5326 sayılı Kabahatler Kanununun 1 Haziran 2005 tarihinde yürürlüğe girmesiyle, kabahatler suç olmaktan çıkarılmış ve idari yaptırım gerektiren haksızlık olarak düzenlenmiştir. Kabahatler Kanununda öngörülen idari yaptırımlar, idari para cezası ve mülkiyetin kamuya geçirilmesidir. Kabahatler Kanununda, diğer kanunlarda yer alan tedbirlerin de idari yaptırım olduğu belirtilmiştir. Diğer kanunlarda idarî para cezası ve mülkiyetin kamuya geçirilmesi türünde idarî yaptırımlar öngörüldüğü gibi; meslekten ve sanattan men, ehliyet ve ruhsatın geri alınması, aracın seferden alıkonulması vb. diğer tedbir niteliğindeki idari yaptırımlar da öngörülmüştür. Kabahatler Kanununda, idarî para cezası ve mülkiyetin kamuya geçirilmesi idarî yaptırımlarına karşı sulh ceza mahkemesine başvurulacağı ve bu kanun yoluna ilişkin hükümlerin, diğer kanunlarda aksine hüküm bulunmaması halinde uygulanacağı hükme bağlanmıştır. Bu çalışmada Kabahatler Kanununda
öngörülen kanun yoluna ilişkin hükümlerin, diğer kanunlardaki hangi yaptırım türleri yönünden geçerli olduğu ya da olması
gerektiği, kapsam ve sınırının ne olduğu sorunu yargı kararları ışığında incelenecektir.
|
Ülkemizin birçok alanda olduğu gibi hukuk öğretimi alanında da önemli atılımların beklendiği bir süreç içindeyiz. Hukuk öğretimi sürecine ilişkin düzenleme ve uygulamalar, kademeli olarak yürürlüğe gireceği açıklanan “Yargı Reformu Paketi” kapsamında yeniden gözden geçirmeyi gerektiren bir zorunluluk haline gelmiş bulunmaktadır. Günden güne sayıca artan hukuk fakülteleri ve bu fakültelerde artmaya devam eden kontenjanlar, kaliteli bir hukuk öğretimi sunmak, özellikle yeterli bir ölçme ve değerlendirme sistemi oluşturmak ve meslekte uzmanlaşmak noktalarında yetersiz kalmaktadır. Günümüz dünyasında hukuki meseleler karmaşık ve disiplinler arası bir mahiyete bürünmüş bulunmaktadır. Birçok alanda olduğu gibi hukuk alanında da uzmanlaşma sürecinin lisans öğretiminden başlatılması zorunlu hale gelmiş bulunmaktadır. Hukuk
öğretimine yönelik sorunlarımızın önemli bir kısmının bilimsel ve mesleki çalışmalarla ortaya konmaya çalışıldığını memnuniyetle görüyor ve çözüm önerilerinin büyük ölçüde ortaya konulduğunu gözlemliyoruz.
Bu çalışmada başlıca şu konular ele alınmaya çalışılmıştır: 1- Öğrencileri hukuk öğretimine hazırlamada ilköğretim ve ortaöğretimin önemi. 2- Üniversite lisans programlarına öğrenci seçme ve yerleştirme sisteminde hukuk fakültelerinin durumu ve yeri. 3- Teori ve uygulamada dile getirilen çözüm önerileri dikkate alınarak hukuk fakültelerinde öğretim faaliyetini daha üst seviyeye taşımak amacıyla, uzmanlaşmaya öncelik tanıyan örnek bir müfredatın nasıl oluşturulabileceği. 4- Hâkimlik, savcılık, avukatlık, noterlik gibi hukuk meslekleri açısından ön plana çıkan bazı sorunlar ve bu sorunlara yönelik çözüm önerileri.
|
Gıda takviyeleri, bir insanın beslenmesini desteklemek üzere kullanılan ve vitaminler, mineraller, amino asitler, bitkiler ya da bitkisel diyet bileşenleri gibi besin öğelerini içeren ürünler olarak tanımlanmaktadır. Başarılı pazarlama stratejileri, reklam ve internet kaynakları sayesinde takviye edici gıdaların kullanımı son yıllarda artmıştır. Öte yandan son zamanlarda, Türkiye’de ve dünyada standartlara uymayan söz konusu ürünlerin neden olduğu yan etkilere bağlı olarak, zehirlenme ve hatta ölümle sonuçlanan olgulara rastlanmaktadır. Bu nedenle bu ürünlerin denetimi giderek daha da
önem kazanmıştır. Bu ürünlerin denetim görevi ve yetkisi, ilgili mevzuat uyarınca Tarım ve Orman Bakanlığına verilmiştir. Ancak mevzuatta yer alan çakışmalar nedeniyle denetim noktasında Sağlık Bakanlığı ile görev, yetki ve sorumluluklar konusunda sorunlar yaşanmaktadır. Çalışmamızda yargı kararları ışığında mevzuatta takviye edici gıdaların denetimi için öngörülen düzenlemeler incelenmiştir.
|
Ülkeler ihtiyaç duydukları patentli ilaçlara zorunlu lisans yoluyla daha uygun koşullarda erişebilmektedirler. Zorunlu lisans,
patent sahibinin rızası olmaksızın bir kamu otoritesi kararı ile devlete veya üçüncü kişilere verilen patent konusu buluşu kullanma yetkisidir. Zorunlu lisans sayesinde, bir yandan patent sahibinin menfaati uluslararası anlaşmalarda ve ulusal düzenlemelerde belirlenen ilke ve esaslar çerçevesinde korunurken; diğer yandan, toplumun patentli ilaçlara duyduğu ihtiyaç karşılanmaktadır. Bu çalışmada, ilaçlara erişim sorununun çözümünde zorunlu lisans kurumunun oynadığı rol, Ticaretle Bağlantılı Fikri Mülkiyet Anlaşması (TRIPS Anlaşması) bağlamında incelenmektedir. Bu çalışma, dört bölümden
oluşmaktadır. Birinci bölümde, ilaç buluşlarının patent korumasına alınması sürecinden bahsedilmektedir. İkinci bölümde, zorunlu lisans kurumunun genel esasları açıklanmaktadır. Üçüncü bölümde, ilaç patentleri hakkında zorunlu lisansa karar verilmesi süreci incelenmektedir. Son olarak, günümüze kadar ilaç patentleri yönünden zorunlu lisans uygulamasına değinilmektedir.
|
Bu çalışmada, anonim şirkette olağanüstü yedek akçe ayırma koşulları incelenmiştir. Genel kurul kararıyla ayrılan yedek
akçeler, olağanüstü yedek akçeyi oluşturmaktadır. Bunlar şirketin elde ettiği kardan yapılan ayrımlar olduğu için pay sahibinin kar payı alma hakkıyla yakından ilgilidir. Bu sebeple, koşulların içeriğinin belirlenmesi önem arz etmektedir. 6102 Sayılı Türk Ticaret Kanunu madde 523/2 uyarınca olağanüstü yedek akçe ayrımı için üç koşul saptanmıştır. Bunlar yedek akçe ayırmanın aktiflerin yeniden sağlanabilmesi için gerekli olması, şirketin sürekli gelişimi ve olabildiğince kararlı kar payı dağıtımı yönünden haklı görülmesi ve bu konuda genel kurulda karar alınmasıdır. Bu koşulların, Yargıtay kararlarında ne şekilde ele alındığı irdelenmiştir; çünkü pay sahipleri tarafından yedek akçe ayırmaya ilişkin genel kurul
kararına karşı birçok iptal davası açılmıştır. Bununla birlikte, koşulların somutlaştırılması açısından şirket finansal tabloları değerlendirilmiştir. Zira şirketin finansal durumu ve performansı finansal tablolarda yer alan veriler aracılığıyla saptanmaktadır. Son olarak, genel kurulun yedek akçe ayırma kararı üzerine, kar payı hakkı ihlal edildiğini düşünen pay sahibinin haklı sebeple fesih davası açıp açamayacağı sorununa cevap aranmıştır.
|
Bilindiği üzere yargı, devletin temel fonksiyonlarından biridir ve kural olarak taraflar arasındaki uyuşmazlıkların çözüm yeri
mahkemelerdir. Ancak özel hukuka ilişkin uyuşmazlıkların çözümünde mahkemeler yerine hakemlere başvurulması konusunda sözleşme yapılabilir veya taraflarca bağıtlanan sözleşmelere bu yönde bir hüküm konulabilir. Bu aşamada taraflar arasında akdedilen tahkim sözleşmesi ve tespit olunan hakemler eliyle uyuşmazlığın çözümü yoluna gidilecektir.
Bu çalışmada Türk hukukunda tahkim sözleşmesinin tarihsel gelişimi, tanımı, hukuki niteliği, yapılış türleri ile geçerlilik şartları konuları genel olarak anlatılmaya çalışılacaktır.
|
Ekonomik sıkıntıya düşen insanların başvurduğu yasal uygulamalar dışında kalan faizle para alma, kredilendirme şeklindeki uygulamalar bazı hallerde kendisini tefecilik suçu olarak göstermektedir. Ödünç para alan şahısların mali açıdan zor durumlara düşmesine neden olan ve ekonomik açıdan güçlü kişinin ölçüsüz kazanç elde etmesi şeklinde gerçekleştirilen tefecilik, birçok ülkede olduğu gibi ülkemizde de yasaklanmıştır. Ekonomik yaşam içerisinde tefeciliği meşrulaştıran, diğer bir ifadeyle yasal tefeci olarak nitelendirilebilen bazı yöntemler oluşturulmuş olup, özellikle kredi kartı ve senet kırdırma suretiyle yapılan tefecilik faaliyetleri uygulamada çok sık rastlanan tefecilik faaliyeti türleri olarak karşımıza çıkmaktadır. Çalışmamızda tefecilik suçu unsurlarıyla birlikte yargı kararları ışığında değerlendirilmiş, bu suçla ilgili sorunlu hususların altının çizilmesine gayret edilmiştir.
|
İtalyan Anayasa Mahkemesi 2014’te vermiş olduğu kararla uluslararası suçlar bakımından devletlerin yargı bağışıklığını anayasanın temel prensiplerine aykırılık nedeniyle reddetmiştir. Uluslararası Adalet Divanının devletlerin yargı bağışıklığını kabul eden kararına ters düşen bu karar Anayasa Mahkemesi kararları ile Uluslararası Adalet Divanı kararları arasındaki ilişkinin açıklığa kavuşmasını gerektirmektedir. Uluslararası Adalet Divanı kararlarının bağlayıcılığının anayasaya istinaden sorgulanması İtalyan yargısını zor durumda bırakmıştır.Makalede İtalyan Anayasa Mahkemesinin ve Almanya’nın ileri sürdüğü gerekçeler ışığanda devletlerin yargı bağışıklığı konusuna ışık tutulmaktadır.
|
Gelişmiş ve gelişmekte olan liberal ekonomilerin temel yapı taşlarından birini rekabet unsuru oluşturur. Haksız rekabet ise rekabetin var olduğu tüm sistemlerde her zaman ortaya çıkabilen bir husustur. 1991 yılında Sovyetler Birliğinin dağılmasından hemen sonra bağımsızlığını ilan eden Rusya Federasyonu yeni anayasa ve kanuni düzenlemeler ile yeni hukuki sisteme geçiş yapmıştır. 1999 yılından itibaren Rus ekonomisi, rekabet ortamının oluşturulma çabaları neticesinde, istikrarlı olarak büyümeye ve gelişmeye başlamıştır. Haksız rekabete ilişkin hükümler özel bir kanunda yer almayıp, bağımsızlığın ilanının ardından 1993’te, daha sonra ise ekonomideki yükseliş neticesinde 2006’da çıkarılan kanun içerisinde tek bir madde halinde düzenlenmiştir. Söz konusu kanunda 2015’te yapılan son değişiklik ile haksız rekabet hükümleri şu anki halini almıştır.2006’da kabul edilen Rekabetin Korunması Hakkında Federal Kanun’un tanımları içeren maddesinde haksız rekabetin tanımına yer verilmiş, özel olarak düzenlenen 14’üncü maddesinde ise haksız rekabet halleri oldukça uzun bir madde halinde düzenlenmiştir. Bu haller kısaca; kötüleme, yanıltma, karşılaştırma, bireyselleştirme ve fikri mülkiyet haklarının kullanılması, karıştırılmaya sebebiyet verme ve ticari sırrın kullanılması veya ifşa edilmesi yolu ile haksız rekabet halleridir. Bu makalede, haksız rekabete ilişkin hükümler Rusça aslından Türkçeye çevrilerek değerlendirilecek ve son bölümde Rusya Federasyonu’nda haksız rekabet soruşturmasındaki usule değinilecektir.
|
Türk Ceza Kanunu’nun (TCK) 245/A maddesinde “Yasak Cihaz veya Programlar” başlıklı hüküm ile teknolojik gelişmelerle giderek yaygınlık kazanan bilişim suçlarıyla ve bilişim sistemlerinin araç olarak kullanıldığı diğer suçlarla henüz bu suçlar işlenmeden mücadele etmek hedeflenmektedir. Çünkü TCK’nın 245/A maddesinde, bilişim suçlarının ve bilişim sistemlerinin kullanılması suretiyle işlenen diğer suçların hazırlık hareketi vasfı taşıyabilecek fiiller bağımsız suç olarak tipikleştirilmiştir. Aslında kanun koyucunun bu tercihi, pek çok suçun işlenmesine ortam ve malzeme hazırlayan hacker araçlarının kara borsalarının uluslararası pazarlar haline gelmesi nedeniyle varılmış olan uluslararası uzlaşıyla bağlantılıdır. Çünkü TCK’nın 245/A maddesi, Türkiye’nin de taraf olduğu Siber Suç Sözleşmesi’nin 6. maddesinde öngörülen suç haline getirme yükümlülüğünü karşılamaya yöneliktir. Bu makalede öğretide ileri sürülen görüşler dikkate alınarak bilişim alanında suçların veya bilişim sistemlerinin araç olarak kullanıldığı diğer suçların işlenmesi amacıyla cihaz, program, şifre veya güvenlik kodlarının üretilmesi, yayılması ya da bulundurulması suçu incelenecektir. Mevcut düzenleme biçimi ile TCK’nın 245/A maddesinin ceza hukukunun temel ilkeleriyle uyumu tartışılacaktır. Olması gereken hukuk açısından somut öneriler geliştirilmeye çalışılacaktır.
|
