Proje kapsamında ülkemizde gıda niteliği olmayan kaynaklardan üretilen biyoyakıtların gelişiminin desteklenmesi amacıyla 2015 -2018 yılları arasında, 7 lokasyonda dallı darı çeşitlerinin yetiştirme teknikleri ve enerji amaçlı kullanım potansiyelleri tüm yönleri ile araştırılmıştır. Bu amaçla dört farklı alt proje kapsamında dallı darının adaptasyonu, adaptasyon haritalarının Coğrafi Bilgi Sistemleri (CBS) teknikleri ile oluşturulması, mekanizasyon karakteristiklerinin, enerji bilançosunun belirlenmesi ve üretilen biyokütleden biyoetanol ve biyogaz üretimi çalışmaları yapılmıştır. Araştırma sonucuna göre, teorik biyoetanol verimi ile diğer birçok özellikler dikkate alındığında; Siirt ve benzeri ekoljide Alamo, Muş ve benzeri ekolojide BoMaster ve Kanlow, Diyarbakır-Bismil ve benzeri ekolojide Kanlow, Samsun-Bafra ve benzeri ekoljide ise BoMaster ve Kanlow çeşitlerinin, Ankara koşullarında Kanlow, Kütahya ve benzeri ekolojilerde Kanlow ve BoMaster ve Konya ekolojik koşullarında Kanlow ve Trailblazer çeşitlerinin biyoetanol bitkisi olarak başarılı ile yetiştirilebileceği sonucuna varılmıştır. CBS bölümü tarafından yürütülen alt proje kapsamında haritalama çalışmalarında kullanmak üzere fenolojik dönemlerle ilgili gözlemler alınmış ve fenolojik tarihlerle 2015-2017 iklim verileri çakıştırılarak yüzlerce kombinasyon denenmiştir. Meteoroloji istasyonu bazında elde edilen bu parametreler enterpole edilerek raster katmanlar oluşturulmuştur. Her katmana uygunluk puanları verilmiş ve Overlay yöntemi ile hepsi çakıştırılarak 4 sınıflı uygunluk haritası elde edilmiştir. Bu haritaya göre dallı darı için 1. derece uygun alanlar (S1), 2. derece uygun alanlar (S2), 3. Derece uygun alanlar(S3) ve hiç uygun olmayan alanlar(N) olarak belirlenmiştir. Dallı darı bitkisinin geniş arazilerde toprak hazırlığından ekimine , bakım işlemlerine ve hasadına kadar tüm işlemler tarım alet ve makinaları ile gerçekleştirilerek mekanizasyon zinciri oluşturulmuş ve enerji bilançosu çıkarılmıştır. Dallı darı üretiminin karlılığı ikinci yıldan itibaren artan bir trend göstermektedir. Üçüncü yılda dallı darı çeşitleri için brüt kar düzeyi Kanlow çeşidinde 720,80 TL/da, Shawne çeşidinde 530,20 TL/da ve Cave in Rock çeşidinde ise 410,50 TL/da olarak hesaplanmıştır Dallı darıdan iki farklı ön işlem prosesi ile kombine biyoetanol ve metan üretimi araştırılmıştır. Karakterizasyon analizlerinin ardından en yüksek etanol potansiyeline sahip olduğu tespit edilen Kanlow çeşidi dallı darı ile ön işlem deneyleri yapılmıştır. Ham dallı darı numunesinde 21,84 L etanol/t KM etanol potansiyeli ve 245,99 m3CH4/t KM metan potansiyeli ölçülmüştür. Termal ? NaOH ön işlem sonrası ise en yüksek 57,78 L etanol/t KM etanol potansiyeline ve 313,73 m3CH4/t KM metan potansiyeline ulaşılmıştır

Dünya nüfusunun sürekli artış göstermesi, enerji ihtiyacının karşılanması amacıyla kullanılan fosil kaynakların hızla tükenmesine neden olmaktadır. Ayrıca fosil kaynakların kullanımı ozon tabakasının incelmesi, sera etkisi ve iklim değişikliği gibi çeşitli olumsuz etkilere neden olmaktadır. Bu olumsuz etkileri önlemek amacıyla fosil kaynakların tüketimi sınırlandırılmalı ve çevresel açıdan daha uygun kaynak arayışına gidilmektedir. Yeni kaynak arayışı ile birlikte yenilenebilir enerji kaynakları olarak ifade edilen, kendi kendini yenileyen ve çevre dostu olan enerji türleri ortaya çıkmaktadır. Bu enerji türlerinden biri olan biyogaz enerjisi; organik atıkların belirli işlemlere tabii tutularak elde edilmesi prensibine dayanmaktadır. Bu enerjinin; yakıt, elektrik enerjisi ve ısınma ihtiyacı gibi birçok alanda kullanılabilme özelliği mevcuttur. Biyogaz enerjisinin üretimi ve kullanımı için uygulanabilecek alternatif teknolojiler hızla gelişmektedir. Ülkemizde tarım ve hayvancılık yaygın olduğundan, biyogaz enerjisi için bol miktarda biyokütle kaynağı mevcuttur. Yapılan bu çalışmada; Doğu Anadolu Bölgesi’ne ait 14 ilin büyükbaş ve küçükbaş hayvanlarından oluşacak potansiyel atık miktarı hesaplanmıştır. Bu atıklardan üretilebilecek biyogaz enerjisi ve bu enerjiden faydalanacak kişi sayısı belirlenmiştir. Çalışma sonucunda; Ardahan ili merkez ilçe nüfusunun yaklaşık %95.4’ünün, gerekli tesis kurulduğu takdirde enerji ihtiyacını biyogaz enerjisinden karşılayabileceği görülmüştür. Ağrı ili merkez ilçesi için bu sayı yaklaşık %83.6, Tunceli ili merkez ilçesi için ise yaklaşık %67.6 olarak hesaplanmıştır. Bu veriler göz önünde bulundurularak, bölgeye uygun biyogaz tesislerinin kurulması halinde hem bölgedeki enerji ihtiyacının büyük oranda karşılanacağı hem de çevresel şartların daha kaliteli hale geleceği ifade edilebilir.

This study investigates size and operating condition effects on energy production efficiency, greenhouse gas (GHG) mitigation and economic potentials in production and utilization stages of a biogas system. In IZaYDaS plant, efficiencies of biogas production and electricity generation are found to be 28 % and 20 % independently from operating scheme, respectively. When these results are compared to a small capacity plant without an automatic control keeping the biogas system at or close to favorable conditions for fermentation and a lower quality electricity generator, both biogas and electricity production efficiencies are found to be lower showing the importance of operating conditions and size on energy production efficiency. organic waste processing is the major contributor to the GHG mitigation potential followed by fossil electricity and then chemical fertilizer replacement. Economically, liquid fraction of digestate is the major source of income due to its high amount followed by solid fraction of digestate and electricity sold to the grid. When different utilization paths are investigated for biogas, it is found that direct utilization of biogas has a higher GHG mitigation potential and favorable energetically.