Farklı bitkilerden elde edilen uçucu yağların pamuk kırmızı örümceği (Tetranychus cinnabarinus Boisduval) (Acari: Tetranychidae) erginleri üzerinde akarisidal etkileri

KESDEK, Memis; BOZHÜYÜK, Ayşe USANMAZ; KORDALİ, Şaban

Farklı bitkilerden elde edilen uçucu yağların pamuk kırmızı örümceği (Tetranychus cinnabarinus Boisduval) (Acari: Tetranychidae) erginleri üzerinde akarisidal etkileri

Memiş KESDEK, (Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi, Fethiye Ali Sıtkı Mefharet Koçman Meslek Yüksek Okulu, Fethiye Muğla, Türkiye)

Ayşe USANMAZ BOZHÜYÜK, (Iğdır Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Bitki Koruma Bölümü, Suveren Iğdır, Türkiye)

Şaban KORDALİ (Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi, Fethiye Ziraat Fakültesi, Fethiye Muğla, Türkiye)

Mustafa Kemal Üniversitesi tarım bilimleri dergisi (online)

9 0

Yıl: 2019 Cilt: 24 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 7 - 14 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 07-10-2020

Farklı bitkilerden elde edilen uçucu yağların pamuk kırmızı örümceği (Tetranychus cinnabarinus Boisduval) (Acari: Tetranychidae) erginleri üzerinde akarisidal etkileri

Öz:

Amaç: Bu çalışmada, Artemisia dracunculus L., Saturejahortensis L., Thymbra spicata L., Tanacetumargyrophyllum (C. Koch) ve Tanacetum balsamita L.bitkilerinden elde edilen uçucu yağların, farklı dozlarda(5, 10, 20 µL/petri) ve zamanlarda (24, 48, 72, 96 saat)uygulanmasıyla, pamuk kırmızı örümceği (Tetranychuscinnabarinus (Boisd.) (Acari: Tetranychidae)) erginleriüzerindeki etkileri araştırılmıştır.Yöntem ve Bulgular: Çalışmalar, laboratuvar şartlarında(26±1 oC sıcaklık, %65±5 orantılı nemde) yapılmıştır.Uygulamadan 24 saat sonra en düşük ölüm oranı (%21.3)A. dracunculus’un uçucu yağının 5 µl’lik dozunda, enyüksek ölüm oranı (%56.0) T. balsamita’nın uçucuyağının 20 µl’lik dozunda görülmüştür. 48, 72 ve 96 saatsonra ise en düşük ölüm oranları A. dracunculus’unuçucu yağının 5 µl’lik dozunda (%38.6, %58.6 ve %62.6);en yüksek ölüm oranları ise T. balsamita ve T.argyrophyllum’un uçucu yağlarının 20 µl’lik dozunda(%84.0, %98.6 ve %100) tespit edilmiştir. Pozitif kontrololarak Dichlorvos, negatif kontrol olarak Etanol+Safsukullanılmıştır. Ayrıca, uçucu yağların LD değerleri dehesaplanmıştır. En fazla toksisite S. dracunculus yağı için0,939, en az toksisite ise T. spicata yağı için 13.609 olarakbulunmuştur.Genel Yorum: Genel olarak, tüm zamanlarda ve dozlardauçucu yağlar karşılaştırıldığında, en fazla ölüm oranları(%36.0-%100) T. argyrophyllum’un uçucu yağındabelirlenmiştir.Çalışmanın Önemi ve Etkisi: Bu sonuçlar, çalışma yapılanuçucu yağların T. cinnabarinus erginlerine karşıpotansiyel kontrol etmeni olarak kullanılabileceğinigöstermektedir.

Anahtar Kelime:

Acaricidal effects of the essential oils obtained from different plants on carmine spider mite (Tetranychus cinnabarinus Boisduval) (Acari: Tetranychidae) adults

Öz:

Aims: In this study, the toxic effects of the essential oils obtained from Artemisia dracunculus L., Satureja hortensis L., Thymbra spicata L., Tanacetum argyrophyllum (C. Koch) and Tanacetum balsamita L. plant species on carmine spider mite, Tetranychus cinnabarinus (Boisd.) (Acari: Tetranychidae) adults were investigated. Methods and Results: The tests were performed in laboratory conditions (26±1 oC temperature, %65±5 relative humidity). After the treatment 24 h, the lowest mortality rate was determined to be 21.3% in the 5 µL/petri dose of A. dracunculus essential oil while the highest mortality rate was found in the 20 µL/petri dose of T. balsamita essential oil as 56.0%. The lowest mortality rates after 48, 72 and 96 h of the treatment were determined in the 5 µL/petri dose of A. dracunculus oil as 38.6%, 58.6% and 62.6%, the highest mortality rates were recorded in the 20 µL/petri dose essential oils of T. balsamita and T. argyrophyllum as 84.0%, 98.6% and 100%, respectively. Dichlorvos as positive control and Ethanol+Steril water as negative control were used. In addition to LD values of the essential oils were estimated. The highest toxicity was found for S. dracunculus oil as 0,939 while the lowest toxicity was T. spicata oil as 13.609. Conclusions: As general, in comparison essential oils in all times and doses, the highest mortality rates (from 36% to 100%) were determined for essential oil of T. argyrophyllum against T. cinnabarinus. Significance and Impact of the Study: These results showed that the tested essential oils could be used as potential control agents for T. cinnabarinus adults.

Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

Arthur FH (1996) Grain protectants: current status and prospects for the future. J. Stored Prod. Res., 32: 293- 302.
Attia S, Grissa KR, Zeineb GG, Mailleuxi GC, Lognay G, Rancel T (2011) Assessment of the acaricidal activity of several plant extracts on the phytophagous mite Tetranychus urticae (Tetranychidae) in Tunisian citrus orchards. Bulletin S.R.B.E./K.B.V.E., 147: 71-79.
Azaizeh H, Kobaisy M, Dakwar S, Saad B, Shaqir I, Said O (2007) Botanical pesticides as a source of bioacaricides for the control of Tetranychus cinnabarinus. Acta Phytopathol. Hun., 42 (1): 143- 152.
Çakmak İ, Başpınar H, Madanlar N (2005) Control of the carmine spider mite Tetrancyhus cinnabarinus Boisduval by the predatory mite Phytoseiulus persimilis (Athias–Henriot) in protected strawberries in Aydın. Turk. J. Agric. For., 29: 250-265.
Çalmaşur Ö, Aslan İ, Şahin F (2006) Insecticidal and acaricidal effect of three Lamiaceae plant essential oils against Tetranychus urticae Koch and Bemisia tabaci Genn.. Ind. Crop. Prod., 23: 140–146.
Ebadollahi A, Sendi JJ, Aliakbar A, Razmjou L (2014) Chemical composition and acaricidal effects of essential oils of Foeniculum vulgare Mill. (Apiales: Apiaceae) and Lavandula angustifolia Miller (Lamiales: Lamiaceae) against Tetranychus urticae Koch (Acari: Tetranychidae). Psyche, 1: 1-6.
Gedikoğlu A, Sökmen M, Çivit A (2019) Evaluation of Thymus vulgaris and Thymbra spicata essential oils and plant extracts for chemical composition, antioxidant, and antimicrobial properties. Food Sci. Nutr., 1: 1-11.
Gençsoylu İ (2007) Effect of Asphedolus aestivus Brot. as a botanical acaricide against Tetranychus cinnabarinus Boisd. (Acari: Tetranychidae). Int. J. Agric. Res., 2 (2): 189-192.
Gupta SK (1985) Handbook: Plant mites of India, Sri Aurobindo press, Calcutta, India, pp 520.
Hazan A, Gerson U, Tahori AS (1973) Life history and life tables of the carmine spider mite. Acarologia, 15: 414-440.
Isman MB (2006) Botanical insecticides, deterrents, and repellents in modern agriculture and an increasingly regulated world. Annu. Rev. Entomol., 51: 45-66.
Kazak C, Kibritçi C (2008) Population parameters of Tetranychus cinnabarinus Boisduval (Prostigmata: Tetranychidae) on eight strawberry cultivars. Turk. J. Agric. For., 32: 19-27.
Kheradmand K, Beynaghi S, Asgari S, Sheykhi Garjan A (2015) Toxicity and repellency effects of tree plant essential oils against two-spotted spider mite, Tetranychus urticae (Acari: Tetranychidae). J. Agr. Sci. Tech., 17: 1223-1232.
Khodayari M, Basti AA, Khanjari A, Misaghi A, Kamkar A, Shotorbani PM, Hamedi H (2019) Effect of poly (lactic acid) films incorporated with different concentrations of Tanacetum balsamita essential oil, propolis ethanolic extract and cellulose nanocrystals on shelf life extension of vacuum-packed cooked sausages. Food Pack. Shelf Life, 19: 200-209.
Kordali S, Kotan R, Mavi A, Cakir A, Ala A, Yildirim A (2005) Determination of the chemical composition and antioxidant activity of the essential oil of Artemisia dracunculus and of the antifungal and antibacterial activities of Turkish Artemisia absinthium, Artemisia dracunculus, Artemisia santonicum, and Artemisia spicigera essential oils. J. Agric. Food Chem., 53 (24): 9452-9458.
Kordali Ş, Aslan İ, Çakır A (2011) Toxicity of essential oils vapours to two-spotted spider mite, Tetranycus urticae Koch (Acari: Tetranychidae). Int. J. Appl. Sci. Tech., 1 (1): 33-35.
Mermer Doğu D, Zobar D (2014) Effects of some plant essential oils against Botrytis cinerea and Tetranychus urticae on Grapevine. Turk. J. Agric. Nat. Sci., 1: 1268- 1273.
Motazedian N, Ravan S, Bandani AR (2012) Toxicity and repellency effects of three essential oils against Tetranychus urticae Koch (Acari: Tetranychidae). J. Agric. Sci. Tech., 14: 275-284.
Polatoglu K, Demirci F, Demirci B, Gören N, Baser, KHC (2010) Antimicrobial activity and essential oil composition of a new T. argyrophyllum (C. Koch) Tvzel var. argyrophyllum chemotype. J. Oleo Sci., 59 (6): 307-313.
Ribeiro N, Camara C, Ramos C (2016) Toxicity of essential oils of Piper marginatum Jacg. against Tetranychus urticae Koch and Neoseiulus californicus (McGregor). Chilean J. Agric. Res., 76 (1): 71-76.
Santos JC, Faroni LRDA, Simões RO, Pimentel MAG, Sousa AH (2009) Toxicity of pyrethroids andorganophosphorus insecticides to Brazilian populations of Sitophilus zeamais (Coleoptera: Curculionidae). Biosci. J., 25: 75-81.
Sertkaya E, Kaya K, Soylu S (2010a) Chemical compositions and insecticidal activities of the essential oils from several medicinal plants against the cotton whitefly, Bemisia tabaci. Asian J. Chem. 22: 2982-2990.
Sertkaya E, Kaya K, Soylu S (2010b) Acaricidal activities of the essential oils from several medicinal plants against the carmine spider mite (Tetranychus cinnabarinus Boisd.) (Acarina: Tetranychidae). Ind. Crop. Prod., 31: 107–112.
Shahrima Tasnin M, Khalequzzaman M (2016) Toxicity bioassay of some essential oil vapour on various life stages of two-spotted spider mite, Tetranychus urticae (Acari: Tetranychidae) under laboratory conditions. J. Agric. Sci., 11 (2): 97-104.
Sik Roh H, Gene Lim E, Kim J, Gyoo Park C (2011) Acaricidal and oviposition determing effects of santalol identified in sandalwood oil against twospotted spider mite, Tetranychus urticae Koch (Acari: Tetranychidae). J. Pest Sci., 84: 495–501.
Topakcı N, Göçmen H (2008) Pamuk kırmızı örümceği Tetranychus cinnabarinus (Boisd.) (Acari: Tetranychidae)’a karşı azadirachtin’in etkinliği üzerine bir araştırma. Bitki Koruma Bülteni, 48 (4): 9- 18.
Topuz E, Madanlar N (2011) Bazı bitkisel kökenli uçucu yağların Tetranychus cinnabarinus (Boisduval, 1867) (Acari: Tetranychidae) üzerine kontakt ve repellent etkileri. Türk. Entomol. Bült., 1 (2): 99-107.
Toros S (1992) Park ve Süs Bitkileri Zararlıları. Ankara Üniversitesi, Ziraat Fakültesi Yayınları, 1266, Ders Kitabı, 165s.
Usanmaz-Bozhuyuk A, Kordali S (2018) Investigation of the toxicity of essential oils obtained from six Satureja species on Colorado Potato Beetle, Leptinotarsa decemlineata (Say, 1824),(Coleoptera: Chrysomelidae). Fresen. Environ. Bull., 27 (6): 4389- 4401.
Wang J, Zhao Z, Zhang J (2004) The host plant-mediated impact of simulated acid rain on the development and reproduction of Tetranychus cinnabarinus (Acari: Tetranychidae). J Appl. Entomol., 128: 397-402.
Wu QH, Jing ZQ (1993) Study on the induction of diapause in the carmine spider mite Tetranychus cinnabarinus (Boisduval). Entomological Knowl., 30: 335-339.
Yorulmaz Salman S, Erbaş S (2014) Contact and repellency effects of Rosa damascena Mill. essential oil and its two major constituents against Tetranychus urticae Koch (Acari: Tetranychidae). Türk. Entomol. Derg., 38 (4): 365-376.

APA	KESDEK M, BOZHÜYÜK A, KORDALİ Ş (2019). Farklı bitkilerden elde edilen uçucu yağların pamuk kırmızı örümceği (Tetranychus cinnabarinus Boisduval) (Acari: Tetranychidae) erginleri üzerinde akarisidal etkileri. , 7 - 14.
Chicago	KESDEK Memis,BOZHÜYÜK Ayşe USANMAZ,KORDALİ Şaban Farklı bitkilerden elde edilen uçucu yağların pamuk kırmızı örümceği (Tetranychus cinnabarinus Boisduval) (Acari: Tetranychidae) erginleri üzerinde akarisidal etkileri. (2019): 7 - 14.
MLA	KESDEK Memis,BOZHÜYÜK Ayşe USANMAZ,KORDALİ Şaban Farklı bitkilerden elde edilen uçucu yağların pamuk kırmızı örümceği (Tetranychus cinnabarinus Boisduval) (Acari: Tetranychidae) erginleri üzerinde akarisidal etkileri. , 2019, ss.7 - 14.
AMA	KESDEK M,BOZHÜYÜK A,KORDALİ Ş Farklı bitkilerden elde edilen uçucu yağların pamuk kırmızı örümceği (Tetranychus cinnabarinus Boisduval) (Acari: Tetranychidae) erginleri üzerinde akarisidal etkileri. . 2019; 7 - 14.
Vancouver	KESDEK M,BOZHÜYÜK A,KORDALİ Ş Farklı bitkilerden elde edilen uçucu yağların pamuk kırmızı örümceği (Tetranychus cinnabarinus Boisduval) (Acari: Tetranychidae) erginleri üzerinde akarisidal etkileri. . 2019; 7 - 14.
IEEE	KESDEK M,BOZHÜYÜK A,KORDALİ Ş "Farklı bitkilerden elde edilen uçucu yağların pamuk kırmızı örümceği (Tetranychus cinnabarinus Boisduval) (Acari: Tetranychidae) erginleri üzerinde akarisidal etkileri." , ss.7 - 14, 2019.
ISNAD	KESDEK, Memis vd. "Farklı bitkilerden elde edilen uçucu yağların pamuk kırmızı örümceği (Tetranychus cinnabarinus Boisduval) (Acari: Tetranychidae) erginleri üzerinde akarisidal etkileri". (2019), 7-14.

APA	KESDEK M, BOZHÜYÜK A, KORDALİ Ş (2019). Farklı bitkilerden elde edilen uçucu yağların pamuk kırmızı örümceği (Tetranychus cinnabarinus Boisduval) (Acari: Tetranychidae) erginleri üzerinde akarisidal etkileri. Mustafa Kemal Üniversitesi tarım bilimleri dergisi (online), 24(1), 7 - 14.
Chicago	KESDEK Memis,BOZHÜYÜK Ayşe USANMAZ,KORDALİ Şaban Farklı bitkilerden elde edilen uçucu yağların pamuk kırmızı örümceği (Tetranychus cinnabarinus Boisduval) (Acari: Tetranychidae) erginleri üzerinde akarisidal etkileri. Mustafa Kemal Üniversitesi tarım bilimleri dergisi (online) 24, no.1 (2019): 7 - 14.
MLA	KESDEK Memis,BOZHÜYÜK Ayşe USANMAZ,KORDALİ Şaban Farklı bitkilerden elde edilen uçucu yağların pamuk kırmızı örümceği (Tetranychus cinnabarinus Boisduval) (Acari: Tetranychidae) erginleri üzerinde akarisidal etkileri. Mustafa Kemal Üniversitesi tarım bilimleri dergisi (online), vol.24, no.1, 2019, ss.7 - 14.
AMA	KESDEK M,BOZHÜYÜK A,KORDALİ Ş Farklı bitkilerden elde edilen uçucu yağların pamuk kırmızı örümceği (Tetranychus cinnabarinus Boisduval) (Acari: Tetranychidae) erginleri üzerinde akarisidal etkileri. Mustafa Kemal Üniversitesi tarım bilimleri dergisi (online). 2019; 24(1): 7 - 14.
Vancouver	KESDEK M,BOZHÜYÜK A,KORDALİ Ş Farklı bitkilerden elde edilen uçucu yağların pamuk kırmızı örümceği (Tetranychus cinnabarinus Boisduval) (Acari: Tetranychidae) erginleri üzerinde akarisidal etkileri. Mustafa Kemal Üniversitesi tarım bilimleri dergisi (online). 2019; 24(1): 7 - 14.
IEEE	KESDEK M,BOZHÜYÜK A,KORDALİ Ş "Farklı bitkilerden elde edilen uçucu yağların pamuk kırmızı örümceği (Tetranychus cinnabarinus Boisduval) (Acari: Tetranychidae) erginleri üzerinde akarisidal etkileri." Mustafa Kemal Üniversitesi tarım bilimleri dergisi (online), 24, ss.7 - 14, 2019.
ISNAD	KESDEK, Memis vd. "Farklı bitkilerden elde edilen uçucu yağların pamuk kırmızı örümceği (Tetranychus cinnabarinus Boisduval) (Acari: Tetranychidae) erginleri üzerinde akarisidal etkileri". Mustafa Kemal Üniversitesi tarım bilimleri dergisi (online) 24/1 (2019), 7-14.