• ÖZ

Amaç: Bu çalışmada, Fransa, Macaristan ve Uruguay’dan ithal edilen Şarole, Limuzin ve Hereford ırkı sığırların Türkiye şartlarında besicilik faaliyetlerinin teknik ve ekonomik açıdan karşılaştırılması amaçlanmıştır. Gereç ve Yöntem: Araştırmada, besi amacıyla Macaristan, Fransa ve Uruguay’dan ithal edilen 6-7 aylık Şarole, Limuzin ve Hereford ırkı hayvanlara ait teknik ve ekonomik veriler kullanılmıştır. Her bir ülke ve ırktan 30’ar baş olmak üzere toplam 180 hayvan 6 ay süreyle besiye alınan hayvanların verileri incelenmiştir. Başlangıçta ve 30’ar gün arayla tartılarak toplam ve günlük canlı ağırlık artışları (GCAA) ile yemden yararlanma oranı (YYO) hesaplanmış ve performansları karşılaştırılmıştır. Ekonomik analizde hayvanların ithal edildiği ülkelere göre ve ırk bazında toplam maliyet, canlı ağırlık artış geliri ve kâr yönünden karşılaştırmaları yapılmıştır. Bulgular: Irk bazında performans (GCAA ve YYO) yönünden herhangi bir fark oluşmazken (p>0.05), ithal edilen ülkelere göre Fransa kökenli Şarole ve Limuzinlerin; Macaristan kökenlilere göre önemli düzeyde daha fazla GCAA sağladığı belirlenmiştir (p<0.05). Ekonomik açıdan ülke ve ırk bazında herhangi bir fark oluşmamıştır (p>0.05). Öneri: Türkiye şartlarında besi performansı ve karlılık yönünden, incelenen ırklar arasında herhangi bir fark oluşmadığı, ülke düzeyinde yapılan analizlerde ise Fransa kökenli Şarole ve Limuzinlerin; Macaristan kökenlilere göre daha fazla GCAA sağladığı belirlenmiştir. Tek bir tercih yapılacak olursa, öncelikle Fransa kökenli Limuzinlerin tercih edilmesinde teknik ve ekonomik anlamda faydalı olacağı düşünülmektedir.

• ÖZ

Amaç: Yapay zekâ 21. Yüzyılda teknolojinin gelişimi ile tıpta dahil olmak üzere birçok bilim dalında kullanılmaya başlanmıştır. Yapılan araştırma sonuçlarının uluslararası standartlara uygun nitelikte raporlanması, söz konusu araştırmaları anlama, yorumlama ve eleştirel olarak değerlendirme sürecine anlamlı katkılar sağlayacaktır. CONSORT-AI (Consolidated Standards of Reporting Trials- Artificial Intelligence [Araştırma Raporlamada Konsolide Standartlar- Yapay Zekâ]) sayısı hızla artan yapay zekâ uygulamalarına bağlı olarak tıp ve sağlık alanında kullanımı yaygınlaşan bir raporlama protokolüdür. Bu araştırmada Türkçe uyarlaması yapılan CONSORT-AI protokolünün araştırmacılar tarafından doğru bir şekilde anlaşılıp anlaşılmadığını değerlendirmek amaçlanmıştır. Gereç ve Yöntem: TR Dizin dergilerden seçilen 22 makale CONSORT-AI protokolü ile değerlendirici konumunda bulunan yazarlar tarafından değerlendirilmiş ve değerlendirme sonuçları yazarlar arası uyum analizi ile test edilmiştir. Bulgular: Elde edilen bulgular, değerlendiriciler arası uyumun istatistiksel olarak anlamlı olduğunu göstermiştir. Bununla birlikte incelenen araştırmalarda CONSORT-AI protokolündeki ilkeleri tümüyle gözeten bir makaleye de rastlanamamıştır. Öneri: Çalışmanın yapay zekâ odaklı araştırma çıktılarında izlenmesi gereken ilkelere dikkat çekerek tıp ve sağlık alanında görev yapan bilgi profesyonellerine, konuyla ilgili araştırmacılara ve araştırmaları değerlendirme konumunda bulunan editör ve hakemlere katkı sağlaması beklenmektedir.

• ÖZ

Amaç: Bu çalışmada aşım sezonunda senkronize edilen Kangal ırkı koyunlara parenteral vitamin (β-karoten ve vitamin E) ve/veya iz element (selenyum, manganez, bakır, çinko) uygulamalarının gebelik oranları üzerine etkisinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Gereç ve Yöntem: Sunulan çalışma 200 adet Kangal ırkı koyun ile gerçekleştirildi. Çalışmaya dâhil edilen hayvanlar rastgele 4 eşit gruba ayrıldı. Çalışmada bulunan tüm gruplara 11 gün arayla prostaglandin (PGF2α) enjeksiyonu yapıldı. Kontrol grubuna (1. Grup) çift doz PGF2α enjeksiyonu dışında herhangi bir uygulama yapılmadı. İkinci gruba ilk PGF2α enjeksiyonuyla birlikte β-karoten ve E vitamini; Üçüncü gruba iz element (selenyum, manganez, bakır, çinko) enjeksiyonu yapıldı. Bu mikrobesinlerin birlikte nasıl etki gösterdiklerini belirlemek amacıyla dördüncü gruba hem vitamin hem de iz element kombinasyonu uygulandı. Çalışmaya dâhil edilen tüm hayvanlara son PGF2α uygulamasından 48 saat sonra koç katımı yapıldı. Koç katımı sonrası 35. ve 60. günde transabdominal yöntemle ultrasonografik gebelik muayenesi yapıldı. Bulgular: Kontrol, 2., 3. ve 4. grupların 35. gün muayenesindeki gebelik oranları sırasıyla %64, %62, %50 ve %60 olarak; 60. gün muayenesindeki gebelik oranları sırasıyla %62, %60, %50 ve %59 olarak belirlendi. Gruplarda elde edilen gebelik oranları karşılaştırıldığında istatistiksel farklılık görülmedi. Geç embriyonik ölüm ve erken fetal ölüm oranları bakımından da belirgin istatistik farklılık tespit edilmedi. Öneri: Senkronizasyon başlangıcında vitamin ve mineral takviyesinin fertiliteyi etkilemediği ancak senkronizasyon başlangıcından en az 15 gün önce veya tekrarlı yapılan vitamin ve iz element takviyesinin fertiliteyi artırabileceği kanısına varıldı.

• ÖZ

Amaç: Bu çalışma ile Burdur ilinde kesilen sığırların karkas ağırlıkları, sığır yaşı, sığır ırkı, cinsiyet, vb. veriler incelenerek il genelinde sığır eti arzı yapısının ortaya konulması amaçlanmıştır. Gereç ve Yöntem: Çalışmanın materyalini, Burdur ili genelinde gerçekleştirilen büyükbaş hayvan kesiminin yıllara göre ortalama %50’sine sahip olan Burdur Güçbirliği A.Ş. kombinasına ait veriler oluşturmaktadır. Bu kapsamda 2014/1 - 2018/9 ayları arasında kesimi yapılan ve bilgileri eksik olmayan toplam 52.677 adet sığıra ait veriler çalışmaya dâhil edilmiştir. Veriler grup sayısı itibariyle Bağımsız Örneklem t Testi ya da Tek Yönlü Varyans Analizi ile değerlendirilmiş, alt gruplar arasındaki ilişkinin önemlilik kontrolünde Tukey Çoklu Karşılaştırma Testi kullanılmıştır. Bulgular: Analiz sonuçlarına göre; Burdur ilinde farklı ırklara sahip sığırlar kesilmekle birlikte Holştayn ve Simental ırkı sığırlar sırasıyla kesimin %88,61 ve %8,31’ini oluşturmaktadır. Kesilen hayvanlar cinsiyete göre incelendiğinde dişi hayvanların %32,23; erkek hayvanların %67,77 oranında dağılım gösterdiği tespit edilmiştir. 2014 ve 2015 yıllarında dişi sığır kesiminin yüksek olduğu Erkek/Dişi kesim oranının sırasıyla 1,81 ve 1,56’ya düştüğü saptanmıştır. Kesimhaneye sevk edilen sığırların; sayı ve yıl sonu toplam karkas ağırlıklarının (sıcak karkas) 2014 - 2017 yılları arasında sırasıyla %60,32; %67,08 oranında sürekli azaldığı saptanmıştır. Öneri: Burdur ilinin genel üretim yapısı içerisinde süt sığırcılığı ana faaliyet dalı iken besi sığırcılığı süt sığırcılığını destekleme amaçlı yapılan tamamlayıcı bir üretim dalı şeklinde yürütülmektedir. Bu bağlamda Burdur ilinde besi sığırcılığı faaliyetinde ihtisaslaşmış işletme sayılarının artırılması üreticilerin üretim çeşitliliğini artırarak risklerini minimize etmelerine ve ilin hayvansal üretim miktarlarında önemli düzeyde artışa katkı sağlayacağı öngörülmektedir. Bu çalışmadan elde edilen sonuçlar, yörede üretilen et ve süt miktarında sürdürülebilirliğin ve istikrarın korunmasının, özellikle süt sığırcılığının devamlılığını sağlayıcı fiyat, maliyet ve destekleme politikalarına bağlı olduğu göstermektedir.

• ÖZ

Aim: Bovine adenovirus (BAdV) is one of the viral agents that causes respiratory illness in cattle, along with numerous other viral agents. Although the prevalence of BAdV has been determined by serological studies conducted in our country, there are limited data on the detection of BAdVs in respiratory system samples, and there is no study on their molecular characterization. The aim of this study was to detect and characterize BAdVs of the Mastadenovirus genus. Materials and Methods: In this study, a total of 64 nasal swabs and one lung sample from 65 cattle of different ages with respiratory system disease symptoms were used. After the extraction of viral DNA, they were tested by PCR using primers targeting the hexon gene region and the expected size of amplicons were sequenced. Results: According to the PCR results, three samples were found positive and the positivity rate was detected as 4.6%. Out of positive samples, two were able to be sequenced and one clustered in the BAdV-2 serotype while the other was grouped in the BAdV-3 serotype. Conclusion: In this study, it was revealed that BAdVs are contributing agents in respiratory system infection in our country. Also, this is the first study reporting the molecular characterization of BAdV-2 and BAdV-3 in calves with respiratory system infection in Turkey.