• ÖZ

Demokratik yaşamın vazgeçilmez öğelerinden biri olan belediyelerin idari ve mali özerklik düzeyleri, mahalli müşterek ihtiyaçların karşılanabilmesinde belirleyici bir unsurdur. Ülkelerin idari, tarihi, toplumsal, ekonomik ve kültürel özellikleri, belediyelerin yerel özerklikleri üzerinde ve teşkilatlandırılmasında etkilidir. Bu çalışmanın amacı yerel özerklik bağlamında Türkiye’deki ve Kazakistan’daki belediye organlarının seçilmeleri, görevlerine son verilme usulleri, yetkileri, görevleri, mali yapıları ve merkezle olan ilişkilerinin karşılaştırmalı bir şekilde incelenmesidir. Yapılan incelemede, Kazakistan’da belediye başkanlarının atama ile göreve geldikleri ve hizmet sürelerinin belirsiz olduğu, meclis üye sayısının yerleşim kademesine göre farklılaştığı ve bütçe yapma yetkisinin sadece eyalet belediyelerine tanındığı; Türkiye’de ise belediye başkanlarının 5 yıllık bir süre için seçildiği, meclis üye sayısının belirlenmesinde yerleşim alanındaki nüfusun etkili olduğu ve bütçe yapma yetkisinin tüm belediyelere tanındığı tespit edilmiştir. Sonuçta, Türkiye’deki belediyelerin, yerel özerklik konusunda daha ileri bir seviyede olduğu görülmüştür.

• ÖZ

İklim değişikliğiyle mücadelede küresel çapta bir öncü olmayı planlayan Avrupa Birliği (AB), 11 Aralık 2019 tarihinde Avrupa Yeşil Mutabakatını yayınlayarak iklimin ve çevrenin korunmasını odak alan yeni bir büyüme modeline geçmiştir. Yeşil Düzen olarak da adlandırılan bu yeni dönemde AB, 2050 yılında Birliğin karbon salınımının sıfıra indirilmesini ve yatırım fonlarının da desteğiyle yeni bir ekonomik kalkınma stratejisi izlemeyi hedeflemektedir. Avrupa Yeşil Mutabakatı kapsamında, AB’nin ulaştırma, gıda, tarım, sanayi, altyapı başta olmak üzere bütün politikaların iklimin ve çevrenin korunması ekseninde şekillendirilmesi gerekmektedir. AB bu hedefleri bağlayıcı hale getiren Avrupa İklim Kanunu’nu çıkarmış ve ilgili yasal düzenlemeleri yapmak üzere harekete geçmiştir. AB’nin yeni büyüme stratejisi, AB ile Gümrük Birliği ortaklığı olan ve aynı zamanda AB’ye aday ülke statüsünde bulunan Türkiye’yi de yakından etkileyecektir. Nitekim Türkiye’nin bir iklim kanunu taslağı üzerinde çalıştığını duyurması, Paris Antlaşmasını onaylaması, Avrupa Yeşil Mutabakatı Eylem Planı’nın hazırlanması, karbon piyasalarına ilişkin hazırlıkların artması ve Çevre ve Şehircilik Bakanlığının adının Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı olarak değiştirilmesi yeni yeşil düzenin Türkiye’deki bazı yansımaları olarak yorumlanabilir. Bu bağlamda, çalışmada Avrupa Yeşil Mutabakatı ve Avrupa İklim Kanunu içerikleri ve hukuki nitelikleri açısından incelenecek ve bu belgelerin Türk çevre hukuku ve politikalarına olan etkileri değerlendirilecektir.

• ÖZ

Bu çalışmada, teknik altyapı hizmetlerinin parçacıl biçimde yürütülme politikasının neden olduğu kentsel sorunlara ilişkin olarak, bir durum tespiti yapılmak istenmiştir. Parçacıl iş görme yaklaşımının sebep olduğu ekonomik maliyet ve sosyal mağduriyet konusu, özellikle toplumsal gönenç ve kentsel yaşam kalitesi bağlamında ele alınmıştır. Kentsel teknik altyapı hizmetleri, kentsel politikanın çalışma alanına giren önemli bir konudur. Bu hizmetler, kentsel yaşam kalitesini iyileştirmeyi ve ortak iyiliği gerçekleştirmeyi amaçlayan hizmetlerdendir. Tam da bundan dolayı kentsel alanda bu hizmetlerin süreklilik içinde görülmesi zorunlu sayılmıştır. Kentte çok sayıda yönetsel birim, bu hizmetleri vermekle yükümlü kılınmıştır. Aynı ya da benzer konularda birden fazla birimin yetkilendirilmiş olması, görev alanı ve eşgüdüm konusunda sorunların yaşanmasına neden olmaktadır. Bu durum, hizmet görme politikasının işlevselliğini ve verimliliğini olumsuz yönde etkilemektedir. Bu hizmetler, kamusal fayda gereği ortak bir politika/program bağlamında ve işbirliği çerçevesinde etkin ve verimli yürütülmesi gereken hizmetlerdendir. Ne var ki, aynı kentsel mekâna/alana ilişkin bu tarz hizmetlerin birbirinden bağımsız politikalar/ programlar dâhilinde farklı takvimlerde görülmesi, neredeyse yerleşik bir uygulamaya dönüşmüş durumdadır. Bu tarz iş görme yaklaşımı nedeniyle kentin bir sokağında yürütülen teknik altyapı çalışmaları, uzun bir sürece yayılabilmektedir. Her defasında yeniden kazılan yol ve kaldırım zemini nedeniyle bu hizmetlerin topluma yansıyan ekonomik ve sosyal maliyeti oldukça ağır olabilmektedir. Sonuç olarak kentsel mekânda/alanda parçacıl biçimde yeniden hizmet üretme politikasından/yaklaşımından kaynaklanan ekonomik maliyetin ve sosyal mağduriyetlerin bedelini ise çoğunlukla kent yerleşikleri ödemek durumunda kalmaktadır.

• ÖZ

Devletlerin ekonomik büyüme, sürdürülebilir kalkınma ve kendine yetebilir olma hedeflerini gerçekleştirebilme adına yararlanabileceği birçok araç vardır. Bu araçlardan biri de yenilenebilir enerji üretim aracı olan Hidroelektrik Santralleridir (HES). Her faaliyet ve yatırımda az ya da çok olduğu gibi, HES yapım süreçlerinin de topluma ve çevreye olumsuz bir dışsallığı olacaktır. Karşılaşılan olumsuz dışsallık sorunu faaliyetin kendisinden olabileceği gibi yaşanacak süreçten de kaynaklanabilir. Dolayısıyla, HES projelerinin yapım süreçlerinde karşılaşılan sorunların analizi, sürecin en az olumsuzlukla ilerlemesi için önemlidir. Bu tespitler neticesinde hem sürecin işleyişinde hem de süreçte kullanılan yöntemlerde sorunları önleyici düzenlemeler yapılabilir. İyi yönetişim ilkeleri HES yapım sürecinde düzenleyici bir araç olarak yer almalıdır. Bu sayede, devlet, özel sektör ve Halk/Sivil Toplum Kuruluşları (STK) arasındaki sorunlar en aza indirilecektir. Çalışmada iyi yönetişim ilkelerinin uygulanmasındaki eksikliklerin HES yapım sürecine olumsuz etkileri, nitel araştırma teknikleri kullanılarak ortaya konmuştur. Bu doğrultuda mülakata katılan kişilerin HES’lere karşı olma nedenlerinin, HES yapım sürecinde iyi yönetişim ilkelerinin uygulanması konusundaki eksikliklerle olan ilişkisini değerlendirmeye yönelik yarı yapılandırılmış açık uçlu sorular sorulmuştur. Artvin İli örnek olayından hareketle, iyi yönetişim ilkelerinin Çevresel Etki Değerlendirme (ÇED) ve Halkın Katılımı Toplantıları (HKT) içerisindeki durumu ele alınmıştır. Araştırmada HES’lere karşı olan kişilerin, HES’lere karşı olma sebepleriyle, süreçte iyi yönetişim ilkelerinin uygulanması konusunda yaşanan sorunlar arasında ilişki olduğu tespit edilmiştir.

• ÖZ

Bürokrasi siyasal özneler arasındaki mücadelelerde yer alsa da kamu yönetimi yazınında tarafsız bir özne olarak kavranır. Bürokrat ise bu mücadelelerde bir toplumsal özne olarak ortaya çıkabilir. Bu bağlamda çalışma, siyasal iktidar ve bürokrasi arasındaki çelişkinin bir örneği olarak Devlet Planlama Teşkilatı’na (DPT) odaklanmaktadır. Çalışmanın amacı, Nicos Poulantzas’ın geliştirdiği teorik çerçeveyi de işleterek DPT’nin ve ilk planın ortaya çıkış sürecinde hem kurumun hem de bürokratların siyasal ilişkiler içindeki yerini incelemektir. Çalışma, böylelikle, Türkiye’de bürokrasi-siyaset ilişkisini farklı bir teorik çerçeve kullanarak ve DPT örneğine yoğunlaşarak, yazında değerlendirilmeyen Poulantzasçı çerçeveden analiz etmek arzusundadır. Çalışma kamu yönetimi literatürü ve mevzuattan başka, Türk siyasal hayatı yazınına, DPT’ye odaklanan kimi çalışmalara ve bu çalışmalarda DPT bürokratlarıyla yapılmış olan görüşmelerin analizine dayanmakta olup, kamu yönetimini, toplumsal ve siyasal boyutlarıyla birlikte ele alma çabasındadır.