Kalça Kırıklı Yaşlı Hastalarda Erken Cerrahi Tedavinin Ameliyat Sonrası Deliryum Üzerine Etkisi

Aydogan, Nevres Hurriyet; Canbek, Umut; Akgün, Ayşe Özlem; Akgun, Ulas

Kalça Kırıklı Yaşlı Hastalarda Erken Cerrahi Tedavinin Ameliyat Sonrası Deliryum Üzerine Etkisi

Ulaş AKGÜN, (Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi, Tıp Fakültesi Ortopedi ve Travmatoloji AD, TÜRKİYE)

Umut CANBEK, (Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi, Tıp Fakültesi Ortopedi ve Travmatoloji AD, TÜRKİYE)

Ayşe Özlem AKGÜN, (Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi, Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Nöroloji Kliniği, TÜRKİYE)

Nevres Hürriyet AYDOĞAN (Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi, Tıp Fakültesi Ortopedi ve Travmatoloji AD, TÜRKİYE)

Ege Klinikleri Tıp Dergisi

71 5

Yıl: 2019 Cilt: 57 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 100 - 104 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 24-10-2020

Kalça Kırıklı Yaşlı Hastalarda Erken Cerrahi Tedavinin Ameliyat Sonrası Deliryum Üzerine Etkisi

Öz:

Amaç: Çalışmamızın amacı yaşlı hastaların kalça kırık tedavisinde deliryum gelişimindehastaya bağlı risk faktörleri yanında cerrahi zamanlamanın etkisi olup olmadığınıaraştırmaktır.Gereç ve Yöntemler: Aralık 2014 – Ocak 2018 tarihleri arasında çalışmaya dahil edilmekriterlerine uyan ve kalça kırığı nedeniyle hemiartroplasti tedavisi uygulanan 65 yaşüzeri 401 hasta retrospektif olarak gözden geçirildi. Hastalar cerrahi sonrası deliryumgelişimine göre iki gruba ayrıldı. İki grubun yaşları, cinsiyetleri, cerrahi öncesi kognitifdurumları, günlük yaşam aktivite düzeyleri, komorbidite durumları, AmerikanAnestezistler Derneği (ASA) skorları, cerrahi öncesi Hemoglobin ve Albumin değerlerive kırıktan ameliyata kadar geçen süreleri karşılaştırıldı ve çok değişkenli lojistikregresyon analizi yapılarak risk faktörleri araştırıldı.Bulgular: Çalışmaya dahil edilen hastaların yaş ortalaması 82,4 ± 7,4 olarak bulundu.Hastaların 149’u (%37,2) erkek, 252’si (%62,8) kadındı. Hastaların kırık sonrası ortalama2,5 ± 2,4 gün içerisinde ameliyat edildiği görüldü. Cerrahi işlem sonrası 109 (%27,2)hastada deliryum geliştiği saptandı. Yapılan analizler sonucunda deliryum gelişimindecerrahi öncesi demans varlığının, kırık öncesi yaşamsal aktivite düzeyinin ve ASAskorunun en önemli faktörler olduğu ve ameliyata kadar geçen sürenin deliryumüzerine etkisi olmadığı bulundu.Sonuç: Yaşlı kişilerde kalça kırığı sonrası deliryum gelişimde en önemli risk faktörlerinindemans varlığı, kırık öncesi günlük yaşamsal aktivite düzeyi ve ASA skoru olduğunubulundu. Deliryum oluşum mekanizmalarının daha net anlaşılmasıyla, daha iyi önleyicitedavi stratejilerinin geliştirilebileceği kanaatindeyiz.

Anahtar Kelime:

Effect of Early Surgery of Hip Fractures in Elderly Patients on Postoperative Delirum

Öz:

Objective: The aim of this study was to investigate the effect of surgical timing besides patient-related risk factors on the development of delirium during the treatment of hip fractures in elderly patients. Material and Methods: Between December 2014 and January 2018, a retrospective review of 401 patients over 65 years of age who underwent hemiarthroplasty surgery for hip fractures was performed. The patients were divided into two groups according to the development of delirium after surgery. Age, gender, pre-operative cognitive status, daily living activity levels, comorbidity status, American Society of Anesthesiologists (ASA) scores, preoperative hemoglobin and albumin values and duration from fracture to surgery were compared and risk factors were investigated with multivariate logistic regression analysis. Results: The mean age of the patients included in the study was 82.4 ± 7.4 years. Of the patients, 149 (37.2%) were male and 252 (62.8%) were female. The patients were operated on an average of 2.5 ± 2.4 days after the fracture. After surgery, delirium was observed in 109 (27.2%) patients. As a result of the analyzes, it was found that presence of pre-operative dementia, pre-fracture daily activity level and ASA score were the most important risk factors for delirium, and the time to surgery did not have any effect on delirium. Conclusion: The most important risk factors for delirium after hip fracture in elderly people were dementia, daily living activity level before fracture and ASA score. With a clearer understanding of delirium formation mechanisms, we believe that better preventive treatment strategies can be developed.

Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

1.Michael Lewiecki E, Wright NC, Curtis JR, ve ark. Hip fracture trends in the United States, 2002 to 2015. Osteoporos Int. 2018;29(3):717- 722.
2.Savino E, Martini E, Lauretani F, ve ark. Handgrip strength predicts persistent walking recovery after hip fracture surgery. Am J Med. 2013;126(12):1068-1075.e1061.
3.Lambrelli D, Burge R, Raluy-Callado M, Chen SY, Wu N, Schoenfeld MJ. Retrospective database study to assess the economic impact of hip fracture in the United Kingdom. J Med Econ. 2014;17(11):817-825.
4.Sasabuchi Y, Matsui H, Lefor AK, Fushimi K, Yasunaga H. Timing of surgery for hip fractures in the elderly: A retrospective cohort study. Injury. 2018;49(10):1848-1854.
5.Orosz GM, Magaziner J, Hannan EL, ve ark. Association of timing of surgery for hip fracture and patient outcomes. Jama. 2004;291(14):1738-1743.
6.Uzoigwe CE, Burnand HG, Cheesman CL, Aghedo DO, Faizi M, Middleton RG. Early and ultra-early surgery in hip fracture patients improves survival. Injury. 2013;44(6):726-729.
7.Wang Y, Shen X. Postoperative delirium in the elderly: the potential neuropathogenesis. Aging Clin Exp Res. 2018;30(11):1287-1295.
8.Ruggiero C, Bonamassa L, Pelini L, ve ark. Early post-surgical cognitive dysfunction is a risk factor for mortality among hip fracture hospitalized older persons. Osteoporos Int. 2017;28(2):667-675.
9.Lee HB, Oldham MA, Sieber FE, Oh ES. Impact of Delirium After Hip Fracture Surgery on One-Year Mortality in Patients With or Without Dementia: A Case of Effect Modification. Am J Geriatr Psychiatry. 2017;25(3):308-315.
10.Tahir M, Malik SS, Ahmed U, Kozdryk J, Naqvi SH, Malik A. Risk factors for onset of delirium after neck of femur fracture surgery: a prospective observational study. SICOT-J. 2018;4:27-27.
11.Daabiss M. American Society of Anaesthesiologists physical status classification. Indian journal of anaesthesia. 2011;55(2):111-115.
12.Charlson ME, Pompei P, Ales KL, MacKenzie CR. A new method of classifying prognostic comorbidity in longitudinal studies: development and validation. J Chronic Dis. 1987;40(5):373-383.
13.Mahoney FI, Barthel DW. Functıonal Evaluatıon: The Barthel Index. Md State Med J. 1965;14:61-65.
14.Güngen C, Ertan T, Eker E, Yaşar R, Engin F. Standardize Mini Mental Test’in Türk Toplumunda Hafif Demans Tanısında Geçerlik ve Güvenilirliği Turk Psikiyatri Derg. 2002;13(4):273-281.
15.Diagnostic and statistical manual of mental disorders : DSM-5: Fifth edition. Arlington, VA : American Psychiatric Publishing, 2013.
16.Keene GS, Parker MJ, Pryor GA. Mortality and morbidity after hip fractures. BMJ. 1993;307(6914):1248-1250.
17.Marcantonio ER, Flacker JM, Michaels M, Resnick NM. Delirium is independently associated with poor functional recovery after hip fracture. J Am Geriatr Soc. 2000;48(6):618-624.
18.Bruce AJ, Ritchie CW, Blizard R, Lai R, Raven P. The incidence of delirium associated with orthopedic surgery: a meta-analytic review. Int Psychogeriatr. 2007;19(2):197-214.
19.Smith TO, Cooper A, Peryer G, Griffiths R, Fox C, Cross J. Factors predicting incidence of post-operative delirium in older people following hip fracture surgery: a systematic review and meta-analysis. Int J Geriatr Psychiatry. 2017;32(4):386-396.
20.Yang Y, Zhao X, Dong T, Yang Z, Zhang Q, Zhang Y. Risk factors for postoperative delirium following hip fracture repair in elderly patients: a systematic review and meta-analysis. Aging Clin Exp Res. 2017;29(2):115- 126.
21.Lee HB, Mears SC, Rosenberg PB, Leoutsakos JM, Gottschalk A, Sieber FE. Predisposing factors for postoperative delirium after hip fracture repair in individuals with and without dementia. J Am Geriatr Soc. 2011;59(12):2306- 2313.
22.Massimo L, Munoz E, Hill N, ve ark. Genetic and environmental factors associated with delirium severity in older adults with dementia. Int J Geriatr Psychiatry. 2017;32(5):574-581.
23.Bo M, Bonetto M, Bottignole G, ve ark. Length of Stay in the Emergency Department and Occurrence of Delirium in Older Medical Patients. J Am Geriatr Soc. 2016;64(5):1114-1119.
24.Chaudhry H, Devereaux PJ, Bhandari M. Cognitive dysfunction in hip fracture patients. Orthop Clin North Am. 2013;44(2):153-162.

APA	Akgun U, Canbek U, Akgün A, Aydogan N (2019). Kalça Kırıklı Yaşlı Hastalarda Erken Cerrahi Tedavinin Ameliyat Sonrası Deliryum Üzerine Etkisi. , 100 - 104.
Chicago	Akgun Ulas,Canbek Umut,Akgün Ayşe Özlem,Aydogan Nevres Hurriyet Kalça Kırıklı Yaşlı Hastalarda Erken Cerrahi Tedavinin Ameliyat Sonrası Deliryum Üzerine Etkisi. (2019): 100 - 104.
MLA	Akgun Ulas,Canbek Umut,Akgün Ayşe Özlem,Aydogan Nevres Hurriyet Kalça Kırıklı Yaşlı Hastalarda Erken Cerrahi Tedavinin Ameliyat Sonrası Deliryum Üzerine Etkisi. , 2019, ss.100 - 104.
AMA	Akgun U,Canbek U,Akgün A,Aydogan N Kalça Kırıklı Yaşlı Hastalarda Erken Cerrahi Tedavinin Ameliyat Sonrası Deliryum Üzerine Etkisi. . 2019; 100 - 104.
Vancouver	Akgun U,Canbek U,Akgün A,Aydogan N Kalça Kırıklı Yaşlı Hastalarda Erken Cerrahi Tedavinin Ameliyat Sonrası Deliryum Üzerine Etkisi. . 2019; 100 - 104.
IEEE	Akgun U,Canbek U,Akgün A,Aydogan N "Kalça Kırıklı Yaşlı Hastalarda Erken Cerrahi Tedavinin Ameliyat Sonrası Deliryum Üzerine Etkisi." , ss.100 - 104, 2019.
ISNAD	Akgun, Ulas vd. "Kalça Kırıklı Yaşlı Hastalarda Erken Cerrahi Tedavinin Ameliyat Sonrası Deliryum Üzerine Etkisi". (2019), 100-104.

APA	Akgun U, Canbek U, Akgün A, Aydogan N (2019). Kalça Kırıklı Yaşlı Hastalarda Erken Cerrahi Tedavinin Ameliyat Sonrası Deliryum Üzerine Etkisi. Ege Klinikleri Tıp Dergisi, 57(2), 100 - 104.
Chicago	Akgun Ulas,Canbek Umut,Akgün Ayşe Özlem,Aydogan Nevres Hurriyet Kalça Kırıklı Yaşlı Hastalarda Erken Cerrahi Tedavinin Ameliyat Sonrası Deliryum Üzerine Etkisi. Ege Klinikleri Tıp Dergisi 57, no.2 (2019): 100 - 104.
MLA	Akgun Ulas,Canbek Umut,Akgün Ayşe Özlem,Aydogan Nevres Hurriyet Kalça Kırıklı Yaşlı Hastalarda Erken Cerrahi Tedavinin Ameliyat Sonrası Deliryum Üzerine Etkisi. Ege Klinikleri Tıp Dergisi, vol.57, no.2, 2019, ss.100 - 104.
AMA	Akgun U,Canbek U,Akgün A,Aydogan N Kalça Kırıklı Yaşlı Hastalarda Erken Cerrahi Tedavinin Ameliyat Sonrası Deliryum Üzerine Etkisi. Ege Klinikleri Tıp Dergisi. 2019; 57(2): 100 - 104.
Vancouver	Akgun U,Canbek U,Akgün A,Aydogan N Kalça Kırıklı Yaşlı Hastalarda Erken Cerrahi Tedavinin Ameliyat Sonrası Deliryum Üzerine Etkisi. Ege Klinikleri Tıp Dergisi. 2019; 57(2): 100 - 104.
IEEE	Akgun U,Canbek U,Akgün A,Aydogan N "Kalça Kırıklı Yaşlı Hastalarda Erken Cerrahi Tedavinin Ameliyat Sonrası Deliryum Üzerine Etkisi." Ege Klinikleri Tıp Dergisi, 57, ss.100 - 104, 2019.
ISNAD	Akgun, Ulas vd. "Kalça Kırıklı Yaşlı Hastalarda Erken Cerrahi Tedavinin Ameliyat Sonrası Deliryum Üzerine Etkisi". Ege Klinikleri Tıp Dergisi 57/2 (2019), 100-104.