Amaç: Bu çalışmada, iş stresinin ölçülmesine yönelik yeni bir ölçek geliştirilmesi ve psikometrik özelliklerinin ince-lenmesi amaçlanmıştır. Yöntem: Bu çalışma üç farklı işlem ve uygulamadan oluşmuştur. Birinci aşamada madde havuzunun oluşturulması ve uygulanması işlemleri yürütülmüştür. Bu çalışmaya 18-65 yaşları arasında 898 kadın, 1175 erkek olmak üzere toplam 2073 kişi katılmıştır. İkinci aşamada seçilen maddeler uygulanmış, bu çalışmaya 18-69 yaşları arasında 1452 kadın, 1113 erkek olmak üzere toplam 2565 kişi katılmıştır. Üçüncü aşamada, 20 maddeli son form uygulanmış, bu çalışmaya 19-60 yaşları arasında (295 kadın ve 320 erkek) toplam 615 kişi katıl-mıştır. Bu katılımcıların 108'i (48 kadın, 60 erkek) test-tekrar test çalışmasında da yer almıştır. Ayrıca, üçüncü uygu-lamada ölçüt bağıntılı geçerlilik çalışması için tüm katılımcılar, A Stres Ölçeğini, Algılanan Stres Ölçeğini, Tükenmiş-lik Ölçeğini, Hastane Anksiyete ve Depresyon Ölçeğini, Zung Depresyon Ölçeğini, Kişisel İyi Oluş İndeksini, Warwick-Edinburgh Mental İyi Oluş Ölçeğini ve Oxford Mutluluk Ölçeğini doldurmuşlardır. Bulgular: Birinci uygula-mada maddelerin incelenmesinde, madde analizi ile Madde Yanıt Kuramı kullanılmış, maddelerin ayırt edicilik ve güçlük değerleri hesaplanmış ve 24 madde seçilmiştir. İkinci uygulamada aynı yolla 20 madde seçilmiş ve ölçeğin son formuna A İş Stresi Ölçeği-20 adı verilmiştir. Geliştirilen yeni ölçeğin tek faktörle toplam varyansın %38.07’sini açıkladığı, doğrulayıcı faktör analizi sonuçlarına göre de model uyumu gösterdiği görülmüştür. Ölçeğin bütünü için Cronbach alfa iç tutarlılık güvenilirlik katsayısı ikinci ve üçüncü uygulamada 0.91 olarak hesaplanmıştır. Üçüncü uygulamada iki hafta arayla yürütülen test-tekrar test uygulamaları arasındaki korelasyon katsayısı 0.88 olarak belirlenmiştir. Ayrıca, diğer ölçeklerle geliştirilen yeni İş Stresi Ölçeği arasında -0.40 ile 0.65 değişen düzeyde kore-lasyonlar elde edilmiştir. Sonuç: Sonuçlara göre başka geçerlilik çalışmalarına gerek duyulsa da, A İş Stresi Ölçeği-20'nin temel test gerekliliklerini karşıladığı görülmüştür.
|
Gizem CESUR SOYSAL
Gizem CESUR SOYSAL
Amaç: Bu araştırmada, yas sürecinin gidişi üzerinde önemli bir etken olan kaybedilen kişi ile yarım kalmış yaşantı-ları ve çözümlenmemiş çatışmaları değerlendiren Bitmemiş İşler Ölçeği-Kısa Formunun (BİÖ-KF) Türkçeye uyar-lanması, geçerlilik ve güvenilirlik çalışmasının yapılması amaçlanmıştır. Yöntem: Araştırmanın örneklemini en az altı ay ve öncesinde yakın kaybı yaşamış, 18 yaş ve üzerindeki 334 katılımcı oluşturmuştur. Katılımcıların yaş ortala-ması 30.30±13.40 olarak belirlenmiştir. Sonuçlar: Doğrulayıcı faktör analizi sonuçları iki faktörlü yapıya ilişkin elde edilen uyum indekslerinin iyi düzeyde olduğunu göstermektedir. Ölçüt-bağıntılı geçerlilik kapsamında yapılan analizler sonucunda BİÖ-KF’nin Karmaşık Yas Envanteri ile arasında oldukça güçlü korelasyon olduğu görülmüştür. Ölçeğin toplam puan Cronbach alfa iç tutarlılık katsayısı 0.75 olarak hesaplanmıştır. Tartışma: Elde edilen bulgular, Kayıp Yaşantılarında Bitmemiş İşler Ölçeği-Kısa Formu Türkçe sürümünün yeterli psikometrik özelliklere sahip olduğu ve kaybedilen kişi ile olan yarım kalmış yaşantıların değerlendirilmesinde geçerli ve güvenilir bir ölçme aracı olarak kullanılabileceğini göstermiştir.
|
Dilek ORBATU, Kayı ELİAÇIK, Demet ALAYGUT EYLENOĞLU, Hacer HORTU, Yavuz DEMİRÇELİK, Nurullah BOLAT, Ferhan ELMALI, Mehmet Rami HELVACI
Dilek ORBATU, Kayı ELİAÇIK, Demet ALAYGUT EYLENOĞLU, Hacer HORTU, Yavuz DEMİRÇELİK, Nurullah BOLAT,
... Devamını oku
Amaç: Türkçe ergenlere yönelik güncel ve kullanılanımı kolay bir sosyal medya bağımlılık ölçeği geliştirmektir. Yöntem: Çalışmanın örneklemini 2020 lise öğrencisi oluşturmuştur. Ölçek beşli Likert tipinde 13 maddeden oluş-maktadır. Ölçek geçerliliğinin değerlendirilmesinde maddeler arasındaki iç tutarlılık Cronbach alfa katsayısı, topla-nabilirlik Tukey toplanabilirlik testi, örneklemdeki birim sayısının yeterliliği Kaiser-Meyer-Olkin testi, faktörlenebilirlik Bartlett testi, faktör yapısının belirlenmesi ana bileşenler analizleri ile değerlendirilmiştir. Sonuçlar: Ölçeğin Cron-bach alfa iç tutarlılık katsayısı 0.869 olarak bulunmuştur. Ölçek üç alt faktörden oluşmuştur: Sanal yaşamı tercih etme, işlevsellikte bozulma ve sanal haz. Ölçeğe ilişkin toplam açıklanan varyans %58.89 olarak saptanmıştır. Tartışma: Bu çalışmanın sonucunda yüksek güvenilir ve geçerli bir sosyal medya bağımlılık ölçeği geliştirilmiştir. Bireylerin sosyal medya kullanımı davranışları zamanla değişebileceği için geliştirilen tüm ölçeklerin uzun vadede geçerli ve güvenilir bir yapı göstermeyebileceği akılda tutulmalıdır.
|
Duygu AKÇAY, Bülent Devrim AKÇAY, Özlem BOZKURT HEKİM
Duygu AKÇAY, Bülent Devrim AKÇAY, Özlem BOZKURT HEKİM
Amaç: Bu çalışmada Çocuklarda Uyku Bozukluğu Ölçeğinin (ÇUBÖ) Türkçe geçerlilik ve güvenilirliğinin değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Yöntem: Araştırma metodolojik tipte yapılmıştır. Veriler, Ankara’da iki okulda eğitim gören öğrencilerin anne-babalarından 29 Mayıs-12 Haziran 2019 tarihleri arasında toplanmıştır. Araştırma kapsamına 532 (%79.1 anne, ort. yaş: 38.1) anne-baba alınmıştır. Araştırmada veri toplamak amacıyla araştırma grubunu tanımla-yıcı sorulardan oluşan form, ÇUBÖ, Güçler ve Güçlükler Anketi (GGA) kullanılmıştır. Sonuçlar: Katılımcıların çocuklarının %56.6’sının kız ve 10.25±1.95 yaş ortalamasına sahip olduğu saptanmıştır. Cronbach alfa katsayısı 0.81 olarak bulunmuştur. Test-tekrar test arasında korelasyon katsayısı 0.87 olarak saptanmıştır (p<0.01). Faktör analizinde ölçeğin altı faktörden oluştuğu belirlenmiştir. GGA toplam ve alt boyut puanları ile ÇUBÖ toplam puanı arasındaki korelasyon yapı geçerliliği için kanıt sağlamıştır. ÇUBÖ toplam ve alt ölçek puan ortalamaları, GGA göre normal dışı kabul edilen çocuklarda daha yüksek saptanmıştır. Tartışma: Anne-baba bildirimine dayalı bir ölçek olan ÇUBÖ’nün, okul çağı Türk çocuklarında uyku sorunlarını tarayabilecek geçerli ve güvenilir bir ölçek olduğu saptanmıştır.
|
Burcu BAKAR KAHRAMAN, Pınar KIZILAY ÇANKAYA
Burcu BAKAR KAHRAMAN, Pınar KIZILAY ÇANKAYA
Amaç:Çalışmamızda intihar amacı taşımayan kasıtlı kendine zarar verme davranışının (KZVD) olası risk etkenle-rinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Yöntem: Araştırma grubuna KZVD ile başvuran veya değerlendirilmeleri sırasında son 1 yıl içinde KZVD olduğu belirlenen 156 hasta, kontrol grubuna ise aynı polikliniğe başvuran ve KZVD olmayan 156 hasta alınmıştır. Katılımcılara Çocukluk Çağı Travmalar Ölçeği (ÇÇTÖ), Başa Çıkma Tutumları Ölçeği (BÇTÖ), Duygu Düzenleme Güçlüğü Ölçeği (DDGÖ-16), Beck Depresyon Ölçeği (BDÖ) ve Beck Anksiyete Ölçeği (BAÖ) uygulanmıştır. Bulgular:Gruplar arasında cinsiyet, medeni durum, çalışma durumu ve psikiyatrik tedavi öyküsü açısından fark bulunmamıştır. KZVD olan hastalarda ÇÇTÖ toplam puanı ve tüm alt boyut puanları, DDGÖ, BAÖ ve BDÖ puanları kontrol grubuna göre anlamlı düzeyde yüksek bulunmuştur. Lojistik regresyon analizinde intihar öyküsü, alkol kullanımı, fiziksel ihmal ve cinsel istismar, duygu düzenleme güçlüğünde artış, BÇTÖ alt ölçeklerinden ‘madde kullanımı’, KZVD ile ilişkili bağımsız risk etkeni olarak saptanırken, ‘kabullenme’ ise koruyucu etken olarak saptanmıştır. Sonuç:Çalışmamızın bulguları çocukluk çağı travması, duygu düzenleme güçlüğü, başa çıkma tutumları ile KZVD arasındaki çok yönlü ve karmaşık ilişkiyi destekler niteliktedir. Sonuçlarımıza göre, KZVD olan kişilerin olumsuz içsel yaşantılarını tolere etmekte zorlandıkları ve daha az etkili ve daha az uyumlu başa çıkma tutumları gösterdikleri söylenebilir. Kabul odaklı psikoterapi müdahaleleri, bu kişilerde zarar verme davranışının azaltılmasında etkili olabilir.
|
Hanife YILMAZ ÇENGEL, S. Utku UZUN, Müge BOZKURT, E. Cüneyt EVREN
Hanife YILMAZ ÇENGEL, S. Utku UZUN, Müge BOZKURT, E. Cüneyt EVREN
Objective:The present study aims to determine the factors that affectingthe treatment compliance in patients with substance use disorder (SUD) under probation in terms of sociodemographics, substance use characteristics, addiction severity, perceived family support, treatment motivation and impulsiveness. Methods:In this study, 93substance use disorder patients who were taken three-month outpatient treatment program were included consecu-tively. Sociodemographic Data Form, Addiction Profile Index (API), Perceived Social Support from Family Scale (PSS-Fa), Barratt Impulsiveness Scale and Treatment Motivation Questionnaire were applied to patients before the treatment program. Results:At the end of three months follow-up period 55 (59.1%) of the 93 patients were treatment-incompatible while 38 (40.9%) were treatment-compatible.When the tests results are examined; the craving subscale score of API had significantly higher and the PSS-Fa scores had significantly lower in the treat-ment-incompatible group than the treatment-compatible group. Conclusion:In our study, craving and low per-ceived family support were found to be factors affecting treatment compliance in patients with SUD on probation. These results emphasized the importance of including the family in the treatment program, evaluating craving at each session and providing pharmacological or psychotherapeutic support for craving.
|
Sevginar VATAN
Sevginar VATAN
Amaç:Duygu düzenleme farkındalık, beden duyumları, netlik, duyguları anlama, duygulara kabul ve tolerans göste-rebilme, istenmeyen duygularla yüzleşebilme, kendi kendini destekleyebilme ve gerektiğinde duyguları değiştirme becerilerinin bütününden oluşmaktadır. Söz konusu duygu düzenleme becerilerinde yaşanan sıkıntılar, zorluklar veya olumsuzluklar farklı birçok psikolojik belirti ile ilişkilidir. Dolayısı ile bu çalışmada duygu düzenleme becerilerini geliştirmek için Duygulanım Düzenleme Eğitimi (DDE) isimli bir psikoeğitim programının ele alınması amaçlan-maktadır. Bu amaçlar doğrultusunda duygu düzenleme becerilerini geliştirmeyi hedefleyen bir psikoeğitim progra-mının yürütülmesi, bu eğitim programının etkinliğinin incelenmesi ve duygu düzenleme becerilerinin gelişimine katkısının olup olmadığının görgül olarak değerlendirilmesi hedeflenmiştir. Yöntem:Araştırmada sekiz üniversite öğrencisi yer almıştır. Araştırmada DDE programı 18 saatlik, üç oturumluk formatı ile yürütülmüştür. Psikoeğitim programı öncesinde ve sonrasında katılımcıların duygu düzenleme becerileri Duygu Düzenleme Becerileri Ölçeği (DDBÖ) ile değerlendirilmiştir. Bulgular:Yapılan Wilcoxon Sıralı-İşaret Testi sonuçlarına göre katılımcıların DDBÖ ön-test ve son-test puanları arasında istatiksel olarak anlamlı farklılık bulunmuştur. Tartışma:Yapılan değerlendir-meler sonrasında DDE’nin etkin olduğu düşünülmektedir.
|
Funda DÖNDER ŞEN, Nursu ÇAKIN MEMİK
Funda DÖNDER ŞEN, Nursu ÇAKIN MEMİK
Amaç:Bu çalışmada obsesif kompulsif bozukluğu (OKB) olan ergenlerin toplumsalbecerilerinin sağlıklı ergenlerin toplumsal becerileri ile karşılaştırılması amaçlanmıştır. Yöntem:Çalışmaya 12-18 yaşları arasındaki 70 katılımcı alınmıştır. Yaşamının bir döneminde DSM-5’e göre OKB tanı ölçütlerini karşılayan 33 kişi olgu grubunu, 37 sağlıklı katılımcı ise kontrol grubunu oluşturmuştur. Okul Çağı Çocukları için Duygulanım Bozukluklarıve Şizofreni Görüş-me Çizelgesi -Şimdi ve Yaşam Boyu Versiyonu-Türkçe Uyarlaması, Çocuklar için Yale-Brown Obsesyon Kompul-siyon Ölçeği, Çocuklar için Genel Değerlendirme Ölçeği, Sosyodemografik Bilgi Formu,University of California Los Angeles YalnızlıkÖlçeği, Boyun Eğici Davranışlar Ölçeği, Utangaçlık Ölçeği (UÖ) ve Sosyal Karşılaştırma Ölçeği (SKÖ) kullanılmıştır. Sonuçlar:OKB grubundaki ergenlerin SKÖ puanlarının daha düşük, UÖ puanlarının daha yüksek olduğu, aradaki farkın istatistiksel olarak anlamlı olduğu bulunmuştur (p=0.003, p=0.043). OKB’li ergenlerin anne-babaları, çocuklarının arkadaş edinmekte daha çok güçlük yaşadığını ve akranları tarafından daha çok dışlan-dığını bildirmişlerdir (p=0.001, p=0.005). Olgu grubundaki katılımcıların anne-babaları, çocuklarının daha az sayıda arkadaşlarının olduğunu ve utangaçlık düzeylerinin daha yüksek olduğunu bildirmişler, ancak aradaki fark istatistik-sel olarak anlamlı bulunmamıştır (p=0.212, p=0.368). Tartışma:SKÖ’de bulunan düşük puanın OKB tanılı ergenle-rin mükemmeliyetçi özellikleri ile ve bu nedenle kendi özelliklerini akranlarına göre daha yetersiz algılamasıyla ilişkili olduğu düşünülmüştür. UÖ’de saptanan farka, ergenlerin OKB belirtilerini saklamak amacıyla sosyal ortamlardan kaçınmalarının neden olmuş olabileceği düşünülmüştür.
|
Behice ALMIŞ HAN, Erdal IŞIK
Behice ALMIŞ HAN, Erdal IŞIK
|
Objective: Psychological resilience (PR) is a risk factor that is associated with onset of disease, quality of life, and
prognosis in bipolar disorder (BD). There are variables that can affect PR positively and negatively; one of them is
perceived social support (PSS). The aim of this study was to examine this relationship. Methods: The Multidimensi-
onal Scale of PSS, Adult PR Scale, and Data Collection Form were requested from 90 patients with bipolar I disorder
in the euthymic stage and 30 controls who were matched for age, gender, marital status, and level of education.
Results: PSS and PR scores were significantly lower in the bipolar group than in the control group. In the control
group, only the family subscale of PSS was significantly correlated with PR, while both the family and friend
subscales were significantly associated with PR in the bipolar group. In a regression analysis which considered PR
as an independent variable, the family and friend subscales of PSS and age at onset were significant. Conclusion:
Family therapy and peer support groups in addition to medical therapy in BD may contribute positively to prognosis.
In addition, training modules to develop PR for BD patients with risk factors such as childhood trauma and early
onset would improve prognosis. (Anatolian Journal of Psychiatry 2020; 21(1):37-44)
|
