Amaç: Bu çalışmanın amacı, travmatik yaşantının alkol etkisi
altında araç kullanma riskine ve alkol içme nedenlerine etkisini tespit
etmektir. Gereç ve Yöntemler: Katılımcılar, deneyleme ve denetleme
grubu olmak üzere toplam 498 kişiden oluşmaktadır. Sürücü Davranışlarını Geliştirme Eğitimi’ne katılan 295 sürücü araştırmanın deneyleme grubunu, 203 katılımcı da denetleme grubunu oluşturmaktadır.
Verilerin toplanmasında; sürücü bilgi formu, içme nedenleri ölçeği kullanılmıştır. Bulgular: Travmatik yaşantının, alkol etkisi altında araç
kullanma riskini artırdığı bulunmuştur. Alkol etkisi altında araç kullananların, problemlerle baş etme, alkolün etkisini artırma amacıyla alkol
kullandıkları tespit edilmiştir. Sonuç: Çalışmamızın temel problemi
olan travmatik yaşantının, alkol etkisi altında araç kullanmada risk faktörü olabileceği saptanmıştır.
|
T Amaç: Çalışmada, kişilerin empatik eğilimleri, ahlaki olgunlukları ve hayvan haklarına bakışları arasındaki ilişki ile kişilerin, demografik özelliklerine göre empatik eğilim, ahlaki olgunluk ve hayvan
haklarına yönelik tutumlarında anlamlı bir farklılık oluşup oluşmadığı
araştırılmıştır. Gereç ve Yöntemler: Toplam 230 katılımcıyla gerçekleştirilen araştırmada, veri toplama araçları olarak “demografik bilgi
formu”, “empatik eğilim ölçeği”, “ahlaki olgunluk ölçeği” ve “hayvan
haklarına ilişkin tutumlar ölçeği” kullanılmıştır. Veriler, SPSS’in 23.0
sürümü ile analiz edilmiştir. Hipotezlerin sınanmasında korelasyon analizleri, çoklu regresyon ve bağımsız örneklem t-testleri kullanılmıştır.
Bulgular: Çalışmamızda, empatik eğilim, ahlaki olgunluk ve hayvan
haklarına yönelik tutumlar arasında anlamlı ve pozitif yönde bir ilişki
bulunmuştur. Bireylerin ahlaki olgunluklarının, hayvan haklarına yönelik tutumlarının anlamlı bir yordayıcısı olduğu, fakat empatik eğilimlerinin hayvan haklarına yönelik tutumlarını anlamlı bir şekilde
yordamadığı belirlenmiştir. Cinsiyet açısından incelediğimizde, kadınların hayvan haklarına yönelik puan ortalamaları erkeklerden daha yüksek bulunmuş olsa da empatik eğilim ve ahlaki olgunluk açısından
aralarında bir fark bulunamamıştır. Sonuç: Elde ettiğimiz bulgulara
göre empatik eğilimin birçok değişkende etkisinin olduğu görülmüştür. Bu açıdan baktığımızda, daha çok doğuştan gelen ve küçük yaşlarda edinildiği ve geliştiği düşünülen empatik eğilim, bir kişilik
özelliği olarak düşünülmüştür. Bundan dolayı, empatik eğilim, ahlaki
olgunluk ve hayvan haklarına yönelik tutumu yüksek bireyler yetiştirmenin, empatik eğilimi yüksek çocuklar yetiştirmeye bağlı olduğu söylenebilir.
|
Amaç: Bu çalışmanın amacı, internet ortamında genellikle romantik partnerlerle tanışma işlevi taşıyan çevrim içi tanışma servisleri
(ÇTS)ni kullanan ve kullanmayan bireylerin, karanlık üçlü (KÜ) kişilik özellikleri ve problemli internet davranışlarının incelenmesidir.
Gereç ve Yöntemler: Bu doğrultuda, 18-64 (ortalama=29,83±7,99 yıl)
yaş arasında olan, Türkiye’nin farklı şehirlerinden 463 katılımcının verileri incelenmiştir. Çalışmada, ÇTS kullanım alışkanlıklarıyla ilgili soruları içeren sosyodemografik formun yanında, Jones ve Paulhus
tarafından geliştirilen kısaltılmış karanlık üçlü ölçeği ve Kızıltepe tarafından geliştirilen çevrim içi sosyal etkileşim durumları (trol davranış) ölçeği kullanılmıştır.Veriler, çevrim içi anket yoluyla toplanmıştır.
Bulgular: Elde edilen bulgulara göre, ÇTS’yi kullanmış olan bireylerin, KÜ toplam puanları ve trol davranış ölçeği toplam puanları, kullanıcı olmayan bireylerinkinden anlamlı olarak daha yüksektir. ÇTS’yi
aktif olarak kullanan bireylerin, KÜ psikopati ve Makyavelizm alt boyutlarının toplam puanları, kullanıcı olmayanlardan anlamlı olarak yüksek bulunurken, benzer bir farklılık narsisizm alt boyutu için
gözlemlenmemiştir. Ayrıca bireylerin, KÜ toplam puanları ile trol davranış ölçeği toplam puanları arasında pozitif yönde ve orta düzeyde bir
ilişki saptanmıştır. Sonuç: Elde edilen bulgular doğrultusunda, KÜ kişilik özelliklerine sahip olma ve problemli internet davranışı sergilemenin, ÇTS kullanımını etkileyebildiği görülmüştür. Literatür dâhilinde
ilgili olabileceği düşünülen, sosyodemografik değişkenler de incelenmiş ve bulgular literatür çerçevesinde değerlendirilmiştir.
|
Koronavirüs hastalığı-2019 [coronavirus disease-2019
(COVID-19)] enfeksiyonu; 2019 yılı Aralık ayında, Çin’in Hubei eyaletinin Wuhan şehrinde ilk kez tanımlanmıştır. Etken virüs, 2002 yılında tanımlanan şiddetli akut solunum sendromu [severe acute
respiratory syndrome (SARS)] virüsü ile benzerliği sebebiyle SARSCoV-2 olarak isimlendirilmiştir. Hızla yayılan enfeksiyon, 11 Mart
2020 tarihinde Dünya Sağlık Örgütü tarafından pandemi olarak duyurulmuştur. Hastalığın klinik belirtileri, oldukça geniş bir yelpazede seyretmektedir. En sık görülen semptomlar ateş, kuru öksürük, miyalji veya
yorgunluk ile nefes darlığıdır. Virüsün bulaşıcılığı, önceki yıllarda tanımlanan CoV’lere oranla çok daha yüksektir. Asemptomatik kişilerin,
bulaştırıcı olabileceği de bildirilmiştir. Hastalık tanısı, genellikle nazofarengeal sürüntü örneklerine revers transkripsiyon-polimeraz zincir
reaksiyonu testi yapılarak konulmaktadır. Direkt grafi ve bilgisayarlı
tomografi, tanıda destekleyicidir. Hastalığın prognozunda, immün sistem fonksiyonları önemli rol oynamaktadır. Ölümle sonuçlanan olgularda, genellikle kronik ek hastalıklar mevcuttur. COVID-19
enfeksiyonunda, adli tıp polikliniklerinde acil olmayan muayeneler ertelenmiştir. Kliniklerde çalışan adli tıp uzmanı ve yardımcı personel,
standart kişisel koruyucu ekipman önlemlerine uygun giyinmelidir.
Postmortem işlemler sırasında morg çalışanları, çok yüksek riskli sınıfta kabul edildiğinden standart önlemlere ek olarak en az FFP2 ya da
N95 maske, yüz koruyucu siperlik, plastik dezenfekte edilebilir çizme
ve su geçirmez önlük kullanmalıdır. Postmortem incelemeler sırasında
otopsi kararı verilirken, adli tıp kurumunun yayımladığı algoritmalara
uygun olarak öncelikle nazofarengeal örnek alınarak sonucu beklenmelidir. Pozitif olgularda, mümkünse ölü muayenesi ile defin ruhsatı
verilmelidir. Adli olgulara otopsi, mümkünse negatif basınçlı salonlarda
yapılmalıdır. COVID-19 enfeksiyonunda yapılan sınırlı sayıdaki otopsi
çalışmalarında; yaygın alveoler hasar, havayolu inflamasyonu, plörezi,
perikardit, akciğer konsolidasyonu ve pulmoner ödem gibi ağırlıklı olarak solunum sistemi patolojileri saptanmıştır.
|
Transseksüalite; kişinin hissettiği cinsel kimlik ile biyolojik cinsiyeti arasındaki çatışmadır. Mental Bozuklukların Tanısal ve İstatistiksel El Kitabı-V’te “cinsel kimliğinden hoşnut olmama” olarak
tanımlanmaktadır. Ülkemizde, cinsiyet değişikliği açısından, Türk Medeni Kanunu’nun “Cinsiyet Değiştirme” ile ilgili 40. maddesi çerçevesinde değerlendirme gerekmektedir. Cinsiyet değişikliği için
mahkemeler; kişinin transseksüel yapıda olup olmadığı, cinsiyet değişikliğinin ruh sağlığı açısından zorunlu olup olmadığı, üreme yeteneğinden sürekli biçimde yoksun bulunup bulunmadığı hususlarının
yanıtlandığı resmi sağlık kurulu raporu istemektedir. Tarafımıza mahkemece gönderilen 2 olgunun raporlarında, multidisipliner değerlendirmenin önemi ve bu raporların, adli tıp ana bilim dallarınca da
verilebileceğine dair örnekleri paylaşmak amaçlanmıştır. Biri 39 yaşında biyolojik erkek, kadın cinsiyet değişikliği talep eden olgu ile diğeri 28 yaşında biyolojik kadın, erkek cinsiyet değişikliği talep eden
olgular sunulmuştur. Olgular, asliye hukuk mahkemelerince tarafımıza
yönlendirilmiş, cinsiyet değişikliği talebinin ilgili kanun maddesi kapsamında olup olmadığına dair rapor istenmiştir. Olgular, adli tıp ve psikiyatri uzmanları tarafından birlikte değerlendirilmiştir. Çalışmada,
multidisipliner yaklaşım vurgulanmış, yasa maddeleri tartışılmıştır.
|
Sevde AKSU, Pelin PALAS KARACA
Sevde AKSU, Pelin PALAS KARACA
Amaç: Bu araştırma, ebelerin adli vakalara yaklaşımı ile adli ebelik hakkındaki bilgi ve görüşlerinin belirlenmesi amacıyla yapılmıştır.
Gereç ve Yöntemler: Çalışma, 01.11.2018-31.11.2018 tarihleri arasında bir üniversite hastanesinde çalışan 35 ebe ile gerçekleştirilmiş tanımlayıcı tipte bir araştırmadır. Veriler; ebelerin bireysel ve mesleki özelliklerini; ebelerin adli vakalara yaklaşımı ile ilgili bilgi düzeylerini, adli vakalara yaklaşım ve adli ebelik ile ilgili görüşlerini içeren anket formu ile toplanmıştır. Verilerin analizinde yüzdelik hesaplaması, ortalama ve standart sapma kullanıldı.
Bulgular: Ebelerin %71,4’ünün eğitimleri süresince adli tıp, adli vaka, adli ebelik ve hukuk konularına yer verilmemiştir. Ebelerin %60,0’ı adli vakaya yaklaşım hakkında bilgi sahibi değil iken, %51,4’ü çalıştığı kurumdaki adli vaka kurum prosedürünü bilmemektedir. Adli vakaya yaklaşım hakkında bilgi sahibi olan ebelerin sırası ile en çok kadına ve gebeye yönelik fiziksel ve cinsel istismar (%100,0) ile malpraktis
(%71,4) hakkında bilgi sahibi oldukları belirlenmiştir. Ebelerin %80,0’ı adli ebeliği ebeliğin bir alt disiplini olması yanında, aynı zamanda Türkiye’de bir gereksinim olarak görmektedirler. Bunun nedenini ise çoğunlukla (%51,4) “Muayene süresince ve fiziksel kanıtların toplanmasında daha hassas davranacakları için” olduğunu ifade etmişlerdir.
Sonuç: Türkiye genelinde lisans programında ebelik öğrencilerine adli ebelik ile ilgili genel bilgiler verilmesi, sağlık kurumlarında çalışan ebelerin hizmet içi programlarına adli vakalara yaklaşım ve adli ebelik konularının eklenmesi, adli konularda görev yapan sağlık kuruluşlarında adli ebelere de yer verilmesi önerilmektedir.
|
Amaç: Son yıllarda, çocuk ve genç erişkinler arasında uyuşturucu madde
kullanımı artmıştır. Çocuğun uyuşturucu madde kullanımı ile ilgili risk faktörlerinin ve söz konusu davranışı engelleme potansiyeline sahip koruyucu faktörlerin belirlenmesi amacını taşıyan bu çalışmada nedensel araştırma modeli kullanılmıştır. İstanbul’da bir devlet lisesine giden öğrenciler (n=106) ve İstanbul’da çeşitli vakıf üniversitelerinde eğitimlerine devam öğrenciler (n=206); İstanbul Anadolu Denetimli Serbestlik Müdürlüklerinde adli kontrol altında olan
çocuk ve gençler (n=121) ile İstanbul Adliyesi Çocuk ve Çocuk Ağır Ceza Mahkemelerinde yargılanan suça sürüklenen çocuklar (n=134) olasılıksız örnekleme yöntemlerinden amaçlı örnekleme tekniği kullanılarak çalışmaya dâhil edilmiştir.
Gereç ve Yöntemler: Bu çalışmada, çocukların sahip olduğu değerler, inançlar, tutumlar ve beklentiler bağlamında kişilik, algılanan çevre ve davranış sistemlerini ölçen toplamda 332 sorudan oluşan Ergen Sağlığı ve Gelişimi Envanteri kullanılmıştır. Uyuşturucu madde kullanan ve kullanmayan çocuklar arasındaki farklılıkların tespiti için t-test ve ki-kare yöntemlerinden yararlanılmış; uyuşturucu madde kullanma nedenlerinin yordanmasında ise lojistik regresyon analizi gerçekleştirilmiştir.
Bulgular: Suç öyküsüne sahip olmayan lise ve üniversite öğrencilerinde uyuşturucu madde kullanımı ailede uyuşturucu madde kullanan birey olması, riskli davranışlara sahip arkadaşların bulunması, sigara kullanımı, çevrenin fiziksel özellikleri tarafından yordanmaktayken; suç öyküsü olan çocuklarda ise riskli davranışlara sahip arkadaşların bulunması, ailede suç öyküsü olan bireyin varlığı, alkol kullanma ve kendine zarar verme davranışı tarafından yordanmaktadır. Tüm grupta ise elde edilen sonuçlara göre cinsiyet, okulu terk etme, uyuşturucu madde kullanan veya suça sürüklenen arkadaşların bulunması; arkadaşların uygun davranış modelleri; problem davranışta olumsuz arkadaş modelleri ve sigara kullanmanın uyuşturucu madde kullanımı üzerinde yordayıcı gücü olduğu bulunmuştur.
Sonuç: Çocuk ve gençlerin yaşadıkları çevrelerde tahkim ettikleri arkadaş gruplarına ulaşılmalı ve grup dinamiklerine yönelik önleyici çalışmalar yapılmalıdır. Özellikle riskli davranış gösteren arkadaş gruplarının toplumsal norm ve değerleri içselleştirebilmesi adına gençlik merkezleri veya yerel boyutta gençlik evleri kurularak boş zamanlarını değerlendirmeleri sağlanmalıdır
|
Gizem AKCAN, İlker Erdinç ÖZTÜRK
Gizem AKCAN, İlker Erdinç ÖZTÜRK
Objective: The aim of the present study is to determine the predictors of cyber bullying and cyber victimization in university students. Moreover, whether cyber bullying and cyber victimization scores of the participants differ or not in terms of gender and marital status was examined.
Material and Methods: The participants of the study were 300 (150 females and 150 males) university students who were studying in different departments in state and private universities in Istanbul and the ages of the participants were between 18 and 35 years. Demographic Information Form, Cyber Bullying/Cyber Victimization Scales and Young Internet Addiction Scale were applied to the students.
Results: According to the findings of this study, gender, marital status and internet addiction as together had predictive value on cyber victimization in university students. It was also found that gender, marital status, internet addiction and age as together had significantly predicted cyber bullying scores of the participants. Furthermore, cyber victimization scores of males were higher than females; however, there was no significant difference between females and males in terms of cyber bullying. Additionally, it was found that there was no significant difference between married and single subjects in terms of cyber victimization, but single subjects were more prone to make cyber bullying than married ones.
Conclusion: Cyber bullying and cyber victimization seem to be widespread all over the world. It is stated that prevention and coping programs should be organized in order to protect students from the negative effects of cyber bullying and that the participation of school staff, family and community in these programs is very important. Individuals need to be educated on the use of the internet and mobile phones, and taught how to cope with cyber bullying.
|
Görkem DERİN, Neylan ZİYALAR, Faruk AŞICIOĞLU
Görkem DERİN, Neylan ZİYALAR, Faruk AŞICIOĞLU
Amaç: Türkiye’de terör ile ilgili yayımlanmış lisansüstü tezlerin; amaçlarını, sonuçlarını ve önerilerini meta-sentez yöntemi ile değerlendirme hedefiyle bu araştırma gerçekleştirilmiştir.
Gereç ve Yöntemler: Bu kapsamda 07.03.2019 tarihi itibarıyla Yükseköğretim
Kurulu Ulusal Tez Merkezi veri tabanındaki 1991-2018 yılları arasında yayınlanmış, anahtar kelimeleri arasında “terör” kelimesi geçen 468 tez meta-sentez yöntemiyle değerlendirilmiştir. Tezler; üniversite, enstitü, program, tür, konu, yıl, özellik (yüksek lisans/doktora), amaç, araştırma deseni, sonuç ve öneriler açısından değerlendirilmiştir. Araştırmada elde edilen veriler içerik analizi yöntemiyle çözümlenmiştir.
Bulgular: Yapılan analizler sonucunda, terör ile ilişkili tezlerin çoğunlukla Sosyal Bilimler Enstitüsü tarafından üretilmiş derleme türünde yüksek lisans tezleri olduğu ortaya çıkmıştır. Özgün araştırma olarak hazırlanmış tezlerin %77,2’sinde niteliksel araştırma yöntemleri kullanılmıştır. 2010-2018 yılları arasında önemli bir dağılım gösteren terör ile ilişkili tezler genellikle uluslararası ilişkiler, kamu yönetimi ve siyasal bilimler konularında yapılmıştır. Değerlendirilen 468 tezden 90 (%24,1)’ı, ulaşmış olduğu sonuçlardan yola çıkarak, terör konusunun çözümüne yönelik oluşturduğu önerilere açık bir şekilde yer vermiştir.
Sonuç: Tezler genel olarak; terör/terör örgütü analizi ve mücadele stratejilerini
amaçlamakta, terörle mücadeleye ilişkin sonuçlara erişmekte ve teröre
ilişkin tedbirleri veya düzenlemeleri/müdahaleleri kapsayan önerilerde
bulunmaktadır.
|
Ş. Güliz KOLBURAN
Ş. Güliz KOLBURAN
Çocuk ve suç çalışmaları elbette ki suçluluk araştırmaları içinde ayrı bir yere ve öneme sahiptir. Ruhsal, zihinsel, fiziksel yönden gelişimini henüz tamamlamamış, toplum içindeki rol ve görevlerini henüz kavrayamamış ergenlik dönemindeki bir çocuğu çete lideri bir suç makinesine dönüştüren süreçte sorumluluğu en az olan gencin kendisidir. Aile başta olmak üzere okul, toplum, devlet gibi tüm kurumlara da bu konuda düşen görev ve sorumluluklar tüm suçluluk kuramlarınca ifade
edilmektedir. Suça karışan çocukların çoğu, kendileri dışında önemli birilerine veya toplumun geneline bağlılık hissetmemektedirler. Bu çalışmada da filmde geçen bazı diyaloglar ve sahneler analiz edilerek, çete lideri bir gencin suç ile buluşmasını hazırlayan etkenler psikoloji bilimi ve suç kuramları açısından değerlendirilmiştir. Ölçmekten çok derinlemesine inceleme, sonuçların teorik bağlarının ve konuyla ilişkilerinin kurulabilmesi amacıyla nitel araştırma yöntemlerinden söylem analizi yöntemi seçilmiştir. Söylemlerden oluşan anlam ürünlerine odaklanılmıştır. Filmde gelişen olaylar, gencin suça itilmesine neden
olan duygu ve çatışmalarını fark etmesi süreci, çocuk suçluluğu bağlamında, kuramsal ve kriminolojik açıdan incelenmiştir. Sonuçta film kahramanı genç, hayatına dâhil olan kişiler ve yaşantılar yoluyla bir içsel onarım süreci yaşamıştır. Çalışmanın amacı, suç işlemiş çocuklarla yapılacak iyileştirici görüşmeler için farkındalık çalışmalarının destekleyici rolünü vurgulamak ve çocuğun suça yönelmesindeki etkenlere dikkat çekmektir.
|
