New forms of consumption have emerged with the appearance of the modern society.
The money, which is seen as the commodity in this system, causes human beings to have a
constant need. Searching for goods on online shopping or in-store live shopping, one always
looks for pleasure and satisfaction. However, consciously or unconsciously that person gets
consumed. After sometime, isolation starts. In other words, this ends with estrangement. The
aim of this article is to find out at what age people feel lonely. In this article, the consumption
on the relations was examined amongst different age groups by using Differentiated Loneliness
Scale (DLS) developed by Schmidt N & Sermat V1
.: The scale was used on two different age
groups consisting of 480 people; between 18 and 35-year-old and between 36 and 60-year-old.
The research has some limitations due to using the scale on 480 people, totally.
|
Genetiği değiştirilmiş organizma (GDO), doğal olmayan yollarla bir canlıya gen aktarılarak
DNA yapısının değiştirilmesi ile oluşan yeni organizmaya verilen addır. GDO’lar modern
biyoteknolojik çalışmalar ile elde edilmektedir. Ancak bunların insan sağlığı için önemli riskleri
olduğu bilinmektedir. AB’de 1993 yılında yürürlüğe giren Maastricht Anlaşması ile GDO’ların
sahip olduğu sağlık risklerine karşı yasal düzenlemeler yapılması gerektiği kabul edilmiştir.
Buna bağlı olarak AB hukukunda GDO’larla ilgili birçok yönerge ve tüzük kabul edilmiştir.
|
Bu çalışmada The Decision Making Trial and Evaluation Laboratory (DEMATEL) yöntemi
vasıtasıyla kaybedilen yaşam yılları (YLL) üzerinde etkili olan 19 risk faktörü arasındaki neden
sonuç ilişkisi araştırılmış ve risk faktörlerinin göreceli ağırlıkları hesaplanmıştır. Bu yolla,
sağlıklı geçirilen yaşam yılında kayıplara neden olması muhtemel risklerin bertaraf edilerek kıt
olan kaynakların etkin kullanımının ve uygulamaya konulacak olası tedbirlerin etkililiğinin
sağlanması amaçlanmıştır. Elde edilen bulgulara göre 19 risk faktörü; 10’u etkileyen, 9’u ise
etkilenen olmak üzere iki gruba ayrılmıştır. Etkileyen faktörler içerisinde alkol başta olmak
üzere bağımlılığa neden olan maddelerin kullanımı, etkilenen risk faktörleri ve dolayısıyla kaybedilen yaşam yılı üzerinde en fazla etkiye neden olan faktörler olarak belirlenmiştir. Etkileyen
grubunda yer alan 10 risk faktörünün ortaya çıkma olasılığı; uygulamaya konulacak olan sağlıkla ilgili ve idari tedbirler, bilinçlendirme ve küçük yaşta eğitim yoluyla büyük ölçüde bertaraf
edilebilir.
|
İnternetten sağlıkla ilgili bilgilere hızlı ve kolay bir şekilde ulaşabilmek mümkün hale
gelmiştir. Bu durum e-sağlık okuryazarlığı ve siberkondri kavramlarını günümüzde önemli
hale getirmiştir. Bu çalışma ile bireylerin e-sağlık okuryazarlığı ve siberkondri düzeylerinin
demografik özelliklere göre farklılık gösterip göstermediğinin; ayrıca e-sağlık okuryazarlığı ile
siberkondri düzeyleri arasındaki ilişkinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Araştırma, Aralık 2019-
Ocak 2020 aylarında İstanbul’da gerçekleştirilmiştir. Araştırma sonucunda katılımcıların
yaşına, eğitim durumuna, medeni durumuna ve çalışma durumuna göre e-sağlık okuryazarlık
düzeylerinin istatistiksel olarak farklılık göstermediği; ancak katılımcıların cinsiyetine göre
e-sağlık okuryazarlık düzeylerinin istatistiksel olarak farklılık gösterdiği belirlenmiştir.
Katılımcıların cinsiyetine, yaşına, medeni durumuna ve çalışma durumuna göre siberkondri
düzeylerinin istatistiksel olarak farklılık göstermediği; ancak katılımcıların eğitim durumuna
göre siberkondri düzeylerinin istatistiksel olarak farklılık gösterdiği belirlenmiştir. E-sağlık
okuryazarlığı ile siberkondri düzeyleri arasında pozitif yönlü ve düşük düzeyde bir ilişki olduğu
belirlenmiştir.
|
20. yüzyılda hekim ve hastalık merkezli yaklaşımlardan uzaklaşılarak hasta merkezlilik
yaklaşımına geçiş başlamıştır. Hasta merkezli yaklaşımının benimsenmesi ile sağlıkta kalitenin
artacağı ve bu yaklaşımın sağlığın gelişimine de katkı sağlayacağı kabul edilmektedir. Bu sayede
hastalar, tedavi ve bakım süreçlerinde kararlara dâhil edilmekte ve oluşturulan bu ortak karar
alma ortamı ile hasta memnuniyetinin de artırılacağı, tedavi ve bakım süreçlerinde ortaya
çıkan gereksiz tanı ve testlerin ortadan kaldırılarak maliyetlerin düşürüleceği ve toplumda
sağlık okuryazarlığının artarak sağlığın gelişimine katkı sağlanacağı öngörülmektedir.
Literatür incelendiğinde klinik uygulamalar ve hastalık türleri gibi spesifik özelliklere göre
ve özellikle hasta tedavi ve bakım süreçlerinde çalışan sağlık profesyonelleri üzerinde nicel
araştırma yöntemleri kullanılarak hasta merkezli bakım araştırmaları yapılmıştır. Söz konusu
araştırmalar da konu ile ilgili öngörüleri destekler niteliktedir. Türkçe alan yazında ise hasta
merkezli bakım konusunda sınırlı sayıda çalışma yer almakta olup, bu çalışmalar daha ziyade
birinci basamak sağlık hizmetlerinde hekim ve hasta ilişkisi üzerinde odaklanmaktadır. Bu
araştırmada hasta merkezlilik ve hasta merkezli bakım kavramlarına, modellerine, hasta
merkezli bakımın önündeki engeller ile olumlu ve olumsuz yönlerine yer verilmektedir. Bu
çalışma ile hasta merkezlilik ve hasta merkezli bakım yaklaşımları için kavramsal bir çalışma
ile alan yazına katkı sunulması amaçlanmaktadır.
|
Modern dünyada medya ve demokrasi iç içe işlediğinden birindeki sorunlar diğerini derinden
etkiler. Medya-demokrasi ilişkisi kadar, yapılar ve etik de birbiriyle sıkı şekilde bağlantılıdır.
Etik sorunlar, büyük ölçüde yapısal düzenleme ve mekanizmalardan kaynaklanır. Bu çalışma,
Türkiye’de medya ve demokrasinin sorunlarını yapısal ve kurumsal bir bakışla tartışmaktadır.
Türkiye’deki hâkim demokrasi zihniyetinin ve yüzde 10 seçim barajının demokrasiyi kötürüm
hale getirdiği, gayri adil temsil mekanizmalarının ve siyasetçiler arasındaki kutuplaşmanın
kamu menfaatini zayıflattığı tartışılmaktadır. Bu rekabette, karşıt siyasi aktörler arasındaki
menfaat çatışmasının toplumun aleyhine fakat siyasetçi sınıfın lehine işlediği ileri
sürülmektedir. Demokrasiye dair sorunlar medyaya da sirayet etmektedir. Medyanın yapısal
ve etik sorunları bu kapsamda analiz edilmektedir. Medya sahiplik yapısı, kamusal medya
kuruluşlarının durumu, tarafsız özdenetim mekanizmalarının eksikliği ve gazetecilerin kişisel
etik sorunları incelenmektedir. Tüm bu yapısal ve etik meselelerde siyasetçilerin rolü özellikle
sorgulanmaktadır.
|
Teknolojik gelişmelerle hızı, etkisi ve yayılımı artan medya, kurduğu “gerçeklik”te şiddeti
ve egemen değerleri öğretmekte, meşrulaştırmakta, yeniden üreterek normalleştirmektedir.
Medyada nefret söylemiyle ifadesini bulan sembolik bir şiddet kullanılmaktadır. Bu çalışmada,
yeni medyanın popüler platformu Ekşi Sözlük’te pandemiyle birlikte Çin/Çinliler hakkında
üretilen söylemler incelenmiştir. Ekşi Sözlük yazarlarının girdileri, içerik ve eleştirel söylem
analiziyle incelenerek, Çin/Çinlilerle ilgili hangi temaların kullanıldığı, nasıl ötekileştirildikleri
ve tanımlandıkları ortaya konulmuştur. Yapılan değerlendirmede nefret söylemi kullanıldığı,
olumsuz stereotipler ve ön yargıların dolaşımda olduğu, komplo teorileri ve milliyetçi-dini
referanslarla beslenen bir ikna retoriğine başvurulduğu görülmüş, dehumanizasyon ve intrahümanizasyona rastlanmıştır. Şiddete dönüşme potansiyeli taşıdığından kolayca üretilen yeni
medya içeriklerinin nefret söyleminden arındırılması gerekmektedir.
|
1970’lerde başlayan 1980’lerden sonra etkin bir şekilde varlığını hissettiren neoliberal ekonomi politikaları dünyada iktisadi ve siyasi yapıları değiştirmiştir. Enformasyon
teknolojilerinin hızla ilerlediği bu dönemde daralan piyasalar ve işsizlik yatırımcıların medyaya
yönelmesine neden olmuştur. İletişim devriminin yaşandığı bu süreçte, dünyadaki ekonomik
gelişmelere paralel bir düzlemde, 1980’lerden itibaren Türkiye’de de tecimsel yayıncılık
anlayışı ortaya çıkmıştır. Sahiplik/mülkiyet yapısı geleneksel basın anlayışından farklı olan
ticari yayıncılığın ağırlık kazandığı bu dönemde, sermaye-iktidar ilişkisinin karmaşıklaşması
nedeniyle kamu hizmeti yayın anlayışı geri plana itilmiştir. Ancak fikri özgürlüklerin demokratik
bir ortamda hür ifadesini bulacağı düşünülen ticari yayıncılık, süreç içinde tekelleşme yoluna
gitmiş ve kamuoyu adına beklentileri boşa çıkarmıştır. Çalışma, ticari/özel yayıncılığın siyasal
iktidara destek veren aynı zamanda iktidardan beklenti içinde olan mülkiyet yapısına; kamu
hizmeti yayıncılığının bugünkü durumuna ve kamuoyunun ifade ve bilgiye ulaşmak gibi
demokratik hak ve taleplerine çözüm olup olamayacağı üzerine odaklanmaktadır. Bu maksatla
neo-liberal iktisadi politikalar odağa alınarak, iktidarın/egemenlerin kitle iletişim araçlarıyla
ürettiği hegemonik ilişkiler eleştirel ekonomi politik bağlamda tartışılmaktadır.
|
Video akış teknolojisinin ortaya çıkması ve gelişmesi, geleneksel televizyon üretim ve tüketim
biçimlerinde güçlü bir değişimin sebebi olmuştur. İzleyici için aktif bir izleme sürecinden sıklıkla
bahsedilmekle ayrıca televizyon içeriğinin dağıtımında yeni olanaklar, yeni iş modellerine
vurgu yapılmaktadır. Çalışma bu iş modellerinden biri olan OTT’ye odaklanmakla birlikte,
değişimin temel kodlarını kavramsal bir analize bağlı kalarak incelemektedir. Değişimi
anlatmak için Netflix etkisi deyimi sıkça kullanılır. Bu bağlamda Netflix’in nasıl öne çıktığına
dair tespitler bir noktada televizyondaki değişimin de somut örneğidir. Netflix’in, izler kitlenin
parçalı yapısına uygun içerik katalogları geliştirmesi, standart televizyon akışına karşı kendi
yayın planını uygulaması ve bunlarla ilişkili tıkınırcasına izleme (binge watching) davranışını
destekleyen stratejileri ile küresel olarak güçlenmiştir.
|
Toplumların nezdinde çirkin, haram, günah ve ahlaka aykırı bir eylem olarak nitelendirilen
zina, tarih boyunca toplumlar tarafından çeşitli şekilde cezalandırılmıştır. Zina suçuna tatbik
olunan cezalar, toplumların hukuk ve ahlak anlayışına göre değişiklik göstermiştir. Bazı
toplumlar, bu fiili işleyenleri sadece kınamakla yetinirken bazılarıysa verilebilecek en büyük
ceza olan ölümle cezalandırmıştır. Osmanlı Devleti’nde umumi ahlaka aykırı bir eylem olarak
nitelendirilen zina suçu, kaynağı din olan şer’i hukuk ve örfi kanunların hükümlerine uygun
olarak cezalandırılmıştır. 19. yüzyılda yeni ceza kanunnameleriyle birlikte zina suçuna
uygulanan cezalarda nispeten değişiklik olmuş, ancak şer’i mahkemelerin görevlerine devam
etmelerinden kaynaklı olarak dini hükümlerin uygulanmasına devam edilmiştir. Ayrıca zina
ve bozgunculuk yapan kadının öldürülmesi gerektiğiyle ilgili olan fetvalar tatbik edilerek kadını
ve suç ortağını zina halinde görüp öldüren akrabalara, şer’en ve kanunen bir ceza verilmemiş ve
bu yüzden günümüzde namus cinayetleri olarak adlandırılan cinayetler, geniş bir coğrafyaya
hükmeden Osmanlı Devleti’nde azımsanmayacak derecede çok vukua gelmiştir.
|
