İlköğretim Beşinci Sınıf Fen ve Teknoloji Dersi Tutum Ölçeğinin Geçerlik ve Güvenirlik Çalışmaları

YAŞAR, Şefik; ANAGÜN, Şengül S.

İlköğretim Beşinci Sınıf Fen ve Teknoloji Dersi Tutum Ölçeğinin Geçerlik ve Güvenirlik Çalışmaları

Şefik YAŞAR, (Anadolu Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, İlköğretim Bölümü, Eskişehir, Türkiye)

Şengül S. ANAGÜN (Osmangazi Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, İlköğretim Bölümü, Eskişehir, Türkiye)

Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi

8 0

Yıl: 2008 Cilt: 8 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 223 - 236 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

İlköğretim Beşinci Sınıf Fen ve Teknoloji Dersi Tutum Ölçeğinin Geçerlik ve Güvenirlik Çalışmaları

Öz:

Öğrenmeyi etkileyen en önemli duyuşsal özelliklerden biri olarak nitelendirilen tutum, bireylerin öğrenmelerini olumlu ya da olumsuz yönde etkileme gücüne sahiptir. Fen ve Teknoloji dersi, bireyleri bilişsel yönden geliştiren ve yaratıcılıklarını artıran temel bir ders olarak ilköğretim programlarında başlangıçtan beri yer almaktadır. Fene yönelik konulara ilgi ve merak uyandırılması ve bu konulara ilişkin olumlu tutumların geliştirilmesi, öğrencilerin bilişsel yeterliklerinin gelişmesine katkı sağlar. Bu çalışmanın temel amacı ilköğretim beşinci sınıf düzeyinde geliştirilen fen ve teknoloji dersi tutum ölçeğinin geçerlik ve güvenirlik çalışma sonuçlarının ortaya konmasıdır. Ölçeğin geçerlik ve güvenirlik çalışması, Eskişehir il merkezinde rastlantısal olarak seçilen 849 ilköğretim beşinci sınıf öğrencisi üzerinde gerçekleştirilmiştir. Güvenirlik çalışması sonucunda toplam 19 maddeye indirgenen ölçek için belirlenen Cronbach Alpha güvenirlik katsayısı 0.89 olarak bulunmuştur. Yapı geçerliği için başvurulan KMO Barlett katsayısı 0.93 bulunmuştur. Faktör analizi sonucunda ölçeğin üç faktörde toplandığı gözlenmiştir. Faktörler alanyazına dayalı olarak zevk alma, öğrenme isteği ve fene yönelik bireysel görüşler olarak adlandırılmıştır .Üç faktör varyansın toplamda %51.490’ını açıklamaktadır. Buna göre yapı geçerliliğine sahip 19 madde ve üç faktörden oluşan bir ölçeğe ulaşıldığı söylenebilir.

Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

Altınok, H. (2004). Öğretmenlerinin fen öğretimine yönelik tutumlarına ilişkin öğrenci algıları ve öğrencilerin Fen Bilgisi dersine yönelik tutum ve güdüleri. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 26, 1-8.
Altınok, H. ve Açıkgöz, K. (2006). İşbirlikli ve bireysel kavram haritalamanm Fen Bilgisi dersine yönelik tutum üzerindeki etkileri. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi,30, 21-29.
Altıparmak, M. (2001). Biyoloji öğretiminde işbirlikli öğrenme yönteminin laboratuara yönelik tutum ve başarı üzerine etkisi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. îzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
Anderson L. W. (1988). Attitudes and their measurement. In J.P. Keeves, (Ed.). Educational research, methodology and measurement: An international handbook. NY: Pergamon Press.
Baykul, Y. (1990). İlkokul beşinci sınıftan lise ve dengi okulların son sınıfına kadar matematik ve fen derslerine karşı tutumda görülen değişmeler ve öğrenci seçme sınavındaki başarı ile ilişkili olduğu düşünülen bazı faktörler. Ankara: ÖSYM Yayınlan.
Berberoğlu, G. (1990). Kimyaya ilişkin tutumların ölçülmesi. Eğitim ve Bilim. 14 (76).
Bıkmaz, H. F. (2001). İlköğretim 4 ve 5. sınıf öğrencilerinin Fen Bilgisi dersindeki başarılarını etkileyen faktörler. Yayınlanmamış doktora tezi. Ankara: Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Binbaşıoğlu, C. (1995). Eğitim psikolojisi. Ankara: Yargıcı Matbaası.
Bindak, R. (2005). Tutum ölçeklerine madde seçmede kullanılan tekniklerin karşılaştırılması. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 6 (10), 17-26.
Büyüköztürk, Ş. (2001). Deneysel desenler, Ankara: PegemA Yayıncılık.
Büyüköztürk, Ş.(2002). Faktör analizi: Temel kavramlar ve ölçek geliştirmede kullanımı. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi. 32, 470-483.
Caine, R. N. ve Caine, G. (1991). Making connections: Teaching and human brain. Alexandria, VA: Association for supervision and cuniculum development.
Duatepe, A. ve Çilesiz, Ş. (1999). Matematik tutum ölçeği geliştirilmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 16, 45-52.
Ekici, G. (2002). Biyoloji öğretmenlerinin laboratuar dersine yönelik tutum ölçeği (BÖLDYTÖ). Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 22, 62-66.
Francis, L. J. ve Greer J. E. (1999). Attitude toward science among secondary school pupils in Northern Ireland: Relationship with sex, age and religion. Research in Science & Technology Education, 17 (1), 61-1 A.
Geban, Ö., Ertepmar, H., Yılmaz, G., Atlan, A. ve Şahpaz, Ö. (1994). Bilgisayar destekli eğitimin öğrencilerin fen bilgisi başarılarına ve fen bilgisi ilgilerine etkisi. I. Ulusal Fen Bilimleri Eğitimi Sempozyumu (15-17 Eylül 1994). İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi, Buca Eğitim Fakültesi.
Gücüm, B.(1998). Fen bilimlerinin oluşumu, gelişimi ve fen bilgisi, Ş. Yaşar, (Ed.), Fen bilgisi öğretimi içinde (1-11). Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları.
Gürdal, A., Şahin, F. ve Macaroğlu, E. (1996). İlköğretimin ikinci kademe öğrencileri için fen bilgisi tutum ölçeği. Öneri, (1) 5, 145-155.
Kan, A. ve Akbaş, A. (2005). Lise öğrencilerinin kimya dersine yönelik tutum ölçeği geliştirme çalışması. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 1 (2), 221-231.
Kalaycı, Ş. (2005). SPSS uygulamalı çok değişkenli istatistik teknikleri. Ankara: Asil Yayın Dağıtım.
Karasar, N. (2002). Bilimsel araştırma yöntemi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım Ltd. Şti.
Kocabaş, A. (1997). Temel eğitim II. kademe öğrencileri için müziğe ilişkin tutum ölçeğinin geçerlik ve güvenirlik çalışması. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 13, 141-145.
Lacknet, J. (1998). Design principles based on brain-based learning research. Retrieved October 26, 2005, from http: // www.designshare.com/research/brainbasedlearn98.htm.
Nuhoğlu, H. (2008). İlköğretim Fen ve Teknoloji dersine yönelik bir tutum ölçeğinin geliştirilmesi. İlköğretim Online, 7(3), 627-638.
Osborne, J., Simon, S. ve Collins, S. (2003). Attitudes towards science: A review of the literature and its implications. International Journal of Science education 25(9), 1049-1079.
Özçelik, D.A. (1998). Ölçme ve değerlendirme. Ankara: ÖSYM Yayınları.
Özsevgeç, T. (2007). İlköğretim beşinci sınıf kuvvet ve hareket ünitesine yönelik 5E modeline göre geliştirilen rehber materyallerin etkililiklerinin belirlenmesi. Yayınlanmamış doktora tezi, Trabzon: Karadeniz Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü.
Özyürek, A., Eryılmaz, A. (2001). Öğrencilerin fizik derslerine yönelik tutumlarını etkileyen Etmenler, Eğitim ve Bilim, 26 (120).
Sağlam,. M. (2001). Öğretimi etkileyen etmenler. M. Gültekin, (Ed.), Öğretimde planlama ve değerlendirme, Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınlan.
Selvi, K. (1996). Tutumların ölçülmesi ve program değerlendirme. Anadolu Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 6 (2), 39-53.
Sezgin, G. ve diğerleri (2002). Fizik eğitiminde projeye dayalı laboratuar çalışmalarına yönelik öğrenci tutumlan. Dokuz Eylül Üniversitesi Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, 14,59-63.
Sharma, S. (1996). Applied multivariate techniques. USA: John Wiley & Sons, Inc.
Simpson, R. D. Ve Troost, K. M. (1982). Influences on comitment of learning of science among adolescent students. Science Education, 66(5), 511 -526.
Simpson, R. D., Koballa Jr, T.R., Oliver, J. S. Ve Crawley, F. E. (1994). Research on affective dimention of science learning. In D.L. Gabel (Ed), Handbook of research in science teaching and learning. National Science Teacher Association. NY: Macmillan Publishing Company,
Şimşek, N. (2002). Kimya eğitimine yönelik bir tutum ölçeği hazırlanması ve buna yönelik çeşitli değerlendirmelerin yapılması, Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Ankara: Hacettepe Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü.
Tavşacıl, E. (2005). Tutumların ölçülmesi ve SPSS ile veri analizi, Ankara: Nobel Yayıncılık.
Tezbaşaran, A.(1997) Likert tipi ölçek geliştirme kılavuzu. İkinci Baskı Ankara: Türk Psikologlar Derneği.
Turgut, M. F. ve Baykul, Y. (1992). Ölçme teknikleri, Ankara: ÖSYM Yayınları, 1.
Ülgen, G. (1996). Eğitim psikolojisi. Ankara; Lazer Ofset.
Yaşar, Ş. ve Selvi, K. (1999) Ortaöğretim fen eğitimi programlarının değerlendirilmesi IV. Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresi içinde (108-121). Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları,
Zinicola, D. (2003) Learning science through talk: A case study of middle school students engaged in collaborative group investigation. Yayınlanmamış doktora tezi, The State University of New Jersey.

APA	YAŞAR Ş, ANAGÜN Ş (2008). İlköğretim Beşinci Sınıf Fen ve Teknoloji Dersi Tutum Ölçeğinin Geçerlik ve Güvenirlik Çalışmaları. , 223 - 236.
Chicago	YAŞAR Şefik,ANAGÜN Şengül S. İlköğretim Beşinci Sınıf Fen ve Teknoloji Dersi Tutum Ölçeğinin Geçerlik ve Güvenirlik Çalışmaları. (2008): 223 - 236.
MLA	YAŞAR Şefik,ANAGÜN Şengül S. İlköğretim Beşinci Sınıf Fen ve Teknoloji Dersi Tutum Ölçeğinin Geçerlik ve Güvenirlik Çalışmaları. , 2008, ss.223 - 236.
AMA	YAŞAR Ş,ANAGÜN Ş İlköğretim Beşinci Sınıf Fen ve Teknoloji Dersi Tutum Ölçeğinin Geçerlik ve Güvenirlik Çalışmaları. . 2008; 223 - 236.
Vancouver	YAŞAR Ş,ANAGÜN Ş İlköğretim Beşinci Sınıf Fen ve Teknoloji Dersi Tutum Ölçeğinin Geçerlik ve Güvenirlik Çalışmaları. . 2008; 223 - 236.
IEEE	YAŞAR Ş,ANAGÜN Ş "İlköğretim Beşinci Sınıf Fen ve Teknoloji Dersi Tutum Ölçeğinin Geçerlik ve Güvenirlik Çalışmaları." , ss.223 - 236, 2008.
ISNAD	YAŞAR, Şefik - ANAGÜN, Şengül S.. "İlköğretim Beşinci Sınıf Fen ve Teknoloji Dersi Tutum Ölçeğinin Geçerlik ve Güvenirlik Çalışmaları". (2008), 223-236.

APA	YAŞAR Ş, ANAGÜN Ş (2008). İlköğretim Beşinci Sınıf Fen ve Teknoloji Dersi Tutum Ölçeğinin Geçerlik ve Güvenirlik Çalışmaları. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 8(2), 223 - 236.
Chicago	YAŞAR Şefik,ANAGÜN Şengül S. İlköğretim Beşinci Sınıf Fen ve Teknoloji Dersi Tutum Ölçeğinin Geçerlik ve Güvenirlik Çalışmaları. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 8, no.2 (2008): 223 - 236.
MLA	YAŞAR Şefik,ANAGÜN Şengül S. İlköğretim Beşinci Sınıf Fen ve Teknoloji Dersi Tutum Ölçeğinin Geçerlik ve Güvenirlik Çalışmaları. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, vol.8, no.2, 2008, ss.223 - 236.
AMA	YAŞAR Ş,ANAGÜN Ş İlköğretim Beşinci Sınıf Fen ve Teknoloji Dersi Tutum Ölçeğinin Geçerlik ve Güvenirlik Çalışmaları. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 2008; 8(2): 223 - 236.
Vancouver	YAŞAR Ş,ANAGÜN Ş İlköğretim Beşinci Sınıf Fen ve Teknoloji Dersi Tutum Ölçeğinin Geçerlik ve Güvenirlik Çalışmaları. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 2008; 8(2): 223 - 236.
IEEE	YAŞAR Ş,ANAGÜN Ş "İlköğretim Beşinci Sınıf Fen ve Teknoloji Dersi Tutum Ölçeğinin Geçerlik ve Güvenirlik Çalışmaları." Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 8, ss.223 - 236, 2008.
ISNAD	YAŞAR, Şefik - ANAGÜN, Şengül S.. "İlköğretim Beşinci Sınıf Fen ve Teknoloji Dersi Tutum Ölçeğinin Geçerlik ve Güvenirlik Çalışmaları". Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 8/2 (2008), 223-236.