (2018). Algılanan Stres ve Üniversiteye Uyum Süreci: Bilgece Farkındalığın Aracı Rolü. , 289 - 308. 10.7816/nesne-06-13-03
Chicago ÇETİNER Ece SAĞEL,KARAKAŞ Gözde SAYIN,SELÇUK Ozan Can,ŞAKİROĞLU Mehmet Algılanan Stres ve Üniversiteye Uyum Süreci: Bilgece Farkındalığın Aracı Rolü. (2018): 289 - 308. 10.7816/nesne-06-13-03
MLA ÇETİNER Ece SAĞEL,KARAKAŞ Gözde SAYIN,SELÇUK Ozan Can,ŞAKİROĞLU Mehmet Algılanan Stres ve Üniversiteye Uyum Süreci: Bilgece Farkındalığın Aracı Rolü. , 2018, ss.289 - 308. 10.7816/nesne-06-13-03
AMA ÇETİNER E,KARAKAŞ G,SELÇUK O,ŞAKİROĞLU M Algılanan Stres ve Üniversiteye Uyum Süreci: Bilgece Farkındalığın Aracı Rolü. . 2018; 289 - 308. 10.7816/nesne-06-13-03
Vancouver ÇETİNER E,KARAKAŞ G,SELÇUK O,ŞAKİROĞLU M Algılanan Stres ve Üniversiteye Uyum Süreci: Bilgece Farkındalığın Aracı Rolü. . 2018; 289 - 308. 10.7816/nesne-06-13-03
IEEE ÇETİNER E,KARAKAŞ G,SELÇUK O,ŞAKİROĞLU M "Algılanan Stres ve Üniversiteye Uyum Süreci: Bilgece Farkındalığın Aracı Rolü." , ss.289 - 308, 2018. 10.7816/nesne-06-13-03
ISNAD ÇETİNER, Ece SAĞEL vd. "Algılanan Stres ve Üniversiteye Uyum Süreci: Bilgece Farkındalığın Aracı Rolü". (2018), 289-308. https://doi.org/10.7816/nesne-06-13-03
APA ÇETİNER E, KARAKAŞ G, SELÇUK O, ŞAKİROĞLU M (2018). Algılanan Stres ve Üniversiteye Uyum Süreci: Bilgece Farkındalığın Aracı Rolü. Nesne Dergisi, 6(13), 289 - 308. 10.7816/nesne-06-13-03
Chicago ÇETİNER Ece SAĞEL,KARAKAŞ Gözde SAYIN,SELÇUK Ozan Can,ŞAKİROĞLU Mehmet Algılanan Stres ve Üniversiteye Uyum Süreci: Bilgece Farkındalığın Aracı Rolü. Nesne Dergisi 6, no.13 (2018): 289 - 308. 10.7816/nesne-06-13-03
MLA ÇETİNER Ece SAĞEL,KARAKAŞ Gözde SAYIN,SELÇUK Ozan Can,ŞAKİROĞLU Mehmet Algılanan Stres ve Üniversiteye Uyum Süreci: Bilgece Farkındalığın Aracı Rolü. Nesne Dergisi, vol.6, no.13, 2018, ss.289 - 308. 10.7816/nesne-06-13-03
AMA ÇETİNER E,KARAKAŞ G,SELÇUK O,ŞAKİROĞLU M Algılanan Stres ve Üniversiteye Uyum Süreci: Bilgece Farkındalığın Aracı Rolü. Nesne Dergisi. 2018; 6(13): 289 - 308. 10.7816/nesne-06-13-03
Vancouver ÇETİNER E,KARAKAŞ G,SELÇUK O,ŞAKİROĞLU M Algılanan Stres ve Üniversiteye Uyum Süreci: Bilgece Farkındalığın Aracı Rolü. Nesne Dergisi. 2018; 6(13): 289 - 308. 10.7816/nesne-06-13-03
IEEE ÇETİNER E,KARAKAŞ G,SELÇUK O,ŞAKİROĞLU M "Algılanan Stres ve Üniversiteye Uyum Süreci: Bilgece Farkındalığın Aracı Rolü." Nesne Dergisi, 6, ss.289 - 308, 2018. 10.7816/nesne-06-13-03
ISNAD ÇETİNER, Ece SAĞEL vd. "Algılanan Stres ve Üniversiteye Uyum Süreci: Bilgece Farkındalığın Aracı Rolü". Nesne Dergisi 6/13 (2018), 289-308. https://doi.org/10.7816/nesne-06-13-03
Sayfa Oluşturulma Tarihi
17-04-2024 16:10

İLETİŞİM

TÜBİTAK ULAKBİM TR Dizin

Yüzüncüyıl, İşçi Blokları Mahallesi

Muhsin Yazıcıoğlu Caddesi No:51/C

06530 Çankaya / ANKARA +90 (312) 298 92 00

trdizin@tubitak.gov.tr

TÜBİTAK ULAKBİM Ulusal Akademik Ağ ve Bilgi Merkezi Cahit Arf Bilgi Merkezi © Tüm Hakları Saklıdır. Gizlilik Politikası Kullanım Şartları