Öğrencilerin Televizyon İzlemeleri ve Bilgisayar Kullanmalarının Okuma Alışkanlıkları Üzerine Etkisi

Yılmaz, Bülent; AKÇALIOĞLU, Ayşe Gül

Öğrencilerin Televizyon İzlemeleri ve Bilgisayar Kullanmalarının Okuma Alışkanlıkları Üzerine Etkisi

Ayşe Gül AKÇALIOĞLU, (Özel Bilkent Lisesi Kütüphanesi, Ankara, Türkiye)

Bülent YILMAZ (Hacettepe Üniversitesi, Edebiyat Fakültesi, Bilgi ve Belge Yönetimi Bölümü, Ankara, Türkiye)

Türk Kütüphaneciliği

31 3

Yıl: 2007 Cilt: 21 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 3 - 28 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Öğrencilerin Televizyon İzlemeleri ve Bilgisayar Kullanmalarının Okuma Alışkanlıkları Üzerine Etkisi

Öz:

Okuma alışkanlığı, bireylerin zihinsel ve toplumsal gelişimlerine çok yönlü katkıda bulunması işlevini, yaşanan hızlı toplumsal değişim sürecinde de sürdürmektedir. Ancak, son dönemlerde çocukların televizyon izlemelerinin ve bilgisayar kullanmalarının, onların okuma alışkanlıklarını etkilediği görülmeye başlanmıştır. Olumlu ya da olumsuz yönde olabilecek bu etkinin belirlenmesi ve bu yönde çözümler üretilmesi büyük önem taşımaktadır. Bu çalışma, öğrencilerin televizyon izleme ve bilgisayar kullanmalarının, onların okuma alışkanlıkları üzerine etkisini belirlemek amacıyla yapılmıştır. Çalışma, Ankara Büyükşehir Belediyesi sınırları içinde bulunan Özel Bilkent Ilköğretim Okulu ve Çankaya Ilköğretim Okulu’nda eğitim gören beşinci sınıf öğrencileri üzerinde 2005 yılında gerçekleştirilmiştir. Bu çerçevede, bu okullardaki 222 öğrenciye anket uygulanmıştır. Araştırma sonucunda, öğrencilerin boş zamanlarında kitap okumayı, bilgisayar kullanma ve televizyon izleme etkinliğinden daha sonra tercih ettiği,bilgisayar kullanma süresi ve televizyon izleme süresi ile kitap okuma sıklığı arasında ters orantılı bir ilişkinin olduğu anlaşılmıştır.

Anahtar Kelime: öğrenciler bilgisayar kullanımı okuma alışkanlıkları televizyon izleme

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

Akgül, M. (1995). 20 Haziran 2005 tarihinde Bilkent Üniversitesi web sitesinden erişildi: http://www.bilkent.edu.tr/kemer/kemer2.html
Aksaçlıoğlu, A. (2005). Öğrencilerin televizyon izlemeleri ve bilgisayar kullanmalarının okuma alışkanlıkları üzerine etkisi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Hacettepe Üniversitesi, Ankara
ALA. (1978). Book reading and library usage: a study of habits and perceptions. New Jersey: Gallup.
Alpay, M. (1990). Çocuk ve kütüphanesi: Okulöncesi dönem. Kütüphane: Dünü yarına bağlayan köprü içinde (ss. 79-84). Istanbul: Türk Kütüphaneciler Derneği.
Aral, N. ve Aktaş, Y. (1997). Çocukların televizyon ve diğer etkinliklere harcadıkları sürenin incelenmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 13, 99-105.
Bamberger, R. (1990). Okuma alışkanlığını geliştirme. (B. Çapar, Çev.). Ankara: Kültür Bakanlığı.
Bayram, O. (1990). İlkokul çağı çocuklarının okuma alışkanlığı ve Yenimahalle İlçe Halk Kütüphanesi gezici kütüphane hizmetleri. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
Beentjes, J. W. H., Koolstra, C. M., Marseille, N. ve Voort, T. H. A. (2001). Children’s use of different media: for how long and why? (S. Livingstone ve M. Bovill, Ed.), Children and their changing media environment [Kitle iletişim araçlarının etkileri üzerine değerlendirme] içinde. (ss. 85-111) New Jersey: Lawrence Erlbaum Associates.
Beentjes, J. W. H. ve Voort, T. H. A. (1988). Television’s impact on children’s reading skills: a review of research. Reading Research Quarterly, 23, 389-413.
Berkowitz, L. ve Rogers K.H. (1986). A Priming effect analysis of media influence. (J. Bryant ve D. Zillmann, Ed.), Perspective on media effects içinde (ss. 57-81). New Jersey: Lawrance Erlbaum Associate.
Bintz, W. (1993). Resistant readers in secondary education: some insights and implications Journal of Reading, 36, 604-15.
Birkets, S. (2004). The truth about reading. School Library Journal, 11, 50-51.
Boztepe, F. (2002). Çocukta okuma eğilimleri ve okuma teknikleri. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Onsekiz Mart Üniversitesi, Çanakkale.
Brant, M. (2003). Log on and learn. Newsweek, 25 Ağustos-1 Eylül s. 52-55.
Brooks, G., Schagen, I. ve Nastat, P. (1997). Trends in reading. Slough: National Foundation for Education Research.
Canter, L. (1998). Televizyon bağımlısı çocuklar (H. Gürel, Çev.). Ankara: HYB.
Çıngı, H. (1990). Örnekleme kuramı. Ankara: Hacettepe Üniversitesi.
Devrimci, H. K. (1993). İlkokul beşinci sınıf çocuklarında okuma alışkanlığının incelenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
Dökmen, Ü. (1994). Okuma becerisi, ilgisi ve alışkanlığı üzerine psiko-sosyal bir araştırma. İstanbul: Milli Eğitim Bakanlığı.
Evra, J. V. (1998). Television and child development. New Jersey: Lawrance Erlbaum Associates.
Furi-Perry, U. (2003). Dude, that book was cool: the reading habits of young. Reading Today. 20,24. 15 Kasım 2004 tarihinde Academic Search Premier veri tabanından erişildi.
Gagne, K. D. (1992). Kids and books: a model for television as a medium to lead children to literature (motivation, reading, attitudes). Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. University of Massachusetts, [y.y.]. 22 Eylül 2003 tarihinde Digital Dissertation Abstract veri tabanından erişildi.
Greenfield, P. M. (1984). Mind and media: the effects of television, video games, and . Cambridge: Harvard University.
Groebel, J. (1998). Warning: children are watching. 20 Eylül 2003 tarihinde UNESCO Web sitesinden erişildi: http://www.unesdoc.unesco.org/images/0011/001123/ 112377e.pdf
Gunter, B. ve Mcalleer, J. (1997). Children and television. London: Routledge.
Gürün, O. A. (1984). Çocuğumuzu tanıyalım. İstanbul: İnkılap.
Hampton, P. M. (1985). The effects of television viewing on reading achievement and leisure time reading. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. University of Georgia, [y.y.]. 22 Eylül 2003 tarihinde Digital Disertation Abstract veri tabanından erişildi.
Hastings, M. (2003, 25 Ağustos - 1 Eylül). Pasting the grade. Newsweek. s. 55-56.
Healy, J. M. (1999). Bağlantı doğru mu? (A. Gürsel, Çev.). İstanbul: Boyner Holding Yayınları.
Hirsch, S. G. (1999). Children’s relevance criteria and information seeking on electronic resources. Journal of the American Society for Information Science, 50, 1265-1283.
Holtzman, W. H. ve Lagunes, I. R. (Ed.). (1981). Impact of educational television on young children. Genava: UNESCO.
Koolstra, C. M., Voort, T. H. A. ve Kamp, L. J. (1997). Television’s impact on children’s reading comprehension and decoding skills: A 3-year panel study. Reading Research Quarterly, 32, 128-152.
Lieberman, D. A. (1986). Reading, television and computers: children’s patterns of media use and academic achievement. Yayımlanmamış doktora tezi. Stanford University, [y.y.]. 22 Eylül 2003 tarihinde Digital Dissertation Abstract veri tabanından erişildi.
Luma, S. (2002). İlköğretim okulu yedinci sınıf öğrencilerinin okuma beceri ve alışkanlıklarını geliştirmeye yönelik uygulamalı bir araştırma. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara
Markoff, J. (2000, 16 Şubat). A Newer, lonelier crowd emerges in Internet study. The New York Times.
Mavi, S. (1995). Okuma hatalarının okuma alışkanlığına etkisi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Ankara Üniversitesi, Ankara
O’Toole, K. (2000, 16 Şubat). Study offers early look at how internet is changing daily life. 26 Haziran 2004 tarihinde Standford Üniversitesi web sitesinden erişildi: http://www.stanford.edu/group/siqss/Press_Release/press_release.html
Özçelebi, O. S. ve Cebecioğlu, N. S. (1990). Okuma alışkanlığı ve Türkiye. İstanbul: Milliyet.
Özdiker, C., Sarıdoğan, C., Ulucak E., Özdamar, S. ve Özöner, P. (1997). Televizyon yayınları şiddet ve çocuk kamuoyu araştırması. Ankara: RTÜK.
Radyo ve Televizyon Üst Kurulu. (1997). Çocuklara yönelik televizyon yayınları. Ankara: RTÜK.
Sayın, Ö. (1999). Aile ortamında televizyonun çocuğun toplumsallasmasındaki tek yönlü belirleyiciliği. İletişim Ortamlarında Çocuk Birey Sempozyumu bildiriler kitabı. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi.
Smith, K. A. (1982). Exploration of variables that affect reading interests and abilities in junior high school: an exploratory study. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Boston University School of Education, Boston. 22 Eylül 2003 tarihinde Digital Disertation Abstract veri tabanından erişildi.
Staiger, R. C. (1979). Roads to reading. Paris: UNESCO.
Stenberg, C. (2001, 16-25 Ağustos). Reading research in Sweden: a short survey. 67. IFLA Konferansı’nda sunulan bildiri. 20 Eylül 2003 tarihinde http://www.ifla.org./IV/ifla67/papers/181-113e.pdf adresinden erişildi.
Stephens, M. ve Treays, R. (1999). Bilgisayarlar. (S. İkiz, Çev.). Ankara. TÜBİTAK.
Sullivan, A. M. (1991). The natural reading life: A high school. English Journal, 80, 40-46.
Şimşek, F. (2003). İlköğretim ikinci kademede görülen okuma problemleri ve çözüm önerileri. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Atatürk Üniversitesi, Erzurum
Televizyon çocukları uyuşturuyor. (2004). Sabah. 15 Kasım 2004 tarihinde http:www.sabah.com.tr/cp/yas114-20040821-101.html adresinden erişildi.
Turam, E. (1996). Ekranaltı çocukları. İstanbul: İrfan.
Virgil, S. (1994). More time and choices overcome students resistance to reading, Clearing House, 68, 52-55. 22 Eylül 2003 tarihinde Acdemic Search Premier veri tabanından erişildi.
Woolf, S. J. (1980). Relationship of family structure and leisure-time activities to middle grade students’ voluntary reading.Yayımlanmamış Yüksek lisans tezi. Boston University School of Education, [y.y.]. 22 Eylül 2003 tarihinde Digital Dissertation Abstract veri tabanından erişildi.
Yavuzer, H. (1994). Çocuk psikolojisi. (11. bs.). İstanbul: Remzi .
Yılmaz, B. (1993). Okuma alışkanlığında halk kütüphanelerinin rolü. Ankara: Kültür Bakanlığı.
Yılmaz, B. (1995). Okuma sosyolojisi: Ankara’da oturanların okuma alışkanlıkları üzerine bir araştırma. Türk Kütüphaneciliği, 9 (3) 325-336.
Yılmaz, B. (1998). Okuma alışkanlığı sorunu, bir enstitü örneği ve Türkiye için öneriler. Türk Kütüphaneciliği, 12 (3), 244-251.
Yılmaz, B. (2000). Ankara’daki ilköğretim öğretmenlerinin okuma ve halk kütüphanesi kullanma alışkanlıkları üzerine bir araştırma. Türk Kütüphaneciliği, 16 (4), 441-460.

APA	AKÇALIOĞLU A, Yılmaz B (2007). Öğrencilerin Televizyon İzlemeleri ve Bilgisayar Kullanmalarının Okuma Alışkanlıkları Üzerine Etkisi. , 3 - 28.
Chicago	AKÇALIOĞLU Ayşe Gül,Yılmaz Bülent Öğrencilerin Televizyon İzlemeleri ve Bilgisayar Kullanmalarının Okuma Alışkanlıkları Üzerine Etkisi. (2007): 3 - 28.
MLA	AKÇALIOĞLU Ayşe Gül,Yılmaz Bülent Öğrencilerin Televizyon İzlemeleri ve Bilgisayar Kullanmalarının Okuma Alışkanlıkları Üzerine Etkisi. , 2007, ss.3 - 28.
AMA	AKÇALIOĞLU A,Yılmaz B Öğrencilerin Televizyon İzlemeleri ve Bilgisayar Kullanmalarının Okuma Alışkanlıkları Üzerine Etkisi. . 2007; 3 - 28.
Vancouver	AKÇALIOĞLU A,Yılmaz B Öğrencilerin Televizyon İzlemeleri ve Bilgisayar Kullanmalarının Okuma Alışkanlıkları Üzerine Etkisi. . 2007; 3 - 28.
IEEE	AKÇALIOĞLU A,Yılmaz B "Öğrencilerin Televizyon İzlemeleri ve Bilgisayar Kullanmalarının Okuma Alışkanlıkları Üzerine Etkisi." , ss.3 - 28, 2007.
ISNAD	AKÇALIOĞLU, Ayşe Gül - Yılmaz, Bülent. "Öğrencilerin Televizyon İzlemeleri ve Bilgisayar Kullanmalarının Okuma Alışkanlıkları Üzerine Etkisi". (2007), 3-28.

APA	AKÇALIOĞLU A, Yılmaz B (2007). Öğrencilerin Televizyon İzlemeleri ve Bilgisayar Kullanmalarının Okuma Alışkanlıkları Üzerine Etkisi. Türk Kütüphaneciliği, 21(1), 3 - 28.
Chicago	AKÇALIOĞLU Ayşe Gül,Yılmaz Bülent Öğrencilerin Televizyon İzlemeleri ve Bilgisayar Kullanmalarının Okuma Alışkanlıkları Üzerine Etkisi. Türk Kütüphaneciliği 21, no.1 (2007): 3 - 28.
MLA	AKÇALIOĞLU Ayşe Gül,Yılmaz Bülent Öğrencilerin Televizyon İzlemeleri ve Bilgisayar Kullanmalarının Okuma Alışkanlıkları Üzerine Etkisi. Türk Kütüphaneciliği, vol.21, no.1, 2007, ss.3 - 28.
AMA	AKÇALIOĞLU A,Yılmaz B Öğrencilerin Televizyon İzlemeleri ve Bilgisayar Kullanmalarının Okuma Alışkanlıkları Üzerine Etkisi. Türk Kütüphaneciliği. 2007; 21(1): 3 - 28.
Vancouver	AKÇALIOĞLU A,Yılmaz B Öğrencilerin Televizyon İzlemeleri ve Bilgisayar Kullanmalarının Okuma Alışkanlıkları Üzerine Etkisi. Türk Kütüphaneciliği. 2007; 21(1): 3 - 28.
IEEE	AKÇALIOĞLU A,Yılmaz B "Öğrencilerin Televizyon İzlemeleri ve Bilgisayar Kullanmalarının Okuma Alışkanlıkları Üzerine Etkisi." Türk Kütüphaneciliği, 21, ss.3 - 28, 2007.
ISNAD	AKÇALIOĞLU, Ayşe Gül - Yılmaz, Bülent. "Öğrencilerin Televizyon İzlemeleri ve Bilgisayar Kullanmalarının Okuma Alışkanlıkları Üzerine Etkisi". Türk Kütüphaneciliği 21/1 (2007), 3-28.