Yıl: 2005 Cilt: 19 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 81 - 98 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Bütçe Açıkları ile Parasal Büyüme ve Enflasyon Arasındaki İlişki: Türkiye İçin Bir Model Denemesi

Öz:
Bu çalışmanın amacı, bir bütçe finansman aracı olarak iç borçlanmanın enflasyon üzerindeki etkisini ortaya koymaktır. Bu bağlamda, Türkiye'de kalıcı bir durum kazanan enflasyonun mali politikalar ile güçlü ilişkiler taşıdığı ve enflasyonu düşürmek için tercih edilecek yöntemin mutlaka mali düzenlemeler içermesi gerektiği gösterilmektedir. Çalışmada öncelikle, bütçe açıklarının finansmanında kullanılan kısa vadeli avans ve iç borçlanma ile enflasyon arasındaki ilişki teorik olarak ortaya konmuş, daha sonra da durum Türkiye açısından değerlendirilmiştir. Son olarak, iç borçlanma ile enflasyon arasındaki ilişki eşanlı denklem sistemleri yardımıyla ekonometrik olarak analiz edilmiştir. Türkiye'de bütçe açıklarının finansmanında kısa vadeli avans kullanımının söz konusu olduğu dönem analiz edildiğinde para arzının arttığı ve dolayısıyla enflasyonun bir yükseliş trendi içinde olduğu tespit edilmiştir. İç borçlanma ile finansmanın yoğun olarak kullanıldığı 1997 sonrası dönemde ise enflasyonun düşmekte olduğu görülmektedir. Bu durum, bu dönemde iç borçlanmaların, borç servisi ile ortaya çıkan parasal genişleme etkisini ortadan kaldırmasına ve para ikamesine bağlanabilir.
Anahtar Kelime: enflasyon para politikası Türkiye bütçe açıkları eşzamanlı denklem sistemi

Konular: İş İşletme İktisat İşletme Finans Uluslararası İlişkiler

-

Öz:
The aim of this paper is to find an econometric relation between inflation and internal borrowing as an instrument for budget financing, : and to assess the impact of a given internal borrowing on inflation. It is mainly argued that budget deficits financed through internal borrowing causes monetary expansion, which results in higher inflation. We want to show that the persistent inflation in Turkey has fiscal roots and any attempt of stopping inflation should imply fiscal adjustments. In this context, firstly, the relation between inflation and the instruments for budget financing (short term advances and internal borrowing) has theoretically been examined, and then, the situation in Turkey has been exhibited for the period 1989 to 2003. Finally, the relation between internal borrowing and inflation has econometrically been analyzed using the Simultaneous Equations System. In order to purify the effect of internal borrowing, two subsamples were processed, one of which includes short term advances from the central bank to the Treasury, and the other one of which does not. It is found that there is a negative relationship between outstanding internal debt and money supply and thereby inflation, except in the first subsample.
Anahtar Kelime: Turkey budget deficits simultaneous equations system inflation monetary policy

Konular: İş İşletme İktisat İşletme Finans Uluslararası İlişkiler
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Agenor, Pierre-Richard, (2000), The Economics of Adjustment and Growth, Academic Press, San Diago, CA.
  • Akkaya, Şahin, Halil Altıntaş (2004), "Para Arzının Enflasyona Etkisi: Türkiye Uygulaması: 1988-1997", www.econturk.com/sahin.pdf
  • Beaugrand, Philippe, Boileau Loko, and Montfort Mlachila, (2002) "The Choice Between External and Domestic Debt in Financing Budget Deficits: The case of Central and West African Countries", IMF Working Paper, No: 02/79.
  • Bakımlı, Esat, (2004) "İktisatta Belirsizlik Kavramı ve Enflasyon Belirsizliğinin İç Borçlanma Faizlerindeki Risk Primine Etkisi: Türkiye Örneği (1990-2003)", Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Muğla.
  • Barro, Robert, (1974) "Are Government Bonds Net Wealth?", Journal of Political Economy, Vol. 81.
  • Calvo, Guillermo A. and Carlos A. Vegh, (1999) "Inflation Stabilization and BOP Crises in Developing Countries", NBER Working Paper, No:6925.
  • Catâo, Luis and-Marco Terrones, (2001) "Fiscal Deficits and Inflation: A New Look at the Emerging Market Evidence", IMF Working Paper, No:01/74.
  • Friedman, M., (1975) Unemployment versus Inflation? An Evolution of Phillips Curve, IEA Lecture, No: 2.
  • Gönül, Ayşenur, (1998), Bütçe Açıklarının Finansmanı ve Ekonomik Etkileri, DPT, Yayın No: 2490.
  • Gujarati, Damodar N., (1999), Temel Ekonometri, Çev: Ümit Şenesen, Gülay Günlük Şenesen, Literatür Yayıncılık, Birinci Basım, İstanbul.
  • Hazine Müsteşarlığı, www.hazine.gov.tr. [18.04.2004].
  • Keyder, Nur, (1998) " The Behaviour of Velocity and Its Policy Relevance in Turkey", METU Studies in Development, 25(3).
  • Kibritçioğlu, Aykut, (2001) "Causes of Inflation in Turkey: A Literature Survey with Special Reference to Theories of Inflation", University of Illinois, College of Commerce and Businnes Administration, Office of research, Working Paper No: 01-0115.
  • Özatay, Fatih, (1997) "Sustainability of Fiscal Deficits, Monetary Policy, and Inflation Stabilization: The Case of Turkey", Journal of Policy Modeling 19(6).
  • Sargent, Thomas J., and Neil Wallace, (1981) "Some Unpleasant Monetarist Arithmetic",. Federal Reserve Bank of Minneapolis Quarterly Review (Fall).
  • Serban, Marius, (2002) "Budget Deficit and Inflation", Academy of Economic Studies, Doctoral School of Finance and Banking, Bucharest.
  • TCMB, www.tcmb.gov.tr. [18.04.2004].
  • Uygur, Ercan, (2001) "Enflasyon, Para ve Mali Baskı: İktisat Politikasında Geri Kalmışlık", iktisat İşletme ve Finans, Yıl: 16, Sayı: 189.
  • Woodford, Michael, (2001) "Fiscal Requirements for Price Stability", Journal of Money, Credit, and Banking, Vol. 33, Issue 3, August.
  • Yay, Gülsüm Gürkan, (2001) "Chicago Okulu: Milton Friedman ve Monetarizm", II. Uluslararası Liberal İktisatçılar Kongresi'nde sunulan makale, Liberal Düşünce Topluluğu Dergisi, Sayı 24, www.liberal-dt.org.tr/dergiler/ldsayi24/2415.htm.
APA KESBİÇ C, BALDEMİR E, BAKIMLI E (2005). Bütçe Açıkları ile Parasal Büyüme ve Enflasyon Arasındaki İlişki: Türkiye İçin Bir Model Denemesi. , 81 - 98.
Chicago KESBİÇ C. Yenal,BALDEMİR Ercan,BAKIMLI Esat Bütçe Açıkları ile Parasal Büyüme ve Enflasyon Arasındaki İlişki: Türkiye İçin Bir Model Denemesi. (2005): 81 - 98.
MLA KESBİÇ C. Yenal,BALDEMİR Ercan,BAKIMLI Esat Bütçe Açıkları ile Parasal Büyüme ve Enflasyon Arasındaki İlişki: Türkiye İçin Bir Model Denemesi. , 2005, ss.81 - 98.
AMA KESBİÇ C,BALDEMİR E,BAKIMLI E Bütçe Açıkları ile Parasal Büyüme ve Enflasyon Arasındaki İlişki: Türkiye İçin Bir Model Denemesi. . 2005; 81 - 98.
Vancouver KESBİÇ C,BALDEMİR E,BAKIMLI E Bütçe Açıkları ile Parasal Büyüme ve Enflasyon Arasındaki İlişki: Türkiye İçin Bir Model Denemesi. . 2005; 81 - 98.
IEEE KESBİÇ C,BALDEMİR E,BAKIMLI E "Bütçe Açıkları ile Parasal Büyüme ve Enflasyon Arasındaki İlişki: Türkiye İçin Bir Model Denemesi." , ss.81 - 98, 2005.
ISNAD KESBİÇ, C. Yenal vd. "Bütçe Açıkları ile Parasal Büyüme ve Enflasyon Arasındaki İlişki: Türkiye İçin Bir Model Denemesi". (2005), 81-98.
APA KESBİÇ C, BALDEMİR E, BAKIMLI E (2005). Bütçe Açıkları ile Parasal Büyüme ve Enflasyon Arasındaki İlişki: Türkiye İçin Bir Model Denemesi. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 19(1), 81 - 98.
Chicago KESBİÇ C. Yenal,BALDEMİR Ercan,BAKIMLI Esat Bütçe Açıkları ile Parasal Büyüme ve Enflasyon Arasındaki İlişki: Türkiye İçin Bir Model Denemesi. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi 19, no.1 (2005): 81 - 98.
MLA KESBİÇ C. Yenal,BALDEMİR Ercan,BAKIMLI Esat Bütçe Açıkları ile Parasal Büyüme ve Enflasyon Arasındaki İlişki: Türkiye İçin Bir Model Denemesi. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, vol.19, no.1, 2005, ss.81 - 98.
AMA KESBİÇ C,BALDEMİR E,BAKIMLI E Bütçe Açıkları ile Parasal Büyüme ve Enflasyon Arasındaki İlişki: Türkiye İçin Bir Model Denemesi. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi. 2005; 19(1): 81 - 98.
Vancouver KESBİÇ C,BALDEMİR E,BAKIMLI E Bütçe Açıkları ile Parasal Büyüme ve Enflasyon Arasındaki İlişki: Türkiye İçin Bir Model Denemesi. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi. 2005; 19(1): 81 - 98.
IEEE KESBİÇ C,BALDEMİR E,BAKIMLI E "Bütçe Açıkları ile Parasal Büyüme ve Enflasyon Arasındaki İlişki: Türkiye İçin Bir Model Denemesi." Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 19, ss.81 - 98, 2005.
ISNAD KESBİÇ, C. Yenal vd. "Bütçe Açıkları ile Parasal Büyüme ve Enflasyon Arasındaki İlişki: Türkiye İçin Bir Model Denemesi". Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi 19/1 (2005), 81-98.